Vaøi phaûn öùng veà Töï Saéc
trao taùc vuï ñoïc saùch vaø giuùp leã cho nöõ giôùi
Vaøi phaûn öùng veà Töï Saéc trao taùc vuï ñoïc saùch vaø giuùp leã cho nöõ giôùi.
Giuse Traàn Ñöùc Anh, OP
Vatican (Vatican News 17-01-2021) - Coù nhieàu phaûn öùng chaøo möøng quyeát ñònh cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ söûa ñoåi giaùo luaät ñeå coù theå chính thöùc trao ban taùc vuï ñoïc saùch vaø giuùp leã cho nöõ giôùi, nhöng cuõng coù nhöõng ngöôøi "thaát voïng" vì thaáy phuï nöõ vaãn chöa ñöôïc laõnh nhaän caùc thöøa taùc vuï thuoäc thaùnh chöùc.
Caùch ñaây 6 ngaøy, 11 thaùng 1 naêm 2021, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ban haønh töï saéc "Spiritus Domini" (Thaàn Trí cuûa Chuùa), thay ñoåi khoaûn giaùo luaät soá 230,1 ñeå phuï nöõ coù theå chính thöùc laõnh nhaän thöøa taùc vuï ñoïc saùch vaø giuùp leã, laø nhöõng taùc vuï hoï ñaõ thi haønh trong thöïc teá töø laâu.
Noäi dung Töï Saéc
Khoaûn Giaùo Luaät 230,1 cho ñeán nay qui ñònh raèng: "Caùc giaùo daân thuoäc nam giôùi coù ñuû tuoåi vaø ñieàu kieän do nghò ñònh cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc aán ñònh, coù theå laõnh taùc vuï ñoïc saùch hoaëc giuùp leã, qua moät nghi leã phuïng vuï ñaõ qui ñònh. Tuy nhieân vieäc trao taùc vuï naøy khoâng cho hoï quyeàn ñöôïc Giaùo Hoäi trôï caáp hoaëc traû löông".
Nay, trong Töï Saéc "Thaàn Trí cuûa Chuùa", Ñöùc Thaùnh Cha thay ñoåi khoaûn naøy nhö sau:
"Caùc giaùo daân coù ñuû tuoåi vaø ñieàu kieän do nghò ñònh cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc aán ñònh, coù theå laõnh nhaän moät caùch beàn vöõng - qua nghi leã phuïng vuï ñaõ ñöôïc thieát ñònh - caùc thöøa taùc vuï ñoïc saùch vaø giuùp leã; tuy nhieân vieäc trao taùc vuï naøy khoâng cho hoï quyeàn ñöôïc Giaùo Hoäi trôï caáp hoaëc traû löông".
Ñöùc Thaùnh Cha vieát theâm raèng: "Toâi cuõng truyeàn thay ñoåi caùc qui ñònh khaùc hieän haønh, khi noùi veà khoaûn giaùo luaät naøy.
"Ñieàu ñöôïc quyeát ñònh qua Toâng Thö töï saéc naøy, toâi truyeàn noù coù hieäu löïc vöõng chaéc vaø vöõng beàn, baát kyø nhöõng gì traùi ngöôïc vôùi noù, duø laø ñaùng ñöôïc nhaéc ñeán, vaø quyeát ñònh naøy ñöôïc coâng boá qua baùo "Quan saùt vieân Roma" vaø baét ñaàu coù hieäu löïc cuøng ngaøy, roài ñöôïc ñaêng coâng baùo chính thöùc cuûa Toâng Toøa".
Trong vaên kieän naøy, Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát ngaøi ñaõ muoán chaáp nhaän nhöõng ñeà nghò ñöôïc ñöa ra trong nhieàu Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc. Ñaây laø nhöõng thöøa taùc vuï giaùo daân, hoaøn toaøn khaùc bieät vôùi thöøa taùc vuï thaùnh chöùc.
