Moät giaùo xöù "xanh" cuûa Giaùo hoäi Malaysia
theo tinh thaàn Thoâng ñieäp Laudato si'
Moät giaùo xöù "xanh" cuûa Giaùo hoäi Malaysia theo tinh thaàn Thoâng ñieäp Laudato si'.
Ngoïc Yeán
Penang (Vatican News 17-01-2021) - Ñaùp laïi lôøi môøi goïi cuûa cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong Thoâng ñieäp Laudato sì vaø theo höôùng daãn cuûa Boä Phuïc vuï vaø Phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän, giaùo xöù Loøng Thöông Xoùt Chuùa ôû Sungai Ara, Penang, cam keát trôû thaønh khu vöïc xanh nhaát ôû Malaysia.
Giaùo hoäi hoaøn vuõ ñang ôû trong Naêm ñaëc bieät Laudato si' veà baûo veä vaø chaêm soùc traùi ñaát, ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta, do Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ coâng boá ñöôïc cöû haønh treân toaøn theá giôùi töø ngaøy 24 thaùng 5 naêm 2020 ñeán ngaøy 24 thaùng 5 naêm 2021.
Naêm Kyû nieäm ñaëc bieät Laudato sì laø moät saùng kieán cuûa Boä Phuïc vuï vaø Phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän, bao goàm moät loaït caùc söï kieän, baét ñaàu baèng moät ngaøy caàu nguyeän toaøn caàu vaø keát thuùc baèng vieäc khôûi ñoäng caùc keá hoaïch haønh ñoäng beàn vöõng trong nhieàu naêm. Muïc ñích cuûa caùc söï kieän naøy laø ñaùp laïi caùch cuï theå tieáng keâu cuûa traùi ñaát vaø ngöôøi ngheøo, ñeå thuùc ñaåy kinh teá vaø nhaän thöùc sinh thaùi, vaø aùp duïng loái soáng ñôn giaûn hôn.
Khi ñaïi dòch Covid-19 ñang chöùng minh tính chaát lieân keát cuûa taát caû moïi thöù treân theá giôùi, naêm suy tö naøy nhaán maïnh söï chuù troïng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vaøo moái lieân heä maät thieát giöõa vieäc baûo veä thieân nhieân vaø ñôøi soáng con ngöôøi, voán laø nhöõng chuû ñeà troïng taâm trong Thoâng ñieäp Laudato si'.
Ñaùp laïi lôøi môøi goïi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vaø theo höôùng daãn cuûa Boä Phuïc vuï Phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän, giaùo xöù Loøng Thöông Xoùt Chuùa ôû Sungai Ara, Penang, daán thaân trôû thaønh khu vöïc xanh nhaát ôû Malaysia.
Giaùo xöù tieáp tuïc cöû haønh kyû nieäm naêm thöù naêm thoâng ñieäp Laudato si' cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vaø thöïc hieän ñieàu naøy vôùi nieàm töï haøo ñaëc bieät. Bôûi vì, hai naêm tröôùc khi coâng boá Thoâng ñieäp naêm 2015, taát caû giaùo daân cuûa giaùo xöù ñaõ baét ñaàu quan taâm chuù yù ñeán vieäc chaêm soùc moïi thuï taïo cuûa Chuùa.
YÙ töôûng cho töông lai cuûa giaùo xöù
Maëc duø khoâng phaûi laø moät tu só doøng Phanxicoâ, nhöng cha Martin Andrews Arlando, cha xöù cuûa giaùo xöù Loøng Thöông Xoùt Chuùa, ñaõ dieãn giaûi tinh thaàn cuûa Thaùnh Phanxicoâ ôû moät ñaát nöôùc coù ña soá laø ngöôøi Hoài giaùo vaø ñaõ bieán giaùo xöù trôû thaønh moät khung caûnh Chuùa giaùng sinh "xanh". "Giaù nhö chuùng toâi coù nhieàu ñaát hôn", cha Arlando öôùc mong. Baûy naêm tröôùc, cha Arlando trôû thaønh muïc töû ñaàu tieân cuûa giaùo xöù, keå töø khi giaùo xöù ñöôïc taùch ra töø nhaø thôø chính toøa Chuùa Thaùnh Thaàn.
