Toâng huaán haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc
Christus Vivit - Chuùa Kitoâ Ñang Soáng
cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ
Göûi Ngöôøi Treû vaø Coäng Ñoaøn Daân Chuùa
(Baûn dòch Vieät ngöõ cuûa HÑGMVN)
Chöông Taùm
Ôn Goïi
248. Quaû thaät töø "ôn goïi" coù theå hieåu theo nghóa roäng laø moät tieáng goïi cuûa Thieân Chuùa. Ôn goïi aáy bao goàm tieáng goïi ñi vaøo hieän höõu, tieáng goïi soáng tình baïn vôùi Ngaøi, tieáng goïi neân thaùnh, v.v. Ñieàu ñoù thaät quan troïng, vì noù ñaët ñôøi soáng chuùng ta tröôùc toân nhan Chuùa, Ñaáng yeâu thöông chuùng ta, vaø cho chuùng ta hieåu raèng khoâng coù gì phaùt sinh bôûi hoãn mang voâ nghóa, nhöng moïi söï ñeàu ôû treân con ñöôøng ñaùp laïi tieáng Chuùa, Ngaøi coù moät keá hoaïch tuyeät vôøi cho chuùng ta.
249. Trong Toâng huaán Gaudete et Exsultate, cha ñaõ noùi veà ôn goïi cuûa moïi ngöôøi laø lôùn leân ñeå laøm vinh danh Chuùa; vaø cha ñaõ muoán "nhaéc laïi lôøi môøi goïi neân thaùnh theo moät phöông caùch thöïc tieãn cho thôøi ñaïi chuùng ta, moät thôøi ñaïi voán chaát chöùa nhieàu ruûi ro, thaùch ñoá vaø cô hoäi". [136] Coâng ñoàng Vaticanoâ II giuùp chuùng ta yù thöùc laïi lôøi môøi goïi naøy, ñöôïc göûi ñeán moãi ngöôøi chuùng ta: "Taát caû caùc Kitoâ höõu, duø trong hoaøn caûnh hay baäc soáng naøo, cuõng ñeàu ñöôïc Chuùa keâu goïi, ñeå moãi ngöôøi moãi caùch, vöôn tôùi söï thaùnh thieän troïn haûo nhö chính Chuùa Cha laø Ñaáng troïn laønh". [137]
Lôøi môøi goïi laøm baïn vôùi Chuùa
250. Ñieàu maø Ñöùc Gieâsu muoán nôi moãi ngöôøi treû tröôùc heát laø laøm baïn vôùi Ngöôøi. Chuyeän thieát yeáu laø phaûi phaân ñònh vaø khaùm phaù ñieàu aáy. Ñoù laø söï phaân ñònh caên baûn. Trong cuoäc ñoái thoaïi cuûa Chuùa Phuïc Sinh vôùi Simon Pheâroâ baïn cuûa Ngöôøi, caâu hoûi quan troïng laø: "Simon, con oâng Gioan, anh coù yeâu meán Thaày khoâng?" (Ga 21,16). Nghóa laø: anh coù muoán Thaày laø baïn cuûa anh khoâng? Söù maïng maø Pheâroâ nhaän laõnh ñeå chaêm soùc ñoaøn chieân cuûa Ñöùc Gieâsu seõ luoân gaén vôùi tình yeâu voâ caàu naøy, vôùi tình yeâu baèng höõu naøy.
251. Vaø neáu caàn moät ví duï ngöôïc laïi, chuùng ta haõy nhôù ñeán cuoäc gaëp gôõ laïc ñieäu giöõa Ñöùc Gieâsu vôùi ngöôøi thanh nieân giaøu coù. Cuoäc gaëp gôõ aáy cho chuùng ta thaáy roõ ñieàu maø ngöôøi baïn treû aáy ñaõ khoâng caûm nhaän ñöôïc laø caùi nhìn ñaày yeâu thöông cuûa Chuùa (x. Mc 10,21). Anh toû ra buoàn raàu, sau nhöõng haêm hôû ban ñaàu, vì anh khoâng theå töø boû nhieàu thöù anh ñang sôû höõu (x. Mt 19,22). Anh ñaõ boû lôõ cô hoäi maø leõ ra coù theå laø moät tình baïn tuyeät vôøi. Vaø chuùng ta, chuùng ta vaãn khoâng bieát chaøng thanh nieân ñoäc ñaùo aáy - maø Ñöùc Gieâsu ñaõ ñem loøng yeâu thöông nhìn anh vaø chìa tay ra cho anh - seõ coù theå laø gì ñoái vôùi chuùng ta, seõ coù theå laøm gì cho nhaân loaïi.
