Ñöùc Thaùnh Cha chuû söï Thaùnh leã
hai Thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ Toâng ñoà
Ñöùc Thaùnh Cha chuû söï Thaùnh leã hai Thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ Toâng ñoà.
Ngoïc Yeán
Vatican (Vatican News 29-06-2020) - Saùng 29 thaùng 6 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chuû söï Thaùnh leã laøm pheùp caùc daây Pallium cho Ñöùc Hoàng y Giovanni Battista Re, nieân tröôûng Hoàng y ñoaøn vaø 54 vò Toång Giaùm muïc chính toøa, trong ñoù coù Ñöùc cha Giuse Nguyeãn Naêng, Toång Giaùm muïc giaùo phaän Saøi Goøn.
Tröôùc khi cöû haønh Thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeán hoân chaân töôïng Thaùnh Pheâroâ vaø xuoáng caàu nguyeän tröôùc moä cuûa Thaùnh nhaân trong giaây laùt.
Ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh Cha coù 10 Ñöùc Hoàng y. Naêm 2020, do ñaïi dòch, hieän dieän trong Thaùnh leã chæ coù khoaûng 90 giaùo daân vaø laàn ñaàu tieân khoâng coù phaùi ñoaøn Toøa Thöôïng Phuï Constantinople tham döï Thaùnh leã theo truyeàn thoáng nhö moïi naêm.
Sau ñaây laø baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
Trong ngaøy leã möøng kính hai Thaùnh Toâng ñoà cuûa thaønh Roma naøy, toâi xin chia seû vôùi anh chò em hai töø chính: hieäp nhaát vaø lôøi tieân tri.
Hieäp nhaát
Chuùng ta möøng leã hai nhaân vaät raát khaùc nhau: Thaùnh Pheâroâ, moät ngö daân suoát ngaøy vôùi thuyeàn vaø löôùi, Thaùnh Phaoloâ laø moät nhaø trí thöùc Phariseâu giaûng daïy ôû caùc hoäi ñöôøng. Khi thi haønh söù vuï, Thaùnh Pheâroâ giaûng daïy cho ngöôøi Do Thaùi, vaø Thaùnh Phaoloâ rao giaûng cho daân ngoaïi. Khi coù baát ñoàng yù kieán hoï ñaõ tranh luaän soâi noåi, Thaùnh Phaoloâ ñaõ khoâng ngaàn ngaïi vieát nhö vaäy trong thö göûi tín höõu Galata (Gal 2,11). Noùi chung hoï laø hai ngöôøi raát khaùc nhau nhöng hoï xem nhau nhö laø anh em nhö vaãn thöôøng xaûy ra trong caùc gia ñình raát gaén boù vôùi nhau, nôi coù theå xaûy ra nhieàu tranh luaän nhöng luoân yeâu thöông nhau. Söï gaén boù giöõa Thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ khoâng ñeán töø nhöõng khuynh höôùng töï nhieân, nhöng töø Thieân Chuùa. Thieân Chuùa khoâng ra leänh cho chuùng ta phaûi thích nhau nhöng laø yeâu thöông nhau. Chính Thieân Chuùa ñaõ keát hieäp chuùng ta nhöng khoâng laøm cho chuùng ta neân gioáng heät nhau.
