Chöông trình "Bí maät Lòch söû"
daønh rieâng cho Thaùnh nöõ Teâreâsa thaønh Lisieux
Chöông trình "Bí maät Lòch söû" daønh rieâng cho Thaùnh nöõ Teâreâsa thaønh Lisieux.
Caroline Becker
Ñình Chaån dòch töø fr.aleteia.org
Paris (WHÑ 20-04-2020) - Sau khi daønh moät chöông trình phaùt soùng thaønh coâng veà Chuùa Gieâsu, chöông trình Bí maät Lòch söû (Secrets d'Histoire) seõ giôùi thieäu soá ñaëc bieät, vaøo Thöù Hai ngaøy 4 thaùng 5 naêm 2020 treân keânh truyeàn hình Phaùp (France 3), veà moät nhaân vaät quan troïng khaùc trong lòch söû Kitoâ giaùo: Thaùnh nöõ Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu, ñöôïc coi laø vò thaùnh vó ñaïi nhaát cuûa theá kyû XX.
Phim taøi lieäu Thaùnh nöõ Teâreâsa treân chöông trình Bí maät Lòch söû
Töø thaùng 9 naêm 2019, cö daân Lisieux vaø Alencon ñaõ thaáy caùc maùy quay truyeàn hình chöông trình Bí maät Lòch söû raûo khaép caùc ñöôøng trong thaønh phoá cuûa hoï. Ñaây laø moät soá ñaëc bieät daønh rieâng cho moät trong nhöõng nöõ tu noåi tieáng nhaát theá giôùi: Thaùnh nöõ Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu. Boä phim taøi lieäu seõ ñöôïc phaùt soùng treân keânh France 3 vaøo ngaøy 4 thaùng 5 naêm 2020 luùc 9:05 toái, (03:05 saùng 05.05 theo giôø Vieät Nam)
Teâreâsa- vò thaùnh khôi daäy loøng nhieät thaønh
Neáu chöông trình haøng ñaàu cuûa Steùphane Bern noåi tieáng vôùi vieäc giôùi thieäu caùc nhaân vaät chính trò vaø hoaøng gia, theo sôû thích cuûa oâng, thì ñaây khoâng phaûi laø laàn ñaàu tieân oâng daønh moät soá ñaëc bieät cho moät nhaân vaät trong lòch söû Kitoâ giaùo. Naêm 2013, chöông trình baét ñaàu keå caâu chuyeän veà Chuùa Gieâsu trong boä phim taøi lieäu mang teân Moät ngöôøi teân laø Gieâsu, ñaõ thu huùt ñöôïc 4,8 trieäu ngöôøi xem.
Thì nay, caùc nhaø saûn xuaát vaø ñaïo dieãn Steùphane Bern muoán tìm ñeán ngöôøi nöõ tu thaønh Lisieux nhoû beù naøy. Khi ñöôïc Aleteia hoûi, Antoine de Meaux, bieân taäp vieân chöông trình, cho bieát yù töôûng naøy ñaõ naûy sinh trong taâm trí cuûa Jean-Louis Remilleux, nhaø saûn xuaát chöông trình. Anh giaûi thích: "Ñoù laø khi xem chöông trình 'caùc tour du lòch rieâng' do Steùphane Bern toå chöùc töø thaùng 9 naêm 2016 ñeán thaùng 6 naêm 2017, trong ñoù coù möôøi phuùt daønh cho Lisieux, Jean-Louis Remilleux ñaõ quan taâm ñeán göông maët thaùnh Teâreâsa. OÂng nghó raèng coù moät chuû ñeà thöïc söï phaûi ñöôïc thöïc hieän".
Steùphane Bern, ngöôøi toå chöùc chöông trình trong möôøi hai naêm qua, ñaõ nhieät tình höôûng öùng ngay laäp töùc. Emmanuel Houis, thö kyù cuûa Vöông cung Thaùnh ñöôøng Lisieux cho baùo Aleteia bieát : "Steùphane Bern bieát roõ veà nhaân vaät Thaùnh Teâreâsa vaø chính oâng laø ngöôøi ñaõ thuyeát phuïc toaøn ñoäi nguõ tham gia döï aùn". Ngöôøi thö kyù cho bieát theâm: "Trong quaù trình quay phim, oâng ñaõ traû lôøi phoûng vaán vaø noùi veà moái töông quan cuûa mình vôùi thaùnh nöõ. OÂng bò thu huùt bôûi söï ñôn sô cuûa chò. Coù moät hình daùng dòu daøng thöïc söï khi oâng noùi veà thaùnh nöõ".