Cuøng vôùi Töï Saéc naøy, Ñöùc Thaùnh Cha göûi moät thö cho Ñöùc Hoàng Y Luis Ladaria, Toång tröôûng Boä giaùo lyù ñöùc tin, qua ñoù ngaøi giaûi thích nhöõng lyù do thaàn hoïc khieán ngaøi ñi tôùi quyeát ñònh thay ñoåi, ñaëc bieät laø söï caáp thieát phaûi taùi khaùm phaù söï ñoàng traùch nhieäm cuûa taát caû caùc tín höõu ñaõ chòu pheùp röûa trong Giaùo Hoäi, vaø ñaëc bieät laø söù maïng cuûa haøng giaùo daân.
Caùc phaûn öùng
Noùi chung, caùc phaûn öùng ñöôïc bieát töø caùc nôi ñeàu chaøo möøng quyeát ñònh cuûa Ñöùc Thaùnh Cha veà ñieàu ñaõ ñöôïc noùi ñeán töø laâu vaø trong thöïc teá caùc phuï nöõ ñaõ thi haønh caùc taùc vuï naøy.
- Ñöùc Toång Giaùm Muïc Ludwig Schick cuûa giaùo phaän Bamberg beân Ñöùc, cuõng laø moät nhaø giaùo luaät, nhaän ñònh raèng vieäc cho pheùp chính thöùc phuï nöõ thi haønh ñoïc saùch vaø giuùp leã laø "moät böôùc tieán nhoû" trong höôùng ñi ñuùng, khoâng phaân bieät nam nöõ trong giaùo daân.
- Taïi AÙo, töø Ñöùc Hoàng Y Schoenborn, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän thuû ñoâ Vienne, cho ñeán phong traøo phuï nöõ Coâng Giaùo, ñeàu chaøo möøng Töï Saéc môùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Phong traøo naøy goïi Töï Saéc laø "moät tia hy voïng". Baø Angelika Ritter-Grepl, Chuû tòch Phong traøo, goïi ñaây laø moät böôùc tieán lôùn ñi tôùi söï bình ñaúng nam nöõ trong Giaùo Hoäi. Quyeát ñònh cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng nuoâi döôõng hy voïng seõ theâm coù nhöõng suy nghó theo chieàu höôùng thaùnh chöùc cho phuï nöõ, chæ daãn höôùng ñi töông lai vaø cho thaáy caàn phaûi coù söï daán thaân tröôøng kyø ñeå thay ñoåi, nhö ngaøi ñaõ thöïc hieän qua Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà mieàn Amazon. (KAP 12-1-2021)
- Caùc Beà treân Toång quyeàn doøng nöõ
Nhöng ñaùng löu yù hôn laø thoâng caùo ngaøy 13 thaùng 1 naêm 2021 cuûa Lieân hieäp caùc Beà treân Toång quyeàn doøng nöõ: Caùc Beà treân caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha vaø taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ goùp phaàn vaøo vieäc nghieân cöùu ñeå coù moät böôùc tieán naøy veà söï tham gia cuûa nöõ giôùi vaøo thöøa taùc vuï cuûa Giaùo Hoäi, ñoàng thôøi goïi ñaây laø "moät daáu chæ vaø laø söï ñaùp laïi naêng ñoäng voán laø ñaëc tính cuûa baûn chaát Giaùo Hoäi, naêng ñoäng naøy chính laø cuûa Chuùa Thaùnh Linh, Ñaáng lieân tuïc keâu goïi Giaùo Hoäi trong söï vaâng theo maëc khaûi vaø thöïc taïi".
