Toâng huaán haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc
Christus Vivit - Chuùa Kitoâ Ñang Soáng
cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ
Göûi Ngöôøi Treû vaø Coäng Ñoaøn Daân Chuùa
(Baûn dòch Vieät ngöõ cuûa HÑGMVN)
Chöông Chín
Phaân Ñònh
278. Veà söï phaân ñònh noùi chung, toâi ñaõ ñeà caäp ñeán trong Toâng huaán Gaudete et Exsultate. Giôø ñaây toâi muoán laëp laïi moät soá nhöõng suy tö naøy, ñeå aùp duïng vaøo vieäc phaân ñònh ôn goïi cuûa chuùng ta trong theá giôùi.
279. Toâi nhaéc laïi raèng taát caû moïi ngöôøi, nhöng "nhaát laø ngöôøi treû, thöôøng xuyeân phaûi tieáp xuùc vôùi thöù vaên hoaù zapping (Chuù thích cuûa ngöôøi dòch: "zapping" laø ñoäng taùc duøng boä ñieàu khieån töø xa ñeå baám chuyeån keânh truyeàn hình lieân tuïc maø khoâng chuù taâm). Chuùng ta coù theå vöøa löôùt xem hai hoaëc ba maøn hình, ñoàng thôøi laïi vöøa töông taùc vôùi caùc khung caûnh aûo khaùc. Neáu khoâng bieát khoân ngoan phaân ñònh, chuùng ta coù theå deã daøng trôû thaønh nhöõng con roái phoù maëc cho nhöõng traøo löu choùng qua"[152]. Vaø "ñieàu naøy caøng quan troïng hôn khi coù ñieàu gì ñoù môùi meû xuaát hieän trong ñôøi soáng chuùng ta, baáy giôø chuùng ta phaûi phaân ñònh xem lieäu ñoù coù phaûi laø röôïu môùi do Thieân Chuùa ñem ñeán hay chæ laø moät aûo aûnh löøa doái bôûi tinh thaàn theá gian hoaëc tinh thaàn cuûa ma quyû". [153]
280. Söï phaân ñònh naøy, "maëc duø bao goàm caû lyù trí vaø söï khoân ngoan, nhöng laïi vöôït quaù nhöõng yeáu toá aáy bôûi vì noù coá tìm gaëp maàu nhieäm keá hoaïch duy nhaát vaø ñoäc ñaùo maø Thieân Chuùa daønh cho moãi ngöôøi chuùng ta ... Noù lieân heä ñeán cuoäc soáng cuûa toâi tröôùc maët Chuùa laø Cha, Ñaáng bieát toâi vaø yeâu toâi, ñeán yù nghóa thöïc söï cuûa ñôøi toâi maø khoâng ai bieát roõ hôn laø chính Chuùa" [154].
281. Trong boái caûnh naøy, vieäc huaán luyeän löông taâm seõ giuùp cho söï phaân ñònh phaùt trieån theo chieàu saâu vaø trung thaønh vôùi Thieân Chuùa. "Huaán luyeän löông taâm laø moät tieán trình cuûa caû ñôøi ngöôøi, trong ñoù ta hoïc trau doài caûm xuùc ñeå coù cuøng moät taâm tình nhö Chuùa Gieâsu Kitoâ, hoïc tuaân theo cuøng nhöõng tieâu chuaån löïa choïn vaø nhöõng chuû yù haønh ñoäng cuûa Ngöôøi (x. Pl 2,5)" [155].
