Baøi giaûng ñaàu tieân cuûa
Ñöùc Hoàng Y Raniero Cantalamessa
trong Muøa Chay 2021
Baøi giaûng ñaàu tieân cuûa Ñöùc Hoàng Y Raniero Cantalamessa trong Muøa Chay 2021.
Ngoïc Yeán
Vatican (Vatican News 26-02-2021) - Saùng thöù Saùu 26 thaùng 02 naêm 2021, taïi Ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI, Ñöùc Hoàng y Raniero Cantalamessa ñaõ coù baøi giaûng Muøa Chay ñaàu tieân. "Thôøi kyø ñaõ maõn, vaø Trieàu Ñaïi Thieân Chuùa ñaõ ñeán gaàn. Anh em haõy saùm hoái vaø tin vaøo Tin Möøng" (Mc 1,15), laø ñoaïn Kinh Thaùnh ñöôïc Ñöùc Hoàng y dieãn giaûi trong baøi giaûng.
Theo Ñöùc Hoàng y, Taân Öôùc noùi ñeán ba laàn veà saùm hoái theo thôøi ñieåm vaø boái caûnh khaùc nhau.
Haõy saùm hoái, nghóa laø haõy tin!
Lôøi môøi goïi saùm hoái ñaàu tieân ñöôïc vang leân khi Chuùa Gieâsu baét ñaàu rao giaûng: "Haõy saùm hoái vaø tin vaøo Tin Möøng" (Mc 1,15). Tröôùc Chuùa Gieâsu, vieäc saùm hoái luoân coù nghóa laø "quay trôû laïi". Ñoù laø haønh ñoäng cuûa moät ngöôøi khi nhaän thaáy mình ñi "cheäch ñöôøng". Ngöôøi naøy döøng laïi, suy nghó vaø quyeát ñònh quay trôû laïi tuaân giöõ leà luaät vaø noái laïi giao öôùc vôùi Thieân Chuùa. Theo nghóa naøy, saùm hoái mang moät yù nghóa luaân lyù ñaïo ñöùc neàn taûng vaø gôïi ra moät yù töôûng veà moät ñieàu gì ñoù khoù khaên caàn phaûi thöïc hieän.
Ñoái vôùi Chuùa Gieâsu, yù nghóa naøy ñaõ ñöôïc thay ñoåi. Thay ñoåi khoâng phaûi do Chuùa thích thay ñoåi yù nghóa cuûa töø, nhöng bôûi vì, vôùi vieäc Chuùa ñeán traàn gian, moïi söï ñaõ ñöôïc thay ñoåi. "Thôøi kyø ñaõ maõn, vaø Trieàu Ñaïi Thieân Chuùa ñaõ ñeán gaàn!" Saùm hoái khoâng coøn coù nghóa laø quay trôû laïi vôùi giao öôùc xöa vaø tuaân giöõ leà luaät, nhöng ñuùng hôn ñoù laø thöïc hieän moät böôùc nhaûy voït vaø böôùc vaøo Trieàu ñaïi Thieân Chuùa, ñoùn nhaän ôn cöùu ñoä nhöng khoâng, nhôø bôûi saùng kieán töï do cuûa Thieân Chuùa.
"Haõy saùm hoái vaø haõy tin" khoâng phaûi laø hai ñieàu khaùc nhau vaø noái tieáp nhau, nhöng laø moät haønh vi neàn taûng: Haõy saùm hoái coù nghóa laø haõy tin. Taát caû ñieàu naøy ñoøi hoûi moät taâm tình "saùm hoái" thöïc söï, moät söï thay ñoåi saâu saéc trong nhaän thöùc veà caùc töông quan cuûa chuùng ta vôùi Chuùa. Caàn phaûi chuyeån töø yù töôûng veà moät Thieân Chuùa ñoøi hoûi, ra leänh, ñe doïa sang moät Thieân Chuùa ñeán trao ban cho chuùng ta moïi söï. Ñoù laø saùm hoái töø "leà luaät" sang "aân suûng", ñieàu ñöôïc Thaùnh Phaoloâ raát yeâu thích.