Vò thaùnh vó ñaïi nhaát theá kyû XX
Böôùc vaøo Doøng Caùt Minh Lisieux luùc môùi 15 tuoåi, khi qua ñôøi, thaùnh nöõ Teâreâsa ñaõ trôû thaønh moät ngöôøi noåi tieáng chöa töøng thaáy. Qua ñôøi sau 24 naêm maéc beänh lao, nöõ tu treû ñaõ vieát cuoán hoài kyù mang teân Chuyeän moät taâm hoàn trong söï thaàm kín cuûa Doøng Caùt Minh. Cuoán saùch ñöôïc phaùt haønh ngay sau khi chò qua ñôøi vaø ñaõ taïo ra tieáng vang treân toaøn theá giôùi. Cuoán saùch ñaõ baùn ñöôïc hôn 500 trieäu baûn, trôû thaønh moät trong nhöõng taùc phaåm quan troïng nhaát veà ñôøi soáng thieâng lieâng cuûa nöôùc Phaùp. Thoâng ñieäp, vöøa ñôn giaûn vöøa saâu saéc töø ngöôøi nöõ tu Caùt Minh treû tuoåi ñaõ chaïm ñeán traùi tim raát nhieàu tín höõu, vaø laøm cho chò trôû thaønh moät vò thaùnh thöïc söï. Chò ñöôïc Ñöùc Giaùo hoaøng Pius XI tuyeân phong hieån thaùnh naêm 1925.
Baét ñaàu vaøo cuoái thaùng 9 trong dòp leã möøng kính thaùnh Teâreâsa, quaù trình quay phim keùo daøi hai thaùng. Vaø ñoù laø vaøo thaùng 11, Steùphane Bern ñaõ ghi laïi toaøn boä boái caûnh ôû Lisieux. Cô hoäi ñeå ekip quay laïi taát caû nhöõng nôi chaïm ñeán cuoäc ñôøi Teâreâsa: ngoâi nhaø ôû Buissonnets, Doøng Caùt Minh nhöng cuõng laø vöông cung thaùnh ñöôøng lôùn nhaát Lisieux kyû nieäm 90 naêm vaøo naêm 2019. Emmanuel Houis chöùng toû söï phaán khích töø nhöõng ngaøy quay phim: "Hoï ñaõ ñeán nhieàu laàn. Chuùng toâi ñaõ giôùi thieäu hoï ñeán nhaø cuûa gia ñình, vöông cung thaùnh ñöôøng vaø hoï cuõng coù theå tieáp caän Doøng kín Caùt Minh, moät nôi raát bí maät"
Nhöõng hình aûnh chöa ñöôïc coâng boá cuûa Doøng Caùt Minh Lisieux
Antoine de Meaux, ngöôøi coù theå thaâm nhaäp vaøo trung taâm cuûa Doøng Caùt Minh, ñaõ xaùc nhaän caûm xuùc cuûa mình khi phaùt hieän ra beân trong tu vieän nôi chò Teâreâsa soáng trong chín naêm. OÂng nhieät tình keå: "Khi chuùng toâi lieân laïc vôùi caùc nöõ tu, chuùng toâi khoâng chaéc lieäu hoï coù chaáp nhaän cho chuùng toâi ñöôïc vaøo choán rieâng tö cuûa hoï hay khoâng. Ñoù laø moät nôi voán luoân cöûa ñoùng then caøi. Cuoái cuøng, ñieàu ñoù ñaõ dieãn ra toát ñeïp. Lôøi thænh caàu ñaõ ñöôïc chuyeån ñeán caùc nöõ tu, hoï suy xeùt vaø tham khaûo yù kieán trong vaøi tuaàn, cuoái cuøng caùc sô ñaõ ñoàng yù cho ñoaøn quay phim ñöôïc vaøo". OÂng cho bieát theâm: "Neáu ñoù laø chöông trình Coâng giaùo, hoï seõ töø choái. Nhöng hoï hieåu raèng chöông trình cuûa chuùng toâi coù theå tieáp caän ñoái töôïng lôùn hôn nhieàu. Hoï nhôù lôøi Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ môøi goïi laøm chöùng cho theá giôùi lôùn hôn, ñaëc bieät laø qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng. Ñoù laø nhöõng gì thuyeát phuïc hoï".
