Vaøi neùt noåi baät veà hoaït ñoäng
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha naêm 2020
Vaøi neùt noåi baät veà hoaït ñoäng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha naêm 2020.
G. Traàn Ñöùc Anh OP
Vatican (Vatican News 27-12-2020) - Trong naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vaø Toøa Thaùnh cuøng chia seû tình caûnh ñau thöông cuûa Giaùo Hoäi vaø nhaân loaïi vì ñaïi dòch. Maëc duø khaû naêng hoaït ñoäng bò haïn cheá raát nhieàu, nhöng Ñöùc Thaùnh Cha vaãn coá gaéng thi haønh nhieäm vuï Chuû Chaên Giaùo Hoäi hoaøn vuõ, khích leä coäng ñoàng Daân Chuùa giöõ vöõng nieàm tin vaø hy voïng, ñoàng thôøi daán thaân saên soùc nhöõng anh chò em naïn nhaân cuûa ñaïi dòch Covid-19 döôùi nhieàu hình thöùc, veà vaät chaát cuõng nhö tinh thaàn.
Caàu nguyeän choáng ñaïi dòch
Moät hoaït ñoäng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha gaây aán töôïng raát maïnh trong dö luaän theá giôùi laø buoåi caàu nguyeän ñaëc bieät giöõa muøa ñaïi dòch ngaøi chuû söï luùc 6 giôø chieàu thöù Saùu, 27 thaùng 3 naêm 2020, ñeå xin Chuùa giaûi thoaùt daân Chuùa khoûi thaûm hoïa vaø caàu cho caùc naïn nhaân ñaõ thieät maïng.
Buoåi caàu nguyeän keùo daøi moät tieáng ñoàng hoà vaø dieãn ra tröôùc tieân taïi theàm Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, tröôùc quaûng tröôøng troáng vaéng ngöôøi vì lyù do an ninh y teá, khoâng coù söï tham döï cuûa giaùo daân, nhöng ñöôïc tröïc tieáp truyeàn ñi qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng.
Tröôùc hai coät hai beân coång chính cuûa Ñeàn thôø, beân phaûi coù AÛnh Ñöùc Meï laø Phaàn Roãi cuûa daân Roma, vaø beân traùi coù töôïng Thaùnh Giaù thaùnh Marcello ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng ñöa ñeán ñaây töø Ñeàn thôø kính thaùnh nhaân. Töôïng naøy vaãn ñöôïc daân Roma röôùc ñi trong nhöõng muøa dòch teã, vaø chính Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cuõng ñaõ ñeán thaùnh ñöôøng naøy ñeå kính vieáng trong thôøi gian tröôùc ñoù.
Ngoaøi moät soá chöùc saéc coäng taùc vaøo buoåi caàu nguyeän, chæ coù 10 giaùo daân nhaân vieân Ñeàn Thôø, ñöùng töø xa xa ôû cöûa Ñeàn Thôø, ñeå tham döï buoåi caàu nguyeän ñaëc bieät naøy.
Buoåi caàu nguyeän goàm coù phaàn phuïng vuï Lôøi Chuùa keøm theo baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, tieáp ñeán laø chaàu Thaùnh Theå vôùi phaàn kinh caàu, vaø sau cuøng laø pheùp laønh Mình Thaùnh Chuùa do Ñöùc Thaùnh Cha ban, keøm theo ôn toaøn xaù Urbi et Orbi, cho Roma vaø toaøn theá giôùi.
Baøi giaûng
Trong baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc ñeán thaûm hoïa ñaïi dòch ñang ñe doïa nhaân loaïi, nhö baõo toá vuøi daäp con thuyeàn cuûa caùc moân ñeä, khieán bao ngöôøi ngaøy nay lo sôï, ngôõ ngaøng, nhöng ñoàng thôøi cuõng caûm thaáy mình cuøng chung soá phaän vôùi nhau, caàn cuøng cheøo vôùi nhau, "nhaän thaáy mình khoâng theå tieán böôùc neáu moãi ngöôøi chæ lo cho mình, nhöng phaûi cuøng nhau."