Baø Magdalene Chiang Khai Lin, ngöôøi ñöùng ñaàu nhoùm "Nhöõng ngöôøi baïn cuûa thuï taïo", ñaõ giuùp ñôõ vaø hoã trôï cha Arlando. Baø cho bieát cha xöù coù caû ngaøn yù töôûng cho töông lai "xanh" cuûa giaùo xöù. Trong nhoùm laøm vieäc vôùi cha Martin vaø baø Magdalene khoâng chæ coù nhöõng ngöôøi treû, maø coøn coù nhieàu ngöôøi thuoäc moïi löùa tuoåi.
Coâng lyù, phaùt trieån, hoøa bình, nhaân quyeàn
Laudato si' cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vöôït xa khaùi nieäm veà moät thoâng ñieäp daønh rieâng lieân quan ñeán moâi tröôøng: noù lieân quan ñeán moät khía caïnh cuûa hoïc thuyeát xaõ hoäi cuûa Giaùo hoäi bao goàm coâng lyù, phaùt trieån, hoøa bình vaø nhaân quyeàn.
Huaán luyeän laø yeâu caàu tröôùc tieân cuûa baø Magdalene: caàn phaûi hoïc caùch aùp duïng caùc khaùi nieäm veà tính beàn vöõng, söû duïng taøi nguyeân, loaïi boû laõng phí vaø toân troïng thieân nhieân. Caû cha Arlando vaø baø Magdalene ñeàu nhaán maïnh, cam keát cuûa hoï laø phaûn aùnh, suy tö veà tình yeâu Thieân Chuùa, veà traùch nhieäm xaõ hoäi vaø veà yù töôûng caûi thieän moät theá giôùi ñaùnh daáu bôûi ngheøo ñoùi. Cha Arlando vaø baø Magdalene muoán laøm cho giaùo xöù Loøng Thöông Xoùt Chuùa trôû thaønh ngoïn haûi ñaêng hy voïng cho moïi ngöôøi ôû xung quanh khu vöïc khieâm toán cuûa giaùo xöù coù theå nhìn thaáy roõ raøng: neáu ngöôøi ta coù theå laøm cho noù deã chòu veà maët thaåm myõ, noù cuõng coù theå trôû thaønh moät ñieåm gaëp gôõ chaøo ñoùn cho moïi ngöôøi.
Vaø nhö theá, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc thöïc hieän taïi giaùo xöù cuûa cha Arlando. Trong baûy naêm khu vöïc ñaõ hoaøn toaøn ñöôïc bieán ñoåi. Baø Magdalene cho bieát, ña soá giaùo daân soáng trong caùc chung cö gaàn ñoù, vieäc daønh thôøi gian cho caây xanh laø ñieàu khoâng deã. Vì vaäy, cha xöù khuyeán khích hoï söû duïng thöùc aên thöøa laøm phaân boùn cho caây ñöôïc troàng trong khu vöïc giaùo xöù.
Söû duïng nhöõng gì ñaõ coù
ÔÛ ñaây khoâng coù nhieàu ñaát, nhöng nhôø söï nhieät tình trong caùc hoaït ñoäng cuûa caùc giaùo daân, moïi ngöôøi ñaõ ñöa vaøo thöïc hieän caùc phöông phaùp thuûy lôïi khai thaùc löôïng lôùn nöôùc möa lôùn ôû Ñoâng Nam AÙ. Khoâng phaûi laø moät kyõ sö, nhöng cha Arlando ñaõ coù theå thöïc hieän xaây döïng moät heä thoáng töôùi tieâu daãn nöôùc qua moät loaït caùc oáng daãn nöôùc nhoû. ÔÛ ñaây, moãi vuï muøa ñeàu caàn nöôùc nhieàu hay ít vaø löôïng nöôùc do giaùo daân töï thieát laäp töøng ngaøy, tuøy theo muøa vaø vuï. Ñieåm cuoái cuøng cuûa doøng nöôùc möa naøy laø trong nhaø beáp. Roài töø nhaø beáp, rau thaûi, sau thôøi gian trôû thaønh phaân huyû laïi tieáp tuïc nuoâi döôõng caùc caây khaùc.
