Söù Ñieäp Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
nhaân Ngaøy Theá giôùi Caàu nguyeän cho vieäc
Chaêm soùc thieân nhieân vaø Thôøi gian cuûa Thuï taïo
Söù Ñieäp Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha nhaân Ngaøy Theá giôùi Caàu nguyeän cho vieäc Chaêm soùc thieân nhieân vaø Thôøi gian cuûa Thuï taïo (01/09/2020).
Vatican (Vatican News 1-09-2020) - Söù Ñieäp Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ nhaân Ngaøy Theá giôùi Caàu nguyeän cho vieäc Chaêm soùc thieân nhieân vaø Thôøi gian cuûa Thuï taïo (01/09/2020).
"Caùc ngöôi seõ coâng boá naêm thöù naêm möôi laø naêm thaùnh vaø seõ tuyeân caùo trong xöù leänh aân xaù cho moïi ngöôøi soáng taïi ñoù. Ñoái vôùi (caùc) ngöôi, ñoù laø thôøi kyø toaøn xaù" (Lv 25,10)
Anh chò em thaân meán,
Moãi naêm, ñaëc bieät laø töø khi Thoâng ñieäp Laudato Si' ñöôïc ban haønh (LS, 24/05/2015), ngaøy ñaàu tieân cuûa thaùng 9 ñöôïc gia ñình nhaân loaïi cöû haønh nhö Ngaøy Theá giôùi Caàu nguyeän cho vieäc Chaêm soùc Coâng trình Saùng taïo vaø khôûi ñaàu cuûa Thôøi gian cuûa Thuï taïo, ñöôïc keát thuùc vaøo ngaøy leã thaùnh Phanxicoâ Assisi, 04/10. Trong thôøi gian naøy, caùc Ki-toâ höõu treân toaøn theá giôùi canh taân ñöùc tin vaøo Thieân Chuùa cuûa coâng trình saùng taïo vaø hieäp nhau trong caàu nguyeän vaø haønh ñoäng cho vieäc chaêm soùc ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta.
Toâi raát vui möøng vì chuû ñeà ñöôïc gia ñình ñaïi keát choïn cho dòp cöû haønh Thôøi gian cuûa Thuï taïo naêm 2020 laø Naêm Thaùnh cho Traùi ñaát, chính xaùc trong naêm naøy, naêm ñaùnh daáu kyû nieäm laàn thöù 50 Ngaøy Traùi ñaát.
Trong Kinh Thaùnh, Naêm Thaùnh laø thôøi gian thaùnh thieâng ñeå ghi nhôù, trôû veà, nghæ ngôi, phuïc hoài vaø vui möøng.
1. Thôøi gian ghi nhôù
Tröôùc heát chuùng ta ñöôïc môøi goïi ghi nhôù raèng soá phaän chung cuoäc cuûa thuï taïo laø ñi vaøo "ngaøy Sa-baùt" vónh cöûu cuûa Thieân Chuùa. Ñoù laø cuoäc haønh trình dieãn ra trong thôøi gian, keùo daøi theo nhòp ñieäu baûy ngaøy trong tuaàn, chu kyø baûy naêm, vaø Ñaïi Naêm Thaùnh dieãn ra vaøo cuoái cuûa baûy naêm Sa-baùt.