Nguoàn maïch söï hieäp nhaát: caàu nguyeän
Baøi ñoïc I cuûa Thaùnh leã hoâm nay cho chuùng ta thaáy nguoàn maïch cuûa söï hieäp nhaát. Baøi ñoïc töôøng thuaät laïi kinh nghieäm cuûa Giaùo Hoäi tieân khôûi trong thôøi gian bò khuûng hoaûng: Vua Heâroâñeâ giaän döõ, söï baùch haïi kinh hoaøng caùc tín höõu, Thaùnh Giacoâbeâ Toâng ñoà ñaõ bò gieát. Thaùnh Pheâroâ bò baét. Coäng ñoaøn nhö raén maát ñaàu, moïi ngöôøi ñeàu lo sôï cho maïng soáng cuûa mình. Tuy nhieân, ngay chính luùc bi thaûm ñaõ khoâng coù ngöôøi naøo troán chaïy, khoâng ngöôøi naøo tìm caùch cöùu mình, khoâng ngöôøi naøo boû rôi ngöôøi khaùc, nhöng hoï hieäp nhaát cuøng nhau trong lôøi caàu nguyeän. Hoï ñaõ tìm ñöôïc söùc maïnh töø lôøi caàu nguyeän. Cuõng nhôø caàu nguyeän söï hieäp nhaát cuûa hoï maïnh hôn baát cöù söï ñe doïa naøo. Baûn vaên vieát: "Ñang khi oâng Pheâroâ bò giam giöõ nhö theá, thì Hoäi Thaùnh khoâng ngöøng daâng leân Thieân Chuùa lôøi caàu nguyeän khaån thieát cho oâng" (Cv 12,5). Hieäp nhaát laø moät nguyeân taéc ñöôïc kích hoaït baèng caàu nguyeän, bôûi vì caàu nguyeän cho pheùp Chuùa Thaùnh Thaàn can thieäp vaøo ñôøi soáng cuûa chuùng ta vaø giuùp chuùng ta môû roäng loøng ñoùn nhaän nieàm hy voïng, caàu nguyeän giuùp thu ngaén nhöõng khoaûng caùch vaø giöõ chaët chuùng ta vôùi nhau trong nhöõng luùc khoù khaên.
Trong khoù khaên khoâng than phieàn vaø ñoå loãi, nhöng caàu nguyeän
Chuùng ta haõy cuøng quan taâm ñeán moät khía caïnh khaùc: trong giaây phuùt khoù khaên, khoâng ai than phieàn veà söï xaáu xa, baùch haïi cuûa Heâroâñeâ. Khoâng coù ai coù nhöõng lôøi xuùc phaïm ñeán Heâroâñeâ. Chuùng ta thì traùi laïi, chuùng ta ñaõ quen laêng maï nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm. Ñoái vôùi caùc tín höõu tieân khôûi, than phieàn ñöôïc xem nhö laø moät vieäc voâ ích, nhaøm chaùn. Caùc Kitoâ höõu khoâng maát thôøi gian ñeå than phieàn theá giôùi, xaõ hoäi, than phieàn veà moïi thöù khoâng ñuùng. Than phieàn khoâng thay ñoåi ñöôïc gì. Chuùng ta haõy nhôù raèng than vaõn laø caùnh cöûa thöù hai bò ñoùng laïi tröôùc Chuùa Thaùnh Thaàn, nhö toâi ñaõ noùi ñieàu naøy trong ngaøy Leã Nguõ Tuaàn: Thöù nhaát laø thaàn töôïng chính mình, thöù hai laø thaùi ñoä duy naïn nhaân vaø thöù ba laø thaùi ñoä bi quan. Ba thaùi ñoä naøy ñoùng cöûa loøng mình tröôùc Chuùa Thaùnh Thaàn.
Caùc Kitoâ höõu ñaõ khoâng ñoå loãi, hoï caàu nguyeän. Trong coäng ñoaøn ñoù khoâng ai noùi: "Neáu Pheâroâ caån thaän hôn thì chuùng ta ñaõ khoâng bò rôi vaøo hoaøn caûnh nhö theá naøy". Khoâng, hoï khoâng than phieàn Pheâroâ; hoï caàu nguyeän cho oâng. Hoï khoâng noùi xaáu sau löng Pheâroâ; hoï thöa chuyeän vôùi Thieân Chuùa.