282. Vieäc huaán luyeän naøy bao haøm ñeå cho Chuùa Kitoâ bieán ñoåi mình, ñoàng thôøi ñoù laø "moät thoùi quen laøm ñieàu thieän, kieåm ñieåm laïi vieäc thöïc haønh naøy khi xeùt mình: vieäc laøm naøy khoâng chæ nhaèm nhìn ra toäi cuûa mình, maø coøn nhaèm nhaän ra hoaït ñoäng cuûa Thieân Chuùa trong kinh nghieäm ñôøi mình haèng ngaøy, trong caùc bieán coá lòch söû vaø nhöõng neàn vaên hoaù mình ñang soáng, trong chöùng taù cuûa bieát bao ngöôøi ñi tröôùc ta hoaëc ñang vaän duïng khoân ngoan ñeå ñoàng haønh vôùi ta. Taát caû nhöõng ñieàu naøy giuùp ta lôùn leân trong nhaân ñöùc khoân ngoan, baèng caùch döïa treân nhöõng choïn löïa cuï theå, vôùi yù thöùc moät caùch thanh thaûn veà nhöõng ôn ban vaø nhöõng giôùi haïn cuûa mình ñeå ñöa ra moät ñònh höôùng chung cho ñôøi mình". [156]
Laøm theá naøo ñeå phaân ñònh ôn goïi
283. Moät theå hieän cuûa söï phaân ñònh laø noã löïc ñeå nhaän ra ôn goïi cuûa rieâng mình. Ñoù laø moät coâng vieäc ñoøi hoûi phaûi coù nôi coâ tòch vaø tónh laëng, vì ñoù laø moät quyeát ñònh raát caù nhaân maø ngöôøi khaùc khoâng theå laøm thay ñöôïc: "Duø cho Chuùa noùi vôùi chuùng ta baèng nhieàu caùch, taïi nôi laøm vieäc, qua nhöõng ngöôøi khaùc vaø vaøo baát cöù luùc naøo, chuùng ta khoâng theå boû qua caàu nguyeän thinh laëng laâu giôø voán coù theå giuùp chuùng ta nhaän roõ hôn tieáng noùi cuûa Chuùa, ñeå hieåu yù nghóa thöïc söï cuûa nhöõng linh höùng maø chuùng ta tin raèng mình ñaõ tieáp nhaän, ñeå xoa dòu nhöõng lo aâu vaø ñeå taùi taïo toaøn boä cuoäc soáng cuûa mình caùch môùi meû trong aùnh saùng cuûa Chuùa". [157].
284. Söï im laëng naøy khoâng phaûi laø moät hình thöùc coâ laäp, vì "caàn nhôù raèng vieäc phaân ñònh trong caàu nguyeän phaûi ñöôïc khôûi ñi töø thaùi ñoä saün saøng laéng nghe Chuùa, nghe ngöôøi khaùc, vaø nghe chính thöïc taïi, voán luoân chaát vaán chuùng ta theo moät caùch môùi meû. Chæ nhöõng ai saün saøng laéng nghe môùi coù töï do ñeå choái töø quan ñieåm phieán dieän vaø khoâng ñaày ñuû cuûa mình [...]. Nhö theá, chuùng ta thöïc söï môû ra ñeå ñoùn nhaän moät tieáng goïi coù theå phaù vôõ söï an toaøn cuûa mình, nhöng daãn ta ñeán moät cuoäc soáng toát ñeïp hôn, bôûi leõ neáu moïi söï ñeàu oån thoaû vaø bình an thì vaãn chöa ñuû. Thieân Chuùa coù theå ñang trao ban cho chuùng ta moät caùi gì ñoù hôn theá, maø neáu thieáu chuù taâm, chuùng ta khoâng nhaän ra ñöôïc". [158]
285. Veà vieäc phaân ñònh ôn goïi cuûa rieâng mình, caàn phaûi töï ñaët ra moät soá caâu hoûi. Ñöøng baét ñaàu baèng caâu hoûi: coù theå kieám ñöôïc nhieàu tieàn nhaát ôû ñaâu, hoaëc ôû ñaâu coù theå coù ñöôïc söï noåi tieáng vaø uy tín xaõ hoäi nhaát, hay coâng vieäc naøo ñem laïi nhieàu thích thuù hôn hôn. Ñeå traùnh nhaàm laãn, phaûi baét ñaàu töø choã khaùc, vaø töï hoûi: Toâi coù bieát baûn thaân mình, ngoaøi veû beà ngoaøi vaø caûm giaùc cuûa toâi khoâng? Toâi coù bieát ñieàu gì laøm traùi tim toâi vui hay buoàn khoâng? ; ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu cuûa toâi laø gì? Nhöõng caâu hoûi khaùc seõ laäp töùc theo sau: laøm theá naøo toâi coù theå phuïc vuï toát hôn vaø höõu ích hôn cho theá giôùi vaø Hoäi Thaùnh? ñaâu laø choã ñöùng cuûa toâi treân traùi ñaát naøy? ; toâi coù theå coáng hieán ñieàu gì cho xaõ hoäi? ; roài ñeán nhöõng caâu hoûi khaùc raát thöïc teá: toâi coù khaû naêng caàn thieát cho coâng vieäc phuïc vuï naøy khoâng? ; hoaëc toâi coù theå phaùt trieån caùc kyõ naêng caàn thieát hay khoâng?
