Söù ñieäp Ñöùc Thaùnh cha
nhaân Ngaøy caàu nguyeän chaêm soùc thieân nhieân
Söù ñieäp Ñöùc Thaùnh cha nhaân Ngaøy caàu nguyeän chaêm soùc thieân nhieân.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 01-09-2020) - Trong söù ñieäp coâng boá hoâm 1 thaùng 9 naêm 2020, nhaân Ngaøy Theá giôùi caàu nguyeän cho vieäc chaêm soùc thieân nhieân, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ môøi goïi caùc tín höõu ñeå cho traùi ñaát "nghæ ngôi' vaø söûa chöõa nhöõng thieät haïi ñaõ gaây ra cho traùi ñaát.
Ngaøy naøy ñöôïc caùc Giaùo hoäi Kitoâ cuøng cöû haønh, khôûi ñaàu thôøi gian naêm tuaàn, goïi laø "Muøa Taïo Döïng" (Tempo del Creato) keùo daøi ñeán ngaøy 4 thaùng 10 naêm 2020, leã thaùnh Phanxicoâ Assisi. Trong thôøi gian ñoù, caùc tín höõu Kitoâ treân toaøn theá giôùi canh taân nieàm tin nôi Thieân Chuùa Taïo Hoùa, hieäp nhau ñaëc bieät caàu nguyeän vaø hoaït ñoäng ñeå baûo toàn caên nhaø chung.
Ñeà taøi ñöôïc gia ñình caùc tín höõu Kitoâ cuøng choïn ñeå cöû haønh "Muøa Taïo Döïng" naêm nay laø "Naêm thaùnh cho traùi ñaát", kyû nieäm 50 naêm "Ngaøy Traùi ñaát" do Lieân Hieäp Quoác ñeà xöôùng.
Noäi dung söù ñieäp
Trong söù ñieäp, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ ñi töø nguoàn goác Naêm thaùnh, Naêm toaøn xaù trong saùch Leâvi, ñoaïn 25 caâu 10, "Haõy tuyeân boá naêm thöù 50 laø naêm thaùnh vaø coâng boá söï giaûi thoaùt nôi ñaát ñai cho taát caû moïi daân cö". Theo Kinh thaùnh, Naêm thaùnh laø thôøi ñieåm thaùnh ñeå nhôù laïi, trôû veà, nghæ ngôi, söûa chöõa vaø haân hoan.
Cuï theå, Naêm thaùnh naøy laø thôøi ñieåm ñeå nhôù laïi töông quan cuûa chuùng ta vôùi Thieân Chuùa, Ñaáng Taïo Hoùa, vaø vôùi anh chò em, nhö thaønh phaàn cuûa moät gia ñình chung; nhôù laïi nhöõng töông quan bò thöông toån caàn ñöôïc chöõa laønh. Naêm thaùnh laø thôøi gian trôû veà cuøng Thieân Chuùa, vaø thôøi gian traû laïi töï do cho nhöõng ngöôøi bò aùp böùc vaø taát caû nhöõng ngöôøi bò caàm tuø, bò xieàng xích vì nhöõng hình thöùc noâ leä taân thôøi, trong ñoù coù naïn buoân ngöôøi vaø treû em phaûi lao ñoäng.
Ngöng boùc loät traùi ñaát
Ñaëc bieät veà yù töôûng: Naêm thaùnh laø thôøi kyø nghæ ngôi, Ñöùc Thaùnh cha khaúng ñònh raèng: "Ngaøy nay, loái soáng cuûa chuùng ta thuùc ñaåy traùi ñaát ñi quaù giôùi haïn cuûa noù. Söï lieân tuïc ñoøi hoûi taêng tröôûng vaø caùi voøng khoâng ngöøng saûn xuaát vaø tieâu thuï ñang laøm cho moâi tröôøng bò kieät queä. Röøng caây tan bieán, ñaát ñai bò xoùi moøn, caùnh ñoàng bieán maát, sa maïc lan roäng, bieån trôû thaønh a-xít vaø baõo toá gia taêng cöôøng ñoä: coâng trình saùng taïo ñang reân xieát! Ngaøy nay, chuùng ta caàn tìm ra nhöõng loái soáng quaân bình vaø beàn vöõng, traû laïi cho traùi ñaát thôøi kyø nghæ ngôi caàn thieát, nhöõng sinh keá ñuû cho moïi ngöôøi, khoâng phaù huûy heä thoáng moâi sinh ñang naâng ñôõ chuùng ta".
Khía caïnh tích cöïc cuûa ñaïi dòch
Ñöùc Thaùnh cha cuõng nhaän xeùt raèng: "Ñaïi dòch hieän nay ñaõ khieán chuùng ta, moät caùch naøo ñoù, taùi khaùm phaù nhöõng loái soáng ñôn sô vaø beàn vöõng hôn. Moät caùch naøo ñoù, cuoäc khuûng hoaûng ñaõ cho chuùng ta cô hoäi phaùt trieån nhöõng loái soáng môùi. Coù theå nhaän thaáy traùi ñaát ñaõ phuïc hoài ñöôïc, neáu chuùng ta cho noù nghæ ngôi: khoâng khí trôû neân trong saïch hôn, nöôùc trong hôn, caùc loaïi thuù vaät trôû laïi nhieàu nôi chuùng ta bieán maát. Ñaïi dòch ñaõ daãn chuùng ta ñeán moät ngaõ ba ñöôøng. Chuùng ta phaûi lôïi duïng thôøi ñieåm quyeát ñònh naøy ñeå chaám döùt caùc hoaït ñoäng vaø nhöõng muïc tieâu thöøa thaõi vaø taøn phaù, vaø vun troàng caùc giaù trò, nhöõng moái lieân heä vaø nhöõng döï aùn saùng cheá. Chuùng ta phaûi cöùu xeùt caùc thoùi quen cuûa mình trong vieäc söû duïng naêng löôïng, tieâu thuï, chuyeân chôû vaø aên uoáng. Chuùng ta phaûi loaïi khoûi neàn kinh teá nhöõng khía caïnh khoâng thieát yeáu vaø gaây haïi, vaø ñeà ra nhöõng ñöôøng loái thöông maïi, saûn xuaát vaø chuyeân chôû haøng hoùa hieäu quaû."
