Chöông trình hoaït ñoäng
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong boái caûnh ñaïi dòch
Chöông trình hoaït ñoäng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong boái caûnh ñaïi dòch.
G. Traàn Ñöùc Anh OP
Vatican (RVA News 3-05-2020) - Coronarivus ñaõ aûnh höôûng maïnh ñeán chöông trình hoaït ñoäng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha töø thöôïng tuaàn thaùng 3 naêm 2020 vaø coøn keùo daøi suoát naêm, ñaëc bieät aûnh höôûng ñeán caùc döï aùn toâng du cuûa ngaøi taïi nöôùc ngoaøi.
Chuùa nhaät 3 thaùng 5 naêm 2020 laø gaàn 2 thaùng Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ bò ñoùng laïi, bieåu töôïng tình traïng ñau thöông cuûa Toøa Thaùnh vaø Quoác gia thaønh Vatican vì ñaïi dòch Covid-19. Ngaøy 4 thaùng 5 naêm 2020, nöôùc YÙ chính thöùc böôùc sang giai ñoaïn 2 cuûa cuoäc chieán choáng ñaïi dòch naøy, giai ñoaïn quen ñöôïc goïi laø "soáng vôùi virus". Moät soá hoaït ñoäng ñöôïc môû laïi, 4 trieäu röôõi ngöôøi daân YÙ ñi laøm vieäc laïi ôû caùc coâng sôû, xí nghieäp vaø caùc dòch vuï khaùc, nhöng caùc buoåi leã toân giaùo coù giaùo daân tham döï vaãn chöa ñöôïc giaûi toûa vaø chöa ai coù theå noùi bao giôø nöôùc YÙ seõ tieán sang giai ñoaïn 3 vôùi nhieàu töï do hôn.
AÛnh höôûng cuûa Covid-19 ñoái vôùi chöông trình Ñöùc Thaùnh Cha vaø Toøa Thaùnh
Tình traïng treân ñaây cuõng aûnh höôûng lôùn ñeán chöông trình hoaït ñoäng cuûa Toøa Thaùnh noùi chung vaø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha noùi rieâng. Thöïc vaäy, caùc buoåi leã lôùn do Ñöùc Thaùnh Cha chuû söï coù giaùo daân tham döï ñeàu bò huûy boû, hoaëc ñöôïc cöû haønh tröïc tuyeán, nhö caùc leã nghi Tuaàn Thaùnh, hoaëc leõ ra thaùnh leã truyeàn chöùc Linh Muïc Chuùa Nhaät 3 thaùng 5 naêm 2020, Chuùa nhaät Chuùa Chieân Laønh cuõng laø ngaøy theá giôùi caàu cho ôn goïi. Caû nhöõng sinh hoaït lôùn cuõng bò hoaõn laïi nhö Ñaïi Hoäi caùc gia ñình Coâng Giaùo theá giôùi laàn thöù 10 leõ ra tieán haønh taïi Roma töø ngaøy 23 ñeán 27 thaùng 6 naêm 2020, vôùi chuû ñeà "Tình yeâu gia ñình: ôn goïi vaø con ñöôøng neân thaùnh" nhaân dòp kyû nieäm 5 naêm Toâng Huaán "Amoris Laetitia" (Nieàm vui Yeâu thöông), nay ñöôïc dôøi laïi ñeán thaùng 6 naêm 2021.
Caû Ñaïi Hoäi Thaùnh Theå quoác teá laàn thöù 52 taïi Budapest, thuû ñoâ Hungari, döï kieán töø ngaøy 13 ñeán 20 thaùng 9 naêm 2020, cuõng bò dôøi laïi 1 naêm, tôùi thaùng 9 naêm 2021, vì ñaïi dòch Covid-19. Ñaïi hoäi Thaùnh Theå quoác teá taïi Hungari coù chuû ñeà laø "Taát caû caùc nguoàn maïch cuûa Ta ôû nôi con" (Tv 87,7).