286. Nhöõng caâu hoûi naøy phaûi ñöôïc ñaët ra khoâng phaûi trong töông quan vôùi chính mình vaø nhöõng khuynh höôùng cuûa baûn thaân mình, nhöng trong töông quan vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, ñoái dieän vôùi hoï, laøm sao ñeå söï phaân ñònh ñaët cuoäc soáng cuûa chính mình ñoái chieáu vôùi ngöôøi khaùc. Vì theá, cha muoán nhaéc laïi caâu hoûi quan troïng laø: "Bieát bao laàn trong ñôøi, chuùng ta ñaõ laõng phí thôøi gian ñeå töï hoûi: Toâi laø ai? Nhöng con coù theå töï hoûi mình laø ai vaø maát caû ñôøi ñeå tìm xem mình laø ai. Con neân töï hoûi nhö theá naøy thì hôn: 'Toâi soáng vì ai vaäy?'" [159] Con soáng cho Chuùa, chaéc chaén roài! Nhöng Ngaøi muoán con cuõng soáng cho ngöôøi khaùc nöõa, vaø Ngaøi ñaõ phuù cho con raát nhieàu phaåm chaát, khuynh höôùng, ôn hueä vaø ñaëc suûng khoâng phaûi daønh cho con, maø daønh cho nhöõng ngöôøi khaùc.
Tieáng goïi cuûa Ngöôøi Baïn
287. Ñeå phaân ñònh ôn goïi cuûa rieâng mình, ta phaûi nhaän ra raèng ôn goïi naøy laø tieáng goïi cuûa moät ngöôøi baïn: ñoù laø Chuùa Gieâsu. Neáu phaûi taëng baïn mình caùi gì, ta seõ taëng caùi toát nhaát. Vaø caùi toát nhaát aáy khoâng nhaát thieát phaûi laø moùn ñaét nhaát hay khoù kieám nhaát, nhöng laø caùi maø ta bieát seõ mang laïi nieàm vui cho baïn. Ta seõ caûm nhaän ñöôïc ñieàu naøy roõ raøng ñeán möùc coù theå hình dung trong trí töôûng töôïng nuï cöôøi cuûa baïn mình khi ngöôøi aáy môû quaø. Söï phaân ñònh cuûa tình baèng höõu naøy laø ñieàu cha ñeà nghò vôùi nhöõng ngöôøi treû nhö moät kieåu maãu neáu hoï muoán tìm bieát ñaâu laø yù Chuùa muoán ñoái vôùi cuoäc ñôøi cuûa hoï.
288. Cha muoán ngöôøi treû bieát raèng khi Chuùa nghó ñeán moãi ngöôøi, vôùi ñieàu Ngaøi muoán ban cho ngöôøi aáy, thì Ngaøi nghó ñeán ngöôøi aáy nhö moät ngöôøi baïn rieâng cuûa Ngaøi. Vaø neáu Chuùa ñònh ban cho con moät ôn, moät ñaëc suûng ñeå con soáng troïn veïn ñôøi mình vaø bieán ñoåi con thaønh moät ngöôøi coù ích cho ngöôøi khaùc, moät ngöôøi ghi daáu trong lòch söû, thì chaéc chaén ñoù seõ laø ñieàu laøm cho con vui söôùng taän ñaùy loøng vaø laøm cho con say meâ hôn baát cöù thöù gì khaùc trong ñôøi. Khoâng phaûi vì Chuùa ban cho con moät ñaëc suûng phi thöôøng hay hieám coù, nhöng laø bôûi vì ôn aáy phuø hôïp vôùi con, vôùi caû cuoäc ñôøi cuûa con.
