Toøa Thaùnh coâng boá chæ nam
veà thuû tuïc xöû lyù nhöõng vuï laïm duïng
Toøa Thaùnh coâng boá chæ nam veà thuû tuïc xöû lyù nhöõng vuï laïm duïng.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 17-07-2020) - Hoâm 16 thaùng 7 naêm 2020, Boä giaùo lyù ñöùc tin ñaõ coâng boá taäp chæ nam veà caùch thöùc xöû lyù nhöõng vuï giaùo só laïm duïng tính duïc treû vò thaønh nieân.
Taäp chæ nam daøi hôn 30 trang, chia laøm chín chöông, traû lôøi cho caùc caâu hoûi chính yeáu lieân quan ñeán moät soá ñieåm trong thuû tuïc xöû lyù nhöõng vuï laïm duïng. Ñaây khoâng phaûi laø moät baûn qui luaät hoaëc luaät leä môùi, nhöng laø moät taøi lieäu giuùp caùc vò Baûn quyeàn vaø caùc vieân chöùc giaùo luaät thi haønh cuï theå caùc qui ñònh giaùo luaät, lieân quan ñeán "nhöõng toäi naëng (delicta graviora), gaây thöông toån cho toaøn theå Giaùo hoäi, laø veát thöông saâu ñaäm vaø ñau thöông ñoøi phaûi ñöôïc chöõa laønh".
Lai lòch chæ nam
Taäp chæ nam naøy ñaùp öùng yeâu caàu cuûa caùc vò Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi trong khoùa hoïp hoài thaùng Hai naêm 2019, taïi Vatican veà vaán ñeà baûo veä treû vò thaønh nieân trong Giaùo hoäi.
Seõ ñöôïc caäp nhaät theâm
Taäp chæ nam naøy mang soá 1.0 vì Boä giaùo lyù ñöùc tin döï kieán seõ caäp nhaät theo ñònh kyø, döïa theo nhöõng thay ñoåi qui luaät hieän haønh hoaëc ñöôøng loái thöïc haønh cuûa Boä giaùo lyù ñöùc tin. Ñieàu gì caáu thaønh toäi phaïm, laøm theá naøo thöïc hieän cuoäc ñieàu tra sô khôûi, ñaâu laø nhöõng thuû tuïc hình söï. v.v.
Boán khía caïnh trong chæ nam
Coù boán ñoøi hoûi ñöôïc trình baøy trong taäp chæ nam:
- Tröôùc tieân laø baûo veä con ngöôøi. Giaùo quyeàn ñöôïc yeâu caàu laøm sao ñeå naïn nhaân vaø gia ñình hoï ñöôïc ñoái xöû xöùng ñaùng vaø ñöôïc toân troïng. Caàn ñoùn tieáp, laéng nghe, ñoàng haønh, keå caû vôùi nhöõng dòch vuï chuyeân bieät vaø trôï giuùp veà tinh thaàn, y khoa vaø taâm lyù, tuøy theo tröôøng hôïp. Caàn aùp duïng thaùi ñoä nhö vaäy ñoái vôùi ngöôøi bò caùo.
- Khía caïnh thöù hai laø caàn phaûi kieåm chöùng kyõ löôõng vaø chính xaùc baát kyø thoâng tin naøo maø vò Baûn quyeàn nhaän ñöôïc veà moät vuï laïm duïng. Cho duø khoâng coù lôøi toá caùo chính thöùc, hoaëc tin veà laïm duïng chæ ñöôïc phoå bieán qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng, keå caû qua caùc maïng xaõ hoäi, vaø cho duø nguoàn tin laø voâ danh, chæ nam cuõng ñeà nghò cöùu xeùt kyõ löôõng moïi thoâng tin nhaän ñöôïc vaø ñaøo saâu noù. Dó nhieân, vieäc giöõ bí maät toøa giaûi toäi luoân luoân phaûi tuaân haønh: trong tröôøng hôïp ñoù, cha giaûi toäi haõy thuyeát phuïc hoái nhaân ñöa tin veà vuï laïm duïng qua nhöõng con ñöôøng khaùc.
