Chöùng taù töû ñaïo cuûa Rosario Livatino,
vò thaåm phaùn bò mafia saùt haïi
Chöùng taù töû ñaïo cuûa Rosario Livatino, vò thaåm phaùn bò mafia saùt haïi.
Hoàng Thuûy
Vatican (Vatican News 29-12-2020) - Ngaøy 21 thaùng 12 naêm 2020, trong cuoäc tieáp kieán daønh cho Ñöùc Hoàng y Marcello Semeraro, Toång tröôûng Boä Phong thaùnh, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ cho pheùp Boä Phong thaùnh coâng boá saéc leänh nhìn nhaän caùi cheát cuûa thaåm phaùn Rosario Livatino laø töû ñaïo. Vôùi saéc leänh naøy, thaåm phaùn Livatino seõ ñöôïc Giaùo hoäi tuyeân phong chaân phöôùc trong thôøi gian tôùi.
Thaåm phaùn Rosario Angelo Livatino sinh ngaøy 3 thaùng 10 naêm 1952, taïi thò traán Canicattì, thuoäc tænh Agrigento, treân ñaûo Sicilia ôû mieàn nam nöôùc YÙ. OÂng theo hoïc ngaønh Luaät taïi ñaïi hoïc Palermo vaø ñaõ toát nghieäp ngaøy 9 thaùng 7 naêm 1975 vôùi keát quaû toái öu.
Tieåu söû
Töø khi coøn treû, Livatino ñaõ tham gia vaøo Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh vaø thöôøng xuyeân tham gia caùc hoaït ñoäng giaùo xöù, nôi oâng toå chöùc caùc cuoäc troø chuyeän veà luaät phaùp vaø muïc vuï, coäng taùc vaøo caùc khoùa hoïc chuaån bò hoân nhaân vaø tham döï caùc cuoäc hoïp do caùc hieäp hoäi Coâng giaùo toå chöùc. Ngay caû khi laø moät thaåm phaùn, oâng vaãn tieáp tuïc tham gia vaøo ñôøi soáng coäng ñoaøn giaùo xöù. Moãi khi ñi laøm vieäc taïi cô quan coâng toá Agrigento, oâng thöôøng döøng chaân taïi nhaø thôø thaùnh Giuse gaàn ñoù ñeå vieáng Mình Thaùnh Chuùa.
Ngaøy 18 thaùng 7 naêm 1978, oâng Livatino gia nhaäp Phaùp vieän vôùi tö caùch Kieåm toaùn vieân Tö phaùp taïi Toøa aùn Caltanissetta. Töø ngaøy 24 thaùng 9 naêm 1979 ñeán ngaøy 20 thaùng 10 naêm 1988, oâng giöõ chöùc vuï Kieåm toaùn vieân Tö phaùp vôùi chöùc naêng Phoù Coâng toá quoác gia taïi Toøa aùn Agrigento. Giöõa naêm 1984 vaø 1988, oâng ñöôïc Hoäi ñoàng Tö phaùp caáp cao coâng nhaän laø Thaåm phaùn gioûi nhaát cuûa cô quan Coâng toá Agrigento. Ngaøy 29 thaùng 10 naêm 1988, ôû tuoåi 35, sau khi thöôøng xuyeân tham gia khoùa hoïc chuaån bò, oâng muoán ñöôïc laõnh nhaän bí tích Theâm Söùc.
Vaøo ngaøy 21 thaùng 8 naêm 1989, oâng Livatino naém giöõ chöùc vuï môùi, laøm Thaåm phaùn cuûa Toøa aùn Agrigento, nôi oâng thöïc hieän caùc chöùc naêng Thaåm phaùn cuûa boä phaän hình söï. Trong nhöõng naêm ñoù ôû Canicattì vaø khaép khu vöïc Agrigento, tình hình xaõ hoäi bò lung lay bôûi moät "cuoäc chieán" thöïc söï cuûa mafia, cuoäc ñoï söùc giöõa caùc baêng ñaûng môùi noåi (goïi laø Stiddari) choáng laïi baêng ñaûng Cosa Nostra, vôùi thuû laõnh ñòa phöông laø Giuseppe Di Caro, ngöôøi ñaõ soáng trong cuøng moät caên hoä vôùi thaåm phaùn Livatino.