Ñöùc Thaùnh Cha vaïch roõ nhöõng khuyeát ñieåm cuûa con ngöôøi ngaøy nay maø thaûm hoïa ñaïi dòch laø cô hoäi cho thaáy roõ. Vaø ngaøi keâu goïi hoaùn caûi, ñoàng thôøi haõy bieán thaûm hoïa ñaïi dòch hieän nay thaønh cô hoäi thöïc thi ñieàu thieän, tình lieân ñôùi vaø gia taêng hy voïng. Hy voïng nôi thaäp giaù cuûa Chuùa Kitoâ, khôi daäy nieàm tin...
Buoåi caàu nguyeän ñöôïc tieáp noái vôùi nghi thöùc Chaàu Thaùnh Theå, vôùi baøn thôø ñöôïc ñaët ôû tieàn ñöôøng beân trong Thaùnh Ñöôøng.
Toøa thaùnh laïc quyeân giuùp naïn nhaân ñaïi dòch
Trong soá nhöõng coá gaéng cuûa Toøa Thaùnh goùp phaàn thoa dòu nhöõng ñau khoå cuûa daân chuùng vì ñaïi dòch coù laïc quyeân nôi caùc Hoàng Y, Giaùm Muïc vaø caùc Giaùm Chöùc cuûa Toøa Thaùnh ñeå trôï giuùp nhöõng ngöôøi ñau khoå vì ñaïi dòch Covid-19. Moãi ngöôøi ñoùng goùp 1 thaùng löông hoaëc hôn nöõa ñeå goùp phaàn hoã trôï Ñöùc Thaùnh Cha trong vieäc ñoái phoù vôùi tình traïng khaån caáp veà y teá hieän nay. Ngaøi cuõng ñaõ giuùp nhieàu maùy thôû vaø nhöõng thieát bò y teá khaùc cho caùc nhaø thöông taïi moät soá nöôùc ngheøo.
Cuøng vôùi saùng kieán treân ñaây, vôùi söï hoã trôï ñaëc bieät cuûa Ñöùc Hoàng Y Krajewski Chaùnh sôû Töø Thieän, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng laäp ra UÛy ban Vatican veà Covid-19, trong ñoù coù Quyõ töông trôï naâng ñôõ caùc giaùo phaän ngheøo, caùc döï aùn cuûa caùc Giaùo Hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông, trong coâng taùc cöùu giuùp nhöõng ngöôøi ngheøo vì ñaïi dòch.
Toâng Huaán Querida Amazonia
Veà phöông dieän Giaùo huaán, 1 thaùng tröôùc khi nöôùc YÙ bò giôùi nghieâm vì ñaïi dòch, ngaøy 12 thaùng 2 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coâng boá Toâng huaán haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc mieàn Amazon vôùi töïa ñeà "Querida Amazonia", Amazon yeâu quí, ñuùc keát Coâng nghò Giaùm Muïc tieán haønh taïi Vatican töø ngaøy 6 ñeán 27 thaùng 10 naêm 2019 vôùi töïa ñeà: "Amazon: nhöõng con ñöôøng môùi cho Giaùo Hoäi vaø cho moät neàn sinh thaùi hoïc toaøn dieän". Qua 4 chöông ñöôïc chia laøm 111 ñoaïn, Ñöùc Thaùnh Cha chia seû nhöõng mô öôùc veà mieàn Amazon: Giaác mô xaõ hoäi (chöông I): Giaác mô vaên hoùa (ch.II), Giaác mô sinh thaùi hoïc (Ch. III). Trong chöông naøy Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi haêng say gìn giöõ veû ñeïp thieân nhieân cuûa mieàn Amazon, chaêm soùc moâi tröôøng vaø con ngöôøi, laéng nghe tieáng keâu cuûa ngöôøi daân taïi ñaây vaø thöïc hieän moät söï phaùt trieån daøi haïn. Sau cuøng, Giaác mô Giaùo Hoäi (Ch. IV) laø chöông daøi nhaát, goàm 50 ñoaïn, trong ñoù Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát mong öôùc cuûa ngaøi laø laøm sao ñeå caùc coäng ñoäng Kitoâ coù theå daán thaân vaø nhaäp theå trong mieàn Amazon. Cuï theå, Ñöùc Thaùnh Cha baøn ñeán vieäc hoäi nhaäp Tin Möøng moät caùch môùi meû vaøo mieàn naøy, vaø laøm sao ñeå caùc bí tích ñöôïc môû roäng cho taát caû moïi ngöôøi, ñaëc bieät nhöõng ngöôøi ngheøo. Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi caùc Giaùm Muïc Myõ chaâu Latinh haõy gôûi caùc thöøa sai ñeán hoaït ñoäng taïi mieàn Amazon, giuùp giaûi quyeát tình traïng thieáu Linh muïc taïi ñaây.
