Söù ñieäp Video Ñöùc Thaùnh cha göûi
Ñaïi hoäi ñoàng Lieân Hieäp Quoác
Söù ñieäp Video Ñöùc Thaùnh cha göûi Ñaïi hoäi ñoàng Lieân Hieäp Quoác.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 25-09-2020) - Saùng ngaøy 25 thaùng 9 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ göûi söù ñieäp Video cho Ñaïi hoäi ñoàng thöù 75 cuûa Lieân Hieäp Quoác, nhaân tuaàn leã nhoùm hoïp caáp cao cuûa toå chöùc naøy. Ngaøi noùi ñeán thöïc traïng theá giôùi tröôùc ñaïi dòch, ñoàng thôøi môøi goïi chính quyeàn caùc nöôùc quan taâm giaûi quyeát caùc vaán ñeà caáp baùch cuûa nhaân loaïi.
Choïn löïa giöõa hai con ñöôøng
Trong söù ñieäp baèng tieáng Taây Ban Nha, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán nhöõng haäu quaû tieâu cöïc cuûa ñaïi dòch treân nhaân loaïi, nhöng ngaøi cuõng nhaän ñònh raèng "ñaïi dòch naøy cuõng coù theå laø moät cô hoäi ñích thöïc ñeå hoaùn caûi, bieán ñoåi, nghó laïi loái soáng vaø caùc cheá ñoä kinh teá vaø xaõ hoäi cuûa chuùng ta ñang gia taêng söï cheânh leäch giöõa ngöôøi giaøu vaø ngöôøi ngheøo, do söï phaân phoái baát coâng caùc taøi nguyeân".
"Vì theá, chuùng ta ñang ñöùng tröôùc söï choïn löïa giöõa hai con ñöôøng: con ñöôøng thöù nhaát daãn tôùi söï cuûng coá ña nguyeân, bieåu loä tinh thaàn ñoàng traùch nhieäm môùi treân theá giôùi, moät tình lieân ñôùi döïa treân coâng baèng vaø xaây döïng hoøa bình, hieäp nhaát gia ñình nhaân loaïi, laø döï aùn cuûa Thieân Chuùa veà theá giôùi. Con ñöôøng thöù hai daønh öu tieân cho thaùi ñoä töï maõn, quoác gia chuû nghóa, chính saùch baûo veä thò tröôøng, chuû nghóa caù nhaân vaø coâ laäp, loaïi tröø nhöõng ngöôøi ngheøo hôn, deã bò toån thöông hôn, nhöõng ngöôøi daân ôû beân leà cuoäc soáng. Chaéc chaén con ñöôøng naøy gaây haïi cho toaøn theå coäng ñoaøn, vì ñoù laø thaùi ñoä töï laøm haïi ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi".
Baûo ñaûm vaéc-xin cho moïi ngöôøi
Töø tieàn ñeà treân ñaây, Ñöùc Thaùnh cha keâu goïi caùc vò laõnh ñaïo chính trò vaø caùc laõnh vöïc tö haõy ñeà ra nhöõng bieän phaùp thích hôïp ñeå baûo ñaûm cho moïi ngöôøi ñöôïc vaéc-xin choáng coronavirus vaø caùc kyõ thuaät toái caàn thieát ñeå giuùp ñôõ caùc beänh nhaân. Vaø neáu caàn daønh öu tieân cho ai, thì ñoù laø ngöôøi ngheøo nhaát, deã bò toån thöông nhaát, laø nhöõng ngöôøi thöôøng bò kyø thò vì khoâng coù quyeàn haønh vaø taøi nguyeân kinh teá.
Keâu goïi tìm ra nhöõng hình thöùc lao ñoäng môùi
Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät nhaéc ñeán vaán ñeà coâng aên vieäc laøm bò ñe doïa vì thò tröôøng ngaøy caøng baáp beânh vaø söï robot hoùa toaøn dieän. Ngaøi noùi: "Caàn tìm ra nhöõng hình thöùc lao ñoäng môùi, coù khaû naêng thoûa maõn tieàm naêng cuûa con ngöôøi vaø ñoàng thôøi khaúng ñònh phaåm giaù cuûa chuùng ta. Ñeå baûo ñaûm coâng vieäc laøm xöùng ñaùng, caàn thay ñoåi moâ hình kinh teá thònh haønh ngaøy nay, chæ tìm caùch gia taêng lôïi nhuaän cuûa caùc xí nghieäp".
