Chuùng ta ñöôïc keâu goïi ñeå chia seû
hoa traùi cuûa traùi ñaát vôùi moïi ngöôøi
Ñöùc Thaùnh cha: Chuùng ta ñöôïc keâu goïi ñeå chia seû hoa traùi cuûa traùi ñaát vôùi moïi ngöôøi.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 27-08-2020) - Saùng thöù Tö 26/8/2020, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ cöû haønh buoåi tieáp kieán chung tröïc tuyeán laàn thöù 19, luùc 9 giôø 30 saùng töø thö vieän Giaùo hoaøng trong dinh Toâng toøa.
Gioáng nhö töø gaàn naêm thaùng nay, khoâng coù tín höõu haønh höông tröïc dieän trong buoåi tieáp kieán vaø trong thö vieän dinh Toâng Toøa, chæ coù nhöõng vò phuï giuùp Ñöùc Thaùnh cha, ñaëc bieät laø taùm linh muïc phuï traùch vieäc thoâng dòch ra caùc thöù tieáng, caùc vò thay ñoåi nhau. Tuy nhieân, taïi quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ, cuõng coù moät soá ít tín höõu haønh höông theo doõi buoåi tieáp kieán qua hai maøn hình khoång loà ñöôïc boá trí taïi ñaây.
Toân vinh Lôøi Chuùa
Môû ñaàu laø phaàn laéng nghe Lôøi Chuùa vôùi baøi ñoïc ngaén baèng naêm thöù tieáng, trích töø ñoaïn boán, saùch Toâng ñoà Coâng vuï (Cv 4,32-35) keå laïi coäng ñoàng Kitoâ ñaàu tieân moät loøng moät yù vôùi nhau, ñeå moïi söï laøm cuûa chung, "trong coäng ñoaøn khoâng ai phaûi thieáu thoán, vì taát caû nhöõng ngöôøi coù ruoäng ñaát nhaø cöûa ñeàu baùn ñi, laáy tieàn ñem ñaët döôùi chaân caùc toâng ñoà. Tieàn aáy ñöôïc phaân phaùt cho moãi ngöôøi, tuøy theo nhu caàu".
Huaán duï cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Trong phaàn huaán giaùo tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha tieáp tuïc loaït baøi veà vieäc chöõa laønh theá giôùi sau ñaïi dòch, vaø baøi thöù boán ngaøi trình baøy coù ñeà taøi laø: "Moïi cuûa caûi laø ñeå möu ích chung cho moïi ngöôøi vaø nhaân ñöùc hy voïng". Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Môøi goïi hy voïng
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
"Ñöùng tröôùc ñaïi dòch vaø nhöõng haäu quaû cuûa noù veà maët xaõ hoäi, nhieàu ngöôøi coù nguy cô maát hy voïng. Trong thôøi kyø baáp beânh vaø lo aâu naøy, toâi môøi goïi taát caû haõy ñoùn nhaän hoàng aân hy voïng ñeán töø Chuùa Kitoâ. Chính Chuùa giuùp chuùng ta ñi qua giöõa nhöõng ñôït soùng cuûa beänh taät, cheát choùc vaø baát coâng, chuùng khoâng coù tieáng noùi cuoái cuøng veà ñònh meänh chung cuïc cuûa chuùng ta.
Tình traïng cheânh leäch trong xaõ hoäi
"Ñaïi dòch ñaõ laøm noåi baät vaø khieán cho nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi trôû neân traàm troïng, nhaát laø söï cheânh leäch. Moät soá ngöôøi coù theå laøm vieäc taïi gia, trong khi ñoái vôùi nhieàu ngöôøi khaùc, ñoù laø ñieàu khoâng theå ñöôïc. Moät soá treû em, duø coù khoù khaên, vaãn coù theå tieáp tuïc nhaän ñöôïc neàn giaùo duïc hoïc ñöôøng, trong khi raát nhieàu treû em khaùc, vieäc hoïc bò giaùn ñoaïn ñoät ngoät. Moät soá nöôùc huøng maïnh coù theå phaùt haønh tieàn ñeå ñöông ñaàu vôùi tình traïng khaån caáp, trong khi taïi nhöõng nöôùc khaùc, ñieàu naøy coù nghóa laø töông lai bò thöông toån."