AÛnh höôûng tieâu cöïc veà taøi chaùnh
Töø 2 thaùng qua, Covid-19 ñaõ vaø tieáp tuïc gaây thieät haïi raát nhieàu cho Toøa Thaùnh vaø Quoác gia thaønh Vatican veà phöông dieän taøi chaùnh. Chæ caàn nghó ñeán Baûo taøng vieän Vatican, vôùi 6 trieäu khaùch thaêm moãi naêm, 20 ngaøn ngöôøi moãi ngaøy, bò ñoùng cöûa khieán cho moät nguoàn thu nhaäp lôùn cuûa Toøa Thaùnh bò maát ñi. Caû hoaït ñoäng baùc aùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha cuõng bò giôùi haïn giöõa luùc nhu caàu trôï giuùp ngöôøi ngheøo gia taêng. Vì theá Ñöùc Hoàng Y Krajewski, Chaùnh sôû töø thieän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha phaûi vieát thö keâu goïi khoaûng 250 Hoàng Y, Giaùm Muïc vaø caùc chöùc saéc thuoäc gia ñình Giaùo Hoaøng, ñoùng goùp moãi ngöôøi moät thaùng löông, ñeå hoã trôï hoaït ñoäng baùc aùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Trong soá caùc hoaït ñoäng töø thieän cuûa ngaøi coù vieäc trao taëng 10 maùy thôû - giaù moãi maùy khoaûng 30 ngaøn Euro - cho 3 nhaø thöông ôû Rumani, Madrid Taây Ban Nha vaø Lecce nam Italia.
Laàn ñaàu tieân töø 42 naêm khoâng coù cuoäc toâng du haûi ngoaïi?
Ñaëc bieät neáu khoâng coù thay ñoåi baát ngôø, coù theå noùi naêm 2020, laàn ñaàu tieân töø 42 naêm nay, töùc laø töø thôøi Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ 2 naêm 1978, khoâng coù cuoäc vieâng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng ôû nöôùc ngoaøi.
Döï aùn thaêm Malta bò hoaõn
Thöïc vaäy, leõ ra cuoái thaùng 5 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñeán vieáng thaêm taïi Malta töø saùng tôùi chieàu, quoác gia chæ caùch Roma 1 giôø 20 phuùt bay. Ngaøi muoán caùm ôn quoác gia naøy ñaõ ñoùn tieáp vaø giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi di daân töø Baéc Phi ñi taøu tôùi ñaây. Nhöng roài Coronavirus ñaõ laøm cho chuyeán ñi naøy bò dôøi laïi ñeán moät thôøi ñieåm chöa ñöôïc xaùc ñònh.
Döï aùn thaêm Indonesia, Ñoâng Timor vaø Papua taân Guinea, Irak, Nam Sudan bò boû
Roài ñeán thaùng 9 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha döï tính thöïc hieän moät chuyeán ñi lôùn taïi Indonesia vaø Ñoâng Timor thuoäc AÙ chaâu, roài sang Papua taân Guinea thuoäc UÙc chaâu nhöng roài döï aùn naøy cuõng bò ngöng laïi. Ñöùc Thaùnh Cha cuõng ñaõ nhaän lôøi treân nguyeân taéc ñeán thaêm hai nöôùc gaëp khoù khaên laø Irak vaø Nam Sudan nhöng döï tính naøy cuõng khoâng thaønh, khoâng nhöõng vì Coronavirus, nhöng coøn vì tình traïng vaãn coøn baát an taïi hai nöôùc lieân heä. Cuoäc vieáng thaêm Nam Sudan seõ laø chuyeán vieáng thaêm ñaïi keát, vì cuøng ñeán nöôùc naøy vôùi Ñöùc Thaùnh Cha coøn coù Ñöùc Toång Giaùm Muïc Justin Welby, Giaùo Chuû Lieân hieäp Anh giaùo vaø vò thuû laõnh cuûa Giaùo Hoäi Tin Laønh tröôûng laõo xöù Ecosse.
Taàm quan troïng cuûa caùc cuoäc toâng du
Caùc cuoäc toâng du cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi nöôùc ngoaøi laø moät phöông tieän raát yù nghóa vaø quan troïng cuûa Toøa Thaùnh. Ñaây laø moät söï phoái hôïp ñaëc bieät giöõa cuoäc vieáng thaêm quoác gia vaø ñoàng thôøi cuõng laø moät bieán coá toân giaùo ñoâng ñaûo tín höõu tham döï. Trong tö caùch laø Quoác tröôûng Quoác gia thaønh Vatican, Ñöùc Thaùnh Cha chæ coù theå vieáng thaêm moät nöôùc khaùc neáu coù lôøi môøi chính thöùc cuûa caùc vò quoác tröôûng cuûa nöôùc lieân heä, vaø ñoàng thôøi trong tö caùch laø chuû chaên cuûa Giaùo Hoäi, cuoäc vieáng thaêm ñoäng vieân toaøn theå Giaùo Hoäi ñòa phöông. Duø ngöôøi ta muoán giôùi haïn soá tín höõu tham döï, moät cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vaãn thu huùt haøng traêm ngaøn, neáu khoâng muoán noùi laø haøng trieäu ngöôøi ñích thaân tham döï hoaëc theo doõi qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng.