252. Bôûi vì "cuoäc ñôøi maø Ñöùc Gieâsu trao cho chuùng ta laø moät chuyeän tình, moät caâu chuyeän cuoäc ñôøi muoán hoaø quyeän vaøo cuoäc ñôøi cuûa chuùng ta vaø ñaâm reã trong maûnh ñaát cuûa moãi ngöôøi chuùng ta. Cuoäc ñôøi aáy khoâng phaûi laø moät ôn cöùu ñoä ñöôïc löu trong 'ñaùm maây' chôø chuùng ta taûi xuoáng, cuõng khoâng phaûi laø moät 'öùng duïng' môùi chôø ñöôïc khaùm phaù, hay moät thöïc haønh kyõ thuaät thaêng tieán tinh thaàn. Cuoäc ñôøi maø Chuùa ban taëng chuùng ta caøng khoâng phaûi laø moät 'baûn höôùng daãn' (tutorial) giuùp chuùng ta hoïc hoûi ñieàu môùi nhaát. Ôn cöùu ñoä maø Thieân Chuùa ban cho chuùng ta laø moät lôøi môøi goïi döï phaàn vaøo moät caâu chuyeän tình ñan keát vôùi nhöõng caâu chuyeän cuûa chuùng ta; noù soáng ñoäng vaø muoán ñöôïc sinh ra giöõa chuùng ta, ñeå chuùng ta coù theå sinh hoa traùi ôû nôi chuùng ta ñang soáng, nhö chuùng ta ñang laø, vaø vôùi nhöõng ngöôøi chuùng ta ñang cuøng soáng vôùi hoï. Chính vì theá maø Chuùa ñeán ñeå gieo vaø ñeå ñöôïc gieo". [138]
Soáng vì ngöôøi khaùc
253. Giôø ñaây cha muoán noùi ñeán ôn goïi hieåu theo nghóa ñen laø moät lôøi môøi goïi thi haønh söù vuï phuïc vuï tha nhaân. Chuùng ta ñöôïc Chuùa keâu goïi tham döï vaøo coâng trình taïo döïng cuûa Ngaøi baèng caùch goùp phaàn xaây döïng thieän ích chung vôùi nhöõng khaû naêng chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc.
254. Ôn goïi thöøa sai naøy coù lieân quan ñeán vieäc phuïc vuï tha nhaân. Vì ñôøi soáng chuùng ta ôû traàn gian naøy ñaït ñöôïc taàm voùc vieân maõn khi trôû thaønh moät hieán leã. Cha nhaéc laïi raèng "söù meänh cuûa toâi giöõa loøng daân khoâng phaûi laø moät phaàn cuûa ñôøi toâi hay moät moùn trang söùc maø toâi coù theå gôõ boû; cuõng khoâng phaûi moät caùi gì phuï theâm hay chæ laø moät khoaûnh khaéc khaùc trong cuoäc ñôøi. Nhöng laø ñieàu maø toâi khoâng ñöôïc döùt boû khoûi mình neáu khoâng muoán töï huyû hoaïi mình. Toâi laø moät söù meänh treân traùi ñaát naøy; vaø vì theá maø toâi coù maët trong ñôøi" [139]. Vì theá, phaûi quan nieäm raèng moïi hoaït ñoäng muïc vuï phaûi höôùng ñeán ôn goïi, moïi hoaït ñoäng ñaøo taïo phaûi höôùng ñeán ôn goïi vaø moïi neàn linh ñaïo phaûi höôùng ñeán ôn goïi.
255. Ôn goïi cuûa con khoâng chæ heä taïi ôû nhöõng coâng vieäc maø con phaûi laøm, maëc duø ôn goïi theå hieän nôi nhöõng coâng vieäc aáy. Ôn goïi laø moät caùi gì hôn theá: ñoù laø moät con ñöôøng seõ höôùng nhöõng noã löïc vaø hoaït ñoäng cuûa con theo chieàu höôùng phuïc vuï. Vì theá trong vieäc phaân ñònh ôn goïi, ñieàu quan troïng laø xem coi chuùng ta coù nhaän ra nôi mình nhöõng khaû naêng caàn thieát cho coâng vieäc phuïc vuï chuyeân bieät aáy trong xaõ hoäi hay khoâng.
