Caûm töôûng chung thuaän lôïi
veà phieân toøa cuûa Toøa AÙn Toái Cao UÙc
xöû ñôn khaùng aùn cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell
Caûm töôûng chung thuaän lôïi veà phieân toøa cuûa Toøa AÙn Toái Cao UÙc xöû ñôn khaùng aùn cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell.
Vuõ Vaên An
Melbourne (VietCatholic News 13-03-2020) - Phieân toaø cuûa Toøa aùn Toái Cao UÙc ñeå quyeát ñònh ñôn khaùng caùo cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell ñaõ keát thuùc sau hai ngaøy nhoùm hoïp.
Laäp luaän cuûa hai beân
Ngaøy ñaàu tieân daønh cho beân beânh vöïc. Luaät sö Walker, ñaïi dieän cho Ñöùc Hoàng Y ñaõ trình baày caùc lyù leõ cho thaáy vuï cho laø Ñöùc Hoàng Y taán coâng tình duïc hai ca vieân laø vieäc khoâng theå xaåy ra vaø caùc quan toøa phuùc thaåm cuûa Melbourne ñaõ quaù chuù troïng ñeán thaùi ñoä öùng xöû cuûa nguyeân ñôn ñeán coi nheï caùc chöùng côù khaùc. Trong trình baày cuûa mình, Luaät Sö Walker coù ñeà caäp ñeán vieäc caùc quan toøa phuùc thaåm ñaõ chòu aûnh höôûng khoâng ñuùng cuûa cuoán video cuûa nguyeân caùo.
Theo Reuters (xem Australian court hears final appeal by ex-Vatican treasurer Pell), caùc thaåm phaùn ñaõ vaën hoûi luaät sö Walker: lieäu toøa phuùc thaåm coù sai hay khoâng khi xem cuoán video thay vì chæ döïa vaøo caùc baûn ghi cheùp.
Luaät sö Walker traû lôøi raèng cuoán video coù theå ñaõ daãn caùc quan toøa ñeán choã quaù taäp chuù vaøo tính ñaùng tin caäy cuûa nguyeân caùo vaø caùc chöùng nhaân khaùc thay vì taäp chuù vaøo caùc vaán ñeà coù theå neâu hoaøi nghi cho boài thaåm ñoaøn.
OÂng noùi: "noù laøm phaùt sinh nguy hieåm thöïc söï naøy laø toøa phuùc thaåm cöù loay hoay vôùi vieäc löôïng ñònh tính ñaùng tin caäy cho chính noù, trong khi vaán ñeà thöïc söï laø... boài thaåm ñoaøn coù ôû vò trí roäng ñöôøng tìm thaáy toäi ngoaøi söï hoaøi nghi hôïp lyù hay khoâng".
Caùc thaåm phaùn cuõng hoûi Luaät sö Walker: lieäu coù ñuùng hay khoâng khi caùc quan toøa phuùc thaåm thöû caùc phaåm phuïc cuûa Toång Giaùm Muïc ñeå xem xem chuùng coù theå ñöôïc vaïch ra nhö moâ taû cuûa naïn nhaân taïi phieân xöû.
Luaät sö Walker noùi oâng thaáy khoâng coù vaán ñeà vôùi vieäc thöû aáy.
Tôø The Guardian thì cho hay, trong ngaøy thöù hai, daønh cho coâng toá, caùc luaät sö cuûa Ñöùc Hoàng Y vaën hoûi coâng toá vieân veà quyeát ñònh coi cuoán video cuûa toøa phuùc thaåm thay vì chæ ñoïc baûn ghi laïi baèng chöùng cuûa anh ta.
Giaùm ñoác coâng toá vieän, Kerri Judd, traû lôøi raèng vì nhoùm luaät sö cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell nhaán maïnh nhieàu ñeán vieäc nguyeân caùo thieáu tính ñaùng tin caäy, neân toøa phuùc thaåm Victoria ñöôïc quyeàn coi cuoán video. Ñieàu aáy khoâng coù nghóa hoï naâng noù leân treân caùc baèng chöùng khaùc, hay hoï khoâng daønh taàm quan troïng cho caùc baèng chöùng khaùc.
