Toâng thö Ñöùc Thaùnh cha
nhaân 1,600 naêm thaùnh Gieâroânimoâ qua ñôøi
Toâng thö Ñöùc Thaùnh cha nhaân 1,600 naêm thaùnh Gieâroânimoâ qua ñôøi.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 01-10-2020) - Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ môøi goïi caùc tín höõu noi göông thaùnh Gieâroânimoâ haêng say yeâu meán vaø hoïc hoûi Lôøi Chuùa qua Kinh thaùnh.
Ngaøi ñöa ra lôøi môøi goïi treân ñaây, trong Toâng thö "Sacrae Scripturae affectus", Loøng quí meán Kinh thaùnh, nhaân dòp kyû nieäm ñuùng 1,600 naêm thaùnh Gieâroânimoâ qua ñôøi.
Trong vaên kieän daøi 15 trang naøy, Ñöùc Thaùnh cha gôïi laïi nhöõng neùt noåi baät trong cuoäc ñôøi thaùnh Gieâroânimoâ, moät linh muïc ñan só nghieân cöùu khoâng bieát meät moûi veà Kinh thaùnh, dòch thuaät, chuù giaûi vaø haêng say phoå bieán Lôøi Chuùa. Thaùnh nhaân qua ñôøi ngaøy 30/9/420, thoï 75 tuoåi, trong coäng ñoaøn do ngaøi thaønh laäp, taïi Bethlehem, gaàn hang ñaù maùng coû Giaùng sinh.
Trôû thaønh ngöôøi phuïc vuï Lôøi Chuùa
Thaùnh Gieâroânimoâ sinh khoaûng naêm 345 taïi Stridone, ngaøy nay thuoäc vuøng bieân giôùi giöõa mieàn Dalmazia vaø Pannonia, nay thuoäc laõnh phoå Croaùt vaø Sloveni, ñöôïc giaùo duïc vöõng chaéc trong moät gia ñình Kitoâ. Ngaøi theo hoïc taïi Roma vaø say meâ vaên chöông Latinh coå ñieån, noåi baät laø vaên haøo Cicero. Thaùnh Gieâroânimoâ keå laïi mình ñöôïc ôn hoaùn caûi, qua moät thò kieán coù leõ vaøo Muøa chay naêm 375, khi ñöôïc 30 tuoåi: khi bò ñieäu ñeán tröôùc Chuùa laø vò Thaåm Phaùn vaø "chòu tra hoûi veà hoaøn caûnh cuûa toâi, toâi traû lôøi mình laø Kitoâ höõu. Nhöng vò Thaåm Phaùn ñaùp: "Ngöôi noùi doái! Ngöôi laø ngöôøi theo Cicero chöù khoâng phaûi laø Kitoâ höõu". Quaû thöïc ngay töø nhoû, Gieâroânimoâ ñaõ say meâ veû ñeïp trong saùng cuûa caùc taùc phaåm Latinh coå ñieån, vaø so vôùi caùc vaên baûn aáy, Gieâroânimoâ thaáy caùc saùch Kinh thaùnh chæ laø nhöõng vaên baûn thoâ keäch, sai vaên phaïm, vaø quaù thoâ ñoái vôùi sôû thích vaên chöông tinh teá cuûa mình. Sau giai thoaïi ñoù, Gieâroânimoâ quyeát ñònh taän hieán cho Chuùa Kitoâ vaø Lôøi cuûa Ngaøi, daønh troïn cuoäc soáng ñeå laøm cho Kinh thaùnh trôû neân gaàn guõi vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, qua coâng taùc dòch thuaät khoâng ngöøng vaø chuù giaûi. Bieán coá aáy ñaùnh daáu moät höôùng ñi môùi meû vaø quyeát lieät trong cuoäc ñôøi thaùnh nhaân, ñoù laø trôû thaønh ngöôøi phuïc vuï Lôøi Chuùa".
Ñònh cö taïi Bethlehem
Ñöùc Thaùnh cha cuõng gôïi laïi nhöõng giai ñoaïn phuïc vuï trong ñôøi soáng thaùnh Gieâroânimoâ, qua nhieàu nôi khaùc nhau, ñaëc bieät thôøi kyø laøm coá vaán cho Ñöùc Giaùo hoaøng Damaso. Sau ñoù, thaùnh nhaân ñeán ñònh cö vónh vieãn taïi Bethlehem, naêm 386 cho ñeán khi qua ñôøi. Taïi ñaây, ngaøi thaønh laäp hai ñan vieän, nam vaø nöõ, vôùi nhaø troï ñoùn tieáp caùc khaùch haønh höông.