256. Ñieàu ñoù ñem laïi giaù trò raát lôùn cho nhöõng coâng vieäc naøy, vì chuùng khoâng coøn chæ laø taát caû nhöõng gì chuùng ta laøm ñeå kieám tieàn, ñeå khoûi ôû khoâng hay ñeå laøm vui loøng ngöôøi khaùc. Taát caû nhöõng ñieàu aáy laøm thaønh ôn goïi bôûi vì chuùng ta ñöôïc keâu goïi; coù ñieàu gì ñoù coøn hôn caû söï choïn löïa thöïc duïng ñôn giaûn cuûa chuùng ta. Cuoái cuøng, ñoù laø vieäc nhaän ra lyù do vì sao toâi ñöôïc döïng neân, vì sao toâi ñang ôû choã naøy, nhaän ra ñaâu laø keá hoaïch Chuùa daønh cho ñôøi toâi. Chuùa seõ khoâng chæ cho toâi thaáy moïi nôi choán, thôøi gian vaø chi tieát, toâi seõ phaûi khoân ngoan choïn löïa. Nhöng Chuùa seõ chæ cho toâi moät höôùng ñi cho ñôøi toâi, vì Chuùa laø Ñaáng döïng neân toâi, laø thôï goám naën ra toâi, vaø toâi caàn laéng nghe Chuùa ñeå Ngaøi naén ñuùc vaø taùc taïo. Nhö theá toâi seõ trôû thaønh ñieàu maø toâi phaûi laø vaø trung thaønh vôùi söï thaät cuûa chính toâi.
257. Ñeå thöïc hieän ôn goïi rieâng cuûa mình, chuùng ta caàn phaûi phaùt huy, ñaåy maïnh vaø laøm taêng trieån taát caû nhöõng gì laø chính mình. Ñaây khoâng phaûi laø phaùt minh, laø saùng taïo con ngöôøi mình moät caùch töï phaùt töø con soá khoâng, nhöng laø khaùm phaù chính mình trong aùnh saùng cuûa Chuùa vaø laøm cho ñôøi soáng mình sinh hoa keát quaû. "Trong keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa, moãi ngöôøi ñeàu ñöôïc keâu goïi phaùt trieån chính mình, vì moïi cuoäc soáng ñeàu laø ôn goïi". [140] Ôn goïi cuûa con höôùng daãn con phaùt huy ñieàu hay nhaát cuûa mình ñeå laøm vinh danh Chuùa vaø möu ích cho tha nhaân. Vaán ñeà khoâng chæ laø laøm nhöõng coâng vieäc naøo ñoù, nhöng laø laøm caùc vieäc aáy vôùi moät yù nghóa, vôùi moät ñònh höôùng. Veà ñeà taøi naøy, Thaùnh Alberto Hurtado baûo caùc baïn treû phaûi heát söùc nghieâm tuùc trong vieäc choïn höôùng ñi: "Treân moät con taøu, neáu ngöôøi hoa tieâu cheånh maûng, anh seõ bò sa thaûi ngay vì ñaõ ñuøa giôõn vôùi ñieàu raát thaùnh thieâng. Coøn trong ñôøi soáng, chuùng ta coù tænh thöùc veà höôùng ñi cuûa mình khoâng? Ñaâu laø höôùng ñi cuûa baïn? Neáu caàn döøng laïi ñeå suy nghó theâm veà ñieàu naøy, toâi xin moãi ngöôøi trong caùc baïn suy nghó heát söùc nghieâm tuùc, vì ñi ñuùng höôùng laø ñaõ thaønh coâng; cheäch höôùng laø ñaõ thaát baïi roài". [141]
258. Trong ñôøi soáng cuûa moãi ngöôøi treû, vieäc ta "soáng vì ngöôøi khaùc" thöôøng gaén vôùi hai vaán ñeà caên baûn: taïo laäp moät gia ñình môùi vaø laøm vieäc. Caùc baûn thaêm doø giôùi treû nhieàu laàn xaùc nhaän raèng ñaây laø hai vaán ñeà lôùn laøm cho hoï vöøa baän taâm vöøa höùng thuù. Hai vaán ñeà naøy phaûi ñöôïc xem xeùt caùch ñaëc bieät. Chuùng ta haõy löôïc qua töøng vaán ñeà.
Tình yeâu vaø gia ñình
259. Ngöôøi treû caûm thaáy tieáng goïi cuûa tình yeâu raát maõnh lieät; hoï öôùc mô gaëp ñuùng ngöôøi ñeå xaây döïng moät gia ñình vaø soáng chung vôùi nhau. Roõ raøng ñaây laø moät ôn goïi maø chính Thieân Chuùa keâu môøi qua nhöõng tình caûm, nhöõng khaùt voïng vaø nhöõng öôùc mô cuûa ngöôøi treû. Veà chuû ñeà naøy, cha ñaõ noùi ñaày ñuû trong Toâng huaán Amoris Laetitia (Nieàm Vui cuûa Tình Yeâu). Cha môøi taát caû caùc baïn treû haõy ñoïc Chöông Boán vaø Chöông Naêm cuûa Toâng huaán aáy.
