Ñöùc Thaùnh cha cöû haønh Ñaïi leã Chuùa Hieån Linh
Ñöùc Thaùnh cha cöû haønh Ñaïi leã Chuùa Hieån Linh.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 07-01-2021) - Luùc 10 giôø saùng thöù Tö, 6 thaùng 1 naêm 2021, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ chuû söï thaùnh leã troïng theå taïi Ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ, nhaân dòp leã Chuùa Hieån Linh. Ñaây cuõng laø leã nghæ taïi nöôùc YÙ vaø caùc gia ñình cuõng nhö caùc toå chöùc thöôøng coù thoùi quen phaùt quaø cho caùc treû em.
Vì ñaïi dòch neân thaùnh leã chæ coù khoaûng 100 ngöôøi tham döï, taïi khu vöïc baøn thôø Ngai toøa vaø ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh cha, coù hôn hai möôi hoàng y ôû Roma: caùc vò ñöông nhieäm cuõng nhö caùc vò hoài höu. Tuy nhieân, cuõng nhö caùc ñaïi leã khaùc, thaùnh leã ñöôïc tröïc tieáp truyeàn ñi qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng.
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Trong baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh cha môøi goïi caùc tín höõu hoïc hoûi nôi thaùi ñoä cuûa caùc ñaïo só ñi tìm kieám vaø thôø laïy Chuùa.
Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Thôø laïy Chuùa
"Thôø laïy Chuùa khoâng phaûi laø deã daøng, khoâng phaûi laø ñieàu xaûy ra töùc khaéc: noù ñoøi moät söï tröôûng thaønh thieâng lieâng, vì thôø laïy laø ñieåm tôùi cuûa moät haønh trình noäi taâm, nhieàu khi laâu daøi. Khoâng phaûi laø ñieàu töï nhieân boäc phaùt nôi chuùng ta thaùi ñoä thôø laïy Thieân Chuùa. Tuy con ngöôøi caàn thôø laïy, nhöng hoï coù nguy cô sai laàm veà ñoái töôïng; thöïc vaäy, neáu khoâng thôø laïy Thieân Chuùa, hoï seõ thôø laïy caùc thaàn töôïng, vaø nhieàu khi tín höõu cuõng trôû thaønh ngöôøi thôø laïy ngaãu töôïng".
Ba haønh ñoäng
Döïa vaøo phuïng vuï Lôøi Chuùa cuûa ngaøy Leã Hieån Linh, Ñöùc Thaùnh cha laøm noåi baät ba haønh ñoäng giuùp hieåu roõ theá naøo laø thôø laïy Chuùa, ñoù laø "ngöôùc maét leân", "leân ñöôøng haønh trình" vaø nhìn thaáy:
Ngöôùc maét leân
Tröôùc heát laø "ngöôùc maét leân" nhö ngoân söù Isaia ñaõ noùi. Coäng ñoaøn Jerusalem baáy giôø môùi trôû veà sau cuoäc löu ñaày vaø kieät queä vì thaát voïng tröôùc bao nhieâu khoù khaên, ngoân söù maïnh meõ môøi goïi hoï: "Haõy ngöôùc maét leân xung quanh vaø haõy nhìn" (60,4). Ñoù laø moät lôøi môøi goïi haõy boû qua söï meät moûi vaø than vaõn, haõy ra khoûi caùi nhìn chaät heïp, giaûi thoaùt mình khoûi söï ñoäc taøi cuûa caùi toâi luoân coù xu höôùng co cuïm vaø nhöõng lo laéng cuûa mình.
Ñeå thôø laïy Chuùa, tröôùc tieân chuùng ta caàn "ngöôùc maét leân": nghóa laø khoâng ñeå cho mình bò nhöõng aûo töôûng noäi taâm caàm haõm, chuùng daäp taét hy voïng, vaø ñöøng bieán nhöõng vaán ñeà vaø khoù khaên thaønh trung taâm cuoäc soáng cuûa mình. Ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø choái boû thöïc taïi, giaû boä vaø coù aûo töôûng moïi söï ñeàu tieán haønh toát ñeïp. Traùi laïi, vaán ñeà ôû ñaây laø nhìn caùc vaán ñeà vaø nhöõng lo aâu moät caùch môùi meû, vì bieát raèng Chuùa bieát tình traïng khoù khaên cuûa chuùng ta, Chuùa laéng nghe nhöõng lôøi caàu khaån vaø khoâng döûng döng ñoái vôùi nöôùc maét chuùng ta ñang ñoå ra.
