Chuùng ta ñöôïc keâu goïi chaêm soùc
vaø toân troïng taát caû caùc thuï taïo
Ñöùc Thaùnh cha: Chuùng ta ñöôïc keâu goïi chaêm soùc vaø toân troïng taát caû caùc thuï taïo.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 22-04-2020) - Saùng thöù Tö, 22 thaùng 4 naêm 2020, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ thöïc hieän buoåi tieáp kieán tröïc tuyeán thöù baûy, töø thö vieän Giaùo hoaøng trong dinh toâng toøa, khoâng coù tín höõu tham döï. Hình thöùc naøy coù leõ coøn keùo daøi vì chính phuû Italia, tuy coù chuaån bò tieán sang giai ñoaïn hai thôøi ñaïi dòch Covid-19, töø thöù hai 4/5 tôùi ñaây, nhöng theo döï kieán con soá xí nghieäp vaø caùc hoaït ñoäng ñöôïc môû laïi vaãn coøn bò haïn cheá.
Thöïc vaäy, trong moät tuaàn qua, ñaïi dòch tieáp tuïc lan roäng treân theá giôùi: tính ñeán chieàu ngaøy 21 thaùng 4 naêm 2020, soá ngöôøi bò nhieãm coronavirus treân hoaøn caàu leân tôùi gaàn 2 trieäu 560,000 ngöôøi, vaø soá ngöôøi cheát leân tôùi gaàn 178,000.
Cuõng nhö nhöõng laàn tröôùc ñaây, hieän dieän trong buoåi tieáp kieán taïi thö vieän dinh Giaùo hoaøng, ngoaøi Ñöùc Thaùnh cha vaø hai giaùm chöùc thuoäc Phuû Giaùo hoaøng, coù taùm linh muïc thoâng dòch baøi huaán giaùo vaø nhöõng lôøi chaøo cuûa Ñöùc Thaùnh cha ra caùc sinh ngöõ chính. Caùc vò giöõ moät khoaûng caùch an toaøn ñoái vôùi nhau ñeå traùnh laây nhieãm. Caùc cô quan truyeàn thoâng Vatican- Vatican News vaø Vatican Media, cuõng nhö ñaøi truyeàn hình TV 2000 cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Italia tröïc tieáp truyeàn ñi buoåi tieáp kieán.
Ñaàu buoåi tieáp kieán, coù phaàn toân vinh Lôøi Chuùa vôùi baøi ñoïc ngaén trích töø saùch Saùng Theá (St 2,8-9.15), keå laïi vieäc Thieân Chuùa döïng neân con ngöôøi vaø ñaët hoï nôi vöôøn ñòa ñaøng. Ngaøi laøm cho moïi thöù caây moïc leân töø loøng ñaát ñeå nuoâi soáng con ngöôøi...
Trong baøi huaán duï tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ taïm gaùc laïi loaït baøi giaùo lyù veà Taùm Moái Phuùc thaät vaø ngaøi dieãn giaûi veà nghóa vuï baûo veä "caên nhaø chung" cuûa nhaân loaïi töø laâu bò thöông toån, nhö ñaõ trình baøy trong thoâng ñieäp Laudato sì ngaøi ban haønh caùch ñaây 5 naêm, ngaøy 24/5/2015.
Huaán duï cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Ñöùc Thaùnh cha noùi: Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Hoâm nay, chuùng ta cöû haønh Ngaøy Theá giôùi laàn thöù 50 veà Traùi ñaát. Ñaây laø cô hoäi thích hôïp ñeå chuùng ta canh taân quyeát taâm yeâu meán caên nhaø chung cuûa chuùng ta vaø saên soùc caên nhaø naøy cuõng nhö caùc thaønh phaàn yeáu theá nhaát trong gia ñình chuùng ta.
Nhö thaûm traïng ñaïi dòch coronavirus ñang cho chuùng ta thaáy, chæ khi naøo cuøng nhau ñaûm nhaän nhöõng ngöôøi mong manh yeáu theá nhaát, chuùng ta môùi coù theå thaéng ñöôïc nhöõng thaùch ñoá hoaøn caàu. Thoâng ñieäp Laudato sì coù tieâu ñeà laø "veà vieäc saên soùc caên nhaø chung". Hoâm nay, chuùng ta cuøng nhau suy tö veà traùch nhieäm naøy, laø ñaëc ñieåm cuoäc "löõ haønh cuûa chuùng ta treân traùi ñaát naøy" (Laudato sì, 160).