260. Cha thích nghó raèng "Hai ngöôøi Kitoâ höõu keát hoân vôùi nhau nhaän ra nôi chuyeän tình cuûa mình lôøi môøi goïi cuûa Chuùa, ñoù laø ôn goïi keát hôïp hai ngöôøi, moät nam vaø moät nöõ thaønh moät thaân xaùc, moät cuoäc soáng duy nhaát. Vaø bí tích Hoân nhaân bao boïc tình yeâu aáy baèng aân suûng cuûa Thieân Chuùa, laøm cho tình yeâu aáy beùn reã trong chính Thieân Chuùa. Vôùi quaø taëng naøy, vôùi söï chaéc chaén cuûa lôøi môøi goïi naøy, hoï coù theå tieán böôùc trong bình an maø khoâng sôï chi caû, hoï coù theå cuøng nhau ñöông ñaàu vôùi moïi söï". [142]
261. Trong boái caûnh naøy, cha nhaéc laïi raèng Thieân Chuùa döïng neân chuùng ta nhö nhöõng höõu theå coù giôùi tính. Chính Ngaøi "ñaõ taïo döïng tính duïc, laø quaø taëng kyø dieäu cho caùc thuï taïo cuûa Ngaøi". [143] Trong ôn goïi hoân nhaân, chuùng ta caàn nhìn nhaän vaø taï ôn Chuùa vì "tính duïc, giôùi tính laø moät quaø taëng cuûa Thieân Chuùa. Chaúng coù gì caám kî. Ñoù laø quaø taëng cuûa Thieân Chuùa, moùn quaø Chuùa daønh cho chuùng ta, vôùi hai muïc ñích: yeâu thöông nhau vaø löu truyeàn söï soáng. Ñoù laø moät ñam meâ, moät tình yeâu ñam meâ. Tình yeâu ñích thöïc thì ñam meâ. Tình yeâu giöõa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ, khi ñam meâ, seõ daãn con tôùi vieäc trao ban söï soáng. Luoân luoân laø theá. Vaø trao ban söï soáng vôùi caû thaân xaùc vaø linh hoàn". [144]
262. Thöôïng Hoäi ñoàng nhaán maïnh raèng "Gia ñình tieáp tuïc laø ñieåm tham chieáu chính yeáu cho giôùi treû. Con caùi quyù troïng tình yeâu vaø söï quan taâm cuûa cha meï, hoï tha thieát vôùi caùc moái lieân heä gia ñình vaø hy voïng, ñeán löôït mình, hoï cuõng laäp neân ñöôïc moät gia ñình. Khoâng theå phuû nhaän raèng tình traïng gia taêng ly thaân, ly dò, taùi hoân vaø gia ñình cha hoaëc meï ñôn thaân, coù theå gaây ra nhöõng ñau khoå lôùn lao vaø moät cuoäc khuûng hoaûng caên tính nôi con caùi. Ñoâi khi con caùi phaûi gaùnh vaùc nhöõng traùch nhieäm khoâng töông xöùng vôùi tuoåi cuûa mình vaø buoäc hoï trôû thaønh ngöôøi lôùn tröôùc tuoåi. Söï ñoùng goùp cuûa baäc oâng baø veà maët tình caûm vaø trong lónh vöïc giaùo duïc toân giaùo thöôøng mang tính quyeát ñònh: söï khoân ngoan cuûa tuoåi taùc khieán oâng baø laø moái daây lieân keát chính trong töông quan giöõa caùc theá heä".[145]
263. Quaû thaät nhöõng khoù khaên maø ngöôøi treû phaûi gaùnh chòu trong gia ñình maø hoï sinh tröôûng ñaõ khieán nhieàu ngöôøi treû töï hoûi raèng lieäu coù ñaùng ñeå laäp gia ñình hay khoâng, coù ñaùng ñeå chung thuyû vaø quaûng ñaïi hay khoâng. Cha muoán noùi vôùi caùc baïn aáy raèng chaéc chaén laø raát ñaùng. Thaät ñaùng ñeå daønh moïi coâng söùc cho gia ñình; ôû ñoù hoï seõ tìm thaáy nhöõng ñoäng löïc toát nhaát ñeå tröôûng thaønh vaø tìm thaáy nhöõng nieàm vui ñeïp nhaát ñeå chia seû. Caùc con ñöøng ñeå mình bò töôùc maát tình yeâu thöïc söï. Ñöøng ñeå mình bò löøa phænh bôûi nhöõng keû ruû reâ soáng cuoäc ñôøi beâ tha theo chuû nghóa caù nhaân maø cuoái cuøng chæ daãn tôùi coâ laäp vaø coâ ñôn.