Moät khi ñöôïc vaøo noäi vi, caùc ñoäi quay coù theå tieáp caän nhöõng nôi thöôøng bò caám ñoái vôùi coâng chuùng: phoøng ôû cuûa Teâreâsa, beänh xaù nôi chò qua ñôøi, nôi sinh soáng cuûa caùc nöõ tu. Toång bieân taäp nhôù laïi ñaày caûm xuùc: "Chuùng toâi ñaõ coù theå phoûng vaán moät trong caùc nöõ tu Caùt Minh vaø quay phim cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa hoï trong thinh laëng".
Ñoaøn laøm phim xuùc ñoäng tröôùc thoâng ñieäp cuûa Teâreâsa
Nhöõng khoaûnh khaéc ñaëc bieät cuõng khoâng thieáu söï xuùc ñoäng, thaäm chí laøm söûng soát ñoaøn laøm phim. Emmanuel Houis xaùc nhaän: "Coù nhöõng khoaûnh khaéc chuùng toâi nhaän thaáy hoï raát xuùc ñoäng khi khaùm phaù caâu chuyeän veà Teâreâsa vaø gia ñình chò. Khi hoï ñeán moät vaøi ngaøy ñeå quay, hoï ngay laäp töùc ñaém chìm vaøo troïng taâm chuû ñeà, tôùi nhöõng ñieàu coát yeáu. Moïi ngöôøi ñeàu ñoàng yù raèng Teâreâsa ñaõ bieán ñoåi traùi tim hoï".
Trong soá caùc thaønh vieân trong nhoùm, coù Sophie, ngöôøi taäp trung vaøo vieäc quay hai phaàn lôùn - thôøi thô aáu cuûa Teâreâsa ôû Alencon vaø aûnh höôûng cuûa chò sau khi cheát, - ñaõ laøm chöùng cho Aleteia veà nhöõng bieán ñoäng do ngöôøi nöõ tu Caùt Minh nhoû taïo ra. Coâ taâm söï chaân thaønh: "Khi toâi ñöôïc ñeà nghò tham gia saûn xuaát boä phim taøi lieäu naøy, toâi ñaõ do döï moät chuùt vì toâi hoaøn toaøn khoâng theo ñaïo Coâng giaùo. Teâreâsa hoaøn toaøn xa laï vôùi toâi ".
Trong suoát quaù trình quay phim vaø gaëp gôõ, Sophie baét ñaàu laøm quen vôùi Teâreâsa vaø thaäm chí coøn ñi xa hôn ñeå ñoïc Chuyeän moät taâm hoàn. Coâ chia seû: "Luùc ñaàu, toâi phaûi vaät loän ñeå vaøo ñöôïc chuû ñeà. Nhöng toâi ñaõ gaëp nhöõng ngöôøi toát buïng vaø raát tinh teá, hoï bieát caùch keå raát toát caâu chuyeän, cuoäc ñôøi vaø thoâng ñieäp cuûa Teâreâsa, maø toâi ñaõ bò chinh phuïc bôûi ñieàu ñoù. Toâi hieåu raèng ngöôøi nöõ tu Caùt Minh nhoû beù naøy coù theå chaïm ñeán loøng moïi ngöôøi, vöôït ra ngoaøi theá giôùi Coâng giaùo baèng chính söï ñôn sô cuûa chò. Gia ñình Martin ñaõ soáng ñöùc tin cuûa hoï nhö chuùng ta coù theå soáng ngaøy hoâm nay. Cha meï chuù yù ñeán vieäc giaùo duïc con caùi nhöng vaãn soáng nhieàu khoaûnh khaéc vui veû vaø yeâu thöông vaø khoâng ngöøng höôùng veà ngöôøi khaùc. Moät göông maãu cho caùc gia ñình ngaøy nay".