Chaát thaûi vaø taøi nguyeân ñöôïc caân baèng
Cha Arlando vaø "Nhöõng ngöôøi baïn cuûa thuï taïo" coá gaéng laøm cho moïi ngöôøi hieåu raèng, khi hoï vöùt boû chaát thaûi laø hoï ñaõ vöùt boû nhieàu taøi nguyeân, bôûi vì chaát thaûi coù theå ñöôïc taùi söû duïng ñeå caûi thieän cho chính cuoäc soáng cuûa hoï.
Cho tôùi nay, giaùo xöù ñaõ thaønh coâng taïo ra "neàn kinh teá voøng troøn", bieán chaát thaûi thaønh naêng löôïng vaø thaønh nhöõng ñoà vaät nhoû nhö ñoà chôi vaø aùo maëc, do treû em trong khu phoá thöïc hieän. Chöøng naøo ngöôøi ta coøn taïo ra chaát thaûi thì vaán ñeà laøm sao loaïi boû noù vaãn coøn, nhöng trong giaùo xöù Loøng Thöông xoùt Chuùa chaát thaûi ñaõ trôû thaønh moät nguoàn taøi nguyeân.
Hoaït ñoäng toân giaùo
Ngoaøi nhöõng hoaït ñoäng naøy, giaùo xöù - ôû moät ñaát nöôùc coù soá Kitoâ höõu chæ laø thieåu soá - laø moät coäng ñoaøn Kitoâ höõu coù nhöõng hoaït ñoäng ñem laïi hieäu quaû veà moïi maët. Vaø ñieàu naøy theå hieän ôû nhieàu khía caïnh: Thaùnh leã, caàu nguyeän, ñôn giaûn laø ôû beân nhau. Do ñoù, döï aùn beàn vöõng khoâng chæ mang tính töø thieän vaø hoã trôï xaõ hoäi. Treân thöïc teá, ñoù laø moät haønh ñoäng toân giaùo, moät cöû chæ tinh thaàn, gioáng nhö moät haït côm laø moät daáu hieäu thaùnh thieâng-theo tuïc ngöõ phöông Ñoâng coù caâu "Trong moät haït gaïo coù troïng löôïng cuûa vuõ truï". Moïi thöù ñeàu ñöôïc toân troïng, duø cho ñoù laø moät laù xaø laùch.
Hoïc cuøng thieáu nhi
Moät hoaït ñoäng troïng taâm khaùc cuûa giaùo xöù laø laøm cho caùc em thieáu nhi yù thöùc veà taàm quan troïng cuûa vieäc chaêm soùc ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta, daïy caùc em caùch laøm, caùch tìm ra giaûi phaùp vaø giaûi quyeát vaán ñeà. Cha Arlando chia seû raèng, khi daïy caùc em, cha vaø nhoùm "Nhöõng ngöôøi baïn cuûa thuï taïo" cuõng hoïc ñöôïc nhieàu ñieàu. Ñôøi soáng coäng ñoàng döïa treân nhöõng troø chôi vaø vieäc daïy doã. Cha daïy caùc em bieát baûo veä thieân nhieân, vaø bieát töï veä tröôùc nhöõng ngöôøi ñang phaù huûy thieân nhieân. Trong chöông trình giaûng daïy cuûa cha cuõng coù phaàn thöôûng ñeå khích leä caùc em. Thöôøng sau khi hoaøn thaønh moät vieäc naøo ñoù, caùc em seõ nhaän moät ly soâcoâla noùng vaø moät baûng ghi nhaän vieäc laøm. Caùc em ñöôïc nhaéc nhôû khoâng boû thöùc aên thöøa vaø thuøng raùc cuûa gia ñình phaûi saïch seõ. Beân caïnh ñoù, caùc em coøn ñöôïc khuyeán khích ghi hình laïi nhöõng vieäc laøm baûo veä moâi tröôøng nôi gia ñình.