Con ngöôøi, hình aûnh cuûa Thieân Chuùa
"Chuùng ta ñöôïc hình thaønh baèng chaát lieäu cuûa traùi ñaát naøy, vaø nhöõng hoa maàu cuûa traùi ñaát naâng ñôõ cuûa soáng chuùng ta. Nhöng nhö saùch Saùng Theá nhaéc nhôû chuùng ta, chuùng ta khoâng phaûi chæ thuoäc "traàn theá", thuoäc traùi ñaát naøy maø thoâi, chuùng ta cuõng mang hôi thôû sinh ñoäng ñeán töø Thieân Chuùa nöõa (Xc St 2,4-7). Vì theá, chuùng ta soáng trong caên nhaø chung nhö moät gia ñình nhaân loaïi duy nhaát vaø trong söï khaùc bieät sinh hoïc vôùi caùc thuï taïo khaùc cuûa Thieân Chuùa. Trong tö caùch laø 'hình aûnh cuûa Thieân Chuùa', chuùng ta ñöôïc keâu goïi chaêm soùc vaø toân troïng taát caû caùc thuï taïo, nuoâi döôõng loøng yeâu meán vaø caûm thöông ñoái vôùi caùc anh chò em chuùng ta, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi yeáu theá nhaát, noi theo tình thöông cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi chuùng ta, ñöôïc bieåu loä trong Chuùa Con Gieâsu.
Loøng ích kyû laøm haïi traùi ñaát
Vì ích kyû, chuùng ta loãi traùch nhieäm cuûa mình nhö nhöõng ngöôøi gìn giöõ vaø quaûn lyù traùi ñaát. "Chæ caàn thaønh thöïc nhìn thöïc taïi, laø ñuû thaáy raèng coù moät söï suy thoaùi traàm troïng trong caên nhaø chung cuûa chuùng ta" (Laudato sì, 61). Chuùng ta ñaõ laøm noù bò oâ nhieãm vaø boùc loät, gaây nguy hieåm cho chính cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Vì theá, ñaõ coù nhieàu phong traøo quoác teá vaø ñòa phöông ñöôïc thaønh laäp ñeå thöùc tænh löông taâm con ngöôøi. Toâi chaân thaønh ñaùnh giaù cao caùc saùng kieán aáy, vaø moät ñieàu caàn thieát laø con caùi chuùng ta xuoáng ñöôøng ñeå daïy chuùng ta ñieàu gì laø hieån nhieân, nghóa laø khoâng coù töông lai cho chuùng ta, neáu chuùng ta phaù huûy moâi tröôøng ñang naâng ñôõ chuùng ta."
"Chuùng ta ñaõ thieáu soùt trong vieäc giöõ gìn traùi ñaát, laø caên-nhaø-vöôøn cuûa chuùng ta, vaø trong vieäc giöõ gìn anh chò em chuùng ta. Chuùng ta ñaõ phaïm toäi choáng laïi traùi ñaát, choáng laïi tha nhaân, vaø xeùt cho cuøng, laø choáng laïi Ñaáng Taïo Hoùa, laø Cha nhaân laønh quan phoøng chaêm soùc moãi ngöôøi, vaø muoán chuùng ta cuøng nhau soáng trong tình hieäp thoâng vaø thònh vöôïng. Vaø Traùi ñaát phaûn öùng theá naøo? Coù moät ngaïn ngöõ tieáng Taây Ban Nha noùi thaät roõ raøng veà vaán ñeà naøy: "Thieân Chuùa luoân tha thöù, loaøi ngöôøi chuùng ta thænh thoaûng tha thöù, coù khi khoâng tha; coøn Traùi ñaát khoâng bao giôø tha thöù". Neáu chuùng ta laøm hö hoûng Traùi ñaát, thì phaûn öùng cuûa noù thaät laø taøn haïi".