Coù nhöõng ngöôøi coù xu höôùng caáp tieán toû ra thaát voïng vì trong Toâng Huaán khoâng thaáy Ñöùc Thaùnh Cha chaáp thuaän vieäc truyeàn chöùc cho nhöõng ngöôøi nam coù gia ñình vaø ngaøi keâu goïi thaêng tieán vai troø cuûa giaùo daân vaø phuï nöõ, môû ra nhöõng khoâng gian môùi cho phuï nöõ, nhöng choáng laïi chuû tröông giaùo só hoùa phuï nöõ.
Veà sau, Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà mieàn Amazon laø ñeå phaân ñònh, chöù khoâng phaûi ñeå tranh ñaáu cho vieäc truyeàn chöùc Linh muïc cho nhöõng ngöôøi coù gia ñình, vì theá ngaøi ñaõ khoâng chaáp thuaän caùc ñeà nghò veà vaán ñeà naøy.
Thoâng ñieäp "Fratelli tutti"
Moät vaên kieän quan troïng khaùc, ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha coâng boá, ñoù laø thoâng ñieäp Fratelli tutti - Taát caû anh em, veà tình huynh ñeä vaø tình baïn xaõ hoäi, ñöôïc ngaøi soaïn thaûo giöõa kyø ñaïi dòch. Vaø ngaøi ñích thaân ñeán caïnh moä thaùnh Phanxicoâ ôû Assisi chieàu ngaøy 3/10/2020 ñeå kyù vaên kieän daøi 200 trang khoå nhoû, vôùi 287 ñoaïn, vaø hoâm sau Thoâng ñieäp xaõ hoäi naøy cuûa ngaøi ñöôïc coâng boá taïi Vatican. Ngaøi cho bieát: "Toâi trao Thoâng ñieäp xaõ hoäi naøy nhö moät ñoùng goùp khieâm toán cho vieäc suy tö, ñeå ñöùng tröôùc nhieàu caùch thöùc hieän nay loaïi tröø hoaëc coá tình khoâng bieát ñeán ngöôøi khaùc, chuùng ta coù theå phaûn öùng baèng moät öôùc mô môùi veà tình huynh ñeä vaø tình baïn xaõ hoäi khoâng chæ giôùi haïn vaøo lôøi noùi maø thoâi. Tuy vieát Thoâng Ñieäp naøy ñi töø nhöõng xaùc tín Kitoâ cuûa toâi, nhöõng xaùc tín linh hoaït vaø nuoâi döôõng toâi, nhöng toâi coá gaéng trình baøy laøm sao ñeå suy tö naøy côûi môû ñoái thoaïi vôùi taát caû nhöõng ngöôøi thieän chí" (n.6)
Ñöùc Thaùnh Cha keå raèng ngaøi ñaõ baét ñaàu soaïn Thoâng Ñieäp, thì xaûy ra ñaïi dòch Covid-19 ñoät nhaäp vaøo coäng ñoàng nhaân loaïi: "Noù cho thaáy nhöõng an ninh giaû taïo cuûa chuùng ta, vaø nhöõng caâu traû lôøi maø nhieàu nöôùc ñeà ra caøng cho thaáy khaû naêng khoâng theå cuøng nhau haønh ñoäng cuûa con ngöôøi. Maëc duø raát lieân heä vôùi nhau, nhöng ta thaáy coù moät söï phaân hoùa caøng cho chuùng ta nhaän thöùc: thaät laø khoù giaûi quyeát caùc vaán ñeà coù lieân heä tôùi taát caû moïi ngöôøi" (n.7). Töø ñoù coù öôùc mô caøng lôùn hôn, ñoù laø "nhìn nhaän phaåm giaù cuûa moãi ngöôøi, chuùng ta coù theå laøm taùi sinh nôi moïi ngöôøi khaùt voïng cuûa toaøn theá giôùi veà tình huynh ñeä.. Chuùng ta