Quyeát ñònh cuûa Toøa Thaùnh
veà coäng ñoaøn ñan tu ñaïi keát Bose
Quyeát ñònh cuûa Toøa Thaùnh veà coäng ñoaøn ñan tu ñaïi keát Bose.
G. Traàn Ñöùc Anh OP
Vatican (Vatican News 31-05-2020) - Hoâm 27 thaùng 5 naêm 2020, coù moät tin thu huùt nhieàu chuù yù ñoái vôùi nhöõng ngöôøi quan taâm theo doõi phong traøo ñaïi keát Kitoâ vaø nhöõng coäng ñoaøn môùi trong Giaùo Hoäi, ñoù laø quyeát ñònh cuûa Toøa Thaùnh, cuï theå laø cuûa chính Ñöùc Thaùnh Cha, buoäc Thaày Enzo Bianchi, 77 tuoåi, vò saùng laäp coäng ñoaøn ñaïi keát Bose vaø 3 thaønh vieân thaân tín phaûi rôøi coäng ñoaøn naøy vaø ngöng moïi chöùc vuï.
Quyeát ñònh ñöôïc ñeà ra trong saéc leänh ñöôïc Ñöùc Hoàng Y Pietro Parolin, Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh, kyù ngaøy 13 thaùng 5 naêm 2020 vôùi söï pheâ chuaån ñaëc bieät cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, nghóa laø khoâng theå khieáu naïi leân thaåm quyeàn naøo khaùc trong Giaùo Hoäi, vaø coâng boá ngaøy 27-5 vöøa qua. Tin naøy coù theå gaây ngôõ ngaøng cho dö luaän, nhöng khoâng gaây ngaïc nhieân laém ñoái vôùi nhöõng ngöôøi am töôøng vaán ñeà.
Thaày Enzo Bianchi vaø coäng ñoaøn Bose
Thaày Enzo Bianchi khoâng phaûi laø moät giaùo só, sinh naêm 1943 taïi tænh Asti. Naêm 11 tuoåi, caäu Enzo vaøo tieåu chuûng vieän, nhöng chæ ôû laïi 5 ngaøy roài veà. Thaày toát nghieäp ngaønh keá toaùn, sau ñoù theo hoïc kinh teá taïi Ñaïi hoïc Torino, baéc Italia.
Ngaøy 8 thaùng 12 naêm 1965, ngaøy beá maïc Coâng ñoàng chung Vatican 2, Enzo Bianchi, luùc aáy môùi ñöôïc 23 tuoåi, quyeát ñònh ñeán soáng 1 mình trong caên nhaø thueâ gaàn caùc noâng traïi ôû Bose, moät thoân heûo laùnh bò boû hoang thuoäc laøng Magnano, trong khu röøng nuùi Serra di Ivrea tænh Biella. 3 naêm sau ñoù, coù nhöõng ngöôøi khaùc ñeán xin gia nhaäp coäng ñoaøn vôùi thaày Enzo, trong ñoù cuõng coù moät phuï nöõ vaø moät muïc sö Tin laønh.
Ñöôïc giaùo quyeàn pheâ chuaån
Ngaøy 17 thaùng 11 naêm 1967, Ñöùc Cha Carlo Rossi, Giaùm Muïc giaùo phaän Biella sôû taïi caám söï hieän dieän cuûa nhöõng ngöôøi khoâng Coâng Giaùo khoâng ñöôïc trôû neân thaønh vieân coäng ñoaøn, vì coù nhöõng buoåi leã chung, nhöng Ñöùc Hoàng Y Michele Pellegrino, Toång Giaùm Muïc Torino, can thieäp vaø leänh caám ñoù ñöôïc huûy boû vaøo naêm sau. Vaø 6 naêm sau, chính Ñöùc Hoàng Y pheâ chuaån tu luaät cuûa coäng ñoaøn ngaøy 22 thaùng 4 naêm 1973 nhaân dòp ngaøi ñeán chuû leã tuyeân khaán cuûa 7 ñan só ñaàu tieân.
Ñôøi soáng coäng ñoaøn Bose
Trong coäng ñoaøn, moãi ñan só nam nöõ ñöôïc môøi goïi thöùc daäy luùc 4 giôø röôõi saùng vaø daønh ít laø 1 giôø ñeå ñoïc vaø nguyeän gaãm Lôøi Chuùa (lectio divina) veà moät baûn vaên Kinh Thaùnh ñöôïc coäng ñoàng quyeát ñònh chung ñeå nhaán maïnh vieäc laéng nghe Lôøi Chuùa laø nguoàn maïch thöïc söï duy nhaát cuûa tình hieäp thoâng. 6 giôø baét ñaàu kinh chung ñaàu tieân. Töø 6.45 ñeàm 7 giôø laø coâng hoäi ngaén haèng ngaøy, vaø cuõng laø dòp söûa loãi huynh ñeä. Töø 7 ñeán 8 giôø coù 1 giôø thinh laëng caàu nguyeän ñoïc saùch thieâng lieâng.
Töø 8 ñeán 12 giôø laøm vieäc chuyeân moân. 12.30 kinh nguyeän chung trong ngaøy. AÊn tröa trong thinh laëng. 14 giôø laïi laøm vieäc ñeán 5 giôø chieàu, roài 1 giôø ôû trong phoøng, ñoïc saùch, caàu nguyeän. 6 giôø röôõi chieàu, kinh chung. Sau ñoù laø böõa aên toái, ñöôïc ñoái thoaïi, trao ñoåi vôùi nhau. 8 giôø toái thinh laëng hoaøn toaøn.]
Hieän nay coäng ñoaøn coù khoaûng 80 thaønh vieân, goàm Coâng Giaùo vaø caùc heä phaùi Kitoâ khaùc: Chính Thoáng vaø Tin Laønh, nam cuõng nhö nöõ thuoäc 5 quoác tòch. Trong soá caùc thaønh vieân coù 5 Linh Muïc vaø 1 muïc sö. Coäng ñoaøn ñaïi keát Bose coù caùc huynh ñoaøn taïi Jerusalem vaø 4 nôi khaùc ôû Italia.
Xeùt veà phöông dieän giaùo luaät, coäng ñoaøn ñaïi keát Bose khoâng thuoäc Boä caùc doøng tu, vì trong ñoù coù caû nam nöõ vaø caùc thaønh vieân thuoäc caùc Giaùo Hoäi Kitoâ khaùc, nhöng laø moät Hieäp Hoäi giaùo daân tö nhaân ñöôïc Giaùo Hoäi pheâ chuaån. Vaø vôùi tö caùch ñoù Toøa Thaùnh coù theå can thieäp.
Caùc ñan só nam nöõ ôû Bose soáng ñôøi soáng coäng ñoaøn theo giaùo huaán cuûa caùc thaùnh tu haønh nhö thaùnh Pacomio, Basilio, Bieån Ñöùc, caàu nguyeän vaø lao taùc, soáng baèng coâng vieäc cuûa mình. Söù maïng duy nhaát cuûa coäng ñoaøn laø soáng theo giaùo huaán cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ.
Coäng ñoaøn canh taùc, cheá taïo caùc ñoà thuû coâng, coù xöôûng moäc, nhaø in vaø nhaø xuaát baûn Qiquajon, nghieân cöùu Kinh Thaùnh vaø giaûng thuyeát huaán giaùo. Hôn 800 saùch ñöôïc xuaát baûn, ñöôïc chia thaønh 15 boä, keå caû veà giaùo phuï, kinh thaùnh, thaàn hoïc, phuïng vuï, caùc taùc phaåm truyeàn thoáng Do thaùi giaùo vaø linh ñaïo Chính Thoáng giaùo.
Ngoaøi ra coäng ñoaøn ñoùn tieáp caùc tín höõu haønh höông vaø coù 1 nhaø nguyeän ñaïi keát.
Naêm 2016, Coäng ñoaøn ñöôïc giaûi thöôûng Heufelder vì nhöõng daán thaân giuùp caùc Giaùo Hoäi Ñoâng vaø Taây phöông xích laïi gaàn nhau.
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ca ngôïi coäng ñoaøn Bose
Ngaøy 11 thaùng 11 naêm 2018, nhaân kyû nieäm 50 naêm thaønh laäp coäng ñoaøn Bose, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ göûi thö cho thaày Enzo Bianchi ñeå chuùc möøng vaø ngaøi ñaùnh giaù cao söù vuï ñoùn tieáp, hieáu khaùch cuûa coäng ñoaøn, khoâng phaân bieät hoï laø tín höõu hay ngöôøi khoâng tin. Ñöùc Thaùnh Cha khích leä coäng ñoaøn Ñan vieän ngaøy caøng trôû thaønh nhöõng chöùng nhaân tình thöông theo Tin Möøng giöõa caùc thaønh vieân, soáng tình hieäp thoâng huynh ñeä ñích thöïc.
Hai cuoäc thanh tra toâng toøa
Thaày Enzo Bianchi cai quaûn coäng ñoaøn hôn 50 naêm trôøi, nhöng caùch thöùc haønh xöû quyeàn bính cuûa thaày vôùi thôøi gian ñaõ gaây vaán ñeà: coù nhöõng ngöôøi khoâng ñoàng yù vôùi thaày veà vaán ñeà naøy, neân naêm 2014, chính thaày ñaõ xin Toøa Thaùnh cöû hai vò do thaøy choïn ñeán thanh tra, ñoù laø Cha Michel Van Parys vaø nöõ tu Anne-Emmanuelle Deveâche. Sau 5 thaùng ñieàu tra, hai vò khuyeán khích thaày Enzo Bianchi tieáp tuïc nhieäm vuï beà treân coäng ñoaøn theâm 2 naêm nöõa, nhöng cuõng nhaán maïnh raèng "Vieäc thöïc thi caùc quyeàn bính khaùc nhau trong coäng ñoaøn ñöøng coù tính caùch ñoäc ñoaùn, nhöng minh baïch vaø coù tính caùch coâng nghò".
Cuoái naêm 2016, thaày Enzo tuyeân soá seõ töø nhieäm Beà treân vaøo ngaøy 25 thaùng 1 naêm 2017. Sau ñoù ñeán thaày Luciano Manicardi, naêm nay 63 tuoåi (1957) Phoù Beà treân, ñaûm nhaän nhieäm vuï Beà treân coäng ñoaøn. Tuy töø chöùc nhöng thaày Enzo Bianchi tieáp tuïc soáng trong chieác am cuûa thaày vaø caàu nguyeän vôùi coäng ñoaøn, tuy raèng trong thôøi gian gaàn ñaây ngöôøi ta ít thaáy thaày hieän dieän.
Cuoäc thanh tra thöù hai
Gaàn ñaây, coù nhieàu than phieàn vaø caêng thaúng trong coäng ñoaøn ñaïi keát Bose nhaát laø veà söï xen mình cuûa thaày Enzo Bianchi vaøo caùc hoaït ñoäng cuûa thaày Beà treân Manicardi vaø ban laõnh ñaïo môùi, neân ngaøy 6 thaùng 12 naêm 2019, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ quyeát ñònh cöû 3 vò ñeán thanh tra Ñan vieän Bose trong hai thaùng, ñoù laø Cha Arboleda Tamayo, ngöôøi Taây Ban Nha, Vieän Phuï Chuû tòch chi doøng Bieån Ñöùc Sublacense-Cassino, Cha Amedeo Cencini, doøng Nam Töû Baùc aùi thaùnh Canossa, quen goïi laø doøng Canossiano (F.d.CC), Coá vaán cuûa Boä caùc doøng tu, vaø Meï Anne Emmanuelle Deveâche, Vieän Maãu Ñan vieän Blauvac doøng Trappiste, ngöôøi ñaõ tham döï cuoäc thanh tra naêm 2014. 3 vò xaùc nhaän coù nhöõng vaán ñeà traàm troïng veà caùch haønh xöû quyeàn bính cuûa vò saùng laäp Enzo Bianchi vaø toaøn boä hoà sô ñieàu tra ñöôïc göûi veà Toøa Thaùnh. Vaø sau nhieàu suy nghó caàu nguyeän, Toøa Thaùnh ñi ñeán keát luaän truyeàn thaày Enzo Bianchi vaø 3 coäng söï vieân thaân tín phaûi ra khoûi coäng ñoaøn Bose. Toøa Thaùnh cuõng boå nhieäm Cha Amedeo Cencini, 72 tuoåi, laøm Ñaëc UÛy toaøn quyeàn cuûa Toøa Thaùnh veà Ñan Vieän Bose. Cha ñöôïc söï phuï giuùp cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Joseù Rodriguez Carballo, Toång thö kyù Boä caùc doøng tu vaø Ñöùc Cha Marto Arnolfo, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Vercelli, baéc Italia.
Kín ñaùo
Thoâng caùo cuûa Toøa Thaùnh cho bieát "thoâng tin treân ñaây ñöôïc dieãn ra trong söï toân troïng toái ña quyeàn ñöôïc kín ñaùo cuûa nhöõng ngöôøi lieân heä, nhöng vaøi ñoái töôïng aáy, khi ñöôïc thoâng baùo khoâng ñoùn nhaän quyeát ñònh vaø söï töø khöôùc aáy taïo theâm moät tình traïng hoãn ñoän vaø khoù khaên theâm".
Thanh minh cuûa Thaày Enzo Bianchi
Sau khi thoâng caùo cuûa Toøa Thaùnh ñöôïc coâng boá, thaày Enzo Bianchi coâng boá thoâng caùo bieän minh vaø phaûn ñoái nhöõng lôøi traùch cöù vaø quyeát ñònh cuûa Toøa Thaùnh. Thaày vieát:
"Toâi, tu só Enzo Bianchi, ngöôøi saùng laäp, nöõ tu Antonella Cariraghi, nguyeân Toång phuï traùch, thaày Lino Breda, Toång thö kyù coäng ñoaøn, vaø thaày Goffredo Boselli, ñaëc traùch phuïng vuï, chuùng toâi ñöôïc môøi taïm thôøi rôøi boû coäng ñoaøn vaø ñi soáng nôi khaùc"
"Chuùng toâi ñaõ yeâu caàu ngöôøi trao saéc leänh cho bieát nhöõng baèng chöùng veà nhöõng thieáu soùt cuûa chuùng toâi, ñeå coù theå töï veä choáng laïi nhöõng lôøi caùo gian, nhöng khoâng ñöôïc ñaùp öùng"
"Hai naêm qua, trong ñoù toâi ñaõ coá tình vaéng maët nhieàu trong coäng ñoaøn, nhaát laø soáng trong chieác am cuûa toâi, toâi ñaõ ñau khoå vì khoâng theå goùp phaàn hôïp phaùp nhö ngöôøi saùng laäp. Trong tö caùch laø ngöôøi saùng laäp, caùch ñaây hôn 3 naêm, toâi ñaõ töï nguyeän töø chöùc Beà treân, nhöng toâi hieåu raèng söï hieän dieän cuûa toâi coù theå laø moät vaán ñeà. Daàu vaäy khoâng bao giôø toâi phaûn ñoái baèng lôøi noùi hoaëc baèng vieäc laøm quyeàn bính hôïp phaùp cuûa beà treân Luciano Manicardi, moät coäng taùc vieân thaân tín cuûa toâi trong hôn 20 naêm trôøi, vôùi tö caùch laø giaùo taäp vaø phoù beà treân coäng ñoaøn, thaày ñaõ chia seû vôùi toâi, trong söï hieäp thoâng hoaøn toaøn, veà nhöõng quyeát ñònh vaø traùch nhieäm"..
Caâu hoûi lôùn baây giôø laø: coäng ñoaøn ñaïi keát Bose seõ ra sao? Ngöôøi ta hy voïng Cha Cencini vaø 2 vò Toång Giaùm Muïc trôï giuùp seõ giuùp baûo toàn ñöôïc ñoaøn suûng vaø ôn goïi ñaëc bieät cuûa coäng ñoaøn naøy maø khoâng coù söï hieän dieän "coàng keành" cuûa ngöôøi saùng laäp.