Naêm Thaùnh cuõng laø moät thôøi gian aân suûng ñeå ghi nhôù ôn goïi nguyeân thuûy cuûa thuï taïo laø toàn taïi vaø phaùt trieån nhö moät coäng ñoàng tình yeâu. Chuùng ta chæ toàn taïi thoâng qua caùc moái quan heä: vôùi Thieân Chuùa laø Ñaáng Taïo Hoùa, vôùi caùc anh chò em nhö thaønh vieân cuûa moät gia ñình chung vaø vôùi taát caû caùc thuï taïo trong ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta. "Moïi thöù ñeàu coù lieân quan, vaø taát caû loaøi ngöôøi chuùng ta hieäp nhaát nhö anh chò em trong moät cuoäc haønh höông tuyeät vôøi, ñöôïc gaén keát bôûi tình yeâu Thieân Chuùa daønh cho moãi thuï taïo cuûa Ngöôøi; tình yeâu ñoù cuõng lieân keát chuùng ta trong tình caûm yeâu thöông vôùi anh maët trôøi, chò maët traêng, anh soâng vaø meï ñaát." (LS, 92)
Tieáp ñeán, Naêm Thaùnh laø thôøi gian ghi nhôù, trong ñoù chuùng ta traân troïng kyù öùc veà söï hieän höõu lieân quan cuûa chuùng ta. Chuùng ta caàn khoâng ngöøng ghi nhôù raèng "moïi thöù ñeàu lieân keát vôùi nhau, vaø söï quan taâm thöïc söï ñeán cuoäc soáng cuûa chuùng ta vaø caùc moái quan heä cuûa chuùng ta vôùi thieân nhieân khoâng theå taùch rôøi khoûi tình huynh ñeä, coâng baèng vaø trung thaønh vôùi ngöôøi khaùc." (LS, 70).
2. Thôøi gian trôû veà
Naêm Thaùnh laø thôøi gian ñeå aên naên trôû veà. Chuùng ta ñaõ phaù vôõ caùc moái quan heä cuûa chuùng ta vôùi Ñaáng Taïo Hoùa, vôùi ñoàng loaïi vaø vôùi phaàn coøn laïi cuûa coâng trình saùng taïo. Chuùng ta caàn haøn gaén nhöõng moái quan heä bò toån thöông, ñieàu caàn thieát hoã trôï chuùng ta vaø toaøn boä caáu truùc cuoäc soáng.
Naêm Thaùnh laø thôøi gian ñeå trôû veà vôùi Thieân Chuùa, Ñaáng Taïo Hoùa kính yeâu cuûa chuùng ta. Chuùng ta khoâng theå soáng hoøa hôïp vôùi taïo vaät neáu chuùng ta khoâng hoøa bình vôùi Ñaáng Taïo hoùa, Ñaáng laø nguoàn goác vaø khôûi nguyeân cuûa vaïn vaät. Nhö Ñöùc Giaùo hoaøng Bieån Ñöùc ñaõ nhaän xeùt, "vieäc tieâu thuï taøn baïo coâng trình saùng taïo baét ñaàu töø nôi thieáu vaéng Thieân Chuùa, nôi vaät chaát trôû thaønh vaät chaát cuûa rieâng chuùng ta, nôi baûn thaân chuùng ta laø thöôùc ño toái thöôïng, nôi moïi thöù chæ ñôn giaûn laø taøi saûn cuûa chuùng ta" (Gaëp gôõ caùc linh muïc, phoù teá vaø chuûng sinh cuûa giaùo phaän Bolzano-Bressanone, 06/08/2008)
Thôøi gian Naêm Thaùnh moät laàn nöõa keâu goïi chuùng ta nghó ñeán anh em ñoàng loaïi cuûa chuùng ta, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi ngheøo vaø nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông nhaát. Chuùng ta ñöôïc yeâu caàu phaûi ñieàu chænh laïi keá hoaïch saùng taïo nguyeân thuûy vaø ñaày yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa nhö moät di saûn chung, moät böõa tieäc maø taát caû anh chò em cuûa chuùng ta cuøng chia seû trong tinh thaàn hoøa ñoàng, khoâng caïnh tranh nhöng trong tình thaân aùi vui veû, hoã trôï vaø baûo veä laãn nhau. Naêm Thaùnh laø thôøi gian ñeå giaûi phoùng nhöõng ngöôøi bò aùp böùc vaø taát caû nhöõng ngöôøi bò xieàng xích trong caùc goâng cuøm cuûa nhieàu hình thöùc noâ leä hieän ñaïi, bao goàm naïn buoân ngöôøi vaø lao ñoäng treû em.