Neáu anh em khoâng saùm hoái vaø khoâng trôû neân nhö treû nhoû...
Ñöùc Hoàng y tieáp tuïc ñi vaøo boái caûnh thöù hai cuûa Tin Möøng, trong ñoù Chuùa Gieâsu noùi veà saùm hoái: "Luùc aáy, caùc moân ñeä laïi gaàn hoûi Ñöùc Gieâsu raèng: 'Thöa Thaày, ai laø ngöôøi lôùn nhaát trong Nöôùc Trôøi?' Ñöùc Gieâsu lieàn goïi moät em nhoû ñeán, ñaët vaøo giöõa caùc oâng vaø baûo: 'Thaày baûo thaät anh em: neáu anh em khoâng trôû laïi maø neân nhö treû nhoû, thì seõ chaúng ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi". (Mt 18, 1-3).
Laàn naøy, saùm hoái coù nghóa laø quay trôû laïi. Ñaây laø söï saùm hoái cuûa ngöôøi ñaõ böôùc vaøo Nöôùc Trôøi, ngöôøi ñaõ tin vaøo Tin Möøng, ñaõ phuïc vuï Ñöùc Kitoâ. Ñoù laø söï saùm hoái cuûa chuùng ta! Moái quan taâm lôùn nhaát cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ tin vaøo Chuùa khoâng coøn laø Vöông quoác maø laø vò trí, choã ñöùng trong Vöông quoác. Vì vaäy môùi coù chuyeän ganh tò giöõa caùc toâng ñoà.
Chuùa Gieâsu cho thaáy, vôùi thaùi ñoä naøy caùc toâng ñoà chöa thöïc söï böôùc vaøo Vöông quoác. Vaø Chuùa ñaõ laøm moät cuoäc caùch maïng thöïc söï trong vieäc ñeà xuaát: Caàn phaûi traùnh taäp trung vaøo chính mình vaø taùi taäp trung vaøo Ñöùc Kitoâ. Ñieàu naøy coù nghóa ñôn giaûn laø trôû thaønh moät em beù. Ñoái vôùi caùc toâng ñoà coù nghóa laø quay trôû laïi thôøi ñieåm caùc oâng ñöôïc goïi beân bôø hoà: khoâng giaû taïo, khoâng chöùc vò, giöõa caùc oâng khoâng coù so saùnh, ñoá kî, ganh ñua. Söï giaøu coù duy nhaát ñoù laø lôøi höùa vaø söï hieän dieän cuûa Chuùa Gieâsu.
Ñoái vôùi chuùng ta cuõng vaäy, lôøi môøi goïi haõy trôû neân gioáng treû nhoû nghóa laø trôû laïi thôøi ñieåm chuùng ta khaùm phaù chuùng ta ñöôïc keâu goïi hoaëc trong cuoäc gaëp gôõ thaân tình caù nhaân vôùi Chuùa. Khi chuùng ta noùi: Chæ moät mình Chuùa laø ñuû vaø chuùng ta tin vaøo ñieàu ñoù.
"Ngöôi chaúng laïnh maø cuõng chaúng noùng"
Ñöùc Hoàng y noùi tieáp boái caûnh thöù ba veà saùm hoái döïa theo saùch Khaûi Huyeàn "Ta bieát caùc vieäc ngöôi laøm: ngöôi chaúng laïnh maø cuõng chaúng noùng. Phaûi chi ngöôi laïnh haún hay noùng haún ñi!" (Kh 3, 15). Ñaây laø moät saùm hoái töø söï taàm thöôøng vaø thôø ô ñeå trôû neân nhieät thaønh. Trong lòch söû thaùnh thieän cuûa Kitoâ giaùo, ví duï ñieån hình nhaát veà söï saùm hoái, töø toäi loãi sang aân suûng laø Thaùnh Augustinoâ; vaø moät ví duï saùm hoái töø söï taàm thöôøng ñeán loøng nhieät thaønh ñoù laø Thaùnh Teâreâsa Avila. Veà khía caïnh naøy, Thaùnh Phaoloâ khuyeân nhuû caùc tín höõu thaønh Roma: "Anh em haõy nhieät thaønh, khoâng treã naûi; laáy tinh thaàn soát saéng maø phuïc vuï Chuùa" (Rm 12,11). Trong ñoaïn vaên naøy, tinh thaàn ôû ñaây coù nghóa laø Thaùnh Thaàn.