289. Chaéc chaén ôn keâu goïi laø moät ôn keøm theo nhöõng ñoøi hoûi. Ôn Chuùa ban coù tính töông taùc vaø ñeå ôn aáy sinh ích cho con, con phaûi boû nhieàu coâng söùc, phaûi maïo hieåm. Nhöng ñoù khoâng phaûi laø ñoøi hoûi cuûa moät nghóa vuï do ngöôøi khaùc aùp ñaët töø beân ngoaøi, maø laø ñieàu gì ñoù thuùc ñaåy con lôùn leân vaø choïn löïa cho ôn aáy chín muoài, roài trôû thaønh moät ôn hueä cho ngöôøi khaùc nöõa. Khi Chuùa khôi leân moät ôn goïi, Ngaøi khoâng chæ nghó ñeán tình traïng hieän taïi cuûa con, maø nghó ñeán taát caû nhöõng gì con seõ coù theå trôû thaønh cuøng vôùi Ngaøi vaø vôùi nhöõng ngöôøi khaùc.
290. Nôi ngöôøi treû, söùc soáng vaø tính caùch maïnh meõ vun ñaép cho nhau vaø thuùc ñaåy ngöôøi treû vöôït qua moïi giôùi haïn. Do thieáu kinh nghieäm neân ñieàu naøy raát thöôøng daãn ñeán thöông ñau, caû khi noù nhanh choùng trôû thaønh moät kinh nghieäm. Ñieàu quan troïng laø phaûi noái keát nieàm khaùt khao "ñieàu voâ bieân ban ñaàu chöa ñöôïc thöû thaùch" naøy [160] vôùi tình baïn voâ ñieàu kieän maø Chuùa Gieâsu ban cho chuùng ta. Coøn hôn caû leà luaät vaø nghóa vuï, ñieàu Chuùa Gieâsu muoán chuùng ta löïa choïn laø ñi theo Ngöôøi, nhö nhöõng ngöôøi baïn ñi theo nhau, tìm kieám nhau roài gaëp gôõ nhau chæ vì tình baïn. Moïi thöù khaùc seõ ñeán sau, vaø ngay caû nhöõng thaát baïi cuûa cuoäc soáng cuõng coù theå laø moät traûi nghieäm voâ giaù veà tình baïn naøy voán chaúng bao giôø tan vôõ.
Laéng nghe vaø ñoàng haønh
291. Coù nhöõng linh muïc, tu só, giaùo daân, nhöõng nhaø chuyeân moân vaø caû nhöõng ngöôøi treû ñöôïc ñaøo taïo, hoï coù theå ñoàng haønh vôùi ngöôøi treû trong vieäc phaân ñònh ôn goïi. Khi chuùng ta coù nhieäm vuï giuùp ngöôøi khaùc phaân ñònh ñöôøng ñôøi cuûa hoï, ñieàu ñaàu tieân laø laéng nghe. Vieäc laéng nghe goàm ba loaïi nhaïy caûm hoaëc quan taâm khaùc nhau vaø boå sung cho nhau:
292. Loaïi nhaïy caûm thöù nhaát laø veà con ngöôøi. Ñaây laø vaán ñeà laéng nghe ngöôøi khaùc noùi vôùi chuùng ta ñeå thoå loä chính mình. Daáu hieäu cuûa söï laéng nghe naøy laø thôøi gian toâi daønh cho ngöôøi aáy. Khoâng phaûi vaán ñeà laø daønh thôøi gian bao laâu, maø laø ngöôøi aáy caûm thaáy raèng thôøi gian cuûa toâi laø cuûa hoï: ñoù laø ñieàu ngöôøi aáy caàn ñeå noùi nhöõng gì muoán noùi. Ngöôøi aáy phaûi caûm thaáy raèng toâi ñang laéng nghe voâ ñieàu kieän, khoâng caùu kænh, khoâng noåi noùng, khoâng toû veû buoàn chaùn hay meät moûi. Ñoù laø caùch laéng nghe maø Chuùa ñaõ laøm khi Ngöôøi saùnh böôùc vôùi caùc moân ñeä Emmau vaø ñoàng haønh cuøng hoï moät thôøi gian daøi treân con ñöôøng ngöôïc chieàu vôùi höôùng ñuùng (x. Lc 