Kyû nieäm 40 naêm khai sinh

Chöông trình Vieät Ngöõ ñaøi Vatican

Kyû nieäm 40 naêm khai sinh Chöông trình Vieät Ngöõ ñaøi Vatican.

G. Traàn Ñöùc Anh OP

Vatican (Vatican News 6-12-2020) - Trong nhöõng ngaøy naøy, 40 naêm veà tröôùc, Chöông trình Vieät Ngöõ ñaøi phaùt thanh Vatican ôû trong giai ñoaïn phaùt thöû, baét ñaàu töø ngaøy 3 thaùng 11 naêm 1980, ñeå roài phaùt chính thöùc töø ñeâm ngaøy 31 thaùng 12 naêm 1980, töùc laø luùc 6 giôø saùng ngaøy 1 thaùng 1 naêm 1981 giôø Vieät Nam.

Saùng kieán cuûa Ñöùc Hoàng Y Trònh Vaên Caên

Ñaây laø moät ñieåm tôùi trong tieán trình "thai ngheùn" daøi hôn 4 thaùng. Thöïc vaäy ngaøy 27 thaùng 7 naêm 1979, Ñöùc Hoàng Y Trònh Vaên Caên (1921-1990), Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Haø Noäi, ñaõ göûi thö leân Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ 2 baøy toû mong öôùc ñöôïc thaáy chöông trình tieáng Vieät ñöôïc thaønh laäp taïi Ñaøi Phaùt Thanh Vatican. Trong thö coù ñoaïn Ñöùc Hoàng Y vieát: "Giaùo daân Vieät Nam raát mong ñöôïc nghe tieáng noùi Ñöùc Giaùo Hoaøng moät caùch tröïc tieáp vaø tieáp nhaän mau choùng caùc tin töùc töø loøng thuû ñoâ Giaùo Hoäi. Vieäc môû chöông trình Vieät Ngöõ taïi Ñaøi Vatican seõ ñaùp öùng nhu caàu cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam mong ñöôïc naâng ñôõ vaø ñöôïc lieân keát vôùi caùc coäng ñoaøn Coâng Giaùo taïi caùc nôi khaùc. Ngoaøi ra, chöông trình Vieät Ngöõ Vatican seõ boå tuùc, cuûng coá caùc buoåi phaùt cuûa chöông trình Vieät Ngöõ cuûa Ñaøi Chaân Lyù AÙ chaâu cuõng nhö döï phoøng moät khi ñaøi Chaân lyù khoâng coøn hoaït ñoäng ñöôïc nöõa."

Vaøo thôøi ñieåm aáy, ñaûng coäng saûn hoaït ñoäng maïnh taïi Philippines, neân Ñöùc Hoàng Y Haø Noäi sôï raèng neáu coäng saûn leân naém chính quyeàn taïi Phi thì ñaøi Phaùt thanh Coâng Giaùo Chaân Lyù AÙ Chaâu seõ khoâng coøn nöõa.

Can thieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ 2

Theo lôøi keå cuûa Ñöùc OÂng Vinh Sôn Traàn Ngoïc Thuï (1918-2002), Bí thö rieâng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ 2, sau khi nhaän ñöôïc thö cuûa Ñöùc Hoàng Y Trònh Vaên Caên, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ yeâu caàu caùc giôùi höõu traùch cuûa Ñaøi cuõng nhö Phuû Thoáng Ñoác quoác gia thaønh Vatican xuùc tieán vieäc thaønh laäp Ban Vieät Ngöõ. Khi caùc vò naøy thöa vôùi Ñöùc Thaùnh Cha laø khoâng coù phöông tieän taøi chaùnh ñeå môû theâm moät Ban phaùt thanh nhö vaäy, thì Ñöùc Thaùnh Cha truyeàn raèng "neáu khoâng coù tieàn thì phaûi kieám ra tieàn ñeå môû theâm ban Vieät Ngöõ".

Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ 2 cuõng ñaõ töøng coù kinh nghieäm trong vaán ñeà naøy. Khi coøn laø Hoàng y Toång Giaùm Muïc Cracovia, ngaøi vieát thö cho cha Toång giaùm ñoác ñaøi ñeà nghò tröïc tieáp thaùnh leã baèng tieáng Ba Lan vaø khoâng ñöôïc traû lôøi. Sau khi ngaøi leân laøm Giaùo Hoaøng, thì chæ trong thôøi gian ngaén, ñaøi Vatican ñaõ phaùt thanh caùc thaùnh leã baèng tieáng Ba Lan.