Chöõa laønh thieân nhieân
Veà vieäc chöõa laønh nhöõng gì bò hö haïi trong thieân nhieân, Ñöùc Thaùnh cha khaúng ñònh raèng: "Naêm thaùnh laø thôøi kyø phuïc hoài söï hoøa hôïp nguyeân thuûy cuûa coâng trình saùng taïo vaø chöõa laønh nhöõng töông quan giöõa con ngöôøi vôùi nhau bò thöông toån. Muøa naøy môøi goïi taùi laäp nhöõng quan heä xaõ hoäi coâng baèng, traû laïi cho moãi ngöôøi töï do vaø taøi saûn cuûa hoï, tha thöù caùc moùn nôï cho ngöôøi khaùc. Vì theá, chuùng ta khoâng ñöôïc queân lòch söû boùc loät caùc nöôùc ngheøo ñaõ taïo neân moät moùn nôï raát lôùn veà moâi tröôøng, phaàn lôùn do söï boùc loät caùc taøi nguyeân vaø söû duïng thaùi quaù khoâng gian moâi tröôøng chung ñeå vöùt boû nhöõng ñoà pheá thaûi taïi ñoù. Veà vaán ñeà naøy, toâi laëp laïi lôøi keâu goïi xoùa boû nôï naàn cho nhöõng nöôùc ngheøo nhaát, döôùi aùnh saùng aûnh höôûng naëng neà cuûa caùc cuoäc khuûng hoaûng y teá, xaõ hoäi, kinh teá caùc nöôùc aáy ñang phaûi ñöông ñaàu do ñaïi dòch Covid-19. Cuõng caàn ñaûm baûo sao cho nhöõng bieän phaùp khích leä ñeå phuïc hoài, ñang ñöôïc ñeà ra vaø thöïc thi treân bình dieän theá giôùi, mieàn vaø quoác gia, ñöôïc thöïc söï höõu hieäu, vôùi nhöõng chính saùch, luaät leä vaø nhöõng ñaàu tö nhaém tôùi coâng ích, vaø vôùi söï baûo ñaûm sao cho caùc muïc tieâu xaõ hoäi vaø moâi tröôøng traùi ñaát ñöôïc theo ñuoåi".
Taùi laäp quaân bình khí haäu
Cuõng trong vieäc chöõa laønh traùi ñaát, söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh cha khaúng ñònh raèng: "Moät ñieàu heát söùc quan troïng laø taùi laäp moät söï quaân bình khí haäu, xeùt vì chuùng ta ñang ôû trong moät tình traïng khaån tröông. Chuùng ta saép heát thôøi gian roài, nhö con caùi vaø caùc baïn treû nhaéc nhôû chuùng ta. Caàn laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå giôùi haïn söï gia taêng nhieät ñoä trung bình cuûa traùi ñaát döôùi 1,5 ñoä C, nhö ñöôïc qui ñònh trong Hieäp ñònh Paris veà khí haäu: ñi quaù, seõ laø moät thaûm hoïa, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng coäng ñoaøn ngheøo nhaát treân toaøn theá giôùi. Trong luùc nguy kòch naøy, caàn coå voõ moät tình lieân ñôùi trong cuøng theá heä vaø giöõa caùc theá heä vôùi nhau. Trong khi chuaån bò cho Hoäi nghò thöôïng ñænh quan troïng veà khí haäu, nhoùm taïi Glasgow, thuoäc Vöông quoác Anh (COP), toâi môøi goïi moãi nöôùc haõy chaáp nhaän nhöõng muïc tieâu roäng lôùn nhaát ñeå giaûm bôùt thaùn khí..."
"Chuùng ta boù buoäc phaûi söûa chöõa [traùi ñaát] theo ñöùc coâng baèng, ñaûm baûo cho nhöõng ngöôøi ñaõ cö nguï treân moät traùi ñaát, qua bao theá heä, coù theå phuïc hoài hoaøn toaøn vieäc söû duïng noù. Caàn baûo veä caùc coäng ñoaøn thoå daân khoûi caùc coâng ty, ñaëc bieät caùc coâng ty ña quoác. Caùc coâng ty naøy, gaây thieät haïi qua vieäc khai thaùc nhieân lieäu phieán thaïch, khoaùng saûn, goã vaø caùc saûn phaåm kyõ ngheä noâng nghieäp, "hoï ñang thöïc hieän taïi caùc nöôùc keùm phaùt trieån, ñieàu maø hoï khoâng theå laøm taïi caùc nöôùc ñoùng goùp tieàn ñaàu tö cho caùc coâng ty aáy" (LS 51).
(Rei 1-9-2020)