24,13-35). Khi Chuùa Gieâsu laøm cöû chæ tieáp tuïc ñi vì hoï ñaõ ñeán nhaø, luùc aáy hoï hieåu raèng Ngöôøi ñaõ cho hoï thôøi gian cuûa Ngöôøi, theá laø hoï laïi cho Ngöôøi thôøi gian cuûa hoï, baèng caùch môøi Ngöôøi ôû laïi. Söï laéng nghe chaêm chuù vaø voâ caàu naøy laø daáu chæ cho thaáy chuùng ta toân troïng ngöôøi khaùc, cho duø hoï coù nhöõng suy nghó vaø löïa choïn gì trong cuoäc soáng.
293. Loaïi nhaïy caûm thöù hai laø phaân ñònh. Ñaây laø vaán ñeà naém baét ñöôïc thôøi ñieåm chính xaùc chuùng ta nhaän ra aân suûng hay caùm doã. Bôûi vì ñoâi khi nhöõng ñieàu xuaát hieän trong trí oùc cuûa chuùng ta chæ laø nhöõng caùm doã laùi chuùng ta ñi cheäch khoûi con ñöôøng thöïc söï cuûa mình. ÔÛ ñaây, toâi phaûi töï hoûi chính xaùc ngöôøi naøy ñang noùi gì vôùi toâi, hoï muoán noùi gì vôùi toâi, hoï muoán toâi hieåu gì veà nhöõng gì ñang dieãn ra. Hoûi nhöõng caâu nhö theá seõ giuùp toâi traân troïng suy nghó cuûa ngöôøi aáy vaø nhöõng taùc ñoäng cuûa noù ñoái vôùi nhöõng caûm xuùc cuûa ngöôøi aáy. Vieäc laéng nghe naøy nhaèm phaân ñònh nhöõng lôøi cöùu roãi cuûa Thaàn trí toát laønh, laø Ñaáng ban cho chuùng ta söï thaät cuûa Chuùa, nhöng cuõng phaân ñònh caû nhöõng caïm baãy cuûa thaàn trí xaáu xa - nhöõng sai laàm vaø quyeán ruõ cuûa noù. Caàn phaûi coù loøng can ñaûm, söï dòu daøng vaø söï teá nhò caàn thieát ñeå giuùp ngöôøi kia nhaän ra söï thaät cuøng nhöõng doái traù hay nhöõng vieän côù.
294. Loaïi nhaïy caûm thöù ba nhaèm laéng nghe nhöõng thuùc ñaåy "tieán tôùi" maø ngöôøi khaùc ñang caûm nhaän. Ñoù laø laéng nghe thaät kyõ "ñieàu maø ngöôøi aáy thöïc söï muoán höôùng ñeán". Ngoaøi nhöõng gì ngöôøi aáy caûm nhaän vaø suy nghó luùc naøy, nhöõng gì ngöôøi aáy ñaõ laøm trong quaù khöù, phaûi chuù yù ñeán nhöõng gì ngöôøi aáy muoán trôû thaønh. Ñoâi khi ñieàu naøy ñoøi hoûi ngöôøi aáy khoâng ñöôïc taäp trung nhieàu vaøo nhöõng gì mình thích, nhöõng ham muoán hôøi hôït cuûa mình, nhöng laø nhöõng gì laøm Chuùa haøi loøng hôn, keá hoaïch cuûa Chuùa daønh cho cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi aáy ñöôïc bieåu loä trong moät khuynh höôùng cuûa taâm hoàn, vöôït ra ngoaøi voû boïc cuûa thò hieáu vaø caûm xuùc. Söï laéng nghe naøy laø chuù yù ñeán yù höôùng sau cuøng, yù höôùng quyeát ñònh döùt khoaùt cuoäc soáng, bôûi vì coù moät Ngöôøi nhö Chuùa Gieâsu nghe vaø löôïng giaù yù höôùng toái thöôïng naøy cuûa con tim. Ñoù laø lyù do taïi sao phaûi luoân saün saøng giuùp cho moãi ngöôøi nhaän ra ñieàu ñoù, vaø ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù chæ caàn thöa vôùi Chuùa: "Laïy Chuùa, xin cöùu con! Xin thöông xoùt con!"