Cha Sesto Quercetti SJ, vò tieân phong

Theá laø coâng vieäc thaønh laäp Ban Vieät Ngöõ Vatican ñöôïc tieán haønh. Tröôùc tieân laø vaán ñeà nhaân söï, nhaát laø tìm ra ngöôøi tröôûng ban. Caùc Beà treân doøng Teân nghó ñeán cha Sesto Quercetti, coù teân Vieät laø "Hoaøng Vaên Luïc", cöïu thöøa sai vaø töøng laø Beà treân doøng Teân taïi Vieät Nam trong 14 naêm, sau ñoù Cha bò Nhaø Nöôùc môùi ôû Vieät Nam truïc xuaát naêm 1976 gioáng nhö nhieàu thöøa sai khaùc. Cha Luïc sang hoïc tieáng Hoa taïi Ñaøi Loan, vaø luùc aáy ñang chuaån bò baét tay vaøo vieäc môùi ôû trung taâm truyeàn hình Quang Khaûi (Guangqi, Kuang-chi) thì ñöôïc Beà treân goïi veà Roma ñeà xuùc tieán vieäc laäp Ban Vieät Ngöõ.

Cha Hoaøng Vaên Luïc môøi ñöôïc moät soá coäng taùc vieân ñaàu tieân cho ban, goàm Cha Giuse Hoaøng Minh Thaéng, vaø chò Ngoâ Thò Mai Anh, luùc ñoù coøn laø moät nöõ sinh chöa theo Coâng Giaùo. Hai ngöôøi laøm vieäc 3 giôø moãi ngaøy, vaø sau ñoù daàn daàn taêng theâm vôùi thôøi gian.

Kinh phí khieâm nhöôïng

Kinh phí döï truø moãi naêm cho Ban Vieät Ngöõ Vatican luùc baáy giôø thaät laø "khieâm nhöôïng" chæ coù 17,576,000 Lire, töông ñöông vôùi 8,788 Euro theo thôøi giaù ngaøy nay, goàm 13 thaùng löông cho moät tröôûng ban, moät phuï taù, vaø moät nhaân vieân, vôùi tieàn cho caùc coäng söï vieân ngoaøi goàm 15 xöôùng ngoân vieân moãi thaùng, moãi laàn ñoïc laø 3,500 Lire, vaø 10 taùc giaû, moãi baøi 10 ngaøn Lire! Vaø sau ñoù caùc coäng taùc vieân beân ngoaøi cuûa ban cuõng gia taêng.

Chöông trình ban ñaàu cuûa Ban Vieät Ngöõ hoài ñoù chæ daøi 23 phuùt, vôùi moät laàn laäp laïi vaøo chieàu toái giôø Vieät Nam.

Thay ñoåi nhaân söï

2 naêm sau khi thaønh laäp Ban Vieät Ngöõ Vatican, Cha Sesto Hoaøng Vaên Luïc leân laøm Phoù Giaùm ñoác caùc chöông trình, vaø ngaøy 18 thaùng 11 naêm 1982, Cha Nguyeãn Theá Minh S.J, ñaõ hoaøn taát tieán só thaàn hoïc tu ñöùc ôû Ñaïi hoïc Gregoriana, nhöng khoâng veà Vieät Nam ñöôïc, neân ñöôïc boå nhieäm laøm tröôûng ban Vieät Ngöõ Vatican thay theá cha Luïc. Sau ñoù, Ban Vieät Ngöõ coù theâm Sr. Jean Berchmans Traàn Thò Minh Nguyeät, doøng Ñöùc Meï Khieát Taâm, Bình Cang.

Ngaøy 2 thaùng 4 naêm 1983, chò Mai Anh chòu pheùp röûa toäi trong ñeâm voïng Phuïc Sinh, do Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ 2 chuû söï.

Ngaøy 6 thaùng 5 naêm 1985 Cha Traàn Ñöùc Anh OP baét ñaàu coäng taùc troïn thôøi gian cho ban Vieät Ngöõ vôùi nhieäm vuï phoù tröôûng ban. Moät thaùng sau, ngaøy 7 thaùng 6 naêm 1985, Cha Nguyeãn Theá Minh S.J. chính thöùc töø giaõ Ban Vieät Ngöõ ñeå nhaän söù vuï khaùc vaø Cha Traàn Ñöùc Anh O.P. ñöôïc boå nhieäm thay theá.

Sau ñoù, chöông trình Vieät Ngöõ taêng gaáp ñoâi thôøi gian phaùt moãi ngaøy töø 23 phuùt leân 42 phuùt moãi, vaøo luùc 6 giôø 15 phuùt saùng giôø Vieät Nam vaø vôùi moät laàn laäp laïi luùc 8 giôø 15 phuùt toái giôø Vieät Nam. Muïc ñích laø ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa thính giaû ôû Vieät Nam, hoài ñoù coøn ôû trong tình traïng khoù khaên, ít ñöôïc côûi môû vôùi theá giôùi beân ngoaøi.