Vò giaûng thuyeát Phuû Giaùo hoaøng dieãn giaûi tieáp veà nhöõng thöïc haønh trong haønh trình trôû neân troïn laønh cuûa Kitoâ giaùo. Ngaøi noùi: "Con ñöôøng hoaøn thieän ñöôïc hieåu theo ba böôùc coå ñieån: con ñöôøng thanh luyeän, con ñöôøng ñöôïc soi saùng vaø con ñöôøng hieäp nhaát. Noùi caùch khaùc, chuùng ta caàn phaûi thöïc haønh laâu daøi trong söï töø boû vaø haõm mình, tröôùc khi coù theå traûi nghieäm ñöôïc loøng nhieät thaønh".
Theo Ñöùc Hoàng y, trong Taân Öôùc, neáu söï haõm mình laø ñieàu caàn thieát ñeå ñaït ñeán loøng nhieät thaønh cuûa Thaàn Khí, thì loøng nhieät thaønh cuûa Thaàn Khí cuõng thöïc söï caàn thieát ñeå ñaït ñeán vieäc thöïc haønh haõm mình. Thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi roõ ñieàu ñoù: "Neáu nhôø Thaàn Khí, anh em dieät tröø nhöõng haønh vi cuûa con ngöôøi ích kyû nôi anh em, thì anh em seõ ñöôïc soáng" (Rm 8,13). Moät thöïc haønh khoå cheá ñöôïc thöïc hieän maø khoâng coù söï thuùc ñaåy ban ñaàu cuûa Thaùnh Thaàn, seõ ñöa ñeán cheát vì meät moûi, vaø chæ taïo ra "nieàm kieâu haõnh xaùc thòt".
Moät Kitoâ höõu thöïc haønh nhieàu khoå cheá vaø haõm mình nhöng khoâng coù söï taùc ñoäng cuûa Thaùnh Thaàn, thì seõ gioáng nhö trong moät Thaùnh leã, chuùng ta ñoïc nhieàu baøi ñoïc, thöïc hieän moïi nghi thöùc vaø coù nhieàu leã vaät, nhöng vieäc thaùnh hieán cuûa linh muïc treân cuûa leã laïi khoâng dieãn ra. Taát caû, baùnh vaø röôïu vaãn nhö cuõ. Cuõng vaäy, moät tín höõu ñaõ hoaøn thaønh moät caùch hoaøn haûo vieäc aên chay haõm mình, thöïc haønh caùc nhaân ñöùc, nhöng thöïc ra ñoái vôùi aân suûng chöa hoaøn thaønh. Trong baøn thôø cuûa taâm hoàn, hoaït ñoäng thaàn bí cuûa Thaùnh Thaàn, toaøn boä thöïc haønh khoå cheá naøy vaãn chöa ñöôïc hoaøn thaønh vaø gaàn nhö voâ ích, bôûi vì ngöôøi naøy khoâng coù söï hoan hæ cuûa Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng moät caùch thaàn bí beân trong.
Pheùp röûa trong Thaùnh Linh
Nhö vaäy, ñeå caùc thöïc haønh ñaïo ñöùc cuûa Kitoâ höõu mang laïi moät giaù trò ñôøi ñôøi, thì ñieàu quan troïng laø moãi ngöôøi phaûi ñöôïc canh taân trong Thaùnh Linh. Ñoù laø moät söï canh taân vaø thöïc hieän hoùa khoâng chæ lieân quan ñeán bí tích Thaùnh taåy vaø Theâm söùc, nhöng laø toaøn ñôøi soáng cuûa ngöôøi Kitoâ höõu: ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ laäp gia ñình, Bí tích Hoân phoái, ñoái vôùi caùc linh muïc, Bí tích Truyeàn chöùc, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi thaùnh hieán, haønh vi tuyeân khaán.