295. Nhö vaäy, phaân ñònh trôû neân moät phöông theá cuûa cuoäc chieán thieâng lieâng giuùp chuùng ta ñi theo Chuùa caùch trung thaønh hôn. [161] Theo caùch naøy, öôùc muoán nhaän ra ôn goïi cuûa rieâng mình laø heát söùc maõnh lieät, coù moät phaåm chaát khaùc bieät vaø ôû moät bình dieän cao hôn, nieàm mong öôùc aáy xöùng vôùi phaåm giaù cuoäc soáng cuûa chính chuùng ta hôn nhieàu. Bôûi vì cuoái cuøng söï phaân ñònh toát laø moät con ñöôøng cuûa töï do, laøm xuaát hieän ñieàu ñoäc ñaùo cuûa moãi ngöôøi, ñieàu thöïc söï laø mình, thöïc söï caù vò, maø chæ coù Chuùa môùi bieát. Nhöõng ngöôøi khaùc khoâng theå hieåu heát ñöôïc vaø cuõng khoâng thaáy ñöôïc ñieàu aáy seõ phaùt trieån nhö theá naøo vì chæ nhìn töø beân ngoaøi.
296. Vì theá, khi laéng nghe moät ngöôøi theo caùch naøy, vaøo moät thôøi ñieåm ñaõ ñònh, ngöôøi ta phaûi bieán ñi ñeå cho ngöôøi aáy tieáp tuïc con ñöôøng maø hoï ñaõ khaùm phaù. Bieán ñi nhö Chuùa ñaõ bieán maát tröôùc maét caùc moân ñeä vaø ñeå hoï ôû laïi vôùi con tim böøng chaùy roài trôû thaønh ñoäng löïc khoâng theå cöôõng laïi thuùc ñaåy hoï leân ñöôøng (x. Lc 24, 31-33). Khi trôû veà gaëp coäng ñoaøn, hai moân ñeä Emmau ñöôïc tin xaùc nhaän raèng Chuùa ñaõ soáng laïi thaät (x. Lc 24,34).
297. Vì "thôøi gian quan troïng hôn khoâng gian" [162], neân caàn phaûi khôi gôïi vaø ñoàng haønh, chöù khoâng aùp ñaët caùc loä trình. Vaø ñoù laø nhöõng loä trình cuûa nhöõng con ngöôøi voán luoân ñoäc ñaùo vaø töï do. Ñoù laø lyù do taïi sao raát khoù ñaët ra caùc quy taéc, ngay caû khi taát caû caùc daáu hieäu ñeàu tích cöïc, bôûi vì "ñieàu quan troïng laø phaûi ñöa chính nhöõng yeáu toá tích cöïc aáy ra ñeå phaân ñònh moät caùch caån thaän, ñeå ñöøng taùch bieät yeáu toá naøy ra khoûi yeáu toá kia vaø ñöøng ñaët chuùng ñoái laäp vôùi nhau, nhö theå chuùng laø nhöõng yeáu toá tuyeät ñoái traùi ngöôïc nhau. Ñoái vôùi caùc yeáu toá tieâu cöïc cuõng vaäy: ñöøng loaïi boû toaøn boä caùc yeáu toá aáy maø khoâng phaân bieät, bôûi vì nôi moãi moät yeáu toá tieâu cöïc coù theå tieàm aån moät giaù trò caàn ñöôïc cöùu vaõn vaø caàn ñöôïc traû veà trong chaân lyù toaøn dieän" [163].