264. Ngaøy nay, neàn vaên hoaù ñang thoáng trò laø neàn vaên hoaù cuûa caùi phuø du, aûo töôûng. Tin raèng chaúng coù gì mang tính quyeát ñònh laø moät ñieàu löøa phænh vaø doái traù. "Coù nhöõng ngöôøi baûo raèng hoân nhaân ngaøy nay laø chuyeän "loãi thôøi" [...] Trong moät neàn vaên hoaù cuûa caùi phuø du vaø töông ñoái, nhieàu ngöôøi rao giaûng raèng ñieàu quan troïng laø "höôûng thuï" khoaûnh khaéc hieän taïi, raèng thaät khoâng ñaùng ñeå giao öôùc suoát ñôøi, ñeå quyeát ñònh döùt khoaùt [...] Coøn cha, traùi laïi, cha keâu goïi caùc con haõy trôû thaønh nhöõng nhaø caùch maïng, cha keâu goïi caùc con haõy loäi ngöôïc doøng; phaûi, cha muoán caùc con haõy phaûn khaùng neàn vaên hoaù cuûa caùi phuø du naøy, moät neàn vaên hoaù khoâng tin raèng caùc con coù ñuû khaû naêng laõnh traùch nhieäm, coù ñuû khaû naêng yeâu thöông thöïc söï".[146] Cha tin töôûng caùc con, vaø vì theá cha khuyeán khích caùc con löïa choïn soáng ñôøi hoân nhaân.
265. Caàn phaûi chuaån bò cho hoân nhaân, vaø ñieàu naøy ñoøi hoûi phaûi töï huaán luyeän mình, phaùt huy nhöõng ñöùc tính toát, nhaát laø yeâu thöông, nhaãn naïi, khaû naêng ñoái thoaïi vaø phuïc vuï. Ñieàu naøy cuõng ñoøi phaûi giaùo duïc veà tính duïc, ñeå caøng ngaøy caøng bôùt trôû thaønh phöông tieän lôïi duïng tha nhaân, vaø caøng ngaøy caøng theâm khaû naêng hieán mình hoaøn toaøn cho moät ngöôøi khaùc, moät caùch ñoäc höõu vaø quaûng ñaïi.
266. Caùc giaùm muïc Colombia ñaõ vieát: "Ñöùc Kitoâ bieát raèng vôï choàng thì khoâng hoaøn haûo vaø hoï caàn vöôït leân nhöõng yeáu ñuoái vaø söï thieáu chung thuûy, ñeå tình yeâu cuûa hoï coù theå lôùn leân vaø beàn vöõng. Vì theá, Ngöôøi ban cho hoï aân suûng cuûa Ngöôøi, ñoù vöøa laø aùnh saùng vöøa laø söùc maïnh giuùp hoï soáng ñôøi soáng hoân nhaân cuûa mình theo keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa". [147]
267. Ñoái vôùi nhöõng ai khoâng ñöôïc keâu goïi soáng ñôøi soáng hoân nhaân hay ñôøi soáng thaùnh hieán, phaûi luoân nhôù raèng ôn goïi ñaàu tieân vaø quan troïng nhaát laø ôn goïi cuûa bí tích Thaùnh taåy. Nhöõng ngöôøi ñoäc thaân, duø ñoù khoâng phaûi laø chuû yù choïn löïa cuûa hoï, coù theå trôû neân moät chöùng taù ñaëc bieät cuûa ôn goïi aáy baèng con ñöôøng tröôûng thaønh thieâng lieâng cuûa rieâng mình.