Moät laàn nöõa chuùng ta cuõng caàn laéng nghe chính ñaát ñai maø Kinh thaùnh goïi laø adamah, ñaát maø töø ñoù con ngöôøi, A-ñam, ñaõ ñöôïc taïo döïng. Ngaøy nay, chuùng ta nghe thaáy tieáng noùi cuûa thuï taïo khuyeán caùo chuùng ta haõy trôû veà ñuùng vò trí cuûa mình theo traät töï ñöôïc taïo thaønh caùch töï nhieân - haõy nhôù raèng chuùng ta laø moät phaàn cuûa maïng löôùi söï soáng lieân keát naøy, khoâng phaûi laø chuû nhaân cuûa noù. Söï ña daïng sinh hoïc bò phaân taùn, thaûm hoïa khí haäu xoaén oác, vaø taùc ñoäng baát coâng cuûa ñaïi dòch hieän nay ñoái vôùi ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi deã bò toån thöông: taát caû nhöõng ñieàu naøy laø moät lôøi caûnh tænh khi ñoái maët vôùi loøng tham vaø tieâu duøng voâ ñoä cuûa chuùng ta.
Ñaëc bieät trong Thôøi gian cuûa Thuï taïo naøy, chôù gì chuùng ta chuù yù ñeán caùc nhòp ñieäu cuûa theá giôùi ñöôïc taïo thaønh naøy. Vì theá giôùi ñöôïc döïng neân ñeå thoâng truyeàn vinh quang cuûa Thieân Chuùa, ñeå giuùp chuùng ta khaùm phaù trong veû ñeïp cuûa oâng Chuû cuûa taát caû, vaø trôû veà vôùi Ngöôøi (xem SAINT BONAVENTURE, Trong II Sent., I, 2, 2, q. 1 , keát luaän; Breviloquium, II, 5.11). Vì vaäy, traùi ñaát maø chuùng ta ñöôïc taïo ra laø moät nôi caàu nguyeän vaø suy nieäm. "Chuùng ta haõy ñaùnh thöùc oùc thaåm myõ vaø chieâm nieäm ñöôïc Chuùa ban cho" (Amazon yeâu quyù, 56). Khaû naêng töï hoûi vaø suy gaãm laø ñieàu maø chuùng ta coù theå hoïc hoûi ñaëc bieät töø nhöõng anh chò em baûn ñòa cuûa chuùng ta, nhöõng ngöôøi soáng hoøa hôïp vôùi ñaát vaø nhieàu hình thöùc soáng cuûa noù.
3. Thôøi gian nghæ ngôi
Theo söï khoân ngoan, Thieân Chuùa daønh rieâng naêm Sa-baùt ñeå ñaát ñai vaø cö daân cuûa noù ñöôïc nghæ ngôi vaø ñöôïc ñoåi môùi. Tuy nhieân, ngaøy nay, caùch soáng cuûa chuùng ta ñang ñaåy haønh tinh naøy vöôït quaù giôùi haïn cuûa noù. Nhu caàu taêng tröôûng lieân tuïc, chu kyø saûn xuaát vaø tieâu duøng voâ taän cuûa chuùng ta ñang laøm theá giôùi töï nhieân bò kieät queä. Röøng bò röûa troâi, lôùp ñaát maët bò xoùi moøn, ñoàng ruoäng baïc maøu, sa maïc lan roäng, bieån bò axit hoùa vaø caùc côn baõo gia taêng. Thuï taïo ñang reân ræ!
Trong Naêm Thaùnh, daân Chuùa ñöôïc môøi nghæ ngôi, ngöng coâng vieäc thöôøng ngaøy cuûa hoï vaø ñeå cho ñaát ñöôïc laønh laïi vaø traùi ñaát töï hoài phuïc, khi caùc caù nhaân tieâu thuï ít hôn bình thöôøng. Ngaøy nay, chuùng ta caàn tìm ra nhöõng caùch soáng coâng baèng vaø beàn vöõng coù theå mang laïi cho Traùi ñaát söï nghæ ngôi maø noù caàn, nhöõng caùch ñaùp öùng ñuû nhu caàu cuûa moïi ngöôøi, maø khoâng phaù huûy caùc heä sinh thaùi nuoâi döôõng chuùng ta.