Neàn kinh teá beänh hoaïn vaø thaûm traïng cuûa traùi ñaát
Ñöùc Thaùnh cha giaûi thích raèng: "Nhöõng hieäu chöùng aáy veà söï cheânh leäch toû loä moät caên beänh xaõ hoäi: ñoù laø moät virus ñeán töø neàn kinh teá beänh hoaïn. Noù laø keát quaû cuûa moät söï taêng tröôûng kinh teá baát chính, taùch rôøi khoûi nhöõng giaù trò caên baûn cuûa con ngöôøi. Trong theá giôùi ngaøy nay, moät soá nhoû nhöõng ngöôøi raát giaøu sôû höõu hôn taát caû phaàn coøn laïi cuûa nhaân loaïi. Ñoù laø moät söï baát coâng keâu thaáu tôùi trôøi! Ñoàng thôøi, kieåu maãu kinh teá aáy laõnh ñaïm, döûng döng ñoái vôùi nhöõng thieät haïi gaây ra cho caên nhaø chung. Chuùng ta saép ñi quaù nhieàu giôùi haïn cuûa traùi ñaát kyø dieäu cuûa chuùng ta, vôùi nhöõng haäu quaû traàm troïng vaø khoâng theå hoài laïi ñöôïc: töø söï maát maùt nhöõng khaùc bieät sinh hoïc vaø söï thay ñoåi khí haäu, cho ñeán söï gia taêng möïc nöôùc bieån vaø phaù huûy caùc röøng nhieät ñôùi. Söï cheânh leäch xaõ hoäi vaø suy thoaùi moâi tröôøng ñi song song vôùi nhau vaø coù cuøng caên nguyeân (xc. Laudato sì [LS], 101): caên nguyeân laø toäi muoán sôû höõu vaø thoáng trò caùc anh chò em, thoáng trò thieân nhieân vaø chính Thieân Chuùa. Nhöng ñoù khoâng phaûi laø chuû yù cuûa coâng trình saùng taïo.
Chuû yù nguyeân thuûy cuûa Thieân Chuùa
"Ban ñaàu, Thieân Chuùa ñaõ uûy thaùc traùi ñaát vaø caùc taøi nguyeân cho vieäc quaûn trò chung cuûa nhaân loaïi, ñeå chaêm soùc chuùng" (GLHTCG 2402). Thieân Chuùa ñaõ yeâu caàu chuùng ta thoáng trò traùi ñaát nhaân danh Ngaøi (St 1,28), vun troàng vaø saên soùc noù nhö moät maûnh vöôøn, maûnh vöôøn cuûa taát caû moïi ngöôøi (xc. St 2,15). "Trong khi 'vun troàng' coù nghóa laø caày böøa hoaëc laøm vieäc [...], thì 'baûo toàn' coù nghóa laø baûo veä [vaø] gìn giöõ" (LS, 67). Nhöng neân chuù yù, ñöøng giaûi thích ñieàu aáy nhö theå ta toaøn quyeàn muoán laøm gì thì laøm vôùi traùi ñaát. Khoâng phaûi vaäy, coù "moät töông quan hoã töông traùch nhieäm" (ibid.) giöõa chuùng ta vaø thieân nhieân. Chuùng ta laõnh nhaän ñöôïc töø caùc thuï taïo vaø ñeán löôït chuùng ta cho ñi. "Moãi coäng ñoaøn coù theå ruùt töø söï toát laønh cuûa traùi ñaát nhöõng gì mình caàn cho söï soáng coøn cuûa baûn thaân, nhöng hoï cuõng coù nghóa vuï baûo veä traùi ñaát" (ibid.)
