Muøa heø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Muøa heø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
G. Traàn Ñöùc Anh OP
Vatican (Vatican News 12-07-2020) - Vôùi chuùa nhaät 12 thaùng 07 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ qua ñöôïc gaàn 2 tuaàn nghæ heø. Nhö nhöõng naêm tröôùc ñaây, trong thaùng 7, caùc buoåi tieáp kieán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñeàu bò ngöng laïi vaø ngaøi chæ duy trì buoåi ñoïc kinh Truyeàn Tin moãi tröa Chuùa Nhaät ñeå caùc khaùch haønh höông vaø tín höõu coù theå thaáy ngaøi.
Hoaït ñoäng coâng khai cuûa Ñöùc Thaùnh Cha giaûm ñeán möùc toái thieåu
Trong thaùng 8 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha taùi laäp caùc buoåi tieáp kieán chung nhöõng ngaøy thöù tö, nhöng coù theå vaãn laø nhöõng buoåi tieáp kieán tröïc tuyeán gioáng nhö trong nhöõng thaùng vöøa qua vì ñaïi dòch Covid-19. Nöôùc YÙ chöa môû cöûa ñoái vôùi caùc nöôùc ngoaøi AÂu Chaâu vaø tình hình chöa theå noùi tröôùc vì taïi nhieàu nöôùc treân theá giôùi möùc ñoä lan laây cuûa Coronavirus vaãn coøn maïnh. Daàu sao caùc hoaït ñoäng cuûa ngaøi ÑTC cuõng giaûm bôùt tôùi möùc toái thieåu, vaø nhaát laø töø nay ñeán cuoái naêm, khoâng coù chöông trình vieáng thaêm naøo cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñöôïc thoâng baùo, ôû nöôùc ngoaøi cuõng nhö taïi YÙ.
Thoùi quen khoâng nghæ heø
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ voán noåi tieáng laø khoâng nghæ heø vaø thoùi quen naøy ñaõ coù töø thôøi tröôùc khi ngaøi laøm giaùo hoaøng. Laàn cuoái ngaøi nghæ heø laø naêm 1973, töùc laø caùch ñaây ñaõ 47 naêm, raát laâu tröôùc khi ngaøi laøm giaùm muïc vaø ít laâu sau khi ngaøi khaán troïng trong doøng Teân.
Thöïc vaäy, trong chuyeán bay töø Haøn quoác trôû veà Roma hoài muøa heø naêm 2014, Ñöùc Thaùnh Cha tieát loä: "Laàn cuoái cuøng toâi nghæ heø ngoaøi thaønh Buenos Aires, cuøng vôùi coäng ñoaøn doøng Teân, laø vaøo naêm 1973. Toâi vaãn luoân nghæ heø, nhöng taïi nhaø toâi; toâi thay ñoåi nhòp soáng, nguû nhieàu hôn, ñoïc nhöõng gì toâi muoán; toâi nghe nhaïc, daønh nhieàu thôøi giôø hôn ñeå caàu nguyeän... vaø ñieàu naøy laøm cho toâi thoaûi maùi hôn".
Tuy nhieân nhieàu ngöôøi vaãn thaéc maéc: vaäy Ñöùc Thaùnh Cha laøm gì trong hai thaùng heø naøy? Khoâng coù thoâng caùo naøo cuûa phoøng baùo chí Toøa Thaùnh veà vaán ñeà naøy.
Ñau thaàn kinh toïa
Muøa heø caùch ñaây 2 naêm (2018), tuaàn baùo "Famiglia cristiana" (Gia ñình Kitoâ) ôû YÙ cho bieát Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ daønh moät phaàn thôøi khoùa bieåu thu heïp cuûa ngaøi trong muøa heø ñeå chöõa beänh thaàn kinh toïa, moät thöù beänh gaây ñau ñôùn khoâng ít. Töø laâu ai cuõng thaáy Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñi laïi vôùi phaàn naøo khoù khaên, vaø ngaøi khoâng baùi quì hoaëc quì goái ñöôïc, keå caû tröôùc Thaùnh Theå. Nhöõng chi tieát naøy chöùng toû ngaøi vaãn coù vaán ñeà vôùi ñoâi chaân.