298. Nhöng ñeå ñoàng haønh cuøng nhöõng ngöôøi khaùc treân con ñöôøng naøy, tröôùc tieân con phaûi coù thoùi quen töï mình böôùc ñi. Ñöùc Maria ñaõ laøm nhö theá, baèng caùch ñoái maët vôùi nhöõng vaán ñeà vaø nhöõng khoù khaên cuûa chính mình khi Meï coøn raát treû. Xin Meï laøm môùi tuoåi treû cuûa con nhôø söùc maïnh cuûa lôøi caàu nguyeän vaø xin Meï luoân ñoàng haønh vôùi con qua söï hieän dieän cuûa Meï.
* * *
Vaø ñeå keát thuùc... moät mong öôùc
299. Caùc baïn treû thaân meán, cha seõ vui möøng khi thaáy caùc con chaïy nhanh hôn nhöõng ngöôøi chaäm chaïp vaø ruït reø. Caùc con cöù chaïy, vì "ñöôïc Toân nhan ñaùng yeâu thu huùt, Ñaáng maø chuùng ta toân thôø trong Thaùnh Theå vaø nhaän ra Ngaøi nôi thaân mình cuûa ngöôøi anh em ñau khoå. Xin Chuùa Thaùnh Thaàn thuùc ñaåy caùc con trong haønh trình tieán veà phía tröôùc. Hoäi Thaùnh ñang caàn ñaø tieán cuûa caùc con, caàn nhöõng tröïc giaùc vaø ñöùc tin cuûa caùc con. Vaø khi caùc con ñeán nôi maø chuùng toâi chöa ñeán, caùc con haõy kieân nhaãn chôø ñôïi chuùng toâi" [164].
Ban haønh taïi Loreto, gaàn Ñeàn Thaùnh Nhaø thaùnh,
ngaøy 25 thaùng Ba, ñaïi leã Truyeàn tin cuûa Chuùa, naêm 2019,
naêm thöù baûy trieàu giaùo hoaøng cuûa toâi.
Phanxicoâ
---------------------------------------
Phaàn Chuù thích
Vieát taét:
VK: Vaên kieän keát thuùc Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc laàn thöù XV.
GLHTCG: Saùch Giaùo lyù Hoäi Thaùnh Coâng giaùo
EG: Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ, Toâng huaán Evangelii Gaudium (24/11/2013): AAS 105 (2013)
LS: Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ, Thoâng ñieäp Laudato Si' (24/05/2015): AAS 107 (2015)
AL: Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ, Toâng huaán Haäu Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc Amoris Laetitia (19/03/2016): AAS 108 (2016)
GE: Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ, Toâng huaán Gaudete et Exsultate (19/03/2018).
Ibid. = Ibidem: Taøi lieäu vöøa daãn.
X. : Xem
----------------------
[152] GE 167.
[153] Ibid., 168.
[154] Ibid., 170.
[155] VK 108.
[156] Ibid..
[157] GE 171.
[158] Ibid., 172.
[159] Huaán töø cuûa ÑTC Phanxicoâ taïi buoåi Canh thöùc caàu nguyeän Chuaån bò cho Ngaøy Giôùi treû Theá giôùi laàn thöù XXXIV, Vöông cung thaùnh ñöôøng Ñöùc Baø Caû (08/04/2017): AAS 109 (2017), 447.
[160] ROMANO GUARDINI, Die Lebensalter. Ihre ethische und p#dagogische Bedeutung, W#rzburg, in laàn thöù 3, 1955, 20.
[161] X. GE 169.
[162] EG 222.
[163] Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II, Toâng huaán haäu Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc Pastores Dabo Vobis (25/03/1992), 10, AAS 84 (1992), 672.
[164] Canh thöùc caàu nguyeän vôùi Giôùi treû Italia taïi Circus Maximus, Roma (11 thaùng Taùm 2018): L'Osservatore Romano, 13-14/08/2018, 6.