Hoa traùi thöôøng xuyeân nhaát vaø quan troïng nhaát laø vieäc khaùm phaù ra yù nghóa cuûa vieäc coù moät "töông quan caù nhaân" vôùi Chuùa Gieâsu phuïc sinh vaø ñang hieän dieän. Theo caùch hieåu cuûa Coâng giaùo, Thaùnh taåy trong Thaùnh Linh khoâng phaûi laø moät ñieåm ñeán, nhöng laø moät ñieåm khôûi haønh ñeå höôùng tôùi söï tröôûng thaønh cuûa Kitoâ giaùo vaø söï daán thaân cuûa Giaùo hoäi.
Haõy khaån caàu "Laïy Chuùa Thaùnh Thaàn, xin haõy ñeán", nhöng haõy noùi thaät loøng, ñeå Thaùnh Linh töï do ñi theo caùch Ngöôøi muoán, khoâng phaûi nhö chuùng ta muoán Ngöôøi ñeán. Chuùng ta haõy nhôù ñeán lôøi höùa long troïng cuûa Chuùa Gieâsu trong Tin Möøng "Neáu anh em voán laø nhöõng keû xaáu maø coøn bieát cho con caùi mình nhöõng cuûa toát laønh, phöông chi Cha anh em, Ñaáng ngöï treân trôøi, laïi khoâng ban nhöõng cuûa toát laønh cho nhöõng keû keâu xin Ngöôøi sao?" (Mt 7, 11).
"Pheùp röûa trong Thaùnh Linh" ñaõ ñöôïc chöùng minh laø moät phöông theá ñôn giaûn vaø maïnh meõ ñeå canh taân ñôøi soáng cuûa haøng trieäu tín höõu trong haàu heát caùc Giaùo hoäi Kitoâ. Coù voâ soá ngöôøi chæ laø Kitoâ höõu treân danh nghóa; vaø nhôø kinh nghieäm Pheùp röûa trong Thaùnh Linh, hoï ñaõ trôû thaønh Kitoâ höõu treân thöïc teá, chuyeân taâm caàu nguyeän ca ngôïi vaø caùc bí tích, tích cöïc trong vieäc truyeàn giaùo vaø saün saøng ñaûm nhaän caùc coâng vieäc muïc vuï trong giaùo xöù. Moät söï saùm hoái thöïc söï töø döûng döng sang nhieät thaønh! Thaät thích hôïp khi chuùng ta laëp laïi ñieàu Thaùnh Augustinoâ ñaõ noùi khi thaùnh nhaân nghe nhöõng caâu chuyeän veà nhöõng ngöôøi ñaõ töø boû theá gian ñeå daâng mình cho Thieân Chuùa: Neáu nhöõng ngöôøi naøy laøm ñöôïc thì taïi sao toâi khoâng laøm ñöôïc?
Keát thuùc baøi giaûng, Ñöùc Hoàng y Raniero Cantalamessa môøi goïi taát caû caàu nguyeän: "Chuùng ta haõy caàu xin Meï Thieân Chuùa ban cho chuùng ta aân suûng maø Meï ñaõ laõnh nhaän töø Con Meï ôû Cana xöù Galileâ. Nhôø lôøi khaån caàu cuûa Meï, maø vaøo dòp ñoù nöôùc ñaõ trôû thaønh röôïu. Chuùng ta caàu xin nhôø lôøi chuyeån caàu cuûa Meï ñeå nöôùc khoâng noùng cuõng khoâng laïnh cuûa chuùng ta ñöôïc bieán ñoåi thaønh röôïu cuûa loøng nhieät thaønh môùi. Röôïu cuûa Leã Nguõ Tuaàn ñaõ khôi daäy trong caùc toâng ñoà söï say söa cuûa Thaùnh Linh vaø laøm cho caùc oâng "nhieät thaønh trong Thaùnh Linh".