Trong tö caùch laø quoác khaùch, Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng coù theå bieåu loä nhöõng mong öôùc cuûa ngaøi, nôi maø ngöôøi ta khoâng saün loøng nghe noùi veà ñaïo lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo; nhöõng cuoäc taäp trung ñoâng ñaûo caùc tín höõu nhö theá laø moät cuoäc bieåu döông söùc sinh ñoäng cuûa Giaùo Hoäi ñòa phöông.
Caùc chuyeán toâng du cuûa caùc caùc vò Tieàn Nhieäm
Nhìn laïi quaù khöù, Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ 2 laø vò Giaùo Hoaøng ñaàu tieân söû duïng caùc cuoäc toâng du nhö theá. Trong hôn 26 naêm laøm giaùo hoaøng, ngaøi ñaõ duøng hình thöùc toâng du nhö theá trong söù maïng chính trò, toân giaùo vaø muïc vuï. Ngaøi ñaõ thöïc hieän 104 chuyeán toâng du taïi 129 quoác gia, ñi gaàn 1 trieäu 200 ngaøn caây soá. Thaùnh leã ngaøi cöû haønh trong Ngaøy Quoác Teá giôùi treû ôû Manila Philippine hoài naêm 1995 tröôùc soá ngöôøi ñoâng ñaûo chöa töøng coù. Vaø vaøo dòp leã Chuùa Thaùnh Thaàn hieän xuoáng naêm 1979, tröôùc haøng traêm ngaøn tín höõu taïi thuû ñoâ Varsava, ngaøi ñaõ caàu nguyeän cho söï ñoåi môùi traùi ñaát, bieán coá ñoù ñöôïc coi nhö khôûi ñaàu phong traøo ñöa tôùi söï chaám döùt khoái coäng saûn Ñoâng AÂu.
Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc 16
Tröôùc söùc maïnh vaø aûnh höôûng cuûa caùc cuoäc toâng du nhö theá, ngöôøi keá nhieäm ngaøi laø Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc 16, tuy ñaõ lôùn tuoåi vaø khoâng coù söùc khoûe nhieàu nhö Ñöùc Gioan Phaoloâ 2, nhöng bình quaân ngaøi vaãn thöïc hieän 3 cuoäc vieáng thaêm röôõi moãi naêm trong hôn 7 naêm laøm giaùo hoaøng. Caû trong nhöõng laõnh vöïc khoù khaên veà ngoaïi giao, cuoäc vieáng thaêm nhö theá vaãn höõu ích. Ví duï Anh quoác voán laø nöôùc coù phaàn laïnh nhaït vôùi Coâng Giaùo, nhöng nhôø cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Bieån Ñöùc 16, quan heä giöõa hai Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø Anh giaùo, cuõng nhö giöõa Vatican vaø Anh quoác trôû neân ñaäm ñaø hôn.
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñöông kim cho ñeán nay trung bình ngaøi thöïc hieän 4 chuyeán toâng du röôõi moãi naêm. Trong soá nhöõng cuoäc vieáng thaêm cuûa ngaøi gaây aán töôïng maïnh nhaát phaûi keå ñeán cuoäc gaëp gôõ cuûa ngaøi vôùi Ñöùc Thöôïng Phuï Chính Thoáng Nga Kirill ôû phi tröôøng thuû ñoâ La Habana cuûa Cuba, laøm tan baêng giaù giöõa Chính Thoáng Nga vaø Coâng Giaùo. Hoaëc chuyeán ñi cuûa ngaøi taïi Abu Dhabi ñaõ caûi tieán raát nhieàu quan heä giöõa Coâng Giaùo vaø Hoài giaùo, vôùi tuyeân ngoân veà tình huynh ñeä nhaân loaïi kyù keát giöõa ngaøi vaø vò ñaïi Iman Ñeàn thôø Hoài giaùo Al Azhar ôû Cairo Ai Caäp, thaåm quyeàn cao nhaát cuûa 900 trieäu tín höõu Hoài giaùo Sunnit. Cuoäc vieáng thaêm ñoù cuõng goùp phaàn môû ñöôøng cho cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ döï kieán vaøo thaùng 9 naêm nay taïi Indonesia, quoác gia ñoâng tín höõu Hoài giaùo nhaát vôùi 227 trieäu tín ñoà. Hy voïng döï aùn vieáng thaêm naøy seõ dieãn ra khi tình hình cho pheùp.