Bao giôø môû laïi caùc buoåi leã coù giaùo daân?
Bao giôø môû laïi caùc buoåi leã coù giaùo daân?
G. Traàn Ñöùc Anh O.P
Roma (Vatican News 26-04-2020) - Sau hôn 1 thaùng röôõi bò ngöng vì ñaïi dòch Covid-19, nhieàu coäng ñoaøn toân giaùo ñang hoaëc saép söûa môû laïi caùc hoaït ñoäng phuïng töï coù giaùo daân tham döï, nhöng vôùi caùc bieän phaùp haïn cheá, phoøng ngöøa lan laây Coronavirus.
Thöïc vaäy, Ñeàn thôø vaø Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ ñaõ bò ñoùng cöûa töø ngaøy 10 thaùng 3 naêm 2020. 1 thaùng röôõi ñaõ troâi qua töø ngaøy bieåu töôïng cuûa caùc hoaït ñoäng toân giaùo noùi chung vaø cuûa Coâng Giaùo noùi rieâng bò ngöng laïi vì ñaïi dòch Covid-19. Nhöng ñoù ñaây, taïi nhieàu ñòa phöông, caùc hoaït ñoäng toân giaùo daàn daàn ñöôïc môû laïi, vôùi caùc thaùnh leã coù giaùo daân ñöôïc tham döï, ban ñaàu vôùi moät soá nhoû, vaø ñöôïc nôùi roäng theâm, tuy luoân luoân phaûi tuaân giöõ caùc bieän phaùp phoøng ngöøa lan laây Coronavirus.
Haøn quoác
Taïi AÙ chaâu, hoâm 20 thaùng 4 naêm 2020, Chính Phuû Haøn Quoác ñaõ nôùi roäng caùc bieän phaùp phong toûa vaø cho môû laïi moät soá hoaït ñoäng, trong ñoù coù caùc thaùnh ñöôøng, tröôùc söï tieáp tuïc giaûm suùt soá ngöôøi bò laây nhieãm Coronavirus.
Caùc nöôùc AÂu Chaâu
Taïi AÂu Chaâu, thuoäc haøng ñaàu tieân môû laïi caùc hoaït ñoäng toân giaùo theo chieàu höôùng naøy phaûi keå ñeán Ba Lan, baét ñaàu töø thöù hai 20 thaùng 4 naêm 2020, vôùi soá tín höõu ñöôïc döï leã laø 50 ngöôøi.
- Taïi Coäng hoøa Tieäp, baét ñaàu töø thöù hai 27 thaùng 4 naêm 2020, coù theå coù 15 ngöôøi döï moãi thaùnh leã, tieáp ñeán töø ngaøy 1 thaùng 5 naêm 2020 coù theå coù 30 ngöôøi döï, roài töø ngaøy 8 thaùng 6 naêm 2020, taát caû caùc thaùnh ñöôøng seõ ñöôïc môû cho taát caû moïi ngöôøi döï leã.
- Taïi Coäng hoøa Lieân Bang Ñöùc, bang ñaàu tieân trong soá 16 bang ñaõ cho môû laïi caùc buoåi leã toân giaùo coù giaùo daân tham döï, laø bang Sachsen (Sassia), ôû mieàn Ñoâng nöôùc Ñöùc, cho môû laïi töø hoâm 20 thaùng 4 naêm 2020, trong giai ñoaïn ñaàu khoâng quaù 15 ngöôøi döï leã roài seõ nôùi roäng. Cuõng vaäy ñoái vôùi thuû ñoâ Berlin vôùi 50 ngöôøi döï leã moãi laàn.
Nhieàu bang khaùc taïi Ñöùc cuõng thoâng baùo vieäc daàn daàn môû laïi caùc buoåi leã toân giaùo coù giaùo daân tham döï töø sau ngaøy 30 thaùng 4 naêm 2020. Ví duï bang Bavaria, coù ñoâng tín höõu Coâng Giaùo nhaát taïi Ñöùc, cho bieát vieäc môû laïi caùc buoåi leã coù giaùo daân seõ baét ñaàu töø thöù hai 4 thaùng 5 naêm 2020.