ÔÛ moät khía caïnh naøo ñoù, ñaïi dòch hieän nay ñaõ khieán chuùng ta taùi khaùm phaù loái soáng ñôn giaûn vaø beàn vöõng. Khuûng hoaûng, theo moät nghóa naøo ñoù, ñaõ cho chuùng ta moät cô hoäi ñeå phaùt trieån nhöõng caùch soáng môùi. Chuùng ta ñaõ coù theå thaáy traùi ñaát coù theå phuïc hoài nhö theá naøo neáu chuùng ta ñeå cho noù nghæ ngôi: khoâng khí trôû neân saïch hôn, nöôùc trong hôn vaø ñoäng vaät ñaõ quay trôû laïi nhieàu nôi maø chuùng ñaõ bieán maát tröôùc ñaây. Ñaïi dòch ñaõ ñöa chuùng ta ñeán ngaõ ba ñöôøng. Chuùng ta phaûi söû duïng thôøi ñieåm quyeát ñònh naøy ñeå chaám döùt caùc muïc tieâu vaø hoaït ñoäng quaù möùc vaø phaù hoaïi cuûa mình, ñoàng thôøi nuoâi döôõng caùc giaù trò, caùc keát noái vaø caùc hoaït ñoäng mang laïi söï soáng. Chuùng ta phaûi kieåm tra thoùi quen söû duïng naêng löôïng, tieâu thuï, vaän chuyeån vaø cheá ñoä aên uoáng. Chuùng ta phaûi loaïi boû nhöõng khía caïnh dö thöøa vaø phaù hoaïi cuûa neàn kinh teá cuûa chuùng ta, vaø nuoâi döôõng nhöõng phöông thöùc mang laïi söï soáng ñeå buoân baùn, saûn xuaát vaø vaän chuyeån haøng hoùa.
4. Thôøi gian phuïc hoài
Naêm Thaùnh laø thôøi gian ñeå khoâi phuïc söï haøi hoøa ban ñaàu cuûa taïo vaät vaø haøn gaén caùc moái quan heä caêng thaúng giöõa con ngöôøi vôùi nhau.
Noù môøi goïi chuùng ta thieát laäp laïi caùc moái quan heä xaõ hoäi bình ñaúng, traû laïi cho moãi ngöôøi söï töï do vaø thieän ích cuûa hoï vaø tha thöù cho nhau. Chuùng ta khoâng neân queân cuoäc khai thaùc lòch söû cuûa mieàn Nam baùn caàu ñaõ taïo ra moät moùn nôï sinh thaùi to lôùn, chuû yeáu laø do naïn cöôùp boùc taøi nguyeân vaø söû duïng quaù nhieàu khoâng gian moâi tröôøng chung ñeå xöû lyù chaát thaûi. Ñaây laø thôøi gian ñeå phuïc hoài coâng lyù. Trong boái caûnh naøy, toâi nhaéc laïi lôøi keâu goïi xoùa nôï cuûa caùc quoác gia deã bò toån thöông nhaát, nhìn nhaän nhöõng taùc ñoäng nghieâm troïng cuûa caùc cuoäc khuûng hoaûng y teá, xaõ hoäi vaø kinh teá maø hoï phaûi ñoái maët do haäu quaû cuûa Covid-19. Chuùng ta cuõng caàn ñaûm baûo raèng caùc goùi khoâi phuïc ñang ñöôïc phaùt trieån vaø trieån khai ôû caáp ñoä toaøn caàu, khu vöïc vaø quoác gia phaûi laø caùc goùi taùi taïo. Chính saùch, luaät phaùp vaø ñaàu tö phaûi ñöôïc taäp trung vaøo lôïi ích chung vaø ñaûm baûo raèng caùc muïc tieâu xaõ hoäi vaø moâi tröôøng toaøn caàu ñöôïc ñaùp öùng.