Ñöùc Thaùnh Cha tieát loä ngaøi bò ñau thaàn kinh toïa laàn ñaàu tieân hoài thaùng 7 naêm 2013, trong cuoäc hoïp baùo treân truyeàn bay töø Rio de Janeiro Brazil trôû veà Roma, sau Ngaøy Quoác Teá giôùi treû. Traû lôøi caâu hoûi cuûa moät kyù giaû veà söùc khoûe cuûa Ngaøi, ÑTC noùi: "Ñieàu teä haïi nhaát xaûy ra cho toâi laø moät côn ñau thaàn kinh toïa maø toâi ñaõ bò trong thaùng ñaàu tieân, vì luùc aáy toâi ñang ngoài treân moät gheá baønh ñeå traû lôøi phoûng vaán vaø bò ñau. Ñau thaàn kinh toïa thaät laø raát thaám thía, raát ñau! Toâi mong öôùc khoâng moät ai bò nhö vaäy!".
Thoùi quen nghæ heø cuûa caùc vò Tieàn Nhieäm
Vôùi thoùi quen treân ñaây, caùch nghæ heø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ khaùc haún caùc vò Giaùo Hoaøng tieàn nhieäm.
Muøa heø ôû Roma thaät noùng böùc, aåm thaáp vaø khoù thôû, neân ngöôøi ta thöôøng tìm ñeán nhöõng nôi thoaùng khí hôn. Thôøi xa xöa, hoaøng ñeá Domitiano cuûa La Maõ, sau khi leân ngoâi vaøo naêm 81 sau Chuùa Cöùu theá giaùng sinh, ñaõ cho kieán thieát moät dinh thöï taïi ñòa ñieåm ngaøy nay laø Castel Gandolfo vaø hieän vaãn coøn di tích taïi ñaây, maëc duø sau khi hoaøng ñeá bò aùm saùt vaøo naêm 96, bieät thöï huy hoaøng cuûa oâng ñaõ bò boû hoang vaø trôû thaønh ñoái töôïng cho caùc vuï cöôùp phaù ñuû loaïi cho tôùi theá kyû 17.
Castel Gandolfo
Thôøi trung coå, caùc vò giaùo hoaøng cuõng thöôøng tìm caùch traùnh caùi noùng nöïc ôû Roma vaø tôùi khu vöïc Castel Gandolfo, vöøa thoaùng khí vöøa coù phong caûnh ñeïp ñeõ hôn. Ñaây laø thò traán caùch Roma loái 25 caây soá, vaø coù caûnh trí thaät ñeïp ôû cao ñoä 420 meùt, caïnh hoà Albano, xöa kia laø nuùi löûa.
Ñöùc giaùo hoaøng Pioâ XII laø ngöôøi ñaõ daàn daàn bieán Castel Gandolfo thaønh nôi laøm vieäc, chöù khoâng coøn laø nôi nghæ ngôi, nhö tröôùc ñaây nöõa. Ngaøi chuyeån thôøi khoùa bieåu töø Vatican tôùi ñaây, vôùi caùc buoåi tieáp kieán, caùc buoåi canh thöùc caàu nguyeän, nghieân cöùu caùc hoà sô vaø chuaån bò caùc vaên kieän Toøa Thaùnh. Trong thôøi theá chieán thöù 2, vaøo naêm 1994, haøng ngaøn ngöôøi daân ñaõ chaïy vaøo khu vöïc Castel Gandolfo ñeå traùnh caùc cuoäc doäi bom, vì khu vöïc naøy thuoäc Quoác gia thaønh Vatican, moät nöôùc trung laäp. Nhieàu phuï nöõ ñaõ sinh con taïi Castel Gandolfo trong luùc tò naïn, vaø ñeå bieát ôn Ñöùc Giaùo Hoaøng, coù 40 haøi nhi sinh taïi ñaây ñöôïc cha meï ñaët teân laø Eugenio laø teân röûa toäi cuûa Ñöùc Pioâ XII.
