Tröôùc ngöôõng cöûa cuoäc toâng du
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi Iraq
Tröôùc ngöôõng cöûa cuoäc toâng du cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi Iraq.
Giuse Traàn Ñöùc Anh, OP
Baghdad (Vatican News 28-02-2021) - Chæ coøn 5 ngaøy nöõa, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ seõ leân ñöôøng vieáng thaêm nöôùc Iraq töø ngaøy 5 ñeán 8 thaùng 3 naêm 2021. Trong nhöõng ngaøy qua vaø saép tôùi ñaây, qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng, dö luaän theá giôùi chuù yù tôùi tình traïng khoù khaên cuûa ñaát nöôùc vaø Giaùo Hoäi taïi Iraq maø Ñöùc Thaùnh Cha ñeán thaêm vôùi hy voïng mang laïi moät söù ñieäp hy voïng vaø hoøa bình.
Ñaây seõ laø chuyeán toâng du thöù 33 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ taïi nöôùc ngoaøi vaø laø chuyeán ñaàu tieân keå töø 15 thaùng qua, töùc laø töø thaùng 11 naêm 2019. Troïn naêm 2020, vì ñaïi dòch Covid-19, ngaøi phaûi huûy boû taát caû caùc döï aùn toâng du, vaø naêm 2021 naøy, ngoaøi chuyeán ñi Iraq, chöa coù döï aùn vieáng thaêm naøo ñöôïc leân chöông trình, cuõng vì ñaïi dòch vaãn coøn hoaønh haønh taïi nhieàu nôi.
Trong boái caûnh treân ñaây, cuoäc toâng du cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi Iraq ñöôïc dö luaän caùc nôi ñaëc bieät chuù yù, vì quoác gia naøy vaãn coøn bò ñe doïa vôùi nhöõng cuoäc phaùo kích, khuûng boá töï saùt vaø ñaïi dòch vaãn coøn ôû möùc ñoä cao ñeán ñoä ngaøy 15 thaùng 2 naêm 2021, chính quyeàn Iraq ñaõ phaûi ban haønh caùc bieän phaùp giôùi nghieâm treân toaøn quoác töø 18 thaùng 2 cho ñeán ngaøy 8 thaùng 3 naêm 2021 töùc laø ngaøy Ñöùc Thaùnh Cha rôøi khoûi Iraq.
Vaøi neùt veà Iraq
Iraq, vôùi dieän tích gaàn 440 ngaøn caây soá vuoâng, roäng gaáp röôõi Vieät Nam, vaø daân soá khoaûng 37 trieäu ngöôøi, laø nöôùc ñöùng thöù 4 treân theá giôùi veà soá löôïng daàu hoûa, nhöng töø naêm 2003, sau khi bòa ra côù nhaø ñoäc taøi Saddam Hussein coù vuõ khí taøn saùt taäp theå, Hoa Kyø ñaõ lieân minh vôùi 28 quoác gia khaùc, ñaùnh ñuoåi Saddam trong voøng 20 ngaøy vaø aùp ñaët moät cheá ñoä môùi. Nhöng nöôùc naøy töø ñoù luoân ôû trong tình traïng baát an veà an ninh, chính trò, kinh teá suy suïp. Khoaûng 2 trieäu ngöôøi phaûi tò naïn hoaëc xuaát cö. Tuy lôïi töùc daàu hoûa moãi thaùng vaøo khoaûng 6 tyû ñoâ la, nhöng nay nhieàu ngöôøi daân Iraq soáng trong laàm than, naïn tham nhuõng trong guoàng maùy chính quyeàn leân cao ñoä.
Treân laõnh thoå Iraq hieän nay coøn khoaûng 6,000 binh só Hoa Kyø vaø 4,000 thuoäc caùc nöôùc taây phöông khaùc, nhöng caùc löïc löôïng naøy ñang daàn daàn ruùt lui. Ngoaøi ra coù khoaûng 140,000 ngöôøi thuoäc caùc ñôn vò daân quaân di ñoäng, goïi laø Hashdal-Shaabi, thaân Iran.