Chuùng ta cuõng caàn khoâi phuïc laïi ñaát ñai. Phuïc hoài khí haäu laø voâ cuøng quan troïng, vì chuùng ta ñang ôû trong tình traïng khaån caáp veà khí haäu. Chuùng ta saép heát thôøi gian, nhö con caùi vaø nhöõng ngöôøi treû cuûa chuùng ta ñaõ nhaéc nhôû chuùng ta. Chuùng ta caàn laøm moïi thöù trong khaû naêng cuûa mình ñeå haïn cheá söï gia taêng nhieät ñoä trung bình toaøn caàu döôùi ngöôõng 1.5 ñoä C ñaõ ñöôïc quy ñònh trong Thoûa thuaän Khí haäu ôû Paris, vì vöôït ra ngoaøi ñieàu ñoù seõ gaây ra thaûm hoïa, ñaëc bieät laø ñoái vôùi caùc coäng ñoàng ngheøo treân theá giôùi. Chuùng ta caàn baûo veä söï lieân ñôùi trong vaø giöõa caùc theá heä vaøo thôøi ñieåm quan troïng naøy. Ñeå chuaån bò cho Hoäi nghò thöôïng ñænh quan troïng veà khí haäu (COP 26) taïi Glasgow, Vöông quoác Anh, toâi môøi taát caû caùc quoác gia haõy coù caùc muïc tieâu quoác gia ñaày tham voïng hôn ñeå giaûm löôïng khí thaûi.
Vieäc phuïc hoài söï ña daïng sinh hoïc cuõng voâ cuøng quan troïng trong boái caûnh caùc chuûng loaïi bieán maát caùch chöa töøng thaáy tröôùc ñoù vaø söï suy thoaùi cuûa caùc heä sinh thaùi. Chuùng ta caàn uûng hoä lôøi keâu goïi cuûa Lieân hôïp quoác ñeå baûo veä 30% traùi ñaát laø moâi tröôøng soáng ñöôïc baûo veä vaøo naêm 2030 ñeå ngaên chaën toác ñoä ñaùnh maát söï ña daïng sinh hoïc ñaùng baùo ñoäng. Toâi keâu goïi coäng ñoàng quoác teá laøm vieäc cuøng nhau ñeå ñaûm baûo raèng Hoäi nghò thöôïng ñænh veà ña daïng sinh hoïc (COP 15) taïi Coân Minh, Trung Quoác, trôû thaønh moät böôùc ngoaët trong vieäc khoâi phuïc traùi ñaát trôû thaønh ngoâi nhaø cuûa söï soáng doài daøo, nhö yù muoán cuûa Ñaáng Taïo hoùa.
Chuùng ta phaûi phuïc hoài theo coâng lyù, ñaûm baûo raèng nhöõng ngöôøi ñaõ soáng treân maûnh ñaát naøy qua nhieàu theá heä coù theå hoaøn toaøn giaønh laïi quyeàn kieåm soaùt vieäc söû duïng noù. Caùc coäng ñoàng baûn ñòa phaûi ñöôïc baûo veä khoûi caùc coâng ty, ñaëc bieät laø caùc coâng ty ña quoác gia, qua vieäc khai thaùc trieät ñeå nhieân lieäu hoùa thaïch, khoaùng saûn, goã vaø caùc saûn phaåm noâng nghieäp, "hoï laøm ôû caùc nöôùc keùm phaùt trieån nhöõng ñieàu maø hoï khoâng theå laøm ôû nöôùc cuûa hoï" (LS, 51). Haønh vi sai traùi cuûa caùc coâng ty naøy laø moät "phieân baûn môùi cuûa chuû nghóa thöïc daân" (thaùnh Gioan Phaoloâ II, Dieãn vaên noùi vôùi Haøn laâm vieän Toøa Thaùnh veà Khoa hoïc Xaõ hoäi, ngaøy 27 thaùng 4 naêm 2001, ñöôïc trích daãn trong Amazon yeâu quyù, 14), moät haønh vi boùc loät moät caùch ñaùng xaáu hoå caùc quoác gia vaø coäng ñoàng ngheøo hôn ñang tuyeät voïng tìm kieám söï phaùt trieån kinh teá . Chuùng ta caàn taêng cöôøng luaät phaùp quoác gia vaø quoác teá ñeå ñieàu chænh hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty khai thaùc vaø ñaûm baûo quyeàn tieáp caän coâng lyù cho nhöõng ngöôøi bò aûnh höôûng.