Caùc nöõ Beà treân Toång quyeàn cuõng nhaän xeùt raèng "trong nhieàu vò trí, phuï nöõ, ñaëc bieät nhöõng ngöôøi nöõ thaùnh hieán, theo chæ daãn cuûa caùc Giaùm Muïc, ñang thi haønh nhieàu thöøa taùc vuï muïc vuï, ñaùp laïi nhu caàu loan baùo Tin Möøng. Vì vaäy, Töï Saéc cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, vôùi ñaëc tính hoaøn vuõ, laø moät söï khaúng ñònh con ñöôøng cuûa Giaùo Hoäi, trong vieäc nhìn nhaän söï phuïc vuï cuûa bao nhieâu phuï nöõ ñaõ vaø ñang chaêm soùc vieäc phuïc vuï Lôøi Chuùa vaø Baøn Thaùnh". (Vatican News 13-1-2021)
Khoâng thaáy caùc nöõ Beà Treân Toång quyeàn nhaéc ñeán chöùc phoù teá phuï nöõ, moät vaán ñeà ñaõ ñöôïc caùc Beà treân neâu leân trong buoåi Ñöùc Thaùnh Cha tieáp kieán 900 nöõ Beà Treân Toång quyeàn ngaøy 12 thaùng 5 naêm 2016 vaø ngaøi öùng khaåu loan baùo seõ laäp moät UÛy ban nghieân cöùu vaán ñeà naøy. Nhöng UÛy ban khoâng ñi tôùi keát luaän chung neân ngaøy 8 thaùng 4 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha laïi laäp moät UÛy ban môùi ñeå nghieân cöùu, tuy nhieân cho ñeán nay chöa thaáy coù keát quaû naøo ñöôïc coâng boá.
Nhöõng phaûn öùng khoâng haøi loøng
- Trong soá nhöõng ngöôøi "thaát voïng" vì Töï Saéc cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, coù nöõ kyù giaû Lucetta Scaraffia, cuõng laø moät nhaø söû hoïc, 73 tuoåi (1948), ñaõ töøng xa lìa ñöùc tin vaø ñaáu tranh trong phong traøo nöõ quyeàn, nhöng sau ñoù trôû laïi. Baø vieát cho nhieàu baùo Coâng Giaùo vaø töøng phuï traùch phuï tröông "Phuï nöõ Giaùo Hoäi Theá giôùi" (Donne Chiesa Mondo) töø 2011 cho ñeán khi bò loaïi ra ngoaøi vaøo naêm 2019. Phaûn öùng veà Töï Saéc môùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, baø vieát moät baøi ngaén vôùi töïa ñeà:
"Kheùp cöûa ñoái vôùi phuï nöõ muoán laøm linh muïc: Ñöùc Giaùo Hoaøng chaúng laøm gì cho chuùng toâi". Baø than raèng trong Töï Saéc Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ laáy laïi laäp tröôøng cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ 2: Giaùo Hoäi khoâng coù naêng quyeàn truyeàn chöùc linh muïc cho phuï nöõ. Baø cho raèng: "Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ khôi leân nhieàu hy voïng trong chuùng toâi, nhöng roài ngaøi laøm cho chuùng toâi thaát voïng. Vatican khoâng môû ra con ñöôøng naøo cho phuï nöõ laøm linh muïc. Ñaây thaät laø moät söï thaát voïng. Khoâng phuï nöõ naøo vui möøng vì Töï Saéc naøy. Laøm nhö vaäy cuõng laø kheùp kín cöûa ñoái vôùi vaán ñeà phoù teá phuï nöõ...".
