Töông quan giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác
Töông quan giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác.
G. Traàn Ñöùc Anh OP
Baéc Kinh (Vatican News 14-06-2020) - Maëc duø trong gaàn 2 naêm qua, töø sau khi kyù keát hieäp ñònh taïm thôøi giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác veà vieäc boå nhieäm caùc Giaùm Muïc, chæ coù moät vaøi boå nhieäm Giaùm Muïc môùi ñöôïc thöïc hieän vaø nhieàu "truïc traëc" töø phía Nhaø Nöôùc Trung quoác, nhöng coù theå Toøa Thaùnh seõ gia haïn Hieäp ñònh naøy.
Trung Quoác giöõa côn loác theá giôùi
Töø nhieàu thaùng nay, nhöõng tin töùc veà Trung Quoác thöôøng xuaát hieän haàu nhö haèng ngaøy treân caùc cô quan truyeàn thoâng theá giôùi, nhaát laø töø haï tuaàn thaùng gieâng naêm nay vôùi söï boäc phaùt dòch virus Vuõ Haùn, hay cuõng goïi virus Trung Quoác, vaø ngaøy caøng baønh tröôùng gaây ñaïi hoïa cho toaøn theá giôùi. Roài ñeán cuoäc ñuïng ñoä lôùn giöõa Myõ vaø Trung Quoác, vuï Quoác hoäi Trung Quoác ban haønh luaät an ninh taïi Hong Kong, tieáp ñeán söï choáng ñoái cuûa caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ ñoái vôùi chính saùch baù quyeàn cuûa Trung Quoác taïi vuøng AÙ chaâu Thaùi Bình Döông, ñaëc bieät ngaøy 3 thaùng 6 naêm 2020, Philippines ñaõ ngöng tieán trình huûy boû hieäp ñònh quaân söï 20 naêm vôùi Myõ. Cuøng vôùi Vieät Nam, Malaysia, Brunei, Ñaøi Loan, chính phuû Philippines choáng laïi yeâu saùch laõnh thoå cuûa Trung Quoác ôû Bieån Ñoâng.
Taân Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Phuùc Chaâu
Trong boái caûnh ñoù, coù tin hoâm 9 thaùng 6 naêm 2020: sau 4 naêm ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm, Ñöùc Cha Pheâroâ Laâm Gia Thieän (Lin Jiashan), 86 tuoåi, ñaõ chính thöùc nhaän chöùc vuï Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Phuùc Chaâu (Fuzhou) tænh Phuùc Kieán Fujian) sau khi ñöôïc nhaø nöôùc Trung Quoác coâng nhaän.
Leã nghi nhaäm chöùc taïi nhaø thôø Phieám Thuyeàn Phoå (Fanchuanpu), cuõng goïi laø Nhaø Thôø Ñöùc Meï Maân Coâi ôû thaønh phoá Phuùc Chaâu, do Ñöùc Cha Giuse Thaùi Bænh Thuïy (Cai Bingrui), GM giaùo phaän Haï Moân (Xiamen), cuõng laø Chuû tòch Hoäi Coâng Giaùo yeâu nöôùc tænh Phuùc Kieán, chuû söï tröôùc söï hieän dieän cuûa 80 ngöôøi, trong ñoù coù 50 linh muïc, theo tin cuûa haõng Asia News.
Toång giaùo phaän Phuùc Chaâu ñöôïc coi laø giaùo phaän ñoâng tín höõu Coâng Giaùo vaø giaàu nhaát taïi Trung Quoác, vôùi khoaûng 300 ngaøn giaùo daân, 120 Linh Muïc vaø hôn 500 nöõ tu, nhöng giaùo phaän naøy töø nhieàu naêm nay ôû trong tình traïng phaân reõ giöõa coäng ñoaøn haàm truù vaø coäng ñoaøn chính thöùc.
Thaân theá Ñöùc Cha Laâm Gia Thieän
Ñöùc Cha Laâm Gia Thieän naêm nay 86 tuoåi, theo haõng tin Asia News (hoaëc 83 tuoåi theo haõng Ucan News), ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm naêm 2016 tröôùc hieäp ñònh vaø thuoäc coäng ñoaøn Giaùo Hoäi haàm truù. Trong thaäp nieân 1980, ngaøi ñaõ bò nhaø nöôùc Trung Quoác keát aùn 10 naêm lao ñoäng khoå sai. Theo moät soá tín höõu, töø ñaàu nhöõng naêm 2000, ngaøi muoán ñöôïc chính thöùc hoùa tình traïng cuûa mình vôùi chính phuû, nhöng bò ña soá caùc linh muïc khuyeân can. Caùch ñaây 4 naêm, Ñöùc Cha Laâm Gia Thieän ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm laøm Giaùm Muïc giaùo phaän Phuùc Chaâu vaø nay môùi ñöôïc chính phuû Baéc kinh nhìn nhaän.