Noäi dung chöông trình

Noäi dung moãi chöông trình thöôøng goàm coù moät baûn tin toân giaùo 11 phuùt, moät baøi Sinh Hoaït Giaùo Hoäi hoaøn vuõ daøi töông töï veà caùc hoaït ñoäng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, Toøa Thaùnh vaø caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông. Sau ñoù laø muïc Göông Chöùng Nhaân, phaàn hoïc hoûi qua caùc tieát muïc nhö Veà Nguoàn, Ñöùc Tin Trong Ñôøi, Thaàn hoïc Kinh Thaùnh, vaø caùc tieát muïc khaùc tuøy theo ngaøy (caâu chuyeän trong tuaàn, thaùnh ca, bình luaän, caàu nguyeän cuoái tuaàn, xaõ hoäi tuaàn qua, giaûi ñaùp thaéc maéc, suy nieäm Lôøi Chuùa.

Soá coäng söï vieân cuûa Ban Vieät Ngöõ goàm 4 ngöôøi laøm troïn giôø vaø 5 coäng taùc vieân thöôøng xuyeân, toång coäng 9 ngöôøi, trong ñoù coù 1 giaùo daân, 3 nöõ tu vaø 5 linh muïc.

Ñoùng goùp cuï theå cho Giaùo Hoäi taïi Vieät Nam

Tieát muïc Tìm Hieåu Thaùnh Kinh do Cha Giuse Hoaøng Minh Thaéng phuï traùch. Caùc baøi naøy cuõng ñöôïc phoå bieán sau ñoù, in thaønh taøi lieäu taïi Vieät Nam. Ñaëc bieät, caùc baøi do cha Giuse Phan Taán Thaønh O.P, giaùo sö vaø khoa tröôûng thaàn hoïc taïi Ñaïi hoïc Angelicum, phuï traùch, cuõng ñöôïc phoå bieán sau ñoù taïi Vieät Nam vôùi boä saùch 6 cuoán tìm hieåu giaùo luaät vaø hôn 10 cuoán veà "Ñôøi Soáng Taâm Linh", laø nhöõng trôï giuùp höõu ích cho caùc chuûng sinh vaø tu sinh trong thôøi kyø Giaùo Hoäi coøn gaëp nhieàu khoù khaên taïi Vieät Nam.

Ñaëc bieät leã toân phong 117 thaùnh töû ñaïo Vieät Nam, ngaøy 19 thaùng 6 naêm 1988, Ban Vieät Ngöõ Vatican cuøng vôùi Ban Vieät Ngöõ Ñaøi Chaân Lyù AÙ chaâu, ñaõ lieân keát tröïc tieáp truyeàn thanh bieán coá lòch söû naøy, giöõa luùc Nhaø Nöôùc Vieät Nam baáy giôø maïnh meõ choáng laïi Leã Phong Thaùnh naøy. Buoåi tröïc tieáp ñoù laø nguoàn duy nhaát ñeå caùc tín höõu Coâng giaùo Vieät Nam coù theå tröïc tieáp theo doõi ñaïi leã.

Tuy "sinh sau ñeû muoän" trong soá 40 ban cuûa Ñaøi, nhöng Chöông trình Vieät Ngöõ Vatican cuõng ñaõ hai laàn ñöôïc tuyeân döông tröôùc toaøn Ñaøi. Chaúng haïn ngaøy 29 thaùng 9 naêm 1999, trong leã Toång laõnh Thieân Thaàn Gabriel, boån maïng Ñaøi Vatican, tröôùc söï hieän dieän cuûa Ñöùc Hoàng Y Achille Silvestrini, Toång tröôûng Boä caùc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông, cha F. Lombardi SJ, giaùm ñoác caùc chöông trình Ñaøi Vatican, ñaõ ca ngôïi Ban Vieät Ngöõ "duøng ñaøi phaùt thanh ñeå luoân giöõ sinh ñoäng nieàm tin vaø hy voïng cuûa moät Giaùo Hoäi bò baùch haïi, ngaøy qua ngaøy, trong bao nhieâu naêm qua, baèng caùch thoâng tin, linh hoaït, giaùo huaán khoâng ngöøng, luoân chuù yù khi naøo caàn phaûi noùi moät caùch thaúng thaén, can ñaûm, khi naøo caàn noùi thaän troïng".

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page