Töû ñaïo
Vaøo ngaøy 21 thaùng 9 naêm 1990, thaåm phaùn Livatino ñaõ bò gieát trong moät cuoäc phuïc kích treân ñöôøng töø Canicattì ñeán Agrigento, khi oâng moät mình laùi xe hôi ñeán Toøa aùn laøm vieäc. Moät chieác xe khaùc ñaõ ñuïng vaøo xe cuûa oâng vaø haát noù vaêng xuoáng moät caùnh ñoàng. OÂng chaïy ra khoûi chieác xe vaø chaïy vaøo caùnh ñoàng, nhöng bò baén truùng löng vaø sau ñoù bò gieát cheát bôûi nhieàu phaùt suùng khaùc.
Sau khi oâng qua ñôøi, moät cuoán Kinh Thaùnh ñaày nhöõng ghi chuù ñöôïc tìm thaáy treân baøn cuûa oâng, nôi oâng luoân ñaët moät töôïng Thaùnh giaù.
Ñôøi soáng chính tröïc xuaát phaùt töø ñöùc tin
Lyù do thuùc ñaåy caùc nhoùm mafia saùt haïi thaåm phaùn Livatino chính laø vì söï ngay thaúng ñaïo ñöùc noåi tieáng cuûa oâng trong vieäc thöïc thi coâng lyù, baét nguoàn töø ñöùc tin. Trong phieân toøa hình söï, oâng truøm Giuseppe Di Caro cuûa baêng ñaûng Cosa Nostra ñaõ toû thaùi ñoä khinh bæ thaåm phaùn vì oâng thöôøng xuyeân ñi nhaø thôø. Boïn mafia muoán mua chuoäc hoái loä thaåm phaùn Livatino nhöng hoï khoâng thaønh coâng bôûi vì oâng laø moät ngöôøi Coâng giaùo thöïc haønh ñaïo. Töø nhöõng lôøi khai, bao goàm cuûa caû keû chuû möu vuï gieát ngöôøi, vaø töø caùc taøi lieäu cuûa toøa aùn, coù theå thaáy roõ raøng aùc caûm ñoái vôùi oâng laø do söï thuø gheùt ñöùc tin. Ban ñaàu, caùc teân caàm ñaàu ñaõ leân keá hoaïch phuïc kích oâng tröôùc nhaø thôø, nôi oâng vieáng Mình Thaùnh Chuùa moãi ngaøy.
Khoâng khuaát phuïc tröôùc caùc lôøi ñe doïa
Thaåm phaùn Livatino nhaän thöùc ñöôïc nhöõng ruûi ro maø oâng ñang phaûi ñoái maët. Maëc duø bò ñe doïa, oâng vaãn tieáp tuïc thöïc hieän nghóa vuï cuûa mình vôùi chính nghóa, toân troïng moïi ngöôøi, ngay caû khi hoï bò ñieàu tra hoaëc giam giöõ. Qua söï tröôûng thaønh trong ñöùc tin, oâng chaáp nhaän khaû naêng töû ñaïo. Vieäc laõnh nhaän caùc bí tích vaø sieâng naêng caàu nguyeän khieán oâng ngaøy caøng yù thöùc hôn veà chöùng taù Ki-toâ giaùo cuûa mình. OÂng töø choái coù ngöôøi baûo veä ñeå traùnh cho nhöõng ngöôøi naøy bò saùt haïi vì oâng, traùnh cho hoï phaûi ñeå laïi "nhöõng ngöôøi vôï goùa, nhöõng ñöùa con moà coâi". Trong nhöõng luùc buoàn naûn, oâng ñaõ tin caäy nôi Chuùa. Trong cuoán chöông trình laøm vieäc cuûa mình, thaåm phaùn Livatino ñaõ vieát nhöõng chöõ S.T.D, vieát taét cuûa caâu Sub tutela Dei, coù nghóa laø Döôùi söï Che chôû cuûa Thieân Chuùa.
