Moät höôùng ñi cô baûn
nhaân Ngaøy Ñôøi Soáng Thaùnh Hieán 2021
Moät höôùng ñi cô baûn nhaân Ngaøy Ñôøi Soáng Thaùnh Hieán 2021.
G. Traàn Ñöùc Anh OP
Vatican (Vatican News 31-01-2021) - Nhaân Ngaøy Ñôøi Soáng Thaùnh Hieán laàn thöù 25, Boä caùc doøng tu nhaéc nhôû caùc tu só nam nöõ toaøn theá giôùi ñoùn nhaän moät höôùng ñi caên baûn do Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñeà nghò trong Thoâng ñieäp Fratelli tutti - Taát caû anh em.
Chieàu thöù ba, 2 thaùng 2 naêm 2021 leã daâng Chuùa Gieâsu vaøo Ñeàn Thaùnh, cuõng laø Ngaøy Ñôøi Soáng Thaùnh Hieán, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ seõ cöû haønh thaùnh leã taïi Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ. Nhöng vì ñaïi dòch, soá tu só ñöôïc tham döï bò giôùi haïn raát nhieàu, chæ hôn keùm 100 ngöôøi nhö trong caùc Thaùnh leã gaàn ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Thö cuûa Boä caùc doøng tu
Trong boái caûnh ñaëc bieät ñoù, Ñöùc Hoàng Y Toång tröôûng Boä caùc doøng tu, Joaõo Braz de Aviz ngöôøi Brazil, vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Toång thö kyù Joseù Rodriguez Carballo, doøng Phanxicoâ Taây Ban nha, ñaõ göûi thö chung cho taát caû caùc tu só nam nöõ, nhöõng ngöôøi thaùnh hieán, trong toaøn Giaùo Hoäi, trong ñoù hai vò nhaän xeùt raèng "Buoåi leã Ñöùc Thaùnh Cha cöû haønh naêm nay, tuy khoâng coù nhöõng daáu hieäu vaø khuoân maët vui töôi saùng laïn nhö trong nhöõng naêm tröôùc ñaây, nhöng vaãn luoân luoân bieåu loä loøng bieát ôn phong phuù cuûa ñôøi soáng chöùng taù".
Buoàn vui töø caùc coäng ñoaøn doøng tu
Hai vò nhaéc ñeán "bao nhieâu tin töùc töø caùc coäng ñoaøn doøng tu ôû caùc nöôùc veà nhöõng ngôõ ngaøng hoang mang, nhöõng vuï laây nhieãm, cheát choùc, khoù khaên veà nhaân söï vaø kinh teá, nhaân soá suy giaûm... Nhöng coù nhieàu thö göûi veà Boä cuõng noùi veà loøng trung thaønh ñöôïc toâi luyeän qua ñau khoå, can ñaûm, chöùng taù thanh thaûn tuy ñau thöông hoaëc baát ñònh tröôùc töông lai, nhöõng chia seû moïi cô cöïc vaø caùc veát thöông, vieäc chaêm soùc vaø gaàn guõi nhöõng ngöôøi roát cuøng, loøng baùc aùi vaø phuïc vuï nhieàu khi ñeán ñoä hy sinh tính maïng".
Ñeà cao taàm quan troïng cuûa Thoâng ñieäp Fratelli tutti
Ñaëc bieät ñieåm chính trong thö cuûa hai vò laõnh ñaïo Boä caùc doøng tu môøi goïi taát caû nhöõng ngöôøi nam nöõ thaùnh hieán haõy ñaët Thoâng ñieäp Fratelli tutti cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, - coâng boá hoài ñaàu thaùng 10 naêm ngoaùi, - nôi trung taâm ñôøi soáng, vieäc ñaøo taïo vaø söù vuï, haõy trôû neân nhöõng ngöôøi Samaritano nhaân laønh ngaøy nay, vöôït thaéng caùm doã co cuïm vaøo mình, hoaëc nhaém maét tröôùc ñau thöông, khoå ñau, ngheøo ñoùi cuûa bao nhieâu caù nhaân vaø caùc daân toäc. Hai vò nhaän ñònh raèng Trong thoâng ñieäp Fratelli tutti, Ñöùc Thaùnh Cha môøi goïi chuùng ta haõy laøm naûy sinh nôi taát caû moïi ngöôøi "moät khaùt voïng hoaøn caàu veà tình huynh ñeä" (s.8), "cuøng nhau mô öôùc, ñeå ñöùng tröôùc nhöõng caùch thöùc thôøi nay loaïi tröø hoaëc khoâng bieát ñeán ngöôøi khaùc, chuùng ta coù khaû naêng phaûn öùng baèng moät giaác mô môùi veà tình huynh ñeä vaø tình baïn xaõ hoäi" (s.6). Cuï theå laø chuùng ta "Môû ra nhöõng tieán trình ñeå ñoàng haønh, bieán ñoåi vaø khai sinh; ñeà ra nhöõng döï aùn ñeå thaêng tieán vaên hoùa gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi giöõa caùc daân toäc vaø caùc theá heä; khôûi haønh töø chính coäng ñoaøn ôn goïi ñeå roài ñi tôùi moïi goùc trôøi vaø moïi thuï taïo, vì khoâng bao giôø nhö thôøi kyø ñaïi dòch hieän nay, chuùng ta ñaõ caûm nghieäm thaáy taát caû ñeàu coù lieân heä vôùi nhau, taát caû coù töông quan vaø lieân keát vôùi nhau".