mô öôùc nhö moät nhaân loaïi duy nhaát, nhö nhöõng ngöôøi löõ haønh ñöôïc hình thaønh baèng cuøng moät thaân theå con ngöôøi, nhö con cuûa cuøng moät traùi ñaát ñoùn nhaän taát caû chuùng ta, moãi ngöôøi vôùi söï phong phuù cuûa tín ngöôõng lieân heä, hoaëc nhöõng xaùc tín rieâng, moãi ngöôøi coù tieáng noùi rieâng, nhöng taát caû ñeàu laø anh chò em cuûa nhau" (n.8)
Baøi tröø tham nhuõng, caûi tieán taøi chaùnh
Song song vôùi nhöõng noã löïc giaùo huaán treân ñaây, trong naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng noã löïc ñaåy maïnh vieäc caûi toå taøi chaùnh cuûa Toøa Thaùnh, baøi tröø naïn tham nhuõng, vaø höõu lyù hoùa caùc chi phí.
Ñaëc bieät ngaøy 1 thaùng 10 naêm 2020, laàn ñaàu tieân Boä Kinh Teá coâng boá chi tieát keát toaùn chi thu cuûa Toøa Thaùnh vaø Quoác gia Thaønh Vatican. Theo ñoù, naêm 2019, ngaân saùch Toøa Thaùnh bò thieáu huït 11 trieäu Euro, so vôùi 75 trieäu trong naêm 2018 tröôùc ñoù, maëc duø soá tieàn ñoùng goùp vaø daâng cuùng töø caùc giaùo phaän vaø caù nhaân lieân tuïc giaûm suùt. Soá chi cuûa Toøa Thaùnh naêm ngoaùi laø 318 trieäu Euro vaø soá thu laø 307 trieäu. Naêm nay, vì ñaïi dòch, chaéc chaén soá thieáu huït ngaân saùch cuûa Toøa Thaùnh seõ gia taêng vì Baûo taøng vieän Vatican bò ñoùng cöûa nhieàu thaùng trôøi, maát ñi moät nguoàn taøi chaùnh quan troïng cuûa Toøa Thaùnh.
Phong 13 hoàng y môùi
Song song trong vôùi nhöõng ñieàu treân ñaây, trong naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ boå nhieäm theâm 13 hoàng y môùi trong coâng nghò ñôn sô chieàu ngaøy 28 thaùng 11 naêm 2020, naâng soá Hoàng Y leân 228 vò, trong ñoù coù 128 Hoàng y cöû tri döôùi 80 tuoåi.
Vaø cuõng coù bieán coá ñau thöông trong naêm nay laø vieäc coâng boá phuùc trình veà vuï cöïu Hoàng Y McCarrick ñaõ bò hoài tuïc vì nhöõng haønh ñoäng laïm duïng tính duïc. Dö luaän raát oàn aøo veà xì caêng ñan naøy, nhöng nay soùng gioù sau côn baõo aáy ñaõ coù phaàn laéng dòu.
Ñaïi dòch ñaõ khieán Ñöùc Thaùnh Cha maát ñi moät phöông tieän giaùo huaán quan troïng laø caùc cuoäc toâng du taïi nöôùc ngoaøi. Ít nhaát coù caùc döï aùn vieáng thaêm taïi Indonesia, Ñoâng Timor vaø Papua taân Guinea bò huûy boû. Chuyeán ñi xa nhaát trong naêm nay cuûa Ñöùc Thaùnh Cha laø taïi Assisi, caùch Roma gaàn 200 caây soá ñeå kyù thoâng ñieäp thöù 3 cuûa ngaøi. Tuy nhieân, hy voïng trong laõnh vöïc naøy ñaõ heù môû vôùi döï aùn vieáng thaêm taïi Irak töø ngaøy 5 ñeán 8 thaùng 3 naêm 2021.