Pheùp laï cuûa caàu nguyeän: xieàng xích môû toang
Ngaøy nay chuùng ta coù theå töï hoûi: "Chuùng ta coù ñang baûo veä söï hieäp nhaát baèng lôøi caàu nguyeän khoâng? Chuùng ta coù ñang caàu nguyeän cho nhau khoâng?" Chuyeän gì seõ xaûy ra neáu chuùng ta caàu nguyeän nhieàu hôn vaø than phieàn ít hôn? Söï vieäc seõ xaûy ra gioáng nhö Pheâroâ trong tuø: nhieàu caùnh cöûa ñang ñoùng kín seõ ñöôïc môû ra, nhieàu xieàng xích seõ bò vôõ tung. Chuùng ta cuøng caàu xin ôn bieát caàu nguyeän cho nhau. Thaùnh Phaoloâ ñaõ khuyeán khích caùc Kitoâ höõu caàu nguyeän cho taát caû moïi ngöôøi, nhaát laø caùc nhaø laõnh ñaïo (1Tm 2, 1-3). Ñoù laø nhieäm vuï Thieân Chuùa ñaõ giao phoù cho chuùng ta. Chuùng ta coù thöïc hieän ñieàu ñoù khoâng? Hay chuùng ta chæ noùi vaø theá laø ñuû? Thieân Chuùa mong ñôïi nôi chuùng ta khi caàu nguyeän thì cuõng bieát quan taâm ñeán nhöõng ngöôøi khoâng suy nghó nhö chuùng ta, nhöõng ngöôøi töø choái khoâng muoán tieáp xuùc vôùi chuùng ta, nhöõng ngöôøi chuùng ta caûm thaáy raát khoù tha thöù. Caàu nguyeän laø phöông caùch duy nhaát ñeå môû toang xieàng xích. Chæ coù caàu nguyeän môùi daãn ñeán söï hieäp nhaát.
Daây Pallium söï hieäp nhaát giöõa ñaøn chieân vaø Vò Muïc töû
Hoâm nay caùc daây Pallium ñöôïc laøm pheùp, roài ñöôïc trao cho Nieân tröôûng Hoàng y ñoaøn vaø caùc Toång Giaùm muïc ñaõ ñöôïc boå nhieäm trong naêm vöøa qua. Daây Pallium nhaéc nhôû söï hieäp nhaát giöõa ñaøn chieân vaø Vò Muïc töû, gioáng Ñöùc Gieâsu mang chieân treân vai ñeå khoâng bao giôø xa rôøi chieân. Hoâm nay, theo truyeàn thoáng toát ñeïp chuùng ta lieân keát caùch ñaëc bieät Toøa Thöôïng Phuï Chính Thoáng Constantinople. Thaùnh Pheâroâ vaø Thaùnh Andreâ laø hai anh em, chuùng ta trao ñoåi nhöõng cuoäc vieáng thaêm huynh ñeä vaøo nhöõng dòp leã khi coù theå. Chuùng ta laøm ñieàu ñoù khoâng chæ vì lòch söï xaõ giao nhöng laø haønh trình cuøng nhau tieán tôùi muïc ñích Thieân Chuùa ñaõ vaïch ra cho chuùng ta: ñoù laø söï hieäp thoâng troïn veïn. Hoâm nay, vì ñaïi dòch phaùi ñoaøn cuûa Toøa Thöôïng Phuï Chính Thoáng Constantinople khoâng theå ñeán ñaây ñöôïc, nhöng khi caàu nguyeän tröôùc moä Thaùnh Pheâroâ toâi caûm nhaän trong taâm hoàn söï hieän dieän gaàn guõi vôùi ngöôøi anh em yeâu daáu Batolomeo. Moïi ngöôøi ñang ôû ñaây vôùi chuùng ta.
Lôøi tieân tri
Töø thöù hai laø lôøi tieân tri, Ñöùc Gieâsu ñaõ thaùch ñoá caùc toâng ñoà. Ngaøi hoûi Pheâroâ: "Coøn anh, anh baûo thaày laø ai?" (Mt 16, 25). Luùc ñoù Pheâroâ nhaän ra raèng Thieân Chuùa khoâng quan taâm ngöôøi khaùc nghó theá naøo, nhöng laø caù nhaân oâng, ngöôøi quyeát ñònh theo Ngaøi.