Chaùnh thaåm Susan Kiefel ñaùp laïi raèng caùi khoù khaên khi caùc quan toøa phuùc thaåm coi cuoán video cuûa nguyeân caùo laø "...vieäc löôïng ñònh moät nhaân chöùng döïa treân caùch xöû söï laø ñieàu quaù chuû quan".
Chaùnh thaåm Kiefel noùi raèng "raát khoù noùi ñöôïc noù [cuoán video cuûa nguyeân caùo] aûnh höôûng ra sao moät quan toøa phuùc thaåm trung gian so vôùi vieäc ñoïc baûn ghi cheùp. Chính vì theá, quùy vò thöïc söï khoâng neân laøm ñieàu ñoù [coi cuoán video]... tröø khi coù lyù do phaùp lyù (forensic) phaûi laøm theá. Toøa naøy phaûi xaùc ñònh ñeán möùc naøo toøa phuùc thaåm chòu aûnh höôûng cuûa cuoán video?"
Tôø The Guardian cho hay vieäc toøa phuùc thaåm coi baèng chöùng video laø ñieàu thöôøng khoâng xaåy ra, duø caøng ngaøy vieäc naøy caøng thoâng thöôøng hôn vì kyõ thuaät naêng ñöôïc söû duïng nhieàu hôn. Caùc toøa phuùc thaåm thöôøng ñöôïc caûnh baùo veà vieäc laán vai troø cuûa boài thaåm ñoaøn, vaø khi chæ ñoïc baûn ghi cheùp hoï coù khaû naêng hôn trong vieäc ñeå caùc vaán ñeà thuoäc caùch xöû söï cuûa caùc nhaân chöùng cho boài thaåm ñoaøn.
Moät trong caùc nhaân chöùng maø nhoùm phaùp lyù cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell noùi raèng neân laøm cho tính khaû tín cuûa ngöôøi khieáu naïi bò nghi ngôø vaø neâu leân söï nghi ngôø hôïp lyù veà vieäc Pell phaïm toäi laø Ñöùc oâng Charles Portelli. Taïi phieân toøa, ñöùc oâng Portelli ñaõ ñöa ra baèng chöùng raèng Ñöùc Hoàng Y Pell coù thoâng leä löu laïi ôû caùc baäc theàm phía tröôùc cuûa Nhaø thôø Chính toøa Thaùnh Patrick sau Thaùnh Leã long troïng Chuùa Nhaät ñeå thaêm hoûi giaùo daân. Neáu ñuùng nhö theá, thì ngaøi khoâng theå ôû trong phoøng aùo caùc linh muïc ñeå laïm duïng hai caäu ca vieân.
Nhöng Judd traû lôøi raèng Portelli khoâng coù kyù öùc chuyeân bieät coù tính thuyeát phuïc veà nhöõng gì Pell laøm vaøo nhöõng ngaøy naêm 1996 khi vuï vi phaïm xaûy ra. Portelli thaäm chí khoâng theå nhôù lieäu ca ñoaøn dieãn haønh ôû beân trong hay ôû beân ngoaøi ñeå ra khoûi caùc toøa nhaø vaøo nhöõng dòp ñoù.
Baø noùi raèng baèng chöùng cuûa Portelli khoâng neân ñöôïc xeùt trong söï coâ laäp.
Judd noùi: "Khaù nhieàu ca vieân khaùc vaø nhöõng ngöôøi khaùc noùi raèng coù nhöõng dòp oâng aáy [Pell] khoâng ñöùng treân caùc baäc theàm vaø tham döï cuoäc dieãn haønh, vaø caùc ca vieân nhôù ñaõ phaûi chôø oâng ta".
"Cuõng coù moät soá baèng