Cha Eusebio Kino
nhaø truyeàn giaùo treân löng ngöïa
Cha Eusebio Kino - nhaø truyeàn giaùo treân löng ngöïa.
Hoàng Thuûy
Arizona (Vatican News 19-07-2020) - Cha Eusebio Kino, doøng Teân, laø moät nhaø thaùm hieåm vaø truyeàn giaùo, ñaõ tham gia vaøo nhieàu cuoäc thaùm hieåm xuyeân suoát mieàn Taây Nam nöôùc Myõ vaø ñöôïc xem laø moät toâng ñoà cuûa daân baûn ñòa Arizona, vaø ngöôøi baûo veä quyeàn lôïi cuûa hoï. Ngaøy 16 thaùng 07 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nhìn nhaän caùc nhaân ñöùc anh huøng cuûa cha.
Cha Kino sinh naêm 1645 taïi vuøng Tyrol, mieàn baéc nöôùc YÙ vaø chòu chöùc linh muïc naêm 1677. Cha ñöôïc göûi ñeán Mexico naêm 1681. Cha ñaõ thöïc hieän nhieàu chuyeán ñi qua vuøng ngaøy nay laø Sonora cuûa Mexico vaø caùc bang Arizona vaø California cuûa Hoa Kyø.
Tham gia hôn 50 cuoäc thaùm hieåm töø mieàn baéc Mexico ñeán Taây Nam Hoa Kyø, cha Kino ñaõ röûa toäi cho hôn 4,000 ngöôøi, vaø ñi ngöïa qua hôn 50,000 daëm vuoâng khi loan baùo Tin Möøng vaø laäp baûn ñoà vuøng laõnh thoå Pimería Alta cuûa bang Arizona hieän ñaïi.
Môû caùc con ñöôøng truyeàn giaùo
Laø moät ngöôøi coù khaû naêng veõ baûn ñoà, chính cha Kino ñaõ veõ baûn ñoà moät khu vöïc daøi 200 daëm vaø 250 daëm roäng, vaø môû ñöôøng cho moät maïng löôùi caùc cô sôû truyeàn giaùo vaø caùc con ñöôøng noái caùc mieàn tröôùc ñaây khoâng theå tieáp caän cuûa khu vöïc. Moät trong nhöõng con ñöôøng chính ôû Tuscon ñöôïc ñaët teân laø Kino Parkway ñeå vinh danh cha vaø moät pho töôïng cuûa cha ñöôïc ñaët ôû ñaây, nhìn ra ñöôøng. Moät pho töôïng cuûa cha Kino cuõng ñöôïc ñaët trong Hoäi tröôøng Töôïng ñaøi Quoác gia taïi Toøa nhaø Quoác hoäi Hoa Kyø ôû thuû ñoâ Washington.
Höôùng daãn, baûo veä vaø caûi thieän ñôøi soáng cuûa ngöôøi baûn ñòa
Cha Kino cuõng ñöôïc cho laø ñaõ giaûng daïy caùc kyõ thuaät noâng nghieäp vaø trang traïi tieân tieán cho ngöôøi daân ñòa phöông, cung caáp caùc loaïi caây troàng môùi vaø caûi thieän chaát löôïng cuoäc soáng. Cha Kino thaønh laäp 19 laøng chaên nuoâi ñeå cung caáp thöïc phaåm cho khu vöïc vaø caùc tröôøng hoïc giaùo duïc cho treû em ñòa phöông. Cha cuõng laø moät ngöôøi baûo veä quyeàn vaø phaåm giaù cuûa ngöôøi baûn ñòa, phaûn ñoái maïnh meõ vieäc ngöôøi Taây Ban Nha baét buoäc ngöôøi baûn ñòa Sonora laøm vieäc trong caùc moû baïc.
Cha Kino qua ñôøi naêm 1711, ôû tuoåi 65, sau khi ngaõ beänh ñang khi daâng Thaùnh leã thaùnh hieán nhaø thôø thaùnh Phanxicoâ Xavier, ngaøy nay laø nhaø thôø thaùnh Magdalena de Kino, ôû Sonora, Mexico, nôi ñeàn thaùnh kính cha laø moät di tích quoác gia.
Hình maãu cuûa vieäc loan baùo Tin Möøng môùi
Ñöùc cha James Wall cuûa giaùo phaän Gallup, bang Mexico, ñaõ vui möøng ñoùn nhaän tin Ñöùc Thaùnh Cha nhìn nhaän caùc nhaân ñöùc anh huøng cuûa cha Kino. Ñöùc cha noùi: "Lôùn leân ôû Arizona, laàn ñaàu tieân toâi bieát ñeán cha Kino khi ñang hoïc tieåu hoïc. Göông maãu veà cuoäc ñôøi cuûa 'oâng cha treân löng ngöïa', ñaõ ñoùng moät vai troø lôùn trong vieäc cuûng coá ñöùc tin Coâng giaùo cuûa chính toâi - ñaëc bieät laø tình yeâu, söï chaêm soùc vaø söï nhaïy caûm cuûa cha ñoái vôùi ngöôøi daân baûn ñòa ôû Arizona."
Ñöùc cha Wall noùi: "Cha Kino laø moät ngöôøi con thöïc söï cuûa Giaùo hoäi, vaø laø hình maãu cuûa vieäc loan baùo Tin Möøng môùi cho thôøi hieän ñaïi cuûa chuùng ta. Toâi raát bieát ôn Ñöùc Thaùnh Cha vì ñaõ nhaän ra nhaân ñöùc anh huøng cuûa con ngöôøi vó ñaïi naøy."
Vieäc Vatican nhìn nhaän ñôøi soáng cuûa cha Kino nhö laø moät trong nhöõng nhaân ñöùc anh huøng sau khi xaûy ra vuï phaù huûy moät soá töôïng cuûa moät trung taâm truyeàn giaùo khaùc trong khu vöïc. Trong nhöõng tuaàn gaàn ñaây, nhöõng ngöôøi bieåu tình ñaõ taán coâng caùc böùc töôïng cuûa thaùnh Junipero Serra, ngöôøi ñaõ thaønh laäp moät chuoãi caùc cô sôû truyeàn giaùo treân khaép bang California vaø ñöôïc bieát ñeán nhö moät ngöôøi maïnh meõ baûo veä quyeàn lôïi cuûa ngöôøi baûn ñòa.