Cuoäc ñôøi Thaùnh Phaoloâ cuõng ñaõ thay ñoåi sau cuoäc thaùch ñoá töông töï khi Ñöùc Gieâsu hoûi: "Saolo, Saolo, sao ngöôi baét bôù ta?" (Cv 9, 4). Thieân Chuùa ñaõ ñaùnh ñoäng vaøo nôi saâu thaúm cuûa taâm hoàn Phaoloâ: khoâng chæ ngaõ xuoáng treân ñöôøng Damas, Ngaøi ñaõ ñaùnh ñoå tính töï phuï cuûa Phaoloâ veà loøng nhieät thaønh soáng ñaïo. Keát quaû laø, töø Saolo kieâu haõnh ñeán Phaoloâ, coù nghóa laø "nhoû beù".
Chæ nhöõng ngöôøi môû loøng vôùi nhöõng ñieàu baát ngôø cuûa Thieân Chuùa môùi coù theå trôû thaønh tieân tri
Nhöõng thaùch ñoá vaø hoaùn caûi ñaõ ñöôïc tieáp theo baèng nhöõng lôøi tieân tri: "Anh laø Pheâroâ nghóa laø Taûng Ñaù, treân Taûng Ñaù naøy Thaày seõ xaây Hoäi Thaùnh cuûa Thaày" (Mt 16, 18); vaø vôùi Phaoloâ: "ngöôøi aáy laø lôïi khí ta ñaõ choïn ñeå mang danh ta ñeán tröôùc maët caùc daân ngoaïi, caùc vua chuùa vaø con caùi Israel" (Cv 9, 15). Lôøi tieân tri ñöôïc coâng boá khi chuùng ta chaáp nhaän nhöõng thöû thaùch bôûi Thieân Chuùa, khoâng phaûi khi chuùng ta giöõ moïi söï im laëng trong taàm kieåm soaùt cuûa mình. Noù khoâng naûy sinh töø nhöõng suy nghó cuûa toâi, töø con tim ñoùng kín cuûa toâi. Noù naûy sinh neáu chuùng ta ñeå cho Thieân Chuùa thaùch ñoá chuùng ta. Nhöng khi Tin Möøng ñaûo loän nhöõng ñieàu chaéc chaén, nhöõng lôøi tieân tri ñöïôc loan baùo. Chæ nhöõng ngöôøi môû loøng vôùi nhöõng ñieàu baát ngôø cuûa Thieân Chuùa môùi coù theå trôû thaønh tieân tri. Thaùnh Pheâroâ vaø thaùnh Phaoloâ laø nhöõng vò tieân tri nhìn thaáy töông lai. Thaùnh Phaoloâ laø ngöôøi ñaàu tieân tuyeân xöng Chuùa Gieâsu laø "Ñöùc Kitoâ, laø con cuûa Thieân Chuùa haèng Soáng" (Mt 16,16). Thaùnh Phaoloâ, ngöôøi ñaõ tieân baùo tröôùc veà caùi cheát cuûa mình: "Giôø ñaây toâi chæ coøn ñôïi voøng hoa daønh cho ngöôøi coâng chính; Chính Chuùa seõ trao phaàn thöôûng ñoù cho toâi" (2Tm 4, 8).