Hoa traùi cuûa traùi ñaát phaûi möu ích cho moïi ngöôøi
Quaû thöïc, traùi ñaát "coù tröôùc chuùng ta vaø ñöôïc ban cho chuùng ta" (ibid.), Chuùa ban "cho toaøn theå nhaân loaïi" (GLHTCG). Vaø vì theá, nghóa vuï cuûa chuùng ta laø laøm sao ñeå hoa traùi cuûa traùi ñaát ñi tôùi taát caû moïi ngöôøi, chöù khoâng phaûi chæ cho vaøi ngöôøi. Ñaây laø yeáu toá chuû yeáu trong töông quan cuûa chuùng ta vôùi nhöõng cuûa caûi traàn theá. Nhö caùc Nghò phuï Coâng ñoàng chung Vatican II ñaõ nhaéc nhôû, "con ngöôøi, khi söû duïng nhöõng cuûa caûi aáy, phaûi coi nhöõng söï vaät beân ngoaøi maø hoï sôû höõu hôïp phaùp, khoâng phaûi chæ laø cuûa rieâng, nhöng coøn nhö cuûa chung, theo nghóa chuùng khoâng nhöõng coù theå giuùp ích cho mình maø thoâi nhöng coøn cho ngöôøi khaùc nöõa" (Gaudium et spes, 69). Thöïc vaäy, "söï sôû höõu moät cuûa caûi laøm cho ngöôøi sôû höõu noù trôû thaønh ngöôøi quaûn lyù cuûa Chuùa Quan Phoøng, ñeå laøm cho noù sinh lôïi vaø chia seû hoa traùi vôùi nhöõng ngöôøi khaùc" (GLHTCG 2404).
Quyeàn tö höõu khoâng coù tính chaát tuyeät ñoái
Ñöùc Thaùnh cha nhaán maïnh raèng: "Ñeå ñaûm baûo cho nhöõng gì chuùng ta sôû höõu mang laïi giaù trò cho coäng ñoaøn, "chính quyeàn coù quyeàn vaø nghóa vuï ñieàu chænh vieäc thöïc thi hôïp phaùp quyeàn sôû höõu tuøy theo coâng ích" (ibid. 2406). "Söï tuøy thuoäc quyeàn tö höõu ñoái vôùi nguyeân taéc moïi cuûa caûi laø ñeå möu ích cho moïi ngöôøi [...], laø moät "khuoân vaøng thöôùc ngoïc" trong nhöõng cö xöû xaõ hoäi vaø laø nguyeân taéc ñaàu tieân cuûa moïi traät töï ñaïo ñöùc xaõ hoäi" (LS 93).
Cuûa caûi laø phöông tieän, khoâng phaûi laø muïc ñích
"Cuûa caûi vaø tieàn baïc laø nhöõng phöông theá coù theå phuïc vuï cho söù maïng. Nhöng chuùng ta deã bieán chuùng thaønh nhöõng muïc tieâu, caù nhaân hoaëc taäp theå. Vaø khi ñieàu naøy xaûy ra, thì caùc giaù trò nhaân baûn thieát yeáu bò taán coâng. "Con ngöôøi khoân ngoan" (homo sapiens) bò bieán daïng vaø trôû thaønh moät thöù con ngöôøi kinh teá - theo nghóa xaáu - ích kyû, tính toaùn, vaø thoáng trò. Chuùng ta queân raèng, vì ñöôïc döïng neân theo hình aûnh gioáng Thieân Chuùa, chuùng ta laø nhöõng höõu theå xaõ hoäi, coù tinh thaàn saùng taïo vaø lieân ñôùi, vôùi khaû naêng voâ bieân yeâu meán. Thöïc teá, chuùng ta laø nhöõng höõu theå coù tinh thaàn coäng taùc nhaát trong moïi loaøi, vaø chuùng ta trieån nôû chung trong coäng ñoaøn, nhö ta thaáy roõ trong kinh nghieäm cuûa caùc thaùnh."
