Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
trong thaùnh leã kính
hai Thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ Toâng Ñoà
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong thaùnh leã kính hai Thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ Toâng Ñoà 29/06/2020.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Vatican (VietCatholic News 29-06-2020) - Saùng 29 thaùng 6 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chuû söï leã kính hai Thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ Toâng Ñoà vaø laøm pheùp caùc daây Pallium cho 54 vò Toång Giaùm Muïc chính toøa vöøa môùi ñöôïc boå nhieäm trong voøng moät naêm qua. Trong soá caùc vò Toång Giaùm Muïc naøy coù Ñöùc Cha Giuse Nguyeãn Naêng, Toång Giaùm Muïc Saøi Goøn. Ñaëc bieät, daây Pallium naêm 2020 cuõng ñöôïc trao cho Ñöùc Hoàng Y Giovanni Battista Re, vöøa ñöôïc choïn laøm nieân tröôûng Hoàng Y ñoaøn hoâm 18 thaùnh Gieâng naêm 2020.
Cuøng ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh Cha coù 10 vò Hoàng Y. Do tình hình ñaïi dòch coronavirus kinh hoaøng hieän nay, laàn ñaàu tieân khoâng coù phaùi ñoaøn Toøa Thöôïng Phuï Constantinople tham döï Thaùnh leã theo truyeàn thoáng haøng naêm, cuõng khoâng coù caùc vò Toång Giaùm Muïc ñöôïc nhaän daây Pallium. Coäng ñoaøn tham döï thaùnh leã khoâng quaù 100 ngöôøi.
Trong baøi giaûng thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Trong ngaøy leã möøng kính hai Thaùnh Toâng ñoà cuûa thaønh phoá naøy, toâi xin chia seû vôùi anh chò em hai töø ngöõ chính: söï hieäp nhaát vaø lôøi tieân tri.
Söï hieäp nhaát
Chuùng ta möøng leã hai nhaân vaät raát khaùc nhau: Thaùnh Pheâroâ, moät ngö daân suoát ngaøy böôn chaûi vôùi thuyeàn vaø löôùi, coøn Thaùnh Phaoloâ laø moät trí thöùc Phariseâu giaûng daïy ôû nhieàu hoäi ñöôøng. Khi thi haønh söù vuï, Thaùnh Pheâroâ giaûng daïy cho ngöôøi Do Thaùi, coøn Thaùnh Phaoloâ rao giaûng cho daân ngoaïi. Vaø khi gaëp gôõ nhau treân böôùc ñöôøng rao giaûng, hai vò coù theå ñaõ tranh caõi vôùi nhau soâi noåi, Thaùnh Phaoloâ ñaõ khoâng ngaàn ngaïi thuù nhaän ñieàu ñoù trong thö göûi tín höõu Galaùt (x Gal 2:11). Taét moät lôøi, hai vò laø hai ngöôøi raát khaùc nhau nhöng hoï xem nhau nhö laø anh em nhö vaãn thöôøng xaûy ra trong caùc gia ñình raát gaén boù vôùi nhau, nhöng vaãn coù theå xaûy ra nhieàu tranh luaän duø khoâng ngöøng yeâu thöông nhau. Söï gaén boù giöõa hai Thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ khoâng ñeán töø nhöõng khuynh höôùng töï nhieân, nhöng töø Thieân Chuùa. Thieân Chuùa khoâng ra leänh cho chuùng ta phaûi thích nhau nhöng phaûi yeâu thöông nhau. Chính Ngaøi laø Ñaáng ñaõ keát hieäp chuùng ta nhöng khoâng heà laøm cho chuùng ta neân gioáng heät nhau. Ngaøi keát hieäp chuùng ta trong söï khaùc bieät cuûa chuùng ta.