Tín thaùc nôi Chuùa giöõa nhöõng khoù khaên
Ñöùc Thaùnh cha noùi theâm raèng "Caùi nhìn nhö theá, duø coù nhöõng thaêng traàm trong cuoäc soáng, vaãn tín thaùc nôi Chuùa vaø taïo neân loøng bieát ôn con thaûo. Khi ñieàu naøy xaûy ñeán, thì taâm hoàn côûi môû ñoái vôùi vieäc thôø laïy. Traùi laïi, khi chuùng ta chæ taäp trung söï chuù yù vaøo caùc vaán ñeà maø khoâng chòu ngöôùc maét leân Chuùa, thì sôï haõi seõ xaâm chieám taâm hoàn vaø laøm cho noù laïc höôùng, taïo neân giaän döõ, ngôõ ngaøng, lo laéng, traàm caûm. Trong nhöõng tình traïng nhö theá thaät khoù thôø laïy Chuùa. Neáu ñieàu aáy xaûy ra, thì caàn coù can ñaûm phaù vôõ caùi voøng nhöõng keát luaän tieân thieân cuûa chuùng ta, vì bieát raèng thöïc taïi lôùn hôn nhöõng ñieàu chuùng ta nghó...
Chuùa ban söùc maïnh khi chuùng ta tín thaùc nôi Ngaøi
Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng: "Khi chuùng ta ngöôùc maét leân nhìn Thieân Chuùa, caùc vaán ñeà cuûa cuoäc soáng khoâng bieán maát, nhöng chuùng ta caûm thaáy Chuùa ban söùc maïnh caàn thieát ñeå chuùng ta ñöông ñaàu vôùi chuùng. Vì theá, "ngöôùc maét leân" chính laø böôùc ñaàu tieân giuùp chuùng ta tieán ñeán thôø laïy. Ñaây laø söï thôø laïy cuûa ngöôøi moân ñeä bieát khaùm phaù ñöôïc moät nieàm vui môùi, moät nieàm vui khaùc bieät nôi Thieân Chuùa. Nieàm vui cuûa theá gian döïa treân söï sôû höõu cuûa caûi, thaønh coâng vaø nhöõng ñieàu töông töï khaùc. Traùi laïi, nieàm vui cuûa moân ñeä Chuùa Kitoâ coù neàn taûng nôi loøng tín trung cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng khoâng bao giôø loãi lôøi ñaõ höùa, duø tình traïng khuûng hoaûng chuùng ta gaëp phaûi laø theá naøo ñi nöõa. Chính vì theá, loøng bieát ôn con thaûo vaø nieàm vui khôi leân öôùc muoán thôø laïy Chuùa, laø Ñaáng trung tín vaø khoâng bao giôø boû rôi chuùng ta.
Leân ñöôøng haønh trình
Sang ñeán yù töôûng thöù hai coù theå giuùp chuùng ta laø "leân ñöôøng haønh trình". Tröôùc khi coù theå thôø laïy Chuùa Haøi Ñoàng sinh ra taïi Bethlehem, caùc ñaïo só ñaõ phaûi traûi qua moät haønh trình daøi, nhö thaùnh Mattheâu ñaõ keå (Mt 2,1-2). Ñöùc Thaùnh cha giaûi thích:
"Haønh trình luoân bao haøm moät söï bieán ñoåi, moät thay ñoåi. Sau moät haønh trình, ngöôøi ta khoâng coøn nhö tröôùc nöõa. Luoân coù moät caùi gì môùi meû nôi ngöôøi thöïc hieän moät haønh trình: nhöõng kieán thöùc cuûa hoï ñöôïc môû roäng hôn, hoï ñaõ thaáy nhöõng ngöôøi vaø söï vaät môùi, ñaõ caûm nghieäm söï cuûng coá yù chí ñöông ñaàu vôùi nhöõng khoù khaên vaø ruûi ro cuûa haønh trình. Chuùng ta khoâng ñi tôùi söï thôø laïy Chuùa maø khoâng traûi qua tröôùc ñoù moät söï tröôûng thaønh noäi taâm khieán chuùng ta leân ñöôøng."