- Khía caïnh thöù ba lieân quan ñeán vieäc thoâng tin: trong nhieàu ñieåm, taäp chæ nam nhaéc nhôù nghóa vuï phaûi toân troïng "bí maät ngheà nghieäp" (do chöùc vuï), tuy cuõng nhaán maïnh raèng, trong cuoäc ñieàu tra sô khôûi, naïn nhaân vaø caùc nhaân chöùng khoâng "boù buoäc phaûi giöõ im laëng veà caùc söï kieän". Tuy nhieân, neân yeâu caàu hoï traùnh moïi phoå bieán nhöõng thoâng tin khoâng thích hôïp vaø baát hôïp phaùp, nhaát laø trong giai ñoaïn ñieàu tra sô khôûi, ñeå traùnh taïo ra caûm töôûng caùc söï vieäc ñaõ ñöôïc xaùc ñònh, chöùng thöïc. Coù moät khoaûn noùi veà nhöõng thoâng caùo chính thöùc phaûi ñöôïc phoå bieán trong cuoäc ñieàu tra sô khôûi: trong nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy, neân thaän troïng vaø duøng nhöõng hình thöùc "coát yeáu vaø nghieâm ngaët", khoâng ñöa ra nhöõng thoâng baùo "giaät gaân", khoâng xin loãi nhaân danh Giaùo hoäi, vì laøm nhö theá töùc laø ñöa ra nhöõng phaùn quyeát tröôùc veà caùc söï vieäc.
- Khía caïnh thöù tö vaø sau cuøng laø taàm quan troïng cuûa söï coäng taùc giöõa Giaùo hoäi vaø chính quyeàn. Ví duï, chæ nam nhaán maïnh raèng "cho duø luaät phaùp khoâng baét buoäc, giaùo quyeàn cuõng neân trình baøy söï toá caùo aáy cho nhaø chöùc traùch daân söï coù thaåm quyeàn moãi khi thaáy laø caàn ñeå baûo veä ngöôøi bò thöông toån hoaëc caùc treû vò thaønh nieân khaùc, choáng laïi nguy cô xaûy ra nhöõng haønh vi toäi phaïm khaùc. Ñoàng thôøi, chæ nam cuõng nhaéc nhôù raèng "vieäc ñieàu tra phaûi ñöôïc dieãn ra trong söï toân troïng luaät phaùp daân söï cuûa moãi nöôùc".
Caùc bieän phaùp thaän troïng
Chæ nam cuõng noùi ñeán nhöõng bieän phaùp thaän troïng ngay töø ñaàu cuoäc ñieàu tra sô khôûi, ñeå baûo veä thanh danh nhöõng ngöôøi lieân heä vaø coâng ích, hoaëc ñeå traùnh göông muø, che ñaäy baèng chöùng hoaëc nhöõng ñe doïa ñoái vôùi naïn nhaân. Caùc bieän phaùp thaän troïng naøy coù theå ñöôïc thu hoài, khi chaám döùt nhöõng nguyeân nhaân hoaëc chaám döùt cuoäc xeùt xöû. Nhöng caàn phaûi laøm moät caùch thaän troïng vaø khoân ngoan.
Trong giai ñoaïn ñieàu tra sô khôûi, chæ nam khuyeân khoâng neân duøng thaønh ngöõ "treo cheùn", "huyeàn chöùc thaùnh" (sospensione a divinis), vì trong giai ñoaïn ñoù, chöa phaûi laø hình phaït, neân khoâng theå ñeà ra caùc bieän phaùp cheá taøi nhö vaäy. Ñuùng hôn, neân duøng töø "caám" (divieto) thi haønh thöøa taùc vuï. Ngoaøi ra, trong giai ñoaïn ñieàu tra sô khôûi, neân traùnh thuyeân chuyeån giaùo só lieân heä.
(Vatican News Service 16-7-2020)