Caùc cöû haønh Laudato sì
Lieân quan ñeán vieäc cöû haønh Tuaàn leã Laudato si' taïi giaùo xöù, cha Arlando cho bieát, do tình hình khaån caáp cuûa Covid ngaøy caøng trôû neân toài teä, vôùi quyeát ñònh cuûa chính quyeàn Malaysia ban boá tình traïng khaån caáp quoác gia vaø ñình chæ Quoác hoäi cho ñeán ngaøy 1 thaùng 8 ñeå choáng laïi laøn soùng virus corona môùi, cha ñaõ khoâng theå tieáp caän taát caû giaùo daân trong Tuaàn leã Laudato si', ñöôïc cöû haønh töø ngaøy 16 ñeán ngaøy 24 thaùng 5 naêm 2020. Vì vaäy, trong thaùng Laudato si', cha ñaõ quyeát ñònh cöû haønh Thaùnh leã moãi ngaøy baèng caùch phaùt tröïc tieáp vaø sau ñoù moät soá video veà bieán ñoåi khí haäu vaø vieäc baûo veä thieân nhieân ñaõ ñöôïc chia seû cho moïi ngöôøi.
Cuoái thaùng, cha ñaõ cöû haønh Thaùnh leã taïi khu vöôøn nhoû cuûa giaùo xöù. Tuy nhieân, cha noùi: "Chuùng toâi ñaõ thöïc hieän ñieàu naøy töø laâu vaø toâi tin raèng chuùng toâi seõ cöû haønh Laudato si' moãi saùng, moãi ngaøy theo tinh thaàn cuûa Naêm ñaëc bieät theo yù muoán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Nghóa laø cho ñeán ngaøy 24 thaùng 5 naêm 2021."
Vôùi nhöõng noã löïc treân, giaùo xöù Loøng Thöông Xoùt Chuùa ôû Malaysia trôû thaønh moät ví duï ñieån hình cho caùc giaùo xöù, caùc coäng ñoaøn Giaùo hoäi. Thöïc teá, theo Boä Phuïc vuï Phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän, tình hình caáp baùch veà moâi tröôøng ñoøi hoûi nhöõng phaûn öùng töùc thôøi, toång theå vaø thoáng nhaát ôû taát caû caùc caáp ñòa phöông, khu vöïc, quoác gia vaø quoác teá. Ñaëc bieät, caàn taïo ra "phong traøo quaàn chuùng" töø döôùi, vaø lieân minh giöõa taát caû nhöõng ngöôøi coù thieän chí. Nhö Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ nhaéc nhôû chuùng ta, "taát caû chuùng ta ñeàu coù theå coäng taùc nhö nhöõng khí cuï cuûa Thieân Chuùa ñeå chaêm soùc coâng trình saùng taïo, moãi ngöôøi theo vaên hoùa, kinh nghieäm, saùng kieán vaø khaû naêng cuûa rieâng mình" (LS,14).
Giaùo xöù Loøng Thöông Xoùt Chuùa ñaõ thöïc hieän ñöôïc lôøi môøi goïi khaån thieát cuûa Ñöùc Thaùnh Cha "baûo veä ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta". Vaø ñeå thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy, caû gia ñình nhaân loaïi phaûi keát hôïp vôùi nhau, tìm caùch phaùt trieån laâu daøi vaø troïn veïn. Cha Martin Andrews Arlando, baø Magdalene taát caû giaùo daân cuûa moät coäng ñoaøn giaùo xöù nhoû, nhöng ñaõ moät phaàn naøo thöïc hieän ñuùng tinh thaàn cuûa Laudato si'.
Trong khi tham gia vaøo saùng kieán baûo veä ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta, cha Arlando vaø coäng ñoaøn giaùo xöù tin raèng "Ñaáng Saùng Taïo khoâng boû rôi chuùng ta, khoâng bao giôø Ngöôøi ruùt laïi chöông trình tình yeâu cuûa Ngöôøi, Ngöôøi cuõng khoâng hoái haän khi saùng taïo neân chuùng ta. Nhaân loaïi coù khaû naêng coäng taùc vôùi nhau ñeå xaây döïng ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta". (LS, 13).