Ñöøng leân aùn nhöng haõy caàu nguyeän,
ngay caû cho ngöôøi toäi loãi nhaát
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ: Ñöøng leân aùn nhöng haõy caàu nguyeän, ngay caû cho ngöôøi toäi loãi nhaát.
Hoàng Thuûy
Vatican (Vatican News 17-06-2020) - Trong baøi giaùo lyù taïi buoåi tieáp kieán chung tröïc tuyeán vaøo saùng thöù Tö 17 thaùng 06 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha suy tö veà caùch caàu nguyeän cuûa oâng Moâ-seâ. Ñöùc Thaùnh Cha nhaän ñònh raèng oâng Moâ-seâ laø göông maãu cho caùc muïc töû, nhöõng ngöôøi khoâng bao giôø boû rôi daân mình, nhöng phaûi luoân gaén boù vaø caàu nguyeän cho hoï. Ngaøi cuõng môøi goïi caùc Ki-toâ höõu khoâng leân aùn, nhöng caàu nguyeän, khaån caàu cho nhöõng ngöôøi caàn söï trôï giuùp cuûa Thieân Chuùa, ngay caû nhöõng ngöôøi toäi loãi nhaát, vaø caàu xin cho ôn cöùu ñoä cuûa toaøn theá giôùi.
Saùch Xuaát haønh mieâu taû oâng Moâ-seâ nhö moät ngöôøi thaát baïi, theo caùi nhìn cuûa con ngöôøi. Nhöng oâng ñöôïc Thieân Chuùa goïi ñeå ñöa Daân Ngöôøi khoûi aùch noâ leä, ñeán söï töï do. OÂng töø choái traùch nhieäm naøy vôùi lyù do mình khoâng xöùng ñaùng. Tuy nhieân, Thieân Chuùa uûy thaùc cho oâng traùch nhieäm thoâng truyeàn leà luaät Chuùa cho daân Israel vaø oâng ñaõ trôû thaønh ngöôøi caàu thay nguyeän giuùp cho daân, ñaëc bieät khi hoï gaëp thöû thaùch vaø phaïm toäi. OÂng trôû thaønh trung gian, caàu noái giöõa ñaát vaø trôøi, caàu khaån cho daân khi hoï gaëp khoán khoù. Theo caùch naøy, oâng laø hình aûnh baùo tröôùc cuûa Chuùa Gieâ-su, Ñaáng chuyeån caàu vó ñaïi vaø laø thöôïng teá cuûa chuùng ta.
Baøi giaùo lyù cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Baét ñaàu baøi giaùo lyù, Ñöùc Thaùnh Cha nhaän xeùt raèng "Thieân Chuùa khoâng bao giôø thích lieân laïc vôùi nhöõng ngöôøi caàu nguyeän caùch 'deã daøng'. Vaø ngay caû oâng Moâ-seâ cuõng khoâng phaûi laø moät ngöôøi ñoái thoaïi 'yeáu ñuoái', ngay töø nhöõng ngaøy ñaàu trong ôn goïi cuûa oâng.
Thieân Chuùa goïi oâng Moâ-seâ, con ngöôøi "thaát baïi", cho söù vuï giaûi thoaùt daân Israel
Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích: Khi Thieân Chuùa goïi oâng Moâ-seâ, oâng ñang laø ngöôøi "thaát baïi". Saùch Xuaát haønh moâ taû oâng ôû vuøng ñaát Midian nhö moät keû chaïy troán. Khi coøn treû, oâng ñaõ caûm thaáy thöông xoùt ngöôøi daân cuûa mình, vaø oâng cuõng ñaõ choïn löïa baûo veä nhöõng ngöôøi bò aùp böùc. Nhöng chaúng bao laâu sau, oâng phaùt hieän ra raèng, maëc duø coù yù toát, töø ñoâi baøn tay oâng khoâng naûy sinh coâng lyù maø chæ coù baïo löïc. Giaác mô vinh quang cuûa oâng tan vôõ nhö theá: oâng khoâng coøn laø moät quan chöùc ñaày trieån voïng, ñöôïc ñònh saün cho moät söï nghieäp thaêng tieán nhanh choùng, maø laø moät ngöôøi ñaõ taän duïng caùc cô hoäi, vaø giôø ñaây chaêm soùc moät ñaøn vaät thaäm chí khoâng phaûi laø cuûa mình. Vaø chính trong söï thinh laëng cuûa hoang ñòa Midian, Thieân Chuùa goïi oâng Moâ-seâ ñeán maëc khaûi cuûa buïi gai chaùy ñoû: "'Ta laø Thieân Chuùa cuûa cha ngöôi, Thieân Chuùa cuûa AÙp-ra-ham, Thieân Chuùa cuûa I-xa-aùc, Thieân Chuùa cuûa Gia-coùp." OÂng Moâ-seâ che maët ñi, vì sôï nhìn phaûi Thieân Chuùa." (Xh 3,6).