Myõ vaø caùc nöôùc Taây phöông toû ra ít quan taâm hôn tôùi Iraq, neân Trung Quoác ñang tieán vaøo thò tröôøng nöôùc naøy. Hoài thaùng 9 naêm 2019, chính phuû Iraq baát ngôø tuyeân boá gia nhaäp döï aùn goïi laø "Belt and Road", hay cuõng goïi laø "Con ñöôøng tô luïa môùi", moät döï aùn phaùt trieån kinh teá vaø thöông maïi cuûa Trung Quoác do chuû tòch Taäp Caän Bình ñeà xöôùng. Cuï theå ñoù laø moät chieán löôïc phaùt trieån daøi haïn caùc cô caáu haï taàng veà giao thoâng haøng haûi vaø treân maët ñaát giöõa AÙ, AÂu, Trung Ñoâng vaø Phi chaâu, nhaém taêng cöôøng caùc quan heä thöông maïi giöõa Trung Quoác vaø caùc nöôùc trong vuøng ñòa lyù vöøa noùi. Theo Hieäp ñònh giöõa Trung Quoác vaø Iraq, Trung Quoác giuùp taùi thieát haï taàng cô sôû cuûa Iraq, ñoåi laïi 100 ngaøn thuøng daàu hoûa moãi ngaøy Iraq cung caáp cho Trung Quoác.
Saéc daân vaø toân giaùo taïi Iraq
37 trieäu daân Iraq ñöôïc chia laøm 3 nhoùm daân vaø toân giaùo chính: 60% laø ngöôøi Araäp theo Hoài giaùo Shiite, töø 15 ñeán 20% laø Araäp Sunni, vaø ngöôøi Kurdes chieám töø 15 ñeán 20% phaàn lôùn theo Hoài giaùo Sunni. Vì theá 99% daân Iraq laø tín höõu Hoài giaùo, vaø soá Kitoâ höõu taïi nöôùc naøy, tröôùc chieán tranh naêm 2003, coù 1 trieäu 500 ngaøn ngöôøi, trong ñoù ñoâng nhaát laø Coâng Giaùo Canñeâ, Coâng Giaùo Siriac vaø Armeni, ngoaøi ra coù Giaùo Hoäi Chính Thoáng Assiri, Chính Thoáng Siriac. Hieän nay, Kitoâ höõu Iraq chæ coøn laïi khoaûng 300,000 ngöôøi, töùc laø chöa tôùi 1% daân soá Iraq.
YÙ nghóa chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Trong boái caûnh treân ñaây, cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong nhöõng ngaøy tôùi ñaây taïi Iraq coù yù nghóa gì? Giaùo Hoäi vaø nhaân daân Iraq hy voïng gì nôi cuoäc vieáng thaêm naøy? Khoâng thieáu nhöõng ngöôøi, qua caùc maïng xaõ hoäi, ñaët caâu hoûi vaø coù nhöõng ngöôøi pheâ bình döï aùn vieáng thaêm naøy.
Trong 1 thoâng caùo coâng boá ngaøy 15 thaùng 2 naêm 2021, Ñöùc Hoàng Y Louis Raphael Sako, Thöôïng Phuï Giaùo Chuû Coâng Giaùo Canñeâ, traû lôøi raèng "Cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ taïi Iraq coù tính caùch lòch söû vaø ñaëc bieät, xeùt veà hoaøn caûnh Iraq vaø caùc nöôùc trong vuøng ñang traûi qua. Chuùng toâi coi cuoäc vieáng thaêm naøy laø moät phuùc laønh. Chuùng toâi hy voïng noù coù tieáng vang hoøa giaûi vaø ñoaøn keát ñeå möu thieän ích cho Iraq".
Ñöùc Hoàng Y Sako cuõng giaûi thích raèng: "Ñöùc Giaùo Hoaøng khoâng theå vieáng thaêm taát caû caùc thaønh thò Kitoâ vaø taát caû caùc ñeàn thaùnh, nhöng ngaøi seõ ñeán nhöõng nôi chính nhö thuû ñoâ Baghdad, thaønh Erbil thuû phuû mieàn Kurdistan, thaønh thaùnh Najaf cuûa Hoài giaùo, mieàn Ur queâ höông toå phuï Abraham, thaønh Mossul, thò traán Qaraqosh thuoäc vuøng bình nguyeân Ninive nôi coù ñoâng ñaûo Kitoâ höõu sinh soáng. Nhieäm vuï cuûa Ñöùc Thaùnh Cha khoâng phaûi laø hoài höông caùc Kitoâ höõu ñaõ xuaát cö ra nöôùc ngoaøi hoaëc khoâi phuïc taøi saûn cuûa hoï ñaõ bò chieám ñoaït. Ñieàu ñoù laø traùch nhieäm cuûa chính quyeàn Iraq, ñöôïc keâu goïi kieán taïo nhöõng ñieàu kieän thích hôïp ñeå nhöõng ngöôøi xuaát cö hoài höông".