Nhieàu nhaân quyeàn tieáp tuïc bò vi phaïm
Ñöùc Thaùnh cha cuõng toá giaùc söï kieän bao nhieâu quyeàn caên baûn cuûa con ngöôøi tieáp tuïc bò chaø ñaïp maø khoâng bò tröøng phaït. Danh saùch nhöõng vi phaïm naøy raát daøi, vaø noù gôïi cho chuùng ta hình aûnh moät nhaân loaïi bò vi phaïm, bò thöông toån, töôùc maát phaåm giaù, töï do vaø khaû naêng phaùt trieån. Caùc tín höõu tieáp tuïc phaûi chòu ñuû moïi thöù baùch haïi, keå caû cuoäc dieät chuûng vì tín ngöôõng cuûa hoï. Trong soá caùc tín höõu aáy, caû caùc Kitoâ höõu cuõng laø naïn nhaân: bao nhieâu ngöôøi ñang chòu ñau khoå treân theá giôùi, nhieàu khi bò boù buoäc phaûi troán chaïy khoûi queâ cha ñaát toå, bò coâ laäp khoûi lòch söû vaø vaên hoùa phong phuù cuûa hoï.
Voõ khí lan traøn
Moät teä naïn khaùc bò Ñöùc Thaùnh cha toá caùo laø hieän töôïng caùc voõ khí qui öôùc ngaøy caøng trôû thaønh nhöõng voõ khí khoâng qui öôùc, ngaøy caøng trôû thaønh nhöõng voõ khí taøn saùt taäp theå, phaù huûy caùc thaønh thò, tröôøng hoïc, nhaø thöông, caùc di tích toân giaùo, caùc haï taàng cô caáu vaø caùc dòch vuï caên baûn daønh cho daân chuùng.
Thaûm caûnh ngöôøi di daân vaø tò naïn
Ñeà caäp ñeán hoaøn caûnh ñau thöông cuûa nhöõng ngöôøi di daân, tò naïn, di taûn noäi ñòa, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán tình traïng traàm troïng nhaát, ñoù laø haøng ngaøn ngöôøi bò chaën baét treân bieån khôi vaø göûi tôùi caùc traïi taäp trung, giam caàm, taïi ñoù coù nhöõng vuï tra taán vaø laïm duïng. Nhieàu ngöôøi laø naïn nhaân nhöõng vuï buoân ngöôøi, noâ leä tình duïc vaø cöôõng baùch lao ñoäng, bò boùc loät trong nhöõng coâng vieäc haï nhuïc con ngöôøi, khoâng coù ñoàng löông xöùng ñaùng. Taát caû nhöõng ñieàu ñoù khoâng theå dung thöù ñöôïc, nhöng ngaøy nay chuùng laø moät thöïc taïi maø nhieàu ngöôøi coá tình khoâng bieát tôùi.
Nhieàu nöôùc khoâng giöõ lôøi höùa
Ñöùc Thaùnh cha than phieàn raèng bao nhieâu noã löïc quoác teá quan troïng ñeå ñaùp öùng cuoäc khuûng hoaûng vöøa noùi, baét ñaàu baèng nhöõng lôøi höùa to lôùn, trong ñoù coù hai hieäp öôùc hoaøn caàu veà tò naïn vaø di daân, nhöng roài nhieàu coá gaéng khoâng ñöôïc söï hoã trôï chính trò caàn thieát neân khoâng thaønh coâng. Coù nhöõng noã löïc khaùc bò thaát baïi vì caùc quoác gia troán traùnh traùch nhieäm vaø nhöõng cam keát cuûa hoï.
Keâu goïi xeùt laïi vai troø caùc toå chöùc kinh teá taøi chaùnh
Trong chieàu höôùng treân ñaây, Ñöùc Thaùnh cha keâu goïi xeùt laïi vai troø cuûa caùc toå chöùc kinh teá vaø taøi chaùnh, laøm sao ñeå mang laïi caâu traû lôøi cho tình traïng gia taêng mau leï söï cheânh leäch giöõa nhöõng ngöôøi giaøu suï vaø nhöõng ngöôøi ngheøo tröôøng kyø. Caàn coù moät kieåu maãu kinh teá thaêng tieán tinh thaàn phuï ñôùi, naâng ñôõ phaùt trieån kinh teá ôû caáp ñòa phöông vaø ñaàu tö vaøo giaùo duïc cuõng nhö caùc cô caáu haï taàng, möu ích cho caùc coäng ñoàng ñòa phöông. Coäng ñoàng quoác teá caàn coá gaéng chaám döùt nhöõng baát coâng kinh teá.