Trong khi haàu heát caùc caûnh quay dieãn ra ôû Lisieux, caùc maùy quay cuõng chaïy khaép caùc ñöôøng Alencon, moät thò traán nhoû nôi Teâreâsa ñaõ soáng nhöõng naêm ñaàu ñôøi. Chính taïi thò traán cuûa Normandie naøy, oâng Louis vaø baø Zeùlie Martin, caëp vôï choàng ñöôïc phong thaùnh ñaàu tieân trong lòch söû Giaùo hoäi (naêm 2015) laø song thaân cuûa Teâreâsa, ñaõ gaëp gôõ, keát hoân vaø coù vôùi nhau chín ngöôøi con. Treân maûnh ñaát naøy, ngaøy nay moïc leân moät thaùnh ñöôøng ñeå minh chöùng cho ñôøi soáng hoân nhaân möôøi chín naêm cuûa hoï, giuùp nhieàu caëp vôï choàng vaø gia ñình tìm kieám hy voïng vaø moät con ñöôøng thaùnh thieän. Damien Thomas, toång thö kyù cuûa thaùnh ñöôøng Alencon, ngöôøi chaøo ñoùn ñoaøn laøm phim cho baùo Aleteia bieát: "Thaùnh ñöôøng Alencon laø böôùc tieáp theo cho khaùch haønh höông ñeán thaêm Lisieux". "Do ñoù, roõ raøng laø chöông trình Bí maät Lòch söû - ñaõ ñeán ñeå khaùm phaù thaønh phoá nôi taát caû baét ñaàu ñoái vôùi Teâreâsa". Ngoâi nhaø gia ñình, caây caàu nôi cha meï gaëp nhau, nhaø thôø nôi hoï keát hoân vaø nôi Teâreâsa ñöôïc röûa toäi, coâng vieäc laøm ren cuûa baø Zeùlie... Taát caû ñaõ ñöôïc ekip keânh France 3 thöïc hieän.
Moät göông maët vaãn toûa saùng hoâm nay
Khi keát thuùc cuoäc haønh trình daøi theo böôùc chaân Teâreâsa, boä phim taøi lieäu seõ trình baøy veû raïng rôõ sau khi qua ñôøi cuûa vò thaùnh thoâng qua lôøi chöùng cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc Teâreâsa lay ñoäng taâm hoàn. Do ñoù, chuùng ta seõ thaáy göông maët coâ ca só Edith Piaf, ñaõ suøng kính Thaùnh Teâreâsa caùch saâu saéc keå töø khi coâ ñöôïc chöõa laønh kyø dieäu, hay ñieàu ñaùng ngaïc nhieân hôn laø Ngaøi (toång thoáng) Francois Mitterrand, vaøo moät buoåi saùng naêm 1995, ñaõ kín ñaùo chaïm tôùi thaùnh tích cuûa thaùnh nöõ ôû Paris. Cuoái cuøng, moät soá göông maët trong giôùi show-bizz ñaõ ñoàng yù laøm chöùng tröôùc oáng kính veà söï gaàn guõi cuûa hoï ñoái vôùi ngöôøi nöõ tu Caùt Minh nhoû beù naøy, ñaëc bieät laø ca só Natasha St-Pier, vaøo naêm 2013, ñaõ chuyeån theå nhöõng baøi thô cuûa Teâreâsa sang aâm nhaïc trong album mang teân Soáng Tình Yeâu.
Naêm 2018, coâ taâm söï vôùi Aleteia: "Caùc vaên baûn cuûa Teâreâsa coù theå cho chuùng ta nieàm tin vaøo con ngöôøi vaø chæ cho chuùng ta moät con ñöôøng. Ñôn giaûn laø chò thaùnh môøi goïi chuùng ta soáng vôùi traùi tim vaø noùi vôùi chuùng ta ñieàu naøy: 'Duø baïn coù tin vaøo Chuùa hay khoâng, Ngaøi vaãn yeâu baïn, vaø nhöõng gì Ngaøi nhìn baïn laø caùch baïn soáng hoâm nay'. Ngöôøi Kitoâ höõu toát laø gì neáu khoâng phaûi laø moät ngöôøi soáng yeâu thöông, khieâm nhöôøng vaø ngay thaúng? Ñoái vôùi Teâreâsa, khoâng caàn phaûi trôû thaønh ngöôøi toát nhaát treân theá giôùi ñeå ñöôïc Chuùa yeâu".
(Nguoàn: phatdiem.org)