Ñöùc Thöôïng Phuï Sako cuõng noùi raèng: "Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ khoâng ñeán ñeå giaûi quyeát taát caû caùc vaán ñeà, nhöng ñuùng hôn ñeå baøy toû tình lieân ñôùi vaø ôû caïnh ngöôøi Iraq. Ngaøi seõ mang nhöõng söù ñieäp tình thöông, huynh ñeä, hoøa giaûi, bao dung, hoøa bình, toân troïng söï soáng, söï khaùc bieät vaø ña nguyeân". Ñöùc Hoàng Y khoâng queân keâu goïi nhöõng ngöôøi pheâ bình cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng qua caùc maïng xaõ hoäi haõy toû ra tích cöïc vaø uûng hoä taát caû nhöõng gì coù theå laøm cho cuoäc vieáng thaêm naøy ñöôïc thaønh coâng. "Chính phuû Iraq bieát ôn vì cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø ñeà ra taát caû nhöõng bieän phaùp caàn thieát ñeå laøm cho cuoäc vieáng thaêm mang tính caùch lòch söû, xöùng ñaùng vôùi Iraq vaø ngöôøi daân nöôùc naøy".
Thoaùng nhìn chöông trình vieáng thaêm
Veà chöông trình vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, coù söï quaân bình giöõa caùc cuoäc gaëp gôõ chính quyeàn, caùc thaønh phaàn xaõ hoäi, caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo baïn vaø coäng ñoàng Kitoâ taïi Iraq, moät khuoân khoå thöôøng thaáy trong caùc cuoäc vieáng thaêm taïi nöôùc ngoaøi.
Thöù Saùu ngaøy 5 thaùng 3 naêm 2021, sau khi vöôït qua hôn 4,000 caây soá töø Roma, Ñöùc Thaùnh Cha seõ ñeán thuû ñoâ Baghdad vaøo ban chieàu cuøng ngaøy, vaø sau nghi thöùc tieáp ñoùn chính thöùc taïi phuû toång thoáng, ngaøi gaëp toång thoáng, chính quyeàn, xaõ hoäi daân söï vaø ngoaïi giao ñoaøn. Tieáp theo ñoù laø cuoäc gaëp gôõ caùc Giaùm Muïc, Linh Muïc, tu só nam nöõ vaø chuûng sinh, giaùo lyù vieân taïi Nhaø thôø Chính Toøa "Ñöùc Meï ôn cöùu ñoä" cuûa Coâng Giaùo Siriac taïi thuû ñoâ Baghdad, nôi haøng chuïc tín höõu thuoäc Giaùo Hoäi naøy ñaõ bò saùt haïi trong moät cuoäc khuûng boá cuûa nhoùm Hoài giaùo cöïc ñoan.
Saùng hoâm sau, thöù Baûy ngaøy 6 thaùng 3 naêm 2021, Ñöùc Thaùnh Cha gaëp ñaïi Giaùo tröôûng al Sistani, 91 tuoåi, laõnh tuï Hoài giaùo Shiite, ôû thaønh thaùnh Najaf, moät bieán coá ñöôïc coi laø coù aûnh höôûng raát lôùn ñoái vôùi ñaïi ña soá tín höõu Hoài giaùo taïi nöôùc naøy. Tieáp ñeán Ñöùc Thaùnh Cha coù cuoäc gaëp gôõ lieân toân taïi caùnh ñoàng Ur, queâ höông cuûa Toå Phuï Abraham. Ban chieàu ngaøi trôû veà thuû ñoâ Baghdad ñeå cöû haønh thaùnh leã cho caùc tín höõu.
Ñöùc Thaùnh Cha daønh ngaøy Chuùa Nhaät ngaøy 7 thaùng 3 naêm 2021 cho coäng ñoaøn Coâng Giaùo taïi vuøng bình nguyeân Ninive vaøo ban saùng vaø Thaùnh leã ban chieàu taïi saân vaän ñoäng thaønh phoá Erbil thuû phuû mieàn Kurdistan. Döï kieán seõ coù toái ña 10,000 tín höõu tham döï trong soá 50,000 choã ngoài theo söùc chöùa cuûa saân vaø caùc vò höõu traùch ñeà ra taát caû caùc bieän phaùp caàn thieát ñeå traùnh lan laây virus corona.
Taát caû caùc hoaït ñoäng treân ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong cuoäc vieáng thaêm nhaém coå voõ moïi ngöôøi ñaït tôùi lyù töôûng nhö khaåu hieäu chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi: "Taát caû caùc con laø anh chò em vôùi nhau" vaø hình con chim boà caâu maøu traéng ngaäm caønh oâliu, töôïng tröng hoøa bình cho daân nöôùc Iraq, chaám döùt caùc xung ñoät vaø chieán tranh."