Vaøi ñoaïn noåi baät trong Thoâng Ñieäp
Ñöùc Hoàng Y Toång tröôûng vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Toång thö kyù coù lyù ñeå môøi goïi caùc tu só ñaët Thoâng ñieäp Fratelli tutti ôû trung taâm ñôøi soáng thaùnh hieán. Chæ caàn ñoïc moät soá ñoaïn ôû chöông 2 cuûa Thoâng Ñieäp, trong ñoù Ñöùc Thaùnh Cha ñeà nghò quan saùt ngöôøi Samaria nhaân laønh trong duï ngoân cuûa Chuùa Gieâsu, ñeå thaáy roõ yù höôùng cuûa ngaøi.
Traùnh caùm doã co cuïm
Ví duï trong ñoaïn soá 62, Ñöùc Thaùnh Cha caûnh giaùc tröôùc caùm doã maø caùc coäng ñoaøn Kitoâ tieân khôûi ñaõ gaëp phaûi vaø caùc coäng ñoaøn tu trì ngaøy nay cuõng coù theå gaëp phaûi. Ñöùc Thaùnh Cha vieát:
"Ñöùng tröôùc caùm doã caùc coäng ñoaøn Kitoâ ñaàu tieân gaëp phaûi laø hoïp thaønh nhöõng nhoùm kheùp kín vaø bieät laäp, Thaùnh Phaoloâ ñaõ nhaén nhuû caùc moân ñeä haõy coù loøng baùc aùi ñoái vôùi nhau vaø vôùi taát caû moïi ngöôøi (1 Ts 3,12); vaø trong coäng ñoaøn cuûa thaùnh Gioan, ngöôøi ta töï hoûi coù phaûi laø ñieàu toát khi "ñoùn nhaän caùc anh em, duø hoï laø ngöôøi ngoaïi quoác hay khoâng" (3 Ga 5). Boái caûnh ñoù giuùp hieåu giaù trò cuûa duï ngoân ngöôøi Samaria nhaân laønh: ñoái vôùi tình yeâu thöông, ñieàu quan troïng khoâng phaûi laø ngöôøi bò thöông coù goác gaùc töø ñaây hay töø ñoù. Vì ñoù laø "tình thöông phaù vôõ nhöõng xieàng xích giuùp chuùng ta xaây döïng moät ñaïi gia ñình trong ñoù taát caû chuùng ta coù theå caûm thaáy nhö ôû trong gia ñình [...]. Tình yeâu coù höông vò caûm thöông vaø phaåm giaù" (Dieãn vaên daønh cho nhöõng ngöôøi ñöôïc caùc toå chöùc baùc aùi cuûa Giaùo Hoäi trôï giuùp, Tallin, Estonia, 25/9/2018) (s.62).
Daønh thôøi giôø cho tha nhaân
"Trong duï ngoân, khaùc vôùi thaày tö teá, vaø thaày Leâvi vaø ngöôøi khaùc voäi vaõ ñi qua, ngöôøi Samaria nhaân laønh laø "ngöôøi döøng laïi, baøy toû söï gaàn guõi vôùi ngöôøi bò thöông, töï tay chaêm soùc, laáy tieàn tuùi cuûa mình ñeå traû vaø lo cho ngöôøi aáy. Nhaát laø ngöôøi Samaria ñaõ cho ngöôøi bò thöông moät ñieàu maø trong theá giôùi voäi vaõ hieän nay chuùng ta raát buûn xæn: oâng cho ngöôøi aáy thôøi giôø cuûa mình. Chaéc chaén oâng ñaõ coù chöông trình duøng ngaøy hoâm aáy theo nhu caàu cuûa oâng, theo caùc coâng taùc hoaëc yù muoán. Nhöng oâng ñaõ coù khaû naêng boû taát caû sang moät beân ñöùng tröôùc ngöôøi bò thöông, vaø tuy khoâng quen bieát, oâng ñaõ coi ngöôøi aáy ñaùng ñöôïc nhaän moùn quaø thôøi giôø cuûa oâng" (s.63).