Vöôït thaéng aùm aûnh sôû höõu gaây cheânh leäch xaõ hoäi
Ñöùc Thaùnh cha caûnh giaùc raèng: "Khi söï aùm aûnh chieám höõu vaø thoáng trò loaïi tröø haøng trieäu ngöôøi khoûi nhöõng thieän ích sô ñaúng, khi söï cheânh leäch kinh teá vaø kyõ thuaät nhieàu ñeán ñoä xaâu xeù caùc keát caáu xaõ hoäi, vaø khi söï leä thuoäc moät söï tieán boä vaät chaát voâ giôùi haïn ñe doïa caên nhaø chung, thì khi aáy chuùng ta khoâng theå ñöùng ñoù maø nhìn. Khoâng, ñieàu aáy thöïc laø ñau buoàn. Vôùi caùi nhìn chaêm chuù vôùi Chuùa Gieâsu (xc. Dt 12,2), vaø vôùi xaùc tín raèng tình yeâu cuûa Chuùa hoaït ñoäng qua coäng ñoaøn caùc moân ñeä cuûa Chuùa, chuùng ta phaûi coäng taùc vôùi nhau, cuøng haønh ñoäng, vôùi hy voïng taïo neân moät caùi gì khaùc vaø toát ñeïp hôn. Nieàm hy voïng Kitoâ, coù caên coäi nôi Thieân Chuùa, chính laø chieác neo cuûa chuùng ta. Noù naâng ñôõ yù chí chia seû, cuûng coá söù maïng cuûa chuùng ta nhö nhöõng moân ñeä cuûa Chuùa Kitoâ, Ñaáng ñaõ chia seû taát caû vôùi chuùng ta.
Göông caùc coäng ñoaøn Kitoâ tieân khôûi
Caùc coäng ñoaøn Kitoâ tieân khôûi ñaõ hieåu ñieàu ñoù, hoï cuõng ñaõ soáng nhöõng thôøi kyø khoù khaên nhö chuùng ta. Hoï yù thöùc mình coù cuøng moät con tim, moät taâm hoàn duy nhaát, neân ñaõ ñeå moïi cuûa caûi laøm cuûa chung, chöùng toû ôn thaùnh doài daøo cuûa Chuùa Kitoâ daønh cho hoï (xc. Cv 4,32-35). Chuùng ta ñang traûi qua moät cuoäc khuûng hoaûng. Ñaïi dòch laøm cho taát cuûa chuùng ta laâm vaøo khuûng hoaûng. Nhöng anh chò em haõy nhôù raèng: ta khoâng theå ra khoûi moät cuoäc khuûng hoaûng nhö cuõ. Hoaëc chuùng ta trôû neân toát ñeïp hôn, hoaëc chuùng ta teä hôn. Ñoù laø söï choïn löïa cuûa chuùng ta. Sau cuoäc khuûng hoaûng, phaûi chaêng chuùng ta seõ tieáp tuïc vôùi cheá ñoä kinh teá naøy, vôùi nhöõng baát coâng xaõ hoäi, coi reû vieäc chaêm soùc moâi tröôøng, thieân nhieân, caên nhaø chung hay sao?
Öôùc gì caùc coäng ñoaøn Kitoâ theá kyû XXI cuõng coù theå phuïc hoài thöïc taïi aáy, qua ñoù laøm chöùng veà söï Phuïc sinh cuûa Chuùa. Neáu chuùng ta chaêm soùc nhöõng cuûa caûi maø Ñaáng Taïo Hoùa ban cho chuùng ta, neáu chuùng ta ñaët laøm cuûa chung nhöõng gì chuùng ta sôû höõu, ñeán ñoä khoâng ai phaûi thieáu ñieàu gì, thì khi aáy thöïc söï, chuùng ta coù theå gôïi leân hy voïng ñeå taùi sinh moät theá giôùi laønh maïnh vaø coâng baèng hôn. Ñeå keát thuùc, chuùng ta haõy nghó ñeán caùc treû em.