Caàn caùi nhìn môùi veà traùi ñaát
Ñöùc Thaùnh cha ñaët caâu hoûi: "Laøm sao chuùng ta coù theå taùi laäp moät töông quan hoøa hôïp vôùi traùi ñaát vaø nhaân loaïi? Chuùng ta caàn moät caùch thöùc môùi ñeå nhìn caên nhaø chung cuûa chuùng ta. Noù khoâng phaûi laø moät kho caùc taøi nguyeân ñeå khai thaùc. Ñoái vôùi caùc tín höõu chuùng ta, theá giôùi thieân nhieân laø "Tin möøng veà söï Saùng taïo", bieåu loä quyeàn naêng saùng taïo cuûa Thieân Chuùa trong vieäc hình thaønh söï soáng con ngöôøi vaø laøm cho theá giôùi hieän höõu cuøng vôùi taát caû nhöõng gì chöùa ñöïng trong ñoù ñeå naâng ñôõ nhaân loaïi. Trình thuaät Kinh thaùnh veà söï saùng taïo ñöôïc keát thuùc theá naøy: "Thieân Chuùa thaáy nhöõng gì Ngaøi laøm, vaø ñoù laø ñieàu raát toát ñeïp" (St 1,31). Khi chuùng ta thaáy nhöõng thaûm traïng thieân nhieân laø caâu traû lôøi cuûa Traùi ñaát ñoái vôùi söï ngöôïc ñaõi cuûa chuùng ta, toâi nghó: "Neáu baây giôø, toâi hoûi Chuùa xem Ngaøi nghó gì veà nhöõng ñieàu ñoù, toâi khoâng tin laø Ngaøi seõ noùi vôùi toâi ñoù laø ñieàu toát". Chính chuùng ta laøm hö hoûng coâng trình cuûa Chuùa.
Ngaøy hoâm nay, khi cöû haønh Ngaøy Theá giôùi veà Traùi ñaát, chuùng ta ñöôïc keâu goïi tìm laïi yù nghóa söï toân troïng thaùnh thieâng ñoái vôùi traùi ñaát, vì noù khoâng phaûi chæ laø caên nhaø cuûa chuùng ta, nhöng coøn laø nhaø cuûa Thieân Chuùa. Töø ñoù, naûy sinh nôi chuùng ta yù thöùc mình ñang ôû treân moät mieàn ñaát thaùnh!
Chieâm ngaém vaø toân troïng traùi ñaát
"Anh chò em thaân meán, 'Chuùng ta haõy khôi daäy caûm thöùc myõ thuaät vaø chieâm ngaém maø Thieân Chuùa ñaõ ñaët ñeå trong chuùng ta" (Toâng huaán Querida Amazzonia, 56). Lôøi ngoân söù veà söï chieâm ngaém laø ñieàu maø chuùng ta hoïc ñöôïc ñaëc bieät töø caùc thoå daân. Hoï daïy chuùng ta raèng chuùng ta khoâng theå chaêm soùc traùi ñaát neáu chuùng ta khoâng yeâu meán vaø toân troïng noù. Hoï coù söï khoân ngoan trong caùch soáng: ñoù laø soáng hoøa hôïp vôùi Traùi ñaát. Hoï goïi söï hoøa hôïp naøy laø "loái soáng toát".
Coäng taùc quoác teá
"Ñoàng thôøi, chuùng ta caàn hoaùn caûi veà moâi sinh, ñöôïc dieãn taû qua nhöõng haønh ñoäng cuï theå. Nhö gia ñình duy nhaát vaø leä thuoäc nhau, chuùng ta caàn coù moät chöông trình chung ñeå choáng laïi nhöõng ñe doïa ñoái vôùi caên nhaø chung cuûa chuùng ta. "Söï leä thuoäc nhau buoäc chuùng ta phaûi nghó ñeán moät theá giôùi duy nhaát, ñeán moät döï aùn chung" (Laudato sì, 164). Chuùng ta haõy yù thöùc veà taàm quan troïng cuûa vieäc coäng taùc vôùi coäng ñoàng quoác teá ñeå baûo veä caên nhaø chung cuûa chuùng ta. Toâi môøi goïi nhöõng ngöôøi coù quyeàn bính haõy höôùng daãn tieán trình ñöa tôùi hai Hoäi nghò quoác teá quan troïng laø COP15 veà söï khaùc bieät sinh hoïc nhoùm, taïi Coân Minh beân Trung Quoác vaø COP26 veà nhöõng thay ñoåi khí haäu nhoùm, taïi Glasgow thuoäc Vöông quoác Anh.