OÂng Moâ-seâ töø choái vì thieáu tin töôûng vaøo Chuùa
Moät laàn nöõa, oâng Moâ-seâ ñaùp lôøi Thieân Chuùa, Ñaáng ñang noùi, Ñaáng môøi goïi oâng chaêm soùc daân Israel, baèng söï sôï haõi. OÂng ñöa ra vaán naïn: oâng khoâng xöùng ñaùng vôùi söù meänh ñoù, khoâng bieát teân cuûa Thieân Chuùa, seõ khoâng ñöôïc daân Israel tin töôûng, coù taät noùi laép baép ... Töø ngöõ thöôøng xuyeân xuaát hieän treân moâi cuûa oâng Moâ-seâ nhaát, trong moãi lôøi oâng caàu nguyeän vôùi Thieân Chuùa, laø caâu hoûi: "taïi sao?". Taïi sao Chuùa sai con ñi? Taïi sao Chuùa muoán giaûi thoaùt daân toäc naøy? Trong Boä Nguõ thö, thaäm chí coøn coù moät ñoaïn saùch kòch tính, khi Thieân Chuùa quôû traùch oâng Moâ-seâ vì oâng thieáu tin töôûng; söï thieáu loøng tin naøy seõ khieán oâng khoâng ñöôïc vaøo ñaát höùa (x. Ds 20,12).
Duø yeáu ñuoái, oâng Moâ-seâ khoâng bao giôø boû rôi daân cuûa mình
Vôùi nhöõng noãi sôï haõi naøy, vôùi traùi tim thöôøng xuyeân dao ñoäng naøy, laøm theá naøo oâng Moâ-seâ coù theå caàu nguyeän? Thaät ra, oâng Moâ-seâ cuõng laø ngöôøi phaøm nhö chuùng ta. Chuùng ta cuõng coù nhöõng nghi ngôø, laøm theá naøo chuùng ta coù theå caàu nguyeän? Chuùng ta coù aán töôïng maïnh khoâng chæ vì söï maïnh meõ cuûa oâng nhöng caû vì söï yeáu ñuoái naøy. Ñöôïc Thieân Chuùa trao traùch nhieäm thoâng truyeàn Leà luaät cho daân Chuùa, laø ngöôøi thaønh laäp vieäc phuïng töï Thieân Chuùa, laø trung gian cuûa caùc maàu nhieäm cao caû nhaát, nhöng khoâng vì lyù do naøy maø oâng seõ khoâng coøn moái lieân keát chaët cheõ vôùi daân cuûa mình, nhaát laø khi hoï bò caùm doã vaø phaïm toäi. OÂng luoân gaén boù vôùi daân. OÂng khoâng bao giôø queân daân. Ñaây laø söï vó ñaïi cuûa caùc muïc töû: khoâng bao giôø queân daân, khoâng bao giôø queân nguoàn coäi. Nhö thaùnh Phao-loâ noùi vôùi moân ñeä Ti-moâ-theâ thaân yeâu cuûa ngaøi: "Haõy nhôù meï vaø baø cuûa con, nhôù nguoàn coäi vaø daân toäc cuûa con". OÂng Moâ-seâ gaàn guõi vôùi Thieân Chuùa ñeán noãi oâng coù theå noùi chuyeän tröïc tieáp vôùi Ngöôøi (x. Xh 33,11); vaø oâng seõ vaãn gaàn guõi vôùi con ngöôøi ñeán möùc caûm thaáy xoùt xa cho toäi loãi cuûa hoï, cho nhöõng caùm doã cuûa hoï, cho noãi nhôù baát chôït veà quaù khöù cuûa nhöõng ngöôøi löu vong, nhôù laïi khi hoï ôû Ai Caäp.