Anh chò em haõy ñoïc caùc thoáng keâ: ngaøy nay bao nhieâu treû em cheát ñoùi vì khoâng coù söï phaân phoái taøi nguyeân moät caùch toát ñeïp, vì moät heä thoáng kinh teá nhö toâi ñaõ noùi tröôùc; vaø bao nhieâu treû em hieän nay khoâng ñöôïc caép saùch ñeán tröôøng, cuõng vì lyù do ñoù. Öôùc gì hình aûnh caùc treû em tuùng thieáu vì ñoùi vaø thieáu hoïc haønh, giuùp chuùng ta hieåu raèng sau cuoäc khuûng hoaûng naøy, chuùng ta phaûi trôû neân toát hôn."
Chaøo thaêm caùc tín höõu
Sau baøi huaán duï baèng tieáng YÙ treân ñaây, taùm linh muïc laàn löôït toùm taét baøi huaán giaùo vaø nhöõng lôøi chaøo thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha qua caùc sinh ngöõ khaùc nhau: Phaùp, Anh, Ñöùc, Taây Ban Nha, Boà Ñaøo Nha, Araäp, Ba Lan.
Ñaëc bieät, baèng tieáng Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Toâi thaân aùi chaøo thaêm taát caû moïi ngöôøi Ba Lan. Anh chò em thaân meán, hoâm nay Giaùo hoäi taïi Ba Lan möøng leã troïng kính Ñöùc Meï Ñen ôû Czestochowa. Toâi vaãn giöõ kyû nieäm sinh ñoäng trong taâm hoàn veà cuoäc vieáng thaêm cuûa toâi taïi ñeàn thaùnh aáy, caùch ñaây boán naêm, nhaân dòp Ngaøy Quoác teá giôùi treû. Hoâm nay, toâi hieäp vôùi haøng ngaøn tín höõu haønh höông taïi ñoù, cuøng vôùi haøng giaùm muïc Ba Lan, ñeå phoù thaùc baûn thaân, gia ñình, ñaát nöôùc vaø toaøn theå nhaân loaïi cho söï baûo hoä töø maãu cuûa Ñöùc Meï. Anh chò em haõy caàu xin Meï raát thaùnh, xin Meï chuyeån caàu cho taát caû chuùng ta, nhaát laø nhöõng ngöôøi ñang ñau khoå vì ñaïi dòch baèng nhieàu caùch, vaø ban ôn an uûi cho hoï. Xin anh chò em cuõng caàu nguyeän cho toâi vaø xin Thieân Chuùa chuùc laønh cho anh chò em!"
Sau cuøng, baèng tieáng YÙ Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Toâi thaân aùi chaøo thaêm caùc tín höõu noùi tieáng YÙ vaø nhaén nhuû taát caû moïi ngöôøi haõy trôû thaønh nhöõng chöùng nhaân quaûng ñaïi veà tình yeâu nhöng khoâng cuûa Thieân Chuùa trong moïi moâi tröôøng.
"Sau cuøng toâi nghó ñeán nhöõng ngöôøi giaø, giôùi treû, caùc beänh nhaân vaø caùc ñoâi vôï choàng môùi cöôùi. Ngaøy 27 vaø 28/8 naøy, phuïng vuï kinh nhôù hai vò ñaïi thaùnh: thaùnh nöõ Monica vaø con laø thaùnh Augustinoâ, ñöôïc lieân keát vôùi nhau baèng nhöõng lieân heä gia ñình döôùi ñaát, nay ñöôïc lieân keát treân trôøi baèng cuøng moät vaän meänh vinh quang. Öôùc gì maãu göông vaø söï chuyeån caàu cuûa hai vò thuùc ñaåy moãi ngöôøi chuùng ta chaân thaønh tìm kieám chaân lyù Phuùc aâm.