Hoâm 24 thaùng 4 naêm 2020, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñöùc ñaõ coâng boá moät loaït caùc bieän phaùp veä sinh phoøng choáng Coronavirus neân thi haønh sau khi môû laïi caùc thaùnh leã coù giaùo daân tham döï, tuy raèng tröôùc ñoù moät soá giaùo phaän ñaõ ñeà ra caùc bieän phaùp, vì thôøi ñieåm môû laïi caùc buoåi leã khaùc nhau tuøy theo moãi bang vaø giaùo phaän.
- Taïi Thuïy Só, Chính phuû Lieân bang cho bieát caùc buoåi cöû haønh toân giaùo coâng coäng taïi nöôùc naøy tieáp tuïc bò caám cho ñeán ngaøy 8 thaùng 6 naêm 2020, tuy nhieân caùc leã an taùng coù theå ñöôïc nôùi loûng töø ngaøy 27 thaùng 4 naêm 2020, nhöng chæ ñöôïc pheùp cöû haønh trong khuoân khoå gia ñình.
- Coâng Giaùo taïi AÙo ñang chuaån bò môû laïi caùc buoåi leã töø ngaøy 15 thaùng 5 naêm 2020.
- Taïi Phaùp, Chính phuû döï kieán seõ thaåm ñònh vaán ñeà môû cöûa caùc nhaø thôø vaøo ñaàu hoaëc giöõa thaùng 6 naêm 2020.
- Coøn taïi Boà ñaøo nha, vieäc môû cöûa nhaø thôø coù giaùo daân tham döï phuïng vuï, döï kieán töø thaùng 5 naêm 2020.
Italia
Taïi Italia, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc cuõng ñang laøm vieäc vôùi chính phuû ñeå nôùi roäng caùc ñieàu kieän cöû haønh caùc leã nghi toân giaùo, sau ngaøy 4 thaùng 5 naêm 2020, khi ñaát nöôùc naøy tieán qua giai ñoaïi thöù 2 trong cuoäc chieán choáng ñaïi dòch Covid-19.
Hoâm 24 thaùng 4 naêm 2020, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Italia, Ñöùc Hoàng Y Gualtiero Bassetti, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Perugia, keâu goïi môû laïi caùc thaùnh leã coù giaùo daân tham döï vaø caùc leã an taùng coù thaân nhaân döï leã. Ñöùc Hoàng Y Bassetti, noùi raèng: "Toâi chaân thaønh noùi vôùi taát caû caùc cô quan vaø caùc toå chöùc: nay ñaõ ñeán luùc môû laïi caùc thaùnh leã chuùa nhaät vaø caùc leã an taùng taïi nhaø thôø, khoâng keå bí tích röûa toäi vaø caùc bí tích khaùc, dó nhieân laø theo caùc bieän phaùp caàn thieát ñeå baûo ñaûm an ninh, tröôùc söï hieän dieän cuûa nhieàu ngöôøi taïi nhöõng nôi coâng coäng".
Maët traùi cuûa caùc buoåi leã tröïc tuyeán
Trong thôøi gian qua, haàu heát caùc nôi trong Giaùo Hoäi hoaøn vuõ, baét ñaàu töø Vatican, caùc buoåi leã ñöôïc tröïc tuyeán. Nhöng trong thaùnh leã tröïc tuyeán luùc 7 giôø saùng ngaøy 17 thaùng 4 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caûnh giaùc ñöøng bieán Giaùo Hoäi thaønh moät coäng ñoaøn tieàm theå, khoâng coù ñôøi soáng coäng ñoaøn. Ngaøi noùi: "Moät tình thaân maät maø khoâng coù coäng ñoaøn, khoâng coù Giaùo Hoäi, khoâng coù caùc bí tích, ñoù laø ñieàu nguy hieåm, noù coù theå trôû thaønh moät thöù thaân maät chæ coù tính chaát tri thöùc, taùch rôøi khoûi daân Chuùa."
Töø ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha nhaän xeùt raèng "trong thôøi kyø ñaïi dòch naøy, ngöôøi ta hieäp thoâng qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng, nhöng khoâng ôû gaàn nhau, nhö ñang xaûy ra trong Thaùnh Leã naøy. Ñoù laø moät tình traïng khoù khaên, khieán caùc tín höõu khoâng theå tham döï caùc buoåi cöû haønh vaø coù theå töï mình röôùc leã thieâng lieâng. Chuùng ta phaûi ra khoûi ñöôøng haàm naøy ñeå cuøng nhau taùi trôû thaønh Giaùo Hoäi vôùi nhau, vì ñaây khoâng phaûi laø moät Giaùo Hoäi, nhöng laø moät Giaùo Hoäi ôû trong tình traïng khoù khaên, coù nguy cô trôû thaønh tieàm theå."
