Phaùt hieän daáu tích
moät nhaø thôø Byzantine ôû Thaùnh Ñòa
Phaùt hieän daáu tích moät nhaø thôø Byzantine ôû Thaùnh Ñòa.
Ngoïc Yeán
Kfar Kama (Vatican News 4-08-2020) - Trong nhöõng ngaøy vöøa qua, trong quaù trình khai quaät, Cô quan coå vaät Israel vaø Hoïc vieän Ñaïi hoïc Kinneret ñaõ phaùt hieän nhöõng daáu tích cuûa moät ngoâi Nhaø thôø Byzantine naèm caùch Nuùi Tabor 10 km, thuoäc laøng Kfar Kama.
Nhöõng gì ñöôïc phaùt hieän cho thaáy söï hieän dieän cuûa moät Nhaø thôø ôû theá kyû VI vôùi ba khu vöïc caàu nguyeän, coù leõ laø moät phaàn cuûa moät khu phöùc hôïp ñan vieän. Vui möøng veà phaùt hieän naøy, Ñöùc cha Youssef Matta, Toång Giaùm muïc cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo Melkite ñaõ ñeán thaêm ñòa ñieåm khai quaät.
Trong soá caùc phaùt hieän, moät thaùnh tích nhoû
Nhaø khaûo coå Nurit Feig cuûa Cô quan coå vaät Israel cho bieát: Nhaø thôø roäng 12 meùt vaø daøi 36 meùt, bao goàm moät khoaûng saân roäng, moät haønh lang daønh cho caùc döï toøng vaø caùc hoái nhaân vaø moät hoäi tröôøng trung taâm. Gian giöõa vaø caùc khu vöïc beânh caïnh ñöôïc laùt baèng khaûm. Caùc trang trí ña saéc noåi baät vôùi caùc hoïa tieát hình hoïc vaø hoa maøu xanh, ñen vaø ñoû. Trong soá caùc phaùt hieän ñöôïc khai quaät, coù moät thaùnh tích nhoû ñöôïc taïo thaønh töø moät hoäp ñaù.
Caùc giaû thuyeát khaùc nhau veà Kfar Kama
Vaøo ñaàu nhöõng naêm saùu möôi cuûa theá kyû tröôùc, cuõng taïi Kfar Kama, moät nhaø thôø nhoû vôùi hai nhaø nguyeän ñaõ ñöôïc phaùt hieän, haàu heát coù leõ coù töø nöûa ñaàu theá kyû thöù saùu. Theo giaùo sö Moti Aviam cuûa Hoïc vieän Ñaïi hoïc Kinneret ñoù phaûi laø nhaø thôø laøng, trong khi toøa nhaø môùi ñöôïc phaùt hieän laø moät phaàn cuûa moät tu vieän ôû caïnh cuûa trung taâm coù söï hieän dieän cuûa daân cö.
Khaùm phaù môùi nhaán maïnh taàm quan troïng ñòa ñieåm Kitoâ giaùo Kfar Kama trong kyû nguyeân Byzantine. Tröôùc ñaây, moät soá nhaø khaûo coå ñaõ ñöa ra giaû thuyeát raèng trung taâm ñoâ thò hieän taïi coù theå truøng vôùi Helenopolis coå ñaïi, ñöôïc thaønh laäp bôûi hoaøng ñeá Costantino ñeå vinh danh meï oâng laø baø Elena. Tuy nhieân, moät giaû thuyeát khaùc laïi ñaët Helenopolis ôû ngoâi laøng Daburiyya gaàn ñoù. "Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi nhaèm xaây döïng laïi moái lieân keát giöõa ngoâi laøng vaø khu vöïc xung quanh", oâng Aviam giaûi thích, nhöng vaãn ñeå laïi moät soá caâu hoûi môû: "Neáu Kfar Kama laø moät thaønh phoá quan troïng trong thôøi coå ñaïi, coù phaûi taát caû ñeàu coù moái quan heä vôùi caùc laøng xung quanh? Vaø coù nhöõng aûnh höôûng naøo giöõa thaønh phoá vaø caùc ñan só?". (CSR_5641_2020)