OÂng Moâ-seâ laø ngöôøi coù tinh thaàn ngheøo khoù
OÂng Moâ-seâ khoâng choái töø Thieân Chuùa, cuõng khoâng choái töø daân toäc cuûa mình. Do ñoù, oâng Moâ-seâ khoâng phaûi laø moät nhaø laõnh ñaïo ñoäc taøi vaø chuyeân cheá; traùi laïi, saùch Daân soá ñònh nghóa oâng "khieâm toán vaø hieàn laønh hôn moïi ngöôøi treân traùi ñaát" (x. 12.3). Baát chaáp ñieàu kieän ñaëc quyeàn cuûa mình, oâng Moâ-seâ vaãn thuoäc veà nhoùm ngöôøi ngheøo khoù trong tinh thaàn, nhöõng ngöôøi soáng baèng caùch bieán nieàm tin töôûng vaøo Thieân Chuùa thaønh löông thöïc trong cuoäc haønh trình cuûa hoï.
Caùch caàu nguyeän cuûa oâng Moâ-seâ: chuyeån caàu cho daân
Caùch caàu nguyeän thích hôïp nhaát cuûa oâng Moâseâ seõ laø söï chuyeån caàu (x. Giaùo lyù Hoäi thaùnh Coâng giaùo, 2574). Nieàm tin vaøo Thieân Chuùa cuûa oâng trôû neân moät vôùi caûm thöùc oâng laø moät ngöôøi cha cuûa daân toäc mình. Kinh Thaùnh thöôøng moâ taû oâng vôùi ñoâi baøn tay vöôn leân, höôùng veà Thieân Chuùa, baèng chính con ngöôøi mình, oâng trôû thaønh chieác caàu noái giöõa trôøi vaø ñaát. Ngay caû trong nhöõng thôøi khaéc khoù khaên nhaát, ngay caû vaøo ngaøy maø moïi ngöôøi choái töø Thieân Chuùa vaø töø choái xem oâng nhö moät ngöôøi laõnh ñaïo, vaø taïc cho hoï moät con boø vaøng, oâng Moâ-seâ khoâng caûm thaáy muoán boû daân cuûa oâng. Ñoù laø daân cuûa con. Ñoù laø daân cuûa Chuùa. OÂng khoâng choái boû Thieân Chuùa vaø cuõng khoâng choái töø daân cuûa mình. Vaø oâng thöa vôùi Chuùa: "Daân naøy ñaõ phaïm moät toäi lôùn! Hoï ñaõ laøm cho mình moät töôïng thaàn baèng vaøng! Nhöng giôø ñaây, öôùc gì Chuùa mieãn chaáp toäi hoï... Baèng khoâng, neáu Chuùa khoâng tha thöù cho toäi loãi naøy, thì xin Chuùa xoaù teân con khoûi cuoán saùch Ngaøi ñaõ vieát." (Xh 32,31-32). OÂng Moâ-seâ khoâng thöông löôïng vôùi daân chuùng. OÂng laø caây caàu, laø ngöôøi caàu khaån. OÂng laø ngöôøi ñöùng giöõa daân Chuùa vaø Chuùa. OÂng khoâng baùn ñöùng daân mình vì söï nghieäp. OÂng khoâng phaûi laø ngöôøi tìm caùch leo thang danh voïng, oâng laø ngöôøi chuyeån caàu: vì daân cuûa mình, vì maùu thòt cuûa mình, vì lòch söû cuûa daân, vì daân toäc vaø vì Thieân Chuùa Ñaáng ñaõ goïi oâng. OÂng laø caây caàu noái.