Thaûm traïng ôû vuøng Amazzonia
Ñöùc Thaùnh cha khoâng queân nhaéc ñeán tình traïng nguy hieåm ôû mieàn Amazzonia vôùi caùc daân baûn ñòa taïi ñaây. "Tình traïng naøy nhaéc nhôû chuùng ta raèng cuoäc khuûng hoaûng moâi tröôøng gaén lieàn vôùi moät cuoäc khuûng hoaûng xaõ hoäi, vaø vieäc chaêm soùc moâi tröôøng ñoøi phaûi coù moät ñöôøng loái tieáp caän toaøn dieän ñeå baøi tröø ngheøo ñoùi vaø tình traïng bò loaïi tröø."
Vaán ñeà baûo veä moâi sinh
Cuõng trong laõnh vöïc baûo veä moâi sinh, Ñöùc Thaùnh cha ghi nhaän coù moät söï nhaïy caûm hôn veà moâi sinh vaø öôùc muoán haønh ñoäng gia taêng. Ngaøi keâu goïi ñöøng ñaët nhöõng gaùnh naëng veà moâi tröôøng treân caùc theá heä töông lai: "Chuùng ta phaûi nghieâm tuùc töï hoûi xem coù moät yù chí chính trò, trong tinh thaàn löông thieän, traùch nhieäm vaø can ñaûm, daønh nhieàu nhaân löïc, taøi chaùnh vaø kyõ thuaät hôn ñeå laøm dòu bôùt nhöõng haäu quaû tieâu cöïc do söï thay ñoåi khí haäu gaây ra, vaø ñeå giuùp ñôõ caùc daân toäc ngheøo, deã bò toån thöông hay khoâng, hoï laø nhöõng ngöôøi bò thieät haïi nhieàu nhaát."
Thaûm traïng caùc treû em
Cuõng trong söù ñieäp, Ñöùc Thaùnh cha ñeà caäp ñeán tình traïng caùc treû em vaø treû vò thaønh nieân di daân vaø tò naïn khoâng coù ngöôøi thaùp tuøng, naïn baïo haønh choáng treû em, ñaëc bieät laø naïn laïm duïng tính duïc vaø daâm oâ treû em, ñang gia taêng maïnh. Haøng trieäu treû em khoâng theå trôû laïi tröôøng hoïc. Vaø raát tieác laø caùc quoác gia vaø toå chöùc quoác teá cuõng ñang coå voõ phaù thai nhö moät trong nhöõng "dòch vuï thieát yeáu", nhö caâu traû lôøi nhaân ñaïo. Thaät laø buoàn khi thaáy thaät laø deã daøng, ñôn giaûn vaø tieän lôïi, ñoái vôùi moät soá ngöôøi choái boû söï soáng nhö moät giaûi phaùp cho caùc vaán ñeà coù theå vaø phaûi ñöôïc giaûi quyeát cho ngöôøi meï cuõng nhö cho haøi nhi chöa sinh ra.
Thaêng tieán phuï nöõ
Ñöùc Thaùnh cha cuõng ñeà caäp ñeán vieäc thaêng tieán phuï nöõ. Nhieàu phuï nöõ coøn bò thuït luøi ñaèng sau, hoaëc laø naïn nhaân cuûa naïn noâ leä, buoân ngöôøi, baïo haønh, khai thaùc boùc loät vaø ñoái xöû nhuïc nhaõ. "Toâi baøy toû söï gaàn guõi huynh ñeä ñoái vôùi hoï vaø nhöõng phuï nöõ phaûi soáng xa gia ñình, ñoàng thôøi toâi keâu goïi gia taêng quyeát taâm vaø daán thaân trong cuoäc chieán ñaáu choáng nhöõng thoùi tuïc ñoài baïi khoâng nhöõng haï giaù phuï nöõ nhöng toaøn theå nhaân loaïi, nhöõng ngöôøi im laëng vaø thieáu nhöõng haønh ñoäng cuï theå trôû thaønh ñoàng loõa trong teä naïn naøy."