Vieäc laøm
268. Caùc giaùm muïc ôû Hoa Kyø ñaõ nhaán maïnh roõ raøng raèng "daáu hieäu cuûa tuoåi tröôûng thaønh thöôøng laø khi ngöôøi ta baét ñaàu ñi laøm. 'Baïn laøm ngheà gì?' laø moät ñeà taøi thöôøng xuyeân trong caùc cuoäc troø chuyeän, vì vieäc laøm laø ñieàu raát quan troïng trong cuoäc soáng cuûa ngöôøi treû. Ñoái vôùi ngöôøi baét ñaàu tröôûng thaønh, kinh nghieäm naøy raát hay thay ñoåi vì hoï chuyeån töø coâng vieäc naøy sang coâng vieäc khaùc, vaø thaäm chí töø lónh vöïc naøy sang lónh vöïc khaùc. Vieäc laøm coù theå quy ñònh hoï duøng thôøi gian nhö theá naøo vaø coù theå quyeát ñònh hoï laøm ñöôïc gì hay saém ñöôïc gì. Vieäc laøm coøn coù theå aán ñònh phaåm chaát vaø soá löôïng thôøi gian raûnh roãi. Vieäc laøm xaùc ñònh vaø aûnh höôûng ñeán caên tính vaø yù thöùc veà chính mình cuûa moät ngöôøi treû, ñoàng thôøi laø nôi chuû yeáu ñeå phaùt trieån tình baèng höõu vaø caùc moái töông quan khaùc, bôûi vì noùi chung ngöôøi ta khoâng laøm vieäc moät mình. Caùc baïn treû nam cuõng nhö nöõ noùi veà vieäc laøm nhö laø söï chu toaøn moät phaän vuï vaø nhö moät ñieàu gì ñoù ñem laïi yù nghóa. Vieäc laøm giuùp cho ngöôøi treû ñaùp öùng ñöôïc caùc nhu caàu thöïc tieãn cuûa mình nhöng hôn nöõa, coøn giuùp hoï tìm kieám yù nghóa vaø thöïc hieän caùc giaác mô vaø vieãn aûnh cuûa mình. Maëc duø vieäc laøm coù theå khoâng giuùp cho nhöõng giaác mô cuûa ngöôøi treû thaønh töïu, nhöng ñieàu quan troïng laø hoï phaûi nuoâi döôõng moät vieãn aûnh, hoïc hoûi laøm vieäc theo moät caùch thöùc thöïc söï mang tính caù vò vaø toát ñeïp cho ñôøi soáng, cuõng nhö tieáp tuïc phaân ñònh tieáng goïi cuûa Thieân Chuùa". [148]
269. Cha keâu goïi caùc baïn treû ñöøng mong soáng maø khoâng laøm vieäc, döïa vaøo söï giuùp ñôõ cuûa ngöôøi khaùc. Ñieàu ñoù khoâng toát, vì "vieäc laøm laø ñieàu caàn thieát, noù naèm trong yù nghóa cuûa ñôøi soáng treân maët ñaát naøy, laø con ñöôøng ñeå tröôûng thaønh, ñeå phaùt trieån nhaân baûn vaø hoaøn thaønh con ngöôøi mình. Theo nghóa naøy, vieäc giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo veà tieàn baïc phaûi luoân laø moät giaûi phaùp taïm thôøi trong nhöõng tröôøng hôïp caáp baùch".[149] Vì theá, "linh ñaïo Kitoâ giaùo, cuøng vôùi söï chieâm ngaém ñaày ngöôõng moä tröôùc caùc thuï taïo maø chuùng ta gaëp thaáy nôi Thaùnh Phanxicoâ Assisi, cuõng ñaõ phaùt trieån moät söï hieåu bieát phong phuù vaø quaân bình veà lao ñoäng, chaúng haïn nhö nôi cuoäc ñôøi Chaân phöôùc Charles de Foucauld vaø caùc moân ñeä cuûa ngaøi". [150]
270. Thöôïng Hoäi ñoàng nhaán maïnh raèng theá giôùi lao ñoäng laø nôi ngöôøi treû "traûi nghieäm tình traïng bò loaïi tröø vaø bò gaït ra leà. Ñaùng noùi nhaát vaø nghieâm troïng nhaát laø tình traïng thaát nghieäp nôi giôùi treû; ôû moät soá quoác gia, tyû leä naøy cao ñeán möùc baùo ñoäng. Thaát nghieäp khoâng chæ khieán ngöôøi treû trôû neân ngheøo, tình traïng naøy coøn töôùc ñi cuûa hoï quyeàn ñöôïc mô öôùc vaø hy voïng, ñoàng thôøi cuõng laáy maát cuûa hoï cô hoäi goùp phaàn laøm cho xaõ hoäi phaùt trieån. Trong nhieàu quoác gia, nguyeân nhaân cuûa tình traïng naøy laø do moät soá thaønh phaàn treû thieáu khaû naêng chuyeân moân thích hôïp, ñaëc bieät laø vì heä thoáng giaùo duïc vaø ñaøo taïo coøn nhieàu baát caäp. Thöôøng tình traïng baáp beânh veà lao ñoäng cuûa giôùi treû laïi thoûa maõn khaùt voïng cuûa nhöõng nhoùm lôïi ích kinh teá muoán boùc loät lao ñoäng" [151].
