Ñöùc Thaùnh cha canh taân
coâng lyù hình söï taïi Vatican
Ñöùc Thaùnh cha canh taân coâng lyù hình söï taïi Vatican.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 18-02-2021) - Hoâm 16 thaùng 2 naêm 2021, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ coâng boá moät töï saéc canh taân laõnh vöïc coâng lyù hình söï taïi Vatican, trong ñoù coù vieäc giaûm aùn cho ngöôøi bò keát aùn neáu hoï coù haïnh kieåm toát, vaø ñeà ra caùc chöông trình phuïc hoài cho ngöôøi laõnh aùn.
Ngoaøi ra, tuø nhaân cuõng coù theå thoaû thuaän veà moät chöông trình phuïc vuï höõu ích coâng coäng vaø caùc hoaït ñoäng thieän nguyeän, ngöng xeùt xöû trong tröôøng hôïp bò can bò ngaên trôû chính ñaùng. Treân ñaây laø moät soá caûi toå nhaém thích öùng hình phaùp cuûa Vatican vôùi nhöõng ñoøi hoûi vaø söï nhaïy caûm cuûa thôøi ñaïi, nhaém phuïc hoài ngöôøi bò keát aùn.
Töï saéc môùi cuûa Ñöùc Thaùnh cha goàm coù ba ñieàu luaät môùi:
Khoaûn thöù I thay ñoåi hình luaät vaø quy ñònh giaûm aùn töø 45 ñeán 120 ngaøy cho moãi naêm bò caàm tuø, neáu tuø nhaân coù haïnh kieåm toát trong thôøi gian bò giam giöõ, ñeán ñoä coù theå giaû thieát ñöông söï hoái loãi vaø tham gia höõu hieäu chöông trình ñieàu trò vaø taùi hoäi nhaäp. Khi baûn aùn baét ñaàu ñöôïc thi haønh, ñöông söï coù theå thoûa thuaän vôùi thaåm phaùn veà moät chöông trình ñieàu trò vaø taùi hoäi nhaäp, trong ñoù coù xaùc ñònh söï quyeát taâm ñaëc bieät, ñeå laøm dòu bôùt haäu quaû cuûa toäi phaïm. Ngöôøi bò keát aùn cuõng coù theå ñeà nghò thi haønh nhöõng coâng vieäc höõu ích coâng coäng, vieäc thieän nguyeän xaõ hoäi vaø neáu coù theå thaêng tieán söï hoøa giaûi vôùi ngöôøi bò xuùc phaïm hoaëc bò thieät haïi. Luaät tröôùc ñaây khoâng truø ñònh nhöõng khaû theå nhö vaäy.
Khoaûn thöù II thay ñoåi luaät veà toá tuïng hình söï, vaø baõi boû vieäc xöû aùn khieám dieän. Neáu bò can töø choái khoâng döï phieân toøa xeùt xöû vì coù ngaên trôû hôïp phaùp, thì vieäc xeùt xöû tieáp tuïc tieán haønh vaø bò can ñöôïc luaät sö bieän hoä ñaïi dieän.
Khoaûn thöù III boå tuùc luaät soá 351 cuûa Quoác gia thaønh Vatican vaø qui ñònh raèng caùc vò phaùp quan chính ngaïch, khi ngöng vieäc, vaãn giöõ nguyeân moïi quyeàn lôïi, baûo hieåm, höu boång vaø nhöõng baûo ñaûm khaùc daønh cho caùc coâng daân Vatican. Ngoaøi ra, khoaûn naøy cuõng thay ñoåi caáp xöû thöù hai vaø thöù ba. Vaên phoøng cuûa vò chöôûng tín thi haønh, moät caùch töï quyeàn vaø ñoäc laäp, chöùc naêng uûy vieân coâng toá theo luaät trong ba caáp ñoä xeùt xöû. Cho ñeán nay, luaät qui ñònh raèng trong caùc cuoäc xöû khaùng aùn vaø caáp chung thaåm, UÛy vieân coâng toá laø phaùp quan khaùc vôùi vò ôû caáp thöù I.
(Rei 16-2-2021)