2 Giaùm Muïc ñöôïc thuï phong chính thöùc
Töø sau khi kyù hieäp ñònh giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác hoài thaùng 9 naêm 2018, cho ñeán nay môùi coù 2 Giaùm Muïc ñöôïc choïn taïi Hoa Luïc vaø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ chính thöù boå nhieäm.
Vò thöù nhaát laø Ñöùc Cha Antoân Dieäu Thuaän (Yao Shun), 54 tuoåi, taân Giaùm Muïc giaùo phaän Teå Ninh (Jining) tænh Noäi Moâng, chòu chöùc ngaøy 26 thaùng 8 naêm 2019.
Vò thöù hai laø Ñöùc Cha Stephanoâ Tö Hoàng Vó (Xu Hongwei) 44 tuoåi, taân Giaùm Muïc Phoù giaùo phaän Haùn Trung (Hanzhong) tænh Thieåm Taây, ñöôïc thuï phong ngaøy 28 thaùng 8 naêm 2019. Vò Chuû phong laø Ñöùc Cha Maõ Anh Laâm (Ma Yinglin), Giaùm Muïc giaùo phaän Coân Minh (Kunming) tænh Vaân Nam (Yunnan) chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm Muïc Trung Quoác. Ñöùc Cha Maõ laø 1 trong 7 Giaùm Muïc ñaõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha tha vaï tuyeät thoâng ngaøy 22 thaùng 9 naêm 2018, cuøng ngaøy hieäp ñònh taïm thôøi giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác ñöôïc kyù keát.
Töø sau khi ban haønh "Caùc qui luaät môùi veà caùc hoaït ñoäng toân giaùo", Nhaø Nöôùc Trung Quoác ñoøi caùc giaùo só phaûi gaén boù vôùi "Giaùo Hoäi ñoäc laäp", yeâu toå quoác vaø tuøng phuïc chính saùch cuûa ñaûng coäng saûn. Sau khi Hieäp ñònh giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác ñöôïc kyù keát, aùp löïc naøy treân caùc Linh Muïc caøng gia taêng (Asia News 9-6-2020).
Keát quaû ít oûi
Khoâng coù tin chính thöùc cuûa Toøa Thaùnh veà vieäc Ñöùc Cha Laâm Gia Thieän nhaän chöùc taïi Nhaø Thôø ôû Phuùc Chaâu hoâm 9 thaùng 6 naêm 2020.
Trong hai naêm trôøi maø chæ coù 2 Giaùm Muïc ñöôïc chính thöùc boå nhieäm vaø thuï phong taïi Trung Quoác, khoâng keå moät vaøi vò ñöôïc aâm thaàm hôïp thöùc hoùa, hoaëc coâng nhaän. vaø hieän nay vaãn coøn hôn 40 giaùo phaän taïi nöôùc naøy khoâng coù Giaùm Muïc. Ngoaøi ra, trong thôøi gian qua, maëc duø ñaõ kyù hieäp ñònh vôùi Toøa Thaùnh, nhöng nhieàu nôi ôû Trung Quoác coù nhöõng vuï phaù ñoå thaùnh ñöôøng vaø thaùnh giaù Coâng Giaùo. Nhieàu ngöôøi töï hoûi: trong nhöõng tình caûnh nhö theá, Hieäp ñònh taïm thôøi maø Toøa Thaùnh kyù keát vôùi Nhaø Nöôùc Trung Quoác seõ ra sao, coù tieáp tuïc hay khoâng?
Cuoäc phoûng vaán Ñöùc Toång Giaùm Muïc Celli
Trong boái caûnh naøy, ngöôøi ta ñaëc bieät chuù yù ñeán cuoäc phoûng vaán Ñöùc Toång Giaùm Muïc Claudio Maria Celli daønh cho ñaøi truyeàn hình TGCOM24 ôû Italia hoâm 7 thaùng 6 naêm 2020, qua ñoù Ñöùc Toång Giaùm Muïc cho bieát hieäp ñònh taïm thôøi giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác veà vieäc boå nhieäm Giaùm Muïc coù theå seõ ñöôïc gia haïn 1 hay 2 naêm.