Coù moät khía caïnh khaùc Ñöùc Thaùnh Cha khoâng noùi tôùi, nhöng raát thöïc tieãn, ñoù laø khoâng coù giaùo daân tham döï caùc buoåi leã, thì giaùo xöù seõ bò thieáu huït taøi chaùnh, gaëp khoù khaên trong vieäc trang traûi caùc phí toån cuûa giaùo xöù.
Loøng khao khaùt cuûa caùc tín höõu
Nhöõng söï kieän treân ñaây noùi leân loøng khaùt khao cuûa caùc tín höõu ñöôïc tham döï thaùnh leã tröïc tieáp, vaø ra khoûi tình traïng bò haïn cheá hieän nay vì ñaïi dòch. Trong boái caûnh naøy, ñaây ñoù coù nhöõng vuï nhaân vieân an ninh nhaø nöôùc can thieäp thaùi quaù. Nhö taïi Italia, coù ít nhaát 40 Linh Muïc bò caûnh saùt laøm bieân baûn phaït, hoaëc baét ngöng thaùnh leã ñang cöû haønh vì cho raèng caùc vò vi phaïm caùc qui luaät an ninh choáng Coronavirus. Nhöng moät ban luaät sö ñang chuaån bò giuùp caùc Linh Muïc khôûi toá choáng laïi nhöõng haønh ñoäng laïm duïng quyeàn bính vaø phaït sai traùi trong nhöõng vuï naøy. Moät vaøi ñaïi bieåu quoác hoäi nhö oâng Vittorio Sgarbi thuoäc ñaûng Forza Italia vaø oâng Enrico Aimi, hoaëc thöôïng nghò só Alessandro Pagano, ñöa moät soá vuï ra tröôùc quoác hoäi ñeå traùch cöù chính phuû haïn cheá töï do toân giaùo.
- Nhö vuï chieàu ngaøy 30 thaùng 3 naêm 2020, cha sôû Domenico Cirigliano, 76 tuoåi, cuûa Giaùo Xöù Ñöùc Meï Truyeàn Tin ôû Rocca Imperiale, tænh Cosenza, nam Italia, ñaõ caàm thaùnh giaù pheùp laï tieán qua caùc ñöôøng phoá trong giaùo xöù ñeå laøm pheùp cho daân chuùng. Daân chuùng raát haøi loøng vaø môû cöûa soå ñoùn nhaän. Caùc baïn treû uûng hoä qua whatsapp. Cha ñi moät mình vaø khoâng coù nguy cô gaây laây nhieãm virus cho ai, nhöng ñaõ bò caûnh saùt laäp bieân baûn phaït 400 Euro vaø neáu traû tieàn phaït ngay trong voøng 5 ngaøy thì ñöôïc giaûm xuoáng coøn 280 Euro. Thò tröôûng cuõng buoäc cha Domenico bò caùch ly 14 ngaøy.
- Hoaëc taïi Marina di Ceveteri, mieàn Lazio, gaàn Roma, hoâm 15 thaùng 3 naêm 2020, 2 caûnh saùt ñoät nhaäp thaùnh ñöôøng buoäc 1 Linh Muïc laø cha Mimmo thuoäc giaùo xöù thaùnh Phanxicoâ, phaûi ngöng thaùnh leã ñang cöû haønh khoâng coù giaùo daân tham döï. Caûnh saùt noùi raèng cha ñaõ khoâng ñoùng cöûa nhaø thôø, vaø beân ngoaøi thaùnh ñöôøng coù vaøi giaùo daân.
- Hoaëc hoâm chuùa nhaät 19 thaùng 4 naêm 2020, taïi giaùo phaän Cremona, cha sôû giaø Lino Viola, 88 tuoåi cöû haønh thaùnh leã coù 1 gia ñình 6 ngöôøi ñang coù tang döï leã, vaøi ngöôøi khaùc leûn vaøo döï leã "keù". 1 nhaân vieân hieán binh ñeán buoäc cha ngöng thaùnh leã, nhöng cha khoâng chòu. Ñöùc Hoàng Y Becciu Toång tröôûng Boä Phong thaùnh vaø Ñöùc Hoàng Y Krajewski Chaùnh sôû töø thieän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ baøy toû lieân ñôùi vôùi cha giaø. Hieán binh (Carabieri) ñaõ bieân phaït cha Viola 680 Euro, nhöng nhieàu ngöôøi khuyeân cha khieáu naïi, ñöøng traû tieàn phaït baát coâng naøy.