Choïn löïa cô baûn tröôùc theá giôùi ñau khoå
Duï ngoân ngöôøi Samaria nhaân laønh laø moät "hình aûnh raïng ngôøi, coù khaû naêng laøm noåi baät söï choïn löïa cô baûn chuùng ta caàn thöïc hieän ñeå taùi thieát theá giôùi naøy ñang laøm chuùng ta cô cöïc. Ñöùng tröôùc bao nhieâu ñau khoå, bao nhieâu veát thöông, loái thoaùt duy nhaát laø haønh ñoäng nhö ngöôøi Samaria nhaân laønh. Moïi choïn löïa khaùc ñeàu laø hoaëc töø phía nhöõng teân cöôùp hoaëc laø töø nhöõng ngöôøi ñi qua maø khoâng caûm thöông tröôùc ñau khoå cuûa ngöôøi bò thöông naèm beân veä ñöôøng.. Duï ngoân toû cho chuùng ta thaáy ñaâu laø nhöõng saùng kieán ta coù theå taùi thieát moät coäng ñoaøn töø nhöõng ngöôøi nam nöõ ñaûm nhaän nhöõng yeáu ñuoái cuûa ngöôøi khaùc nhö theå cuûa mình, khoâng phaûi ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi loaïi tröø, nhöng trôû neân nhöõng ngöôøi thaân caän, vaø naâng daäy, phuïc hoài ngöôøi bò ngaõ, ñeå möu ích chung. Ñoàng thôøi duï ngoân caûnh giaùc chuùng ta traùnh moät soá thaùi ñoä cuûa nhöõng ngöôøi chæ nhìn ñeán baûn thaân vaø khoâng ñoùn nhaän nhöõng ñoøi hoûi khoâng theå traùnh ñöôïc cuûa thöïc taïi con ngöôøi" (s.67).
"Soáng döûng döng tröôùc ñau khoå khoâng phaûi laø moät choïn löïa cuûa chuùng ta. Chuùng ta khoâng theå ñeå cho ai bò ñaåy ngoaøi leà cuoäc soáng. Ñieàu naøy phaûi laøm cho chuùng ta phaãn noä, ñeán ñoä laøm cho chuùng ta rôøi boû söï thanh thaûn cuûa mình ñeå can döï vaøo ñau khoå cuûa con ngöôøi. Ñoù chính laø phaåm giaù" (s.68).
Traùnh loãi laàm quaù khöù
ÔÛ cuoái chöông 2 trình baøy ngöôøi Samaria nhaân laønh nhö maãu göông, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ taâm söï raèng:
"Nhieàu khi toâi ñau buoàn vì ñieàu naøy: tuy coù nhöõng ñoäng löïc treân ñaây, Giaùo Hoäi ñaõ maát nhieàu thôøi gian ñeå maïnh meõ leân aùn naïn noâ leä vaø nhöõng hình thöùc baïo löïc khaùc. Ngaøy nay, vôùi söï phaùt trieån linh ñaïo vaø thaàn hoïc, chuùng ta khoâng coù lyù do ñeå chöõa toäi. Tuy nhieân, vaãn coøn coù nhöõng ngöôøi cho raèng, do ñöùc tin, mình ñöôïc khuyeán khích hoaëc ít laø ñöôïc pheùp uûng hoä nhöõng hình thöùc quoác gia chuû nghóa kheùp kín vaø baïo löïc, nhöõng thaùi ñoä baøi ngöôøi nöôùc ngoaøi, coi reû vaø thaäm chí ngöôïc ñaõi nhöõng ngöôøi khaùc. Ñöùc tin, vôùi thuyeát nhaân baûn soi saùng, phaûi duy trì sinh ñoäng caûm thöùc pheâ bình ñöùng tröôùc nhöõng xu höôùng aáy vaø giuùp mau leï phaûn öùng khi chuùng baét ñaàu len loûi vaøo ñôøi soáng Giaùo Hoäi. Vì theá ñieàu quan troïng laø trong vieäc huaán giaùo vaø giaûng thuyeát, phaûi tröïc tieáp noùi roõ raøng veà yù nghóa xaõ hoäi cuûa cuoäc soáng, chieàu kích huynh ñeä cuûa linh ñaïo, xaùc tín veà phaåm giaù baát khaû nhöôïng cuûa moãi ngöøôi vaø nhöõng lyù do ñeå yeâu meán vaø ñoùn nhaän moïi ngöôøi" (s.86).