Theo baø Scaraffia, vieäc Ñöùc Giaùo Hoaøng cho pheùp trao taùc vuï ñoïc saùch vaø giuùp leã cho phuï nöõ coù nghóa laø Giaùm Muïc kieåm soaùt, vaø trong thöïc teá, phuï nöõ ñöôïc haøng giaùo phaåm choïn löïa trong khi cho ñeán nay hoï ñöôïc töï do hôn. Ñöùc Giaùo Hoaøng laøm naûy sinh bao nhieâu hy voïng nôi chuùng toâi, toâi laø ngöôøi ñaàu tieân, nhöng khoâng laøm gì ñaùng keå cho phuï nöõ." (www.informazione.it 13/1/2021)
- Nöõ kyù giaû Franca Giansoldati cuûa baùo Il Messaggero (Ngöôøi Söù Giaû), ôû Roma, vieát moät baøi vôùi töïa ñeà: "Tieán boä nöûa chöøng cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng: phuï nöõ giuùp leã baøn thôø nhöng khoâng laøm leã". Baø nhaän xeùt raèng: "Chaéc chaén laø caùc nöõ thaàn hoïc gia Ñöùc, Myõ, AÙo vaø Phaùp thaát voïng vì töø bao naêm hoï tranh ñaáu cho söï bình ñaúng trong Giaùo Hoäi. Ñöùc Giaùo Hoaøng chæ loaïi boû chöõ "nam giôùi" trong khoaûn giaùo luaät 320, trieät 1. Nhöng daàu sao ñoù cuõng laø moät böôùc tieán, cho duø phuï nöõ vaãn khoâng ñöôïc laøm phoù teá vaø linh muïc." (Il Messaggero 12/1/2021)
Phe höõu
Töø phía caùnh höõu cuõng coù ngöôøi khoâng haøi loøng, nhö trang maïng "Nuova Bussola quotidiana" (Ñòa baøn môùi haèng ngaøy, 12/1/2021). Maïng naøy toû ra deø daët vaø cho raèng giôø ñaây, vôùi Töï Saéc môùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, chöùc phoù teá bò laâm nguy. Caùc thöøa taùc vuï aáy qua bao theá kyû vaãn luoân ñöôïc ban cho nam giôùi maø thoâi vì, cuõng nhö caùc chöùc nhoû tröôùc ñaây, noù xuaát phaùt töø chöùc phoù teá. Vaø theá laø chöùc thaùnh naøy, vì khoâng coøn lieân heä vôùi truyeàn thoáng nöõa, coù theå bò taán coâng. Trang maïng coù ñoaïn vieát: "Phaûi chaêng Töï Saéc laø moät khuùc xöông ñöôïc neùm ra ñeå taïm thôøi xoa dòu côn ñoùi ñoái vôùi chöùc linh muïc phuï nöõ cuûa nhöõng muïc töû ngöôøi Ñöùc hoaëc Nam Myõ? Hay laø, ñaây laø moät böôùc tieán theo nguyeân taéc cöûa soå cuûa Overton, ñeå ñi tôùi chöùc phoù teá phuï nöõ, roài nhaûy theâm moät böôùc tieán veà ñieàu ñang bò caám laø chöùc linh muïc?"
Baùo naøy laáy laøm tieác vì söï huûy boû caùc chöùc nhoû ñaõ baét ñaàu vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ 6 vôùi Töï Saéc "Ministera quaedam", vaø bieán thaønh moät thöøa taùc vuï chöù khoâng coøn laø chöùc thaùnh nöõa.
Linh muïc hoài tuïc cuõng ñoøi söûa giaùo luaät
Sau cuøng coù nhöõng linh muïc ñaõ ra laáy vôï, "thöøa thaéng" vì Töï Saéc môùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Hoï cho raèng ngaøi ñaõ thay ñoåi giaùo luaät coù lôïi cho phuï nöõ, thì ngaøi cuõng coù theå thay ñoåi giaùo luaät ñeå nhaän cho hoï trôû laïi laøm linh muïc. Söï ñoäc thaân cuûa caùc thöøa taùc vieân phuïng vuï laø tieâu bieåu cuûa Coâng Giaùo chöù khoâng xuaát phaùt töø Kinh Thaùnh, traùi laïi laø do caùc quyeát ñònh cuûa Giaùo Hoäi qua caùc theá kyû, ñaëc bieät vôùi Coâng ñoàng chung Trento hoài theá kyû 16. Giaùo luaät hieän haønh khoaûn soá 277,1 qui ñònh "giaùo só phaûi tieát duïc hoaøn haûo vaø vónh vieãn vì Nöôùc Trôøi, vì theá hoï phaûi soáng ñoäc thaân laø moät hoàng aân ñaëc bieät cuûa Thieân Chuùa, qua ñoù caùc thöøa taùc vieân thaùnh chöùc coù theå deã daøng gaén boù vôùi Chuùa Kitoâ hôn vôùi con tim khoâng chia seû vaø coù theå töï do hôn phuïc vuï Thieân Chuùa vaø con ngöôøi". Chính khoaûn giaùo luaät naøy bò caùc cöïu linh muïc laäp gia ñình yeâu caàu thay ñoåi ñeå hoï ñöôïc taùi laøm vieäc muïc vuï nhö linh muïc.