100 toå chöùc keâu goïi
taùi thöông thuyeát ñình chieán Nagorno
100 toå chöùc keâu goïi taùi thöông thuyeát ñình chieán Nagorno.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Nagorno-Karabakh (RVA News 17-11-2020) - Khoaûng 100 toå chöùc vaên hoùa, chính trò vaø toân giaùo Armeni treân toaøn AÂu chaâu, ñaõ ra thoâng caùo chung keâu goïi môû cuoäc thöông thuyeát môùi veà cuoäc ñình chieán taïi mieàn Nagorno-Karabakh vì hieäp ñònh hieän nay gaây thieät thoøi nhieàu cho daân Armeni.
Toái ngaøy 9 thaùng 11 naêm 2020, caùc vò laõnh ñaïo Armeni vaø Azerbaigian loan baùo hieäp ñònh ñình chieán ñaõ ñöôïc kyù keát, döôùi söï baûo trôï cuûa toång thoáng Nga, Vladimir Putin. Theo hieäp ñònh naøy, Armeni ñaõ phaûi nhöôïng thaønh phoá chieán löôïc Shoushi cho Azerbaigian. Nhieàu ngöôøi daân Armeni taïi ñaây ñaõ ñoát nhaø cuûa mình ñeå khoûi bò ngöôøi Azerbaigian söû duïng.
Trong thö göûi coäng ñoaøn giaùo xöù Armeni Toâng truyeàn ôû Vienne, thuû ñoâ AÙo, laø ñoàng chuû tòch nhoùm Minsk, goàm Phaùp, Nga vaø Myõ, thuoäc Hoäi ñoàng An ninh vaø coäng taùc AÂu chaâu (OSCE), 100 toå chöùc Armeni vöøa noùi khaúng ñònh raèng: maáu choát vaán ñeà laø vieäc göûi 2,000 quaân Nga nhö ñoäi quaân baûo hoøa ôû vuøng Nagorno Karabakh ñeå canh chöøng vieäc ngöng baén. Hieäp ñònh naøy khoâng nhöõng gaây nguy hieåm cho daân chuùng Armeni, ôû vuøng Nagorno Karabakh, nhöng coøn cho caû Coäng hoøa Armeni nöõa. Hieäp ñònh cuõng ñoøi quaân ñoäi Armeni phaûi ruùt khoûi khoaûng 70% laõnh thoå Nagorno, trong ñoù coù caû con ñöôøng noái vôùi Coäng hoøa Armeni. Haønh lang naøy seõ bò quaân ñoäi Nga canh chöøng trong 5 naêm.
Theo caùc toå chöùc Armeni, ngöôøi ta khoâng roõ daân chuùng Armeni coù ñöôïc trôû veà nhaø cuûa hoï ôû mieàn Nagorno hay khoâng. Hôn 100,000 ngöôøi Armeni ñaõ chaïy veà Armeni ñeå tò naïn vì cuoäc chieán trong saùu tuaàn leã môùi ñaây.
Vuøng Nagorno Karabakh roäng 4,400 caây soá vuoâng vôùi daân soá 146,000 ngöôøi, ña soá laø tín höõu Armeni Toâng truyeàn, naèm goïn trong laõnh thoå Azerbaigian. Vuøng naøy ñaõ tuyeân boá ñoäc laäp caùch ñaây 30 naêm vaø sau ñoù ñaõ xaûy ra cuoäc chieán vôùi Azerbaigian.
Hoâm 14 thaùng 11 naêm 2020, trong thoâng caùo sau khoùa hoïp toaøn theå tröïc tuyeán, Hoäi ñoàng Giaùm muïc AÙo ñaõ keâu goïi taùi laäp hoøa bình laâu daøi taïi mieàn Nagorno vaø gia taêng cöùu trôï caùc naïn nhaân chieán tranh vaø nhöõng ngöôøi tò naïn.
(KP 14-11-2020)