Baøi ñoïc thöù Nhaát cuûa Thaùnh leã hoâm nay cho chuùng ta thaáy nguoàn maïch cuûa söï hieäp nhaát. Baøi ñoïc aáy töôøng thuaät laïi kinh nghieäm cuûa Giaùo Hoäi tieân khôûi trong thôøi gian bò khuûng hoaûng: Vua Heâroâñeâ noåi giaän, tung ra söï baùch haïi kinh hoaøng caùc tín höõu, vaø Thaùnh Giacoâbeâ Toâng ñoà ñaõ bò gieát cheát. Vaø giôø ñaây Thaùnh Pheâroâ bò baét. Coäng ñoaøn nhö raén maát ñaàu, moïi ngöôøi ñeàu lo sôï cho maïng soáng cuûa chính mình. Tuy nhieân, vaøo chính luùc bi thaûm aáy, ñaõ khoâng coù ngöôøi naøo troán chaïy, khoâng ngöôøi naøo tìm caùch cöùu mình, khoâng ngöôøi naøo boû rôi ngöôøi khaùc, nhöng hoï hieäp nhaát vôùi nhau trong lôøi caàu nguyeän. Hoï ñaõ tìm ñöôïc söùc maïnh töø lôøi caàu nguyeän, vaø söï hieäp nhaát maïnh hôn baát cöù ñe doïa naøo. Baûn vaên vieát: "Ñang khi oâng Pheâroâ bò giam giöõ nhö theá, thì Hoäi Thaùnh khoâng ngöøng daâng leân Thieân Chuùa lôøi caàu nguyeän khaån thieát cho oâng" (Cv 12:5). Hieäp nhaát laø hoa traùi cuûa lôøi caàu nguyeän, bôûi vì caàu nguyeän cho pheùp Chuùa Thaùnh Thaàn can thieäp, môû roäng loøng chuùng ta ra ñoùn nhaän nieàm hy voïng, thu ngaén nhöõng khoaûng caùch, vaø giöõ chaët chuùng ta vôùi nhau trong nhöõng thôøi khaéc gian truaân.
Chuùng ta haõy ñeå yù ñeán moät khía caïnh khaùc: trong thôøi khaéc khoù khaên ñoù, khoâng ai than phieàn veà toäi aùc vaø söï baùch haïi cuûa Heâroâñeâ. Khoâng ai buoâng ra nhöõng lôøi xuùc phaïm ñeán Heâroâñeâ - coøn chuùng ta thì ñaõ quen laêng maï nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm. Than phieàn laø voâ ích, vaø nhaøm chaùn vì ñoái vôùi caùc tín höõu, thaät khoâng chính ñaùng khi daønh thôøi gian ñeå than phieàn theá giôùi, xaõ hoäi, vaø moïi thöù. Than phieàn khoâng thay ñoåi ñöôïc gì. Chuùng ta haõy nhôù raèng than vaõn laø caùnh cöûa thöù hai ñoùng laïi tröôùc Chuùa Thaùnh Thaàn, nhö toâi ñaõ noùi ñieàu naøy trong ngaøy Leã Chuùa Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng: Thöù nhaát laø thaàn töôïng hoaù baûn thaân mình, thöù hai laø laøm naûn chí vaø thöù ba laø thaùi ñoä bi quan. Ba thaùi ñoä naøy ñoùng cöûa loøng mình tröôùc Chuùa Thaùnh Thaàn. Caùc Kitoâ höõu naøy ñaõ khoâng ñoå loãi, nhöng hoï caàu nguyeän. Trong coäng ñoaøn ñoù khoâng ai noùi: "Neáu Pheâroâ caån thaän hôn thì chuùng ta ñaõ khoâng phaûi rôi vaøo hoaøn caûnh nhö theá naøy". Khoâng, hoï khoâng than phieàn Pheâroâ; hoï caàu nguyeän cho oâng. Hoï khoâng noùi xaáu sau löng Pheâroâ; hoï thaân thöa cuøng Chuùa. Ngaøy nay chuùng ta coù theå ñaët ra caâu hoûi: "Chuùng ta coù ñang baûo veä söï hieäp nhaát giöõa chuùng ta vaø söï hieäp nhaát trong Giaùo Hoäi baèng lôøi caàu nguyeän khoâng? Chuùng ta coù ñang caàu nguyeän cho nhau khoâng? " Chuyeän gì seõ xaûy ra neáu chuùng