5. Thôøi gian haân hoan
Theo truyeàn thoáng Kinh thaùnh, Naêm Thaùnh laø moät cô hoäi vui möøng, ñöôïc khai maïc baèng tieáng keøn vang doäi khaép traùi ñaát. Chuùng ta bieát raèng nhöõng tieáng keâu cuûa traùi ñaát vaø cuûa nhöõng ngöôøi ngheøo ngaøy caøng trôû neân lôùn hôn vaø ñau ñôùn hôn trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Ñoàng thôøi, chuùng ta cuõng chöùng kieán caùch Chuùa Thaùnh Thaàn ñang soi saùng cho caùc caù nhaân vaø coäng ñoàng treân khaép theá giôùi ñeán vôùi nhau ñeå taùi döïng laïi ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta vaø baûo veä nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông nhaát ôû giöõa chuùng ta. Chuùng ta nhaän thaáy ngaøy caøng coù nhieàu ngöôøi ôû taàng lôùp thaáp vaø töø caùc vuøng ngoaïi vi ñöôïc môøi goïi vaø ñang quaûng ñaïi hoaït ñoäng cho vieäc baûo veä ñaát ñai vaø ngöôøi ngheøo. Chuùng ta vui möøng nhìn thaáy giôùi treû vaø caùc coäng ñoàng, ñaëc bieät laø coäng ñoàng baûn ñòa, ñang ñi ñaàu trong vieäc öùng phoù vôùi khuûng hoaûng sinh thaùi. Hoï ñang keâu goïi moät Naêm Thaùnh cho traùi ñaát vaø moät khôûi ñaàu môùi, yù thöùc raèng "moïi thöù coù theå thay ñoåi" (LS, 13).
Chuùng ta cuõng vui möøng thaáy Naêm kyû nieäm ñaëc bieät cuûa Laudato Si 'ñang truyeàn caûm höùng cho nhieàu saùng kieán ôû caáp ñòa phöông vaø toaøn caàu veà vieäc chaêm soùc ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta vaø ngöôøi ngheøo. Naêm nay caàn daãn ñeán caùc keá hoaïch haønh ñoäng daøi haïn ñeå thöïc haønh heä sinh thaùi toaøn dieän trong caùc gia ñình, giaùo xöù vaø giaùo phaän, caùc doøng tu, tröôøng hoïc vaø ñaïi hoïc, caùc cô sôû chaêm soùc söùc khoûe, kinh doanh vaø noâng nghieäp cuûa chuùng ta, vaø nhieàu cô sôû khaùc nöõa.
Chuùng ta cuõng vui möøng vì caùc coäng ñoàng ñöùc tin ñang xích laïi gaàn nhau ñeå taïo ra moät theá giôùi coâng baèng, hoøa bình vaø beàn vöõng hôn. Chuùng ta ñaëc bieät vui möøng vì Thôøi gian cuûa Thuï taïo ñang trôû thaønh moät saùng kieán thöïc söï mang tính ñaïi keát. Chuùng ta haõy tieáp tuïc phaùt trieån trong nhaän thöùc raèng taát caû chuùng ta ñeàu soáng trong moät ngoâi nhaø chung vôùi tö caùch laø caùc thaønh vieân cuûa moät gia ñình duy nhaát.
Taát caû chuùng ta haõy vui möøng vì Ñaáng Taïo Hoùa kính yeâu cuûa chuùng ta naâng ñôõ nhöõng noã löïc khieâm toán cuûa chuùng ta ñeå chaêm soùc traùi ñaát, nôi cuõng laø nhaø cuûa Thieân Chuùa, nôi Lôøi Ngöôøi "ñaõ maëc laáy xaùc phaøm vaø soáng giöõa chuùng ta" (Ga 1,14) vaø nôi khoâng ngöøng ñöôïc ñoåi môùi nhôø söï tuoân ñoå Thaàn Khí.
"Laïy Chuùa, xin sai Thaùnh Linh Chuùa ñeán vaø ñoåi môùi maët ñòa caàu" (x. Tv 104,30).
Roma, ñeàn thôø thaùnh Gioan Laterano, 01/09/2020
Phanxicoâ.