Moät tieán trình töø töø
Ñöùc Thaùnh cha giaûi thích raèng: "Chuùng ta trôû thaønh nhöõng ngöôøi thôø laïy Chuùa nhôø moät haønh trình töø töø. Ví duï, kinh nghieäm daïy chuùng raèng moät ngöôøi 50 tuoåi soáng söï thôø laïy vôùi moät tinh thaàn khaùc so vôùi ngöôøi 30 tuoåi. Ai ñeå cho mình ñöôïc ôn thaùnh uoán naén, thì vôùi thôøi gian, thöôøng trôû neân toát ñeïp hôn. Thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi: con ngöôøi beà ngoaøi trôû neân giaø nua, trong khi con ngöôøi beân trong ñöôïc ñoåi môùi moãi ngaøy (Xc 2 Cr 4,16), ngaøy caøng saün saøng hôn ñeå thôø laïy Chuùa. Veà phöông dieän naøy, nhöõng thaát baïi, khuûng hoaûng, laàm loãi coù theå trôû thaønh nhöõng kinh nghieäm xaây döïng: ñoâi khi chuùng laøm cho chuùng ta yù thöùc raèng chæ coù Chuùa laø ñaùng ñöôïc thôø laïy, vì chæ coù Chuùa laøm thoûa maõn öôùc muoán ñöôïc soáng vaø ñöôïc vónh cöûu trong thaâm taâm moãi ngöôøi. Ngoaøi ra vôùi thôøi gian, nhöõng thöû thaùch vaø cô cöïc cuûa cuoäc soáng - khi ñöôïc soáng trong ñöùc tin - seõ goùp phaàn thanh taåy con tim, laøm cho noù khieâm toán hôn, vaø töø ñoù saün saøng côûi môû hôn vôùi Thieân Chuùa.
Noi göông caùc ñaïo só
Ñöùc Thaùnh cha nhaén nhuû raèng: "Gioáng nhö caùc ñaïo só, caû chuùng ta cuõng phaûi ñeå mình ñöôïc haønh trình cuoäc soáng giaùo huaán, moät haønh trình chaéc chaén coù nhöõng khoù khaên khoâng traùnh ñöôïc. Chuùng ta ñöøng ñeå nhöõng meät moûi, sa ngaõ vaø thaát baïi laøm cho chuùng ta bò naûn chí. Traùi laïi, haõy khieâm toán nhìn nhaän chuùng, bieán chuùng thaønh cô hoäi ñeå tieán ñeán gaàn Chuùa Gieâsu. Ñôøi soáng khoâng phaûi laø cuoäc bieåu döông taøi naêng kheùo leùo, nhöng laø moät haønh trình tieán veà Ñaáng yeâu thöông chuùng ta: khi nhìn leân Chuùa, chuùng ta seõ tìm ñöôïc söùc maïnh ñeå tieáp tuïc haønh trình vôùi moät nieàm vui ñöôïc ñoåi môùi"
Nhìn xem
Sang ñeán haønh ñoäng thöù ba laø "nhìn xem", Ñöùc Thaùnh cha nhaéc laïi lôøi thaùnh söû Mattheâu keå laïi ba ñaïo só böôùc vaøo nhaø, thaáy Haøi Nhi Gieâsu vaø Meï Ngaøi, hoï phuû phuïc thôø laïy Chuùa (xc Mt 2,10-11). Ñöùc Thaùnh cha noùi:
"Caùc ñaïo só thôø laïy Ñaáng maø hoï bieát laø Vua ngöôøi Do thaùi (Xc Mt 2,2). Nhöng trong thöïc teá, hoï thaáy gì? Hoï thaáy moät haøi nhi cuøng vôùi Meï Ngaøi. Daàu vaäy, caùc ñaïo só khoân ngoan aáy, ñeán töø nhöõng nöôùc xa xaêm, bieát vöôït leân treân caûnh töôïng khieâm haï vaø haàu nhö "ñoùi raùch" aáy, nhaän ra nôi Haøi Nhi aáy söï hieän dieän cuûa moät vò Vua. Nghóa laø hoï coù khaû naêng "nhìn thaáy" vöôït leân treân caùi veû beà ngoaøi. Khi phuû phuïc tröôùc Chuùa Haøi Ñoàng sinh ra taïi Bethlehem, hoï bieåu loä ra ngoaøi söï thôø laïy noäi taâm: vieäc môû caùc hoøm hoï mang