271. Ñaây laø moät vaán ñeà raát teá nhò phaûi ñöôïc caùc nhaø chính trò quan taâm haøng ñaàu, nhaát laø hieän nay, khi maø söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa coâng ngheä cuøng vôùi noãi aùm aûnh giaûm chi phí nhaân coâng coù theå nhanh choùng daãn ñeán vieäc duøng maùy moùc thay theá con ngöôøi trong nhieàu coâng vieäc. Ñaây laø moät vaán ñeà xaõ hoäi cô baûn, vì ñoái vôùi moät ngöôøi treû, vieäc laøm khoâng ñôn thuaàn chæ laø ñeå kieám tieàn, maø laø moät theå hieän phaåm giaù con ngöôøi, moät con ñöôøng ñeå tröôûng thaønh vaø hoäi nhaäp xaõ hoäi. Vieäc laøm laø moät ñoäng löïc thöôøng xuyeân giuùp phaùt trieån tinh thaàn traùch nhieäm vaø khaû naêng saùng taïo, baûo veä choáng laïi xu höôùng cuûa chuû nghóa caù nhaân vaø höôûng thuï. Vieäc laøm coøn laø moät haønh vi taï ôn Chuùa baèng caùch phaùt huy caùc khaû naêng rieâng cuûa mình.
272. Khoâng phaûi luùc naøo ngöôøi treû cuõng coù theå quyeát ñònh mình seõ doác söùc laøm gì, seõ söû duïng nghò löïc vaø khaû naêng saùng taïo cuûa mình vaøo nhöõng coâng vieäc gì. Bôûi vì, ngoaøi nhöõng mong muoán, vaø caû nhöõng khaû naêng vaø nhöõng löïa choïn cuûa hoï ñaõ ñöôïc nhìn nhaän, coøn coù nhöõng haïn cheá khaéc nghieät cuûa thöïc teá. Quaû thöïc con khoâng theå soáng maø khoâng laøm vieäc, vaø ñoâi khi con phaûi chaáp nhaän coâng vieäc con ñang laøm, nhöng con ñöøng bao giôø töø boû öôùc mô, ñöøng bao giôø vuøi laáp haún moät tieáng goïi, vaø ñöøng bao giôø chòu thua. Haõy cöù tieáp tuïc tìm caùch soáng ñieàu maø con ñaõ phaân ñònh vaø nhaän ra ñoù laø ôn goïi thöïc söï cuûa con, ít laø moät phaàn naøo ñoù.
273. Khi chuùng ta khaùm phaù raèng Thieân Chuùa keâu goïi chuùng ta laøm ñieàu gì ñoù, raèng chuùng ta sinh ra ñeå laøm ñieàu aáy - laøm ñieàu döôõng, hay thôï moäc, hoaëc laøm vieäc trong ngaønh truyeàn thoâng, sö phaïm, myõ thuaät, hay baát cöù loaïi coâng vieäc naøo khaùc - thì chuùng ta seõ coù theå phaùt huy nhöõng khaû naêng toát nhaát cuûa mình ñeå hy sinh, quaûng ñaïi vaø coáng hieán. Bieát raèng chuùng ta khoâng laøm vieäc maø chaúng coù lyù do gì, nhöng vieäc laøm coù moät yù nghóa, ñoù laø lôøi ñaùp laïi moät tieáng goïi aâm vang trong saâu thaúm höõu theå cuûa mình, ñeå mang laïi ñieàu gì ñoù cho tha nhaân: nhö theá vieäc laøm ñem ñeán cho taâm hoàn ta moät caûm nghieäm ñöôïc maõn nguyeän. Nhö lôøi trong Saùch Giaûng vieân cuûa Cöïu Öôùc: "Toâi thaáy raèng khoâng coù gì toát hôn laø taän höôûng nieàm vui nôi coâng vieäc cuûa mình" (3,22).
Caùc ôn goïi thaùnh hieán ñaëc bieät
274. Neáu chuùng ta xaùc tín raèng Chuùa Thaùnh Thaàn vaãn khôi daäy nhöõng ôn goïi linh muïc vaø tu só, chuùng ta coù theå moät laàn nöõa nhaân danh Chuùa maø hoaøn toaøn tin töôûng "thaû löôùi". Chuùng ta coù theå daùm, vaø chuùng ta phaûi laøm ñieàu naøy: baûo moãi ngöôøi treû haõy töï hoûi xem mình coù theå ñi theo con ñöôøng aáy khoâng.
275. Coù khi cha ñeà nghò vôùi caùc baïn treû ñieàu aáy, vaø hoï hoùm hænh traû lôøi: "Khoâng, chaéc laø con seõ khoâng theo con ñöôøng aáy ñaâu!" Theá maø maáy naêm sau, coù vaøi ngöôøi trong soá hoï laïi vaøo Chuûng vieän. Chuùa khoâng theå thaát höùa, Ngaøi khoâng ñeå cho Hoäi Thaùnh thieáu muïc töû, maø neáu khoâng coù caùc vò aáy thì Hoäi Thaùnh khoâng theå soáng vaø thi haønh söù maïng cuûa mình. Vaø giaû nhö coù moät soá linh muïc ñaõ khoâng soáng chöùng taù toát, thì khoâng phaûi vì theá maø Chuùa khoâng keâu goïi nöõa. Traùi laïi, Ngaøi keâu goïi gaáp ñoâi, vì Ngaøi khoâng ngöøng chaêm soùc Hoäi Thaùnh yeâu daáu cuûa Ngaøi.