Khích leä caùc hoaït ñoäng chung
"Toâi muoán khích leä toå chöùc caùc hoaït ñoäng chung keå caû treân bình dieän quoác gia vaø ñòa phöông. Neân hôïp löïc vôùi nhau, ñi töø moïi ñieàu kieän xaõ hoäi vaø cuõng neân khai sinh moät phong traøo nhaân daân "töø haï taàng". Ngaøy Theá giôùi veà Traùi ñaát chuùng ta ñang cöû haønh ñaõ naûy sinh nhö vaäy. Moãi ngöôøi chuùng ta coù theå ñoùng goùp phaàn nhoû beù cuûa mình: "Khoâng neân nghó raèng nhöõng coá gaéng aáy seõ khoâng thay ñoåi theá giôùi. Nhöõng haønh ñoäng aáy seõ laøm lan toûa ñieàu thieän trong xaõ hoäi ngaøy caøng taïo neân nhöõng hoa traùi ñi xa hôn nhöõng gì chuùng ta coù theå nhaän thaáy, vì chuùng khôi daäy giöõa loøng traùi ñaát naøy moät ñieàu thieän haûo ngaøy caøng lan toûa, nhieàu khi voâ hình" (Laudato sì, 212).
Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän raèng: "Trong muøa Phuïc sinh ñoåi môùi naøy, chuùng ta haõy quyeát taâm yeâu meán vaø quí chuoäng hoàng aân tuyeät vôøi laø traùi ñaát, caên nhaø chung cuûa chuùng ta, vaø chaêm soùc moïi phaàn töû cuûa gia ñình nhaân loaïi. Trong tö caùch laø anh chò em vôùi nhau, chuùng ta cuøng khaån caàu Cha chuùng ta ôû treân trôøi; "Xin sai Thaàn Trí cuûa Chuùa ñeán ñoåi môùi boä maët traùi ñaát" (Xc. Tv 104,30).
Chaøo thaêm caùc tín höõu
Sau baøi huaán duï baèng tieáng YÙ treân ñaây, taùm linh muïc laàn löôït toùm taét baøi huaán giaùo vaø nhöõng lôøi chaøo thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha qua caùc sinh ngöõ khaùc nhau.
Sau cuøng, baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Toâi thaân aùi chaøo thaêm caùc tín höõu noùi tieáng YÙ. Toâi caàu chuùc taát caû soáng troïn veïn söù ñieäp Phuïc sinh, trong söï trung thaønh vôùi pheùp Röûa toäi ñaõ laõnh nhaän, ñeå trôû thaønh nhöõng chöùng nhaân vui töôi cuûa Chuùa Kitoâ ñaõ cheát vaø soáng laïi vì chuùng ta.
"Sau cuøng, toâi chaøo thaêm caùc baïn treû, caùc beänh nhaân, ngöôøi giaø vaø caùc ñoâi taân hoân. Anh chò em raát thaân meán, toâi nhaén nhuû anh chò em haõy luoân höôùng nhìn Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñaõ chieán thaéng söï cheát vaø Ngaøi giuùp chuùng ta ñoùn nhaän nhöõng ñau khoå vaø thöû thaùch trong cuoäc soáng, nhö cô hoäi ñeå ñöôïc cöùu chuoäc vaø cöùu ñoä. Xin Chuùa chuùc laønh cho anh chò em vaø xin Meï Maria baûo veä anh chò em!
Buoåi tieáp kieán cuûa Ñöùc Thaùnh cha keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha baèng tieáng Latinh vaø pheùp laønh cuûa ngaøi cho caùc tín höõu theo doõi qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng.