Coâng giaùo Slovak töôûng nieäm
vò giaùm muïc töû ñaïo thôøi coäng saûn Tieäp Khaéc
Coâng giaùo Slovak töôûng nieäm vò giaùm muïc töû ñaïo thôøi coäng saûn Tieäp Khaéc.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Presov (RVA News 27-05-2020) - Thöù Hai, ngaøy 25 thaùng 5 naêm 2020, Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Coäng hoøa Slovak ñaõ töôûng nieäm moät vò giaùm muïc bò cheát ruõ tuø döôùi thôøi coäng saûn Tieäp Khaéc, ñoù laø Ñöùc cha Pavel Peter Gojdic (1888-1960). Moät bia töôûng nieäm Ñöùc cha ñöôïc döïng leân, taïi nhaø thôø Leopoldov, nôi ngaøi chòu cheát vaø ñöôïc khaùnh thaønh trong dòp naøy.
Ñöùc cha Gojdic sinh naêm 1888, gaàn thaønh phoá Presov ôû mieàn ñoâng Slovak vaø thuoäc Giaùo hoäi Coâng giaùo nghi leã Ñoâng phöông; gia nhaäp doøng thaùnh Basilia vaø naêm 1926, khi ñöôïc 38 tuoåi, ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm Giaùm quaûn Toâng toøa giaùo phaän Preseov vaø thuï phong giaùm muïc naêm sau ñoù (1907) taïi Ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ, ôû Roma.
Trong thôøi theá chieán thöù II, ngaøi laø giaùm muïc duy nhaát taïi Slovak coâng khai leân tieáng phaûn ñoái choáng laïi chính saùch cuûa cheá ñoä Ñöùc quoác xaõ baùch haïi ngöôøi Do thaùi vaø ñaõ ban pheùp röûa toäi, theo hình thöùc, cho haøng traêm ngöôøi Do thaùi ñeå cöùu thoaùt hoï khoûi cuoäc dieät chuûng.
Döôùi thôøi coäng saûn Tieäp Khaéc, Ñöùc cha Gojdic ñaõ töø khöôùc moïi duï doã vaø söùc eùp cuûa nhaø caàm quyeàn, nhaát ñònh khoâng töø boû ñöùc tin Coâng giaùo vaø khoâng caét ñöùt tình hieäp thoâng vôùi Ñöùc Giaùo hoaøng. Ngaøy 28/4/1950, nhaø nöôùc tuyeân boá ñaët Giaùo hoäi Coâng giaùo nghi leã Ñoâng phöông taïi Tieäp khaéc ra ngoaøi voøng phaùp luaät. Ñöùc cha Gojdic bò baét vaø caàm tuø laàn löôït taïi nhieàu traïi giam. Trong moät vuï xöû aùn nguïy taïo hoài thaùng gieâng naêm 1951, ngaøi bò keát aùn tuø chung thaân vaø phaït 200,000 ñoàng couronne, vaø bò töôùc quyeàn coâng daân. Töø nhaø tuø naøy chuyeån sang nhaø tuø khaùc, Ñöùc cha chòu moïi hình phaït taâm lyù vaø moïi tuûi nhuïc. Ngaøi qua ñôøi ngaøy 17 thaùng 7 naêm 1960 taïi nhaø beänh xaù cuûa nhaø tuø Leopoldo, thoï 72 tuoåi, vaø ñöôïc Ñöùc Thaùnh cha Gioan Phaoloâ II phong chaân phöôùc ngaøy 04 thaùng 11 naêm 2001.
Hoài naêm 2008, Vieän Yashem töôûng nieäm cuoäc dieät chuûng Do thaùi ôû Jerusalem ñaõ truy taëng Ñöùc cha töôùc hieäu "Ngöôøi coâng chính nôi caùc daân nöôùc" vaø qua ñoù, ngaøi cuõng ñöôïc ngöôøi Do thaùi coi nhö vò thaùnh.
Trong soá caùc vò hieän dieän trong buoåi khaùnh thaønh bia töôûng nieäm Chaân phöôùc Giaùm muïc Gojdic, taïi nhaø tuø Leopoldo hoâm 25 thaùng 5 naêm 2020, coù Ñöùc cha Jan Babjak, Toång giaùm muïc giaùo phaän Presov, oâng Igor Rintel, Phoù Chuû tòch Ban chaáp haønh trung öông caùc Coäng ñoàng Do thaùi giaùo ôû Coäng hoøa Slovak vaø Chuû tòch Quoác hoäi Slovak.
Ban chieàu cuøng ngaøy 25 thaùng 5 naêm 2020, coù moät hoäi nghò tröïc tuyeán veà Ñöùc cha Gojdic vaø veà cuoäc ñoái thoaïi giöõa coäng ñoaøn Kitoâ vaø Do thaùi giaùo. Ñöùc Hoàng y Kurt Koch, Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh hieäp nhaát caùc tín höõu Kitoâ vaø Lieân laïc vôùi Do thaùi giaùo ñaõ höôùng daãn vaøo hoäi nghò naøy.
(KNA 23-5-2020)