OÂng Moâ-seâ laø göông maãu cho caùc muïc töû
Theo Ñöùc Thaùnh Cha, oâng Moâ-seâ laø moät göông maãu cho taát caû caùc muïc töû, nhöõng ngöôøi phaûi laø "caàu noái". Vì theá, hoï ñöôïc goïi laø pontifex, nhöõng caây caàu. Muïc töû laø caàu noái giöõa nhöõng ngöôøi maø hoï thuoäc veà vôùi Thieân Chuùa, Ñaáng maø theo ôn goïi, hoï thuoäc veà. OÂng Moâ-seâ cuõng vaäy. "Xin Chuùa tha thöù cho toäi loãi cuûa hoï, neáu Chuùa khoâng tha thöù, xin haõy xoùa con khoûi cuoán saùch maø Chuùa ñaõ vieát. Con khoâng muoán duøng daân cuûa mình ñeå tieán thaân."
Khoâng leân aùn nhöng caàu nguyeän cho ngöôøi thieáu soùt, toäi loãi
Ñaây laø lôøi kinh nguyeän maø caùc tín höõu chaân chính cuõng phaûi thöïc hieän trong ñôøi soáng taâm linh cuûa hoï. Ngay caû khi hoï nhìn thaáy nhöõng thieáu soùt vaø söï xa caùch cuûa con ngöôøi vôùi Thieân Chuùa, khi caàu nguyeän, hoï khoâng leân aùn nhöõng ngöôøi naøy, khoâng töø choái hoï. Thaùi ñoä caàu thay nguyeän giuùp laø thaùi ñoä cuûa caùc vò thaùnh, nhöõng ngöôøi, khi baét chöôùc Chuùa Gieâsu, trôû thaønh nhöõng "caàu noái" giöõa Thieân Chuùa vaø daân cuûa Ngöôøi. Theo nghóa naøy, oâng Moâ-seâ laø vò ngoân söù vó ñaïi nhaát cuûa Chuùa Gieâsu, ngöôøi beânh vöïc vaø khaån caàu cuûa chuùng ta (x. Giaùo lyù Giaùo hoäi Coâng giaùo, 2577).
Ngay caû ngaøy nay, Chuùa Gieâ-su laø caàu noái giöõa chuùng ta vaø Chuùa Cha. Vaø Chuùa Gieâ-su khaån caàu cho chuùng ta, cho Chuùa Cha thaáy caùc veát thöông, caùi giaù Ngöôøi chòu vì ôn cöùu ñoä chuùng ta vaø khaån caàu cho chuùng ta. Vaø oâng Moâ-seâ laø hình aûnh cuûa Chuùa Gieâ-su Ñaáng khaån caàu ngaøy nay, caàu nguyeän cho chuùng ta vaø chuyeån caàu cho chuùng ta.
Khi töùc giaän ai, haõy caàu nguyeän cho hoï
OÂng Moâ-seâ keâu goïi chuùng ta caàu nguyeän nhieät thaønh nhö Chuùa Gieâsu, caàu xin cho theá giôùi, nhôù raèng baát chaáp moïi yeáu ñuoái cuûa noù, theá giôùi luoân thuoäc veà Thieân Chuùa. Taát caû thuoäc veà Thieân Chuùa. Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích: Nhöõng ngöôøi toäi loãi xaáu xa nhaát, nhöõng ngöôøi gian aùc nhaát, nhöõng laõnh ñaïo tham nhuõng nhaát, nhöõng ngöôøi con cuûa Thieân Chuùa vaø Chuùa Gieâ-su caûm thaáy ñieàu naøy vaø caàu nguyeän cho taát caû. Vaø theá giôùi soáng vaø phaùt trieån nhôø phuùc laønh cuûa ngöôøi coâng chính, nhôø lôøi caàu xin loøng thöông xoùt maø thaùnh nhaân, ngöôøi coâng chính, ngöôøi chuyeån caàu, linh muïc, giaùm muïc, Ñöùc Giaùo hoaøng, giaùo daân, baát cöù ai ñaõ ñöôïc röûa toäi, khoâng ngöøng daâng leân vì con ngöôøi, ôû moïi nôi vaø moïi thôøi ñieåm trong lòch söû. Chuùng ta haõy nghó ñeán oâng Moâ-seâ, ngöôøi chuyeån caàu. Vaø khi chuùng ta coù yù muoán keát aùn ai vaø chuùng ta caûm thaáy töùc giaän trong loøng... Baïn phaûi laøm gì khi töùc giaän? Haõy ñi caàu nguyeän cho ngöôøi ñoù. Ñieàu naøy giuùp chuùng ta raát nhieàu.