Theá giôùi caàn nhöõng lôøi tieân tri chaân thaät
Ngaøy nay chuùng ta caàn nhöõng lôøi tieân tri, nhöõng lôøi tieân tri chaân thaät, khoâng phaûi nhöõng ngöôøi noùi huyeân thuyeân veà nhöõng ñieàu khoâng theå thöïc hieän ñöôïc, nhöng laø nhöõng chöùng nhaân Tin Möøng vôùi nhöõng ñieàu coù theå. Ñieàu caàn thieát khoâng phaûi laø bieåu dieãn nhöõng pheùp laï, nhöng laø ñôøi soáng dieãn taû pheùp laï cuûa tình yeâu Thieân Chuùa. Khoâng phaûi söùc maïnh coù tính thuyeát phuïc, nhöng laø söï chaân thaät thaúng thaén trong thaùi ñoä, quan ñieåm vaø lôøi noùi. Khoâng phaûi noùi huyeân thuyeân nhöng laø caàu ngyeän. Khoâng phaûi giaûng thuyeát nhöng laø phuïc vuï. Khoâng phaûi lyù thuyeát nhöng laø chöùng nhaân. Chuùng ta khoâng caàn phaûi trôû neân giaøu, ñuùng hôn laø yeâu ngöôøi ngheøo. Tìm kieám khoâng phaûi söï coâng nhaän cuûa theá giôùi naøy, nhöng laø nieàm vui cuûa theá giôùi seõ ñeán. Khoâng phaûi nhöõng keá hoaïch muïc vuï, nhöng laø nhöõng muïc töû hieán maïng vì ñaøn chieân: nhöõng ngöôøi yeâu Thieân Chuùa. Ñoù laø caùch Thaùnh Pheâroâ vaø Thaùnh Phaoloâ rao giaûng Ñöùc Gieâsu, ngöôøi yeâu Thieân Chuùa say ñaém, cuoàng nhieät. Tröôùc khi bò ñoùng ñinh vaøo thaäp giaù, Thaùnh Pheâroâ khoâng nghó ñeán mình nhöng nghó ñeán ñöùc Gieâsu vaø töï cho mình khoâng xöùng ñaùng cheát nhö Ñöùc Gieâsu, Pheâroâ ñaõ xin döïng ngöôïc thaäp giaù. Tröôùc khi bò cheùm ñaàu, Phaoloâ chæ nghó ñeán vieäc hieán daâng maïng soáng; Phaoloâ ñaõ vieát raèng oâng muoán "ñoå maùu laøm leã teá" (Tm 4, 6). Ñoù laø lôøi tieân tri. Vaø noù ñaõ thay ñoåi lòch söû.
Anh chò em thaân meán, Ñöùc Gieâsu ñaõ noùi tieân tri veà Thaùnh Pheâroâ raèng: "Anh laø Ñaù, treân taûng ñaù naøy Thaày seõ xaây Hoäi Thaùnh cuûa Thaày". Lôøi tieân tri cuõng töông töï cho chuùng ta. Noù ñöôïc tìm thaáy trong quyeån cuoái cuûa Kinh Thaùnh, nôi Ñöùc Gieâsu höùa vôùi caùc nhaân chöùng trung thaønh cuûa Ngaøi: "moät vieân soûi traéng, treân ñoù coù khaéc moät teân môùi" (Kh 2,17). Cuõng nhö Thieân Chuùa ñaõ ñoåi Simon thaønh Pheâroâ, Ngaøi cuõng keâu goïi moãi ngöôøi chuùng ta ñeå bieán ñoåi chuùng ta trôû thaønh nhöõng vieân ñaù soáng ñoäng ñeå xaây döïng vaø laøm môùi laïi moät Giaùo Hoäi vaø ñoåi môùi nhaân loaïi. Nhöõng ngöôøi phaù huûy söï hieäp nhaát vaø daäp taét lôøi tieân tri luoân luoân toàn taïi, vaøo luùc naøy, Thieân Chuùa tin töôûng chuùng ta vaø Ngaøi hoûi baïn: "Con coù muoán trôû thaønh ngöôøi xaây döïng söï hieäp nhaát khoâng? Con coù muoán trôû thaønh tieân tri cuûa Nöôùc Trôøi ôû theá gian naøy khoâng?" Haõy ñeå chuùng ta bò thaùch thöùc bôûi Ñöùc Gieâsu vaø can ñaûm traû lôøi: "Vaâng, con muoán!"