276. Trong vieäc phaân ñònh ôn goïi, khoâng ñöôïc loaïi tröø khaû naêng daâng hieán cho Thieân Chuùa trong chöùc linh muïc, trong ñôøi soáng tu só hay trong caùc hình thöùc thaùnh hieán khaùc. Sao laïi loaïi tröø? Con haõy tin chaéc raèng neáu con nhaän ra tieáng Chuùa goïi vaø ñi theo, thì tieáng goïi aáy seõ laøm cho con thoaû nguyeän.
277. Ñöùc Gieâsu ñang böôùc ñi giöõa chuùng ta, nhö Ngöôøi ñaõ böôùc ñi ôû Galileâ. Ngöôøi böôùc ñi treân caùc ñöôøng phoá cuûa chuùng ta, Ngöôøi döøng laïi, nhìn vaøo maét chuùng ta, khoâng voäi vaõ. Tieáng goïi cuûa Ngöôøi ñaày loâi cuoán vaø haáp daãn. Nhöng ngaøy nay, moái lo aâu vaø nhieàu quyeán ruõ doàn daäp taán coâng chuùng ta khieán khoâng coøn choã cho söï thinh laëng noäi taâm ñeå chuùng ta coù theå nhaän ra aùnh nhìn cuûa Ñöùc Gieâsu vaø nghe ñöôïc tieáng goïi cuûa Ngöôøi. Cuøng luùc aáy, con seõ nhaän ñöôïc nhieàu ñeà nghò ñöôïc toâ veõ. Nhöõng ñeà nghò aáy xem ra thaät ñeïp vaø gaây phaán khích, nhöng roài chuùng seõ chæ ñeå laïi cho con caûm giaùc troáng roãng, meät moûi vaø coâ ñôn maø thoâi. Ñöøng ñeå ñieàu naøy xaûy ra vôùi con, vì côn loác cuûa theá giôùi naøy seõ ñaåy con vaøo moät con ñöôøng ñieân roà, khoâng ñònh höôùng, khoâng coù nhöõng muïc tieâu roõ raøng, vaø nhö theá nhöõng noã löïc cuûa con seõ thaønh ra voâ ích. Nhöng con haõy tìm nôi yeân tónh vaø thinh laëng ñeå suy tö, caàu nguyeän, nhìn kyõ theá giôùi quanh con, vaø roài, cuøng vôùi Ñöùc Gieâsu, con seõ nhaän ra ôn goïi cuûa mình trong theá giôùi naøy.
- - - - - - -
[136] GE 2.
[137] Coâng Ñoàng Vaticanoâ II, Hieán cheá Tín lyù veà Hoäi Thaùnh Lumen Gentium, 11.
[138] Huaán töø trong buoåi Canh thöùc, Ngaøy Giôùi treû Theá giôùi laàn thöù XXXIV taïi Panama (26/01/2019): L'Osservatore Romano, 28-29/01/2019, 6.
[139] EG 273.
[140] Thaùnh Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI, Thoâng ñieäp Populorum Progressio (26/03/1967), 15: AAS 59 (1967), 265.
[141] Meditacioùn de Semana Santa para joùvenes, vieát taïi nöôùc ngoaøi treân chuyeán taøu trôû veà töø Hoa Kyø naêm 1946 (https://www.padrealbertohurtado.cl/escritos-2/).
[142] Gaëp gôõ giôùi treû Umbria taïi Assisi (04/10/2013): AAS 105 (2013), 921.
[143] AL 150.
[144] Baøi noùi chuyeän vôùi Giôùi treû cuûa Giaùo phaän Grenoble-Vienne (17/09/2018): L'Osservatore Romano, 19/09/2018, 8.
[145] VK 32.
[146] Gaëp gôõ caùc Tình nguyeän vieân, Ngaøy Giôùi treû Theá giôùi laàn thöù XXVIII taïi Río de Janeiro (28/07/2013): Insegnamenti 1, 2 (2013), 125.
[147] Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc COLOMBIA, Mensaje Cristiano sobre el matrimonio (14/05/1981).
[148] Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø, Sons and Daughters of Light: A Pastoral Plan for Ministry with Young Adults, 12/11/1996, Phaàn Moät, 3.
[149] LS 128.
[150] Ibid., 125.
[151] VK 40.