Ñöùc Thaùnh cha vieát: "Chính trong Kinh thaùnh, khi ñaët mình trong tö theá laéng nghe, thaùnh Gieâroânimoâ ñaõ tìm ñöôïc baûn thaân, khuoân maët cuûa Thieân Chuùa vaø anh chò em, ñoàng thôøi gia taêng loøng yeâu meán ñôøi soáng coäng ñoaøn"... Taïi Bethlehem, thaùnh nhaân soáng thôøi kyø phong phuù vaø khaån tröông nhaát trong cuoäc ñôøi, hoaøn toaøn daán thaân hoïc hoûi Kinh thaùnh, dòch toaøn boä Kinh thaùnh Cöïu öôùc, töø nguyeân baûn Do Thaùi. Ñoàng thôøi, ngaøi chuù giaûi caùc saùch Ngoân söù, Thaùnh vònh, caùc thö thaùnh Phaolo, vieát nhöõng taøi lieäu giuùp nghieân cöùu Kinh thaùnh".
Baûn dòch Kinh thaùnh Vulgata
Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät ñeà cao baûn dòch toaøn boä Kinh thaùnh ra tieáng Latinh, goïi laø baûn Vulgata, aûnh höôûng saâu ñaäm ñeán lòch söû vaên hoùa cuûa Taây phöông. AÂu chaâu thôøi Trung coå ñaõ hoïc caùch ñoïc, caàu nguyeän vaø suy luaän veà caùc trang Kinh thaùnh do thaùnh Gieâroânimoâ dòch. Veà sau, Kinh thaùnh naøy ñöôïc tu chính vaø ñöôïc thaùnh Gioan Phaoloâ II coâng boá aán baûn maãu vaøo naêm 1979, goïi laø "Taân Vulgata".
Ñöùc Thaùnh cha nhaän ñònh raèng: "Khi kyû nieäm 16 theá kyû thaùnh Gieâroânimoâ qua ñôøi, chuùng ta höôùng nhìn veà söùc sinh ñoäng truyeàn giaùo ñaëc bieät, ñöôïc bieåu loä qua vieäc dòch Lôøi Chuùa trong hôn 3.000 ngoân ngöõ. Bao nhieâu thöøa sai ñaõ thöïc hieän nhöõng coâng trình soaïn vaên phaïm, töø ñieån vaø caùc duïng cuï ngoân ngöõ khaùc, mang laïi nhöõng neàn taûng cho söï ñaû thoâng cuûa con ngöôøi vôùi nhau vaø laø moät phöông tieän ñeå giaác mô truyeàn giaùo ñi tôùi taát caû moïi ngöôøi".
Gaén boù vôùi Toøa Thaùnh Pheâroâ
Trong Toâng thö, Ñöùc Thaùnh cha cuõng ñeà cao loøng gaén boù cuûa thaùnh Gieâroânimoâ vôùi Toøa Thaùnh Pheâroâ, coi ñaây laø ñieåm tham chieáu chaéc chaén. Thaùnh nhaân noùi: "Toâi khoâng theo ai khaùc ngoaøi Chuùa Kitoâ, nhöng toâi lieân keát trong tình hieäp thoâng vôùi Toøa Thaùnh Pheâroâ. Toâi bieát raèng treân ñaù taûng naøy Giaùo hoäi ñöôïc xaây döïng".
Yeâu meán ñieàu maø thaùnh Gieâroânimoâ meán yeâu
Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh cha môøi goïi caùc tín höõu "haõy yeâu meán ñieàu maø thaùnh Gieâroânimoâ yeâu meán". Ñieàu naøy caøng caáp thieát hôn tröôùc tình traïng "doát naùt veà toân giaùo" nôi nhieàu ngöôøi ngaøy nay. Ñöùc Thaùnh cha vieát: "Laøm sao khoâng laéng nghe ngaøy nay ñieàu maø thaùnh Gieâroânimoâ khoâng ngöøng thuùc giuïc nhöõng ngöôøi ñoàng thôøi cuûa ngaøi: "Baïn haõy ñoïc thöôøng xuyeân Kinh thaùnh; ñuùng hôn, öôùc gì ñoâi tay baïn khoâng bao giôø rôøi boû Saùch thaùnh". (Ep. 52,7: CSEL 54, 426)
(Rei 30-9-2020)