Trang maïng "La baøn thöôøng nhaät môùi" (La Nuova Bussola quotidiana) truyeàn ñi ngaøy 18 thaùng 4 naêm 2020 cho bieát Luaät sö Francesco Fontana, thuoäc luaät sö ñoaøn ôû thaønh phoá Milano, ñang thu thaäp caùc döï kieän vaø taøi lieäu ñeå giuùp caùc Linh Muïc bò phaït oan khôûi toá choáng laïi nhöõng vuï laïm quyeàn cuûa caûnh saùt, hoaëc do söï quaù soát saéng, hoaëc vì thaønh kieán, aùc caûm vôùi toân giaùo.
Trong khi chôø ñôïi, luaät sö Francesco Fontana khuyeân caùc Linh Muïc bò phaït ñöøng traû tieàn phaït vì nhöõng hình phaït ñoù traùi luaät (KNA 20-4-2020)
Taïi Phaùp
Taïi Phaùp cuõng coù vuï töông töï, nhöng giaùo quyeàn beânh vöïc caùc linh muïc vaø phaûn ñoái haønh ñoäng sai luaät cuûa caùc nhaân vieân an ninh.
Thöïc vaäy, Ñöùc Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Paris, Michel Aupetit, toá giaùc 3 caûnh saùt voõ trang ñaõ ñoät nhaäp moät thaùnh ñöôøng ôû Paris trong luùc 3 Linh Muïc ñang cöû haønh thaùnh leã ñeå yeâu caàu ngöng buoåi leã, traùi vôùi qui luaät caám caûnh saùt voõ trang vaøo 1 thaùnh ñöôøng.
Vuï naøy dieãn ra hoâm chuùa nhaät 19 thaùng 4 naêm 2020 taïi giaùo xöù Saint-Andreù-de-l'Europe, thuoäc quaän 8, trong luùc cha sôû Philippe de Maistre ñang cöû haønh thaùnh leã vôùi 2 Linh Muïc ñoàng teá, cuøng vôùi 1 ngöôøi giuùp leã, 1 ca tröôûng, 1 ngöôøi ñaùnh ñaøn vaø 3 giaùo daân thöa kinh vaø ñoïc saùch. Giöõa thaùnh leã, coù 3 caûnh saùt vaøo nhaø thôø vaø yeâu caàu ngöng thaùnh leã, baát chaáp luaät caám caùc caûnh saùt voõ trang khoâng ñöôïc vaøo nhaø thôø.
Cha Philippe keå laïi: "Toâi tieáp tuïc daâng leã, nhöng caûnh saùt truyeàn toâi phaûi ngöng. Tröôûng toaùn caûnh saùt ñoøi laäp bieân baûn vaø ñeå cho 2 caûnh saùt vieân tieán haønh. Ngöôøi giuùp leã cuûa toâi, cuõng laø moät nhaân vieân caûnh saùt, ñaõ xuoáng noùi chuyeän vôùi vôùi hoï. Sau 20 phuùt hoï ra ñi, sau khi ñoøi 3 giaùo daân phaûi ra khoûi nhaø thôø". Sau cuøng, cha sôû khoâng bò laäp bieân baûn.
Cha Philippe ñeán toøa thò chính quaän 8 ôû Paris ñeå baùo caùo söï vieäc, vaø hoï ñaõ can thieäp ngay vôùi sôû caûnh saùt ñòa phöông. Cha cuõng trình Ñöùc Toång Giaùm Muïc Aupetit vaø ngaøi ñaõ maïnh meõ toá giaùc vuï naøy hoâm 22 thaùng 4 naêm 2020 treân ñaøi phaùt thanh Coâng Giaùo Radio Notre Dame. Ngaøi noùi: "Caûnh saùt ñaõ voõ trang vaøo trong moät thaùnh ñöôøng! Nhöng trong nhaø thôø khoâng coù keû khuûng boá! Caàn phaûi giöõ bình tónh vaø chaám döùt troø xieäc naøy. Chaúng vaäy ngöôøi ta seõ leân tieáng vaø (...) suûa lôùn!" (Le Figaro 22-4-2020)