Xaùc tín veà ôn goïi thaåm phaùn
Xaùc tín cuûa thaåm phaùn Livatino veà ôn goïi cuûa mình trong ngaønh luaät vaø söï daán thaân cho coâng lyù ñöôïc theå hieän roõ raøng vaøo thôøi ñieåm khi mafia muoán moät neàn tö phaùp yeáu keùm ôû Sicilia.
Trong suoát moät thaäp kyû, oâng laøm coâng toá vieân xöû caùc hoaït ñoäng toäi phaïm cuûa mafia trong suoát nhöõng naêm 1980 vaø ñoái maët vôùi caùi maø ngöôøi YÙ sau naøy goïi laø "Tangentopoli", hay heä thoáng tham nhuõng vaø vieäc hoái loä vaø laïi quaû cuûa mafia cho caùc hôïp ñoàng lao ñoäng coâng.
Thi haønh coâng lyù laø caàu nguyeän
Trong moät hoäi nghò naêm 1986, thaåm phaùn Livatino ñaõ noùi vôùi tö caùch laø moät luaät sö treû veà söï giao thoa giöõa luaät phaùp vaø ñöùc tin: "Nhieäm vuï cuûa thaåm phaùn laø quyeát ñònh; tuy nhieân, quyeát ñònh cuõng laø löïa choïn ... Vaø chính trong vieäc löïa choïn ñeå quyeát ñònh, trong vieäc quyeát ñònh sao ñeå moïi thöù theo traät töï, ngöôøi thaåm phaùn coù ñöùc tin coù theå tìm thaáy moái quan heä vôùi Thieân Chuùa. Ñoù laø moät moái quan heä tröïc tieáp, bôûi vì thi haønh coâng lyù laø nhaän thöùc chính mình, caàu nguyeän, hieán mình cho Thieân Chuùa. Ñoù laø moät moái quan heä giaùn tieáp, qua trung gian tình yeâu thöôøng daønh cho ngöôøi bò xeùt xöû. Tuy nhieân, trong giôø phuùt xeùt xöû, thaåm phaùn coù ñöùc tin vaø khoâng coù ñöùc tin phaûi gaït boû moïi söï phuø phieám vaø treân heát laø söï kieâu ngaïo; hoï phaûi caûm thaáy toaøn boä söùc naëng cuûa quyeàn löïc ñöôïc giao phoù vaøo tay hoï, moät söùc naëng lôùn hôn taát caû vì quyeàn löïc ñöôïc thöïc hieän trong quyeàn töï do vaø töï chuû. Vaø nhieäm vuï naøy seõ nheï hôn khi thaåm phaùn khieâm toán nhaän ra ñieåm yeáu cuûa mình."
Vò töû ñaïo cuûa coâng lyù vaø caùch giaùn tieáp, cuûa ñöùc tin
Trong chuyeán thaêm muïc vuï Sicilia vaøo naêm 1993, thaùnh Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ goïi thaåm phaùn Livatino laø "vò töû ñaïo cuûa coâng lyù vaø caùch giaùn tieáp cuûa ñöùc tin."
Ñöùc Hoàng y Francesco Montenegro, Toång Giaùm muïc hieän taïi cuûa giaùo phaän Agrigento, noùi vôùi truyeàn thoâng YÙ vaøo dòp kyû nieäm 30 naêm ngaøy qua ñôøi cuûa thaåm phaùn Livatino raèng thaåm phaùn ñaõ coáng hieán "khoâng chæ cho coâng lyù cuûa con ngöôøi, maø coøn cho ñöùc tin Ki-toâ giaùo. Söùc maïnh cuûa ñöùc tin naøy laø neàn taûng cuûa cuoäc ñôøi oâng vôùi tö caùch laø ngöôøi ñieàu haønh coâng lyù." "Thaåm phaùn Livatino bò gieát bôûi vì oâng ñang truy toá caùc baêng ñaûng mafia baèng caùch ngaên chaën hoaït ñoäng toäi phaïm cuûa chuùng. OÂng ñaõ phuïc vuï vôùi tinh thaàn coâng lyù maïnh meõ xuaát phaùt töø ñöùc tin cuûa mình."