ta caàu nguyeän nhieàu hôn vaø than phieàn ít hôn? Söï vieäc seõ xaûy ra gioáng nhö Pheâroâ trong tuø: nhieàu caùnh cöûa ñang ñoùng kín seõ ñöôïc môû ra, nhieàu xieàng xích seõ bò vôõ tung. Chuùng ta seõ ngaïc nhieân, gioáng nhö ngöôøi tôù gaùi nhìn thaáy Thaùnh Pheâroâ ôû coång nhöng khoâng daùm môû coång, nhöng chaïy ngöôïc vaøo beân trong, ngaïc nhieân bôûi nieàm vui khi thaáy Thaùnh Pheâroâ (x Cv 12:10-17). Chuùng ta haõy cuøng caàu xin ôn bieát caàu nguyeän cho nhau. Thaùnh Phaoloâ ñaõ khuyeán khích caùc Kitoâ höõu caàu nguyeän cho taát caû moïi ngöôøi, nhaát laø cho caùc nhaø laõnh ñaïo (1Tm 2, 1-3). "Nhöng caùi nhaø caàm quyeàn naøy..." vaø sau ñoù laø nhieàu tính töø. Toâi seõ khoâng ñeà caäp ñeán nhöõng tính töø naøy bôûi vì ñaây khoâng phaûi laø luùc, vaø cuõng khoâng phaûi laø nôi ñeå ñeà caäp ñeán nhöõng tính töø maø chuùng ta thöôøng nghe choáng laïi nhöõng ngöôøi cai trò. Cöù ñeå Thieân Chuùa phaùn xeùt hoï; coøn chuùng ta thì haõy caàu nguyeän cho hoï! Chuùng ta haõy caàu nguyeän: vì hoï caàn nhöõng lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta. Ñoù laø nhieäm vuï Thieân Chuùa ñaõ giao phoù cho chuùng ta. Chuùng ta coù thöïc hieän ñieàu ñoù khoâng? Hay chuùng ta chæ noùi, chöûi bôùi vaø chaúng laøm gì caû? Thieân Chuùa mong ñôïi nôi chuùng ta khi caàu nguyeän thì cuõng bieát nhôù ñeán nhöõng ngöôøi khoâng cuøng suy nghó nhö chuùng ta, nhöõng ngöôøi ñoùng saàm caùnh cöûa vaøo maët chuùng ta, nhöõng ngöôøi maø chuùng ta caûm thaáy raát khoù tha thöù. Caàu nguyeän laø phöông caùch duy nhaát ñeå môû toang xieàng xích nhö ñaõ töøng xaûy ra vôùi Thaùnh Pheâroâ; chæ coù lôøi caàu nguyeän môùi coù theå loùt ñöôøng cho söï hieäp nhaát.
Hoâm nay caùc daây Pallium ñöôïc laøm pheùp, ñeå trao cho Nieân tröôûng Hoàng Y Ñoaøn vaø caùc Toång Giaùm Muïc ñaõ ñöôïc boå nhieäm trong naêm vöøa qua. Daây Pallium nhaéc nhôû söï hieäp nhaát giöõa ñaøn chieân vaø Vò Muïc töû, laø ngöôøi nhö Ñöùc Gieâsu, mang chieân treân vai ñeå khoâng bao giôø xa rôøi chieân. Hoâm nay, theo truyeàn thoáng toát ñeïp, chuùng ta lieân keát caùch rieâng vôùi Toøa Thöôïng Phuï Chính Thoáng Constantinople. Thaùnh Pheâroâ vaø Thaùnh Anreâ laø hai anh em, chuùng ta trao ñoåi nhöõng cuoäc vieáng thaêm huynh ñeä vaøo nhöõng dòp leã khi coù theå. Chuùng ta laøm ñieàu ñoù khoâng chæ vì lòch söï xaõ giao nhöng laø phöông theá ñeå haønh trình cuøng nhau tieán tôùi muïc ñích Thieân Chuùa ñaõ vaïch ra cho chuùng ta: ñoù laø söï hieäp thoâng troïn veïn. Hoâm nay chuùng ta khoâng theå laøm nhö vaäy vì nhöõng khoù khaên ñi laïi do ñaïi dòch coronavirus gaây ra, nhöng khi toâi toân kính haøi coát cuûa Thaùnh Pheâroâ, trong loøng toâi caûm thaáy coù ngöôøi anh em yeâu quyù Baùcthoâloâmeâoâ. Hoï ôû ñaây, vôùi chuùng ta.