theo caùc taëng vaät laø daáu chæ söï daâng taëng taâm hoàn hoï. Ñeå thôø laïy Chuùa, caàn "nhìn" xuyeân qua chieác maøn höõu hình nhieàu khi ñaùnh löøa. Heâroâñeâ vaø caùc kyø muïc thaønh Jerusalem laø ñaïi dieän cho theá giôùi traàn tuïc, maõi maõi laøm noâ leä cho nhöõng veû beà ngoaøi vaø tìm kieám nhöõng gì thu huùt, theá giôùi traàn tuïc aáy chæ coi laø coù giaù trò nhöõng gì "giaät gaân", nhöõng ñieàu thu huùt chuù yù hôn caû. Traùi laïi, nôi ñaïo só chuùng ta thaáy moät thaùi ñoä khaùc, maø chuùng ta coù theå goïi laø "thaùi ñoä thöïc teá ñoái thaàn" (realismo teologale); ñoù laø nhaän thöùc moät caùch khaùch quan thöïc taïi söï vieäc, sau cuøng hoï hieåu raèng Thieân Chuùa traùnh moïi thöù khoa tröông. Caùch "nhìn xem" nhö theá vöôït qua nhöõng gì höõu hình, laøm cho chuùng ta thôø laïy Chuùa thöôøng aån naùu trong nhöõng tình traïng ñôn sô, nôi nhöõng ngöôøi khieâm haï vaø ôû ngoaøi leà. Vì vaäy, ñaây laø moät caùi nhìn khoâng ñeå cho mình bò choùa maét vì nhöõng phaùo boâng trình dieãn, nhöng tìm kieám nhöõng gì khoâng choùng qua trong moïi hoaøn caûnh. Vì theá, nhö thaùnh Phaoloâ toâng ñoà ñaõ vieát: "Chuùng ta khoâng caém nhìn veà nhöõng söï höõu hình, nhöng veà nhöõng ñieàu voâ hình, vì nhöõng söï höõu hình chæ laø khoaûnh khaéc choùng qua, coøn nhöõng gì voâ hình laø vónh cöûu" (2 Cr 4,18).
Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän raèng: Xin Chuùa Gieâsu laøm cho chuùng ta trôû thaønh nhöõng ngöôøi thôø laïy ñích thöïc, coù khaû naêng bieåu loä trong cuoäc soáng yù ñònh yeâu thöông cuûa Chuùa, bao truøm toaøn theå nhaân loaïi"
Lôøi nguyeän phoå quaùt
Trong phaàn nhöõng lôøi nguyeän phoå quaùt, coäng ñoaøn ñaõ laàn löôït caàu nguyeän cho caùc Giaùo hoäi treû vaø caùc Giaùo hoäi kyø cöïu ñeå cuøng nhau taêng tröôûng vaø giuùp ñôõ nhau, nhö nhöõng Giaùo hoäi anh em trong noã löïc chung khôi leân nhöõng moân ñeä môùi cuûa Tin möøng; Caàu cho caùc vò muïc töû cuûa daân Chuùa vaø caùc coäng söï vieân, noi göông Meï Maria, loan baùo Chuùa Kitoâ cho nhöõng ngöôøi xa gaàn, laø aùnh saùng chaân thöïc cuûa traàn theá; caàu cho caùc thöøa sai ñang chia seû nhöõng cô cöïc, ñau khoå vaø hy voïng cuûa nhöõng ngöôøi maø caùc vò ñöôïc göûi tôùi, ñeå caùc vò trôû thaønh nhöõng chöùng nhaân trong saùng veà loøng thöông cuûa Chuùa Cha; caàu cho caùc nhaø vaên hoùa vaø khoa hoïc, ñeå nhö caùc ñaïo só, hoï bieát nhaän ra nhöõng daáu chæ cuûa Thieân Chuùa trong thieân nhieân vaø côûi môû ñoái vôùi hoàng aân chaân lyù troïn veïn.
Thaùnh leã keát thuùc luùc 11 giôø 15 phuùt. Sau ñoù, luùc 12 giôø, Ñöùc Thaùnh cha chuû söï buoåi ñoïc kinh Truyeàn tin tröïc tuyeán, khoâng coù tín höõu tham döï, taïi thö vieän dinh Toâng toøa.