Khoâng ñeå Castel Gandolfo bò boû hoang
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ quyeát ñònh khoâng ñeán nghæ Castel Gandolfo tröø 2 laàn vieáng thaêm chôùp nhoaùng hoài ñaàu trieàu ñaïi giaùo hoaøng, neân caùc du khaùch coù theå vieáng thaêm dinh thöï naøy quanh naêm. Hoï coù theå nhìn nhaém caùc böùc chaân dung cuûa 51 vò Giaùo Hoaøng, nhöõng böùc tranh coå, vaø ñaëc bieät laø caên phoøng ñôn sô daønh cho ngaøi.
Tuy Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ khoâng ñeán dinh thöï ôû Castel Gandolfo, nhöng caùc vò höõu traùch khoâng muoán ñeå nôi naøy bò uoång phí. Nhö Ñöùc Hoàng Y Giuseppe Bertello, Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh ñaëc traùch quoác gia thaønh Vatican cho bieát Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chaáp thuaän lôøi thænh caàu cuûa nhieàu du khaùch, vaø cho môû cöûa dinh thöï ñeå khaùch coù theå vieáng thaêm nôi cö nguï cuûa caùc vò Giaùo Hoaøng tröôùc ñaây taïi nôi naøy. Du khaùch cuõng coù theå vieáng phoøng laøm vieäc cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc XVI, treân baøn coøn cuoán töø ñieån thaàn hoïc baèng tieáng Ñöùc, cuoán nieân giaùm Toøa Thaùnh maøu ñoû vaø vaøi cuoán saùch.
Nhöng khoâng coù du khaùch naøo ñöôïc vieáng hoà taém nhoû trong dinh Giaùo Hoaøng: khi Ñöùc Gioan Phaoloâ II môùi ñöôïc baàu laøm Giaùo Hoaøng, caùc tín höõu Coâng Giaùo Canada goác Ba Lan ñaõ taëng cho ngaøi hoà taém naøy. Hoài ñoù ngaøi môùi 58 tuoåi vaø caùc baùc só khuyeân ngaøi chòu khoù chôi theå thao, vì theá ngaøi cuõng chôi quaàn vôït vaø söû duïng hoà taém.
Vieäc xaây hoà taém naøy hoài ñoù bò dö luaän xì xeøo, vì cho laø phí phaïm tieàn cuûa Toøa Thaùnh, nhöng Ñöùc Gioan Phaoloâ II traû lôøi thaúng: "Moät hoà taém khieâm nhöôïng naøy vaãn ít toán keùm hôn nhieàu so vôùi phí toån toå chöùc theâm moät maät nghò Hoàng Y baàu Giaùo Hoaøng". Ngaøi aùm chæ ñeán söï kieän Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ I qua ñôøi sau 33 ngaøy laøm Giaùo Hoaøng vaø Toøa Thaùnh bò toán phí nhieàu sau hai maät nghò baàu Giaùo Hoaøng saùt nhau. Hoà taém naøy trôû thaønh nôi taäp luyeän raát toát cho vieäc chænh hình chaân phaûi cuûa ngaøi sau khi gaëp naïn.
Taïi Castel Gandolfo, Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II cuõng ñaõ vieát nhieàu vaên kieän, vaø trong thaäp nieân 1990, ngaøi cuõng cho toå chöùc caû caùc cuoäc hoäi thaûo trieát hoïc vaø chính ngaøi cuõng tham döï. Caû Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc XVI cuõng bieán Castel Gandolfo thaønh nôi laøm vieäc kyø heø, vaø cho toå chöùc caùc cuoäc gaëp gôõ cuûa caùc cöïu sinh vieân cuûa ngaøi vaø ngaøi ñích thaân tham döï.