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Celli naêm nay 79 tuoåi (1941), nguyeân laø thöù tröôûng ngoaïi giao Toøa Thaùnh roài laøm Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh truyeàn thoâng xaõ hoäi töø naêm 2007 cho ñeán khi veà höu naêm 2016. Ngaøi laø tröôûng ban thöông thuyeát giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác veà hieäp ñònh vöøa noùi, ñöa tôùi quyeát ñònh cuûa Ñöùc Thaùnh Cha tha vaï tuyeät thoâng cho 8 Giaùm Muïc Trung Quoác baát hôïp phaùp, trong soá naøy 1 vò qua ñôøi tröôùc khi coâng boá vieäc giaûi vaï cuûa Toøa Thaùnh. Theo hieäp ñònh ñoù, quyeát ñònh chung keát trong vieäc boå nhieäm Giaùm Muïc taïi Trung Quoác thuoäc quyeàn Ñöùc Thaùnh Cha, nhöng vieäc choïn löïa vaø cöû öùng vieân coù theå laø do ñòa phöông. Nhö ñaõ noùi treân, trong hai naêm qua, Toøa Thaùnh ñaõ boå nhieäm 2 Giaùm Muïc taïi Trung Quoác theo theå thöùc naøy. Hai vò ñoù ñaõ ñöôïc caùc ñaïi bieåu Linh Muïc, nöõ tu vaø giaùo daân baàu leân. Roài Toøa Thaùnh cöùu xeùt vaø Ñöùc Thaùnh Cha boå nhieäm chung keát.
Hieäp ñònh taïm thôøi
Vaên baûn Hieäp ñònh taïm thôøi treân ñaây giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác chöa heà ñöôïc coâng boá vaø coù nhieàu ngöôøi, ñaëc bieät laø Ñöùc Hoàng Y Giuse Traàn Nhaät Quaân, nguyeân Giaùm Muïc Hong Kong, leân tieáng pheâ bình, vì Nhaø Nöôùc Baéc Kinh tieáp tuïc cheøn eùp Giaùo Hoäi Coâng Giaùo trong chuû tröông xen mình vaøo noäi boä cuûa moïi toân giaùo vaø eùp buoäc caùc Giaùm Muïc vaø Linh Muïc Coâng Giaùo phaûi kyù teân gia nhaäp hoäi Coâng Giaùo yeâu nöôùc do Nhaø Nöôùc ñieàu khieån.
Hieäp ñònh coù theå ñöôïc gia haïn
Trong cuoäc phoûng vaán daønh cho ñaøi truyeàn hình TGCOM24 ôû Italia hoâm 7 thaùng 6 naêm 2020 vöøa qua, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Claudio Maria Celli nhìn nhaän coù nhöõng khoù khaên, nhöõng ñoaïn "goà gheà treân ñöôøng ñi", nhöng Toøa Thaùnh tieáp tuïc haønh trình vaø muoán ñaït tôùi moät tình traïng bình thöôøng trong ñoù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Trung Quoác coù theå hoaøn toaøn bieåu loä loøng trung thaønh vôùi Tin Möøng vaø ñoàng thôøi laø Trung Hoa".
Theo Ñöùc Toång Giaùm Muïc Celli, töông quan giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác coù ñaëc tính "toân troïng, roõ raøng, ñoàng traùch nhieäm vaø nhìn xa troâng roäng". Ngaøi noùi: "Chuùng toâi coù gaéng nhìn veà töông lai, vaø chuùng toâi coá gaéng mang laïi cho töông lai nhöõng hoaït ñoäng cuûa chuùng toâi moät caên baûn saâu xa vaø toân troïng, vaø toâi coù theå noùi chuùng toâi ñang laøm vieäc theo chieàu höôùng ñoù... Haønh trình tieán böôùc vôùi Trung Quoác ñaõ ñöôïc ñeà ra trong thö cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ göûi caùc tín höõu Coâng Giaùo taïi Trung Quoác ít laâu sau khi Hieäp ñònh taïm thôøi ñöôïc kyù keát hoài naêm 2018".
Vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Celli keát luaän raèng: "Hieäp ñònh taïm thôøi seõ heát haïn vaøo thaùng 9 naêm 2020 vaø chuùng toâi phaûi tìm ra moät coâng thöùc, chuùng toâi phaûi xem ñieàu gì caàn laøm. Toøa Thaùnh chöa quyeát ñònh veà vaán ñeà naøy, moät quyeát ñònh seõ ñöôïc thoâng baùo cho chính quyeàn Trung Quoác sau ñoù".