Lôøi tieân tri
Töø thöù hai laø lôøi tieân tri. Söï hieäp nhaát vaø lôøi tieân tri. Ñöùc Gieâsu ñaõ thaùch ñoá caùc toâng ñoà. Ngaøi hoûi Pheâroâ: "Coøn anh, anh baûo thaày laø ai? " (Mt 16, 25). Luùc ñoù Pheâroâ nhaän ra raèng Thieân Chuùa khoâng quan taâm ngöôøi khaùc nghó theá naøo, nhöng Ngaøi quan taâm ñeán quyeát ñònh caù vò theo Ngaøi cuûa oâng. Cuoäc ñôøi Thaùnh Phaoloâ cuõng ñaõ thay ñoåi sau moät thaùch ñoá töông töï khi Ñöùc Gieâsu hoûi: "Saolo, Saolo, sao ngöôi baét bôù ta? " (Cv 9, 4). Thieân Chuùa ñaõ ñaùnh ñoäng ñeán taän saâu thaúm taâm hoàn Thaùnh Phaoloâ: khoâng chæ laøm oâng ngaõ ngöïa treân ñöôøng Damas, Ngaøi ñaõ ñaùnh ñoå caû caùi aûo töôûng cuûa Phaoloâ veà loøng nhieät thaønh soáng ñaïo. Keát quaû laø, Saolo kieâu haõnh ñaõ bieán thaønh Phaoloâ, moät caùi teân coù nghóa laø "nhoû beù". Nhöõng thaùch ñoá vaø hoaùn caûi ñaõ ñöôïc tieáp noái vôùi nhöõng lôøi tieân tri: "Anh laø Pheâroâ nghóa laø Taûng Ñaù, treân Taûng Ñaù naøy Thaày seõ xaây Hoäi Thaùnh cuûa Thaày" (Mt 16, 18); vaø vôùi Phaoloâ Chuùa phaùn: "Ngöôøi aáy laø khí cuï Ta ñaõ choïn ñeå mang danh Ta ñeán tröôùc maët caùc daân ngoaïi, caùc vua chuùa vaø con caùi nhaø Israel" (Cv 9: 15). Lôøi tieân tri ñöôïc naûy sinh khi chuùng ta chaáp nhaän nhöõng thöû thaùch bôûi Thieân Chuùa, chöù khoâng phaûi khi chuùng ta coá giöõ moïi söï im laëng trong taàm kieåm soaùt cuûa mình. Lôøi tieân tri khoâng naûy sinh töø nhöõng suy nghó cuûa toâi, töø con tim ñoùng kín cuûa toâi. Noù naûy sinh neáu chuùng ta ñeå cho Thieân Chuùa thaùch ñoá chuùng ta. Khi Tin Möøng ñaûo loän nhöõng ñieàu chaéc chaén, lôøi tieân tri ñöôïc naûy sinh. Chæ nhöõng ai môû loøng ra vôùi nhöõng baát ngôø cuûa Thieân Chuùa môùi coù theå trôû thaønh tieân tri. Thaùnh Pheâroâ vaø Thaùnh Phaoloâ laø nhöõng vò tieân tri nhìn thaáy töông lai. Thaùnh Phaoloâ laø ngöôøi ñaàu tieân tuyeân xöng Chuùa Gieâsu laø "Ñöùc Kitoâ, laø Con Thieân Chuùa Haèng Soáng" (Mt 16:16). Thaùnh Phaoloâ, ngöôøi ñaõ tieân baùo caùi cheát ñaõ gaàn keà cuûa mình: "Giôø ñaây toâi chæ coøn ñôïi voøng hoa daønh cho ngöôøi coâng chính; Chính Chuùa seõ trao phaàn thöôûng ñoù cho toâi" (2Tm 4: 8).
Ngaøy nay chuùng ta caàn lôøi tieân tri, nhöng laø lôøi tieân tri chaân thaät; chuùng ta khoâng caàn nhöõng dieãn giaû oàn aøo ñang höùa heïn nhöõng ñieàu khoâng theå xaûy ra, nhöng laø nhöõng chöùng nhaân raèng Tin Möøng laø khaû thi. Ñieàu caàn thieát khoâng phaûi laø nhöõng maøn bieåu dieãn pheùp laï. Toâi caûm thaáy buoàn khi nghe ai ñoù noùi "Chuùng ta caàn moät Giaùo Hoäi tieân tri". Ñuùng laém. Nhöng anh chò em ñang laøm gì, ñeå Giaùo hoäi coù tính tieân tri? Chuùng ta caàn nhöõng cuoäc ñôøi theå hieän pheùp laï cuûa tình yeâu Thieân Chuùa. Khoâng aùp ñaët, nhöng thaúng thaén. Khoâng noùi huyeân thuyeân, nhöng caàu nguyeän. Khoâng phaùt bieåu daøi doøng, nhöng phuïc vuï. Khoâng lyù thuyeát doâng daøi nhöng laø chöùng nhaân. Chuùng ta khoâng trôû neân giaøu coù, nhöng traùi laïi yeâu meán ngöôøi ngheøo. Chuùng ta khoâng tích luõy cho mình nhöng trao ban chính mình cho tha nhaân. Chuùng ta khoâng tìm kieám söï coâng nhaän cuûa theá giôùi naøy, khoâng coá laøm ñöôïc loøng moïi ngöôøi nhö coù ngöôøi noùi "laøm vui loøng caû Thieân Chuùa laãn theá gian", ñöôïc loøng caû theá gian - khoâng, ñieàu naøy khoâng phaûi laø tieân tri. Chuùng ta caàn nieàm vui cuûa theá giôùi mai haäu. Chuùng ta khoâng caàn nhöõng keá hoaïch muïc vuï chæ coù hieäu quaû ñoùng kín trong chính mình ñeán möùc coi mình laø caùc bí tích, khoâng caàn caùc keá hoaïch muïc vuï coù hieäu quaû nhö theá. Chuùng ta caàn nhöõng muïc töû hieán maïng vì ñaøn chieân: nhöõng ngöôøi yeâu meán Thieân Chuùa. Caùch Thaùnh Pheâroâ vaø Thaùnh Phaoloâ rao giaûng veà Ñöùc Gieâsu cho thaáy caùc ngaøi laø nhöõng ngöôøi yeâu meán Thieân Chuùa say ñaém, cuoàng nhieät. Khi bò ñoùng ñinh vaøo thaäp giaù, Thaùnh Pheâroâ khoâng nghó ñeán mình nhöng nghó ñeán Chuùa Gieâsu vaø töï cho mình khoâng xöùng ñaùng cheát nhö Ngaøi, vì theá Thaùnh Pheâroâ ñaõ xin cho bò ñoùng ñinh vaøo thaäp giaù doác ngöôïc ñaàu xuoáng. Tröôùc khi bò cheùm ñaàu, Thaùnh Phaoloâ chæ nghó ñeán vieäc hieán daâng maïng soáng; thaùnh nhaân ñaõ vieát raèng ngaøi muoán "ñoå maùu laøm leã teá" (Tm 4, 6). Ñoù laø lôøi tieân tri, vaø lôøi tieân tri aáy ñaõ thay ñoåi lòch söû.
Anh chò em thaân meán, Ñöùc Gieâsu ñaõ noùi tieân tri veà Thaùnh Pheâroâ raèng: "Anh laø Ñaù, treân taûng ñaù naøy Thaày seõ xaây Hoäi Thaùnh cuûa Thaày". Cuõng coù lôøi tieân tri töông töï nhö theá cho chuùng ta. Lôøi tieân tri aáy ñöôïc tìm thaáy trong cuoán cuoái cuøng cuûa Kinh Thaùnh, khi Chuùa Gieâsu höùa vôùi caùc nhaân chöùng trung thaønh cuûa Ngaøi: "moät vieân soûi traéng, treân ñoù coù khaéc moät teân môùi" (Kh 2:17). Nhö Chuùa ñaõ ñoåi teân oâng Simon thaønh Pheâroâ, Ngaøi cuõng keâu goïi moãi ngöôøi chuùng ta ñeå bieán ñoåi chuùng ta trôû thaønh nhöõng vieân ñaù soáng ñoäng ñeå xaây döïng moät Giaùo Hoäi canh taân vaø moät nhaân loaïi ñöôïc ñoåi môùi. Luoân coù nhöõng keû phaù huûy söï hieäp nhaát vaø boùp ngheït lôøi tieân tri, nhöng Thieân Chuùa luoân tin töôûng chuùng ta vaø Ngaøi hoûi anh chò em: "Con coù muoán trôû thaønh ngöôøi xaây döïng söï hieäp nhaát khoâng? Con coù muoán trôû thaønh tieân tri cuûa Nöôùc Trôøi ôû theá gian naøy khoâng? "
Anh chò em, haõy ñeå chuùng ta bò thaùch thöùc bôûi Ñöùc Gieâsu vaø tìm ra can ñaûm ñeå thöa vôùi Ngaøi raèng: "Vaâng, con muoán!"
(Source: Libreria Editrice VaticanaHOMILY OF HIS HOLINESS POPE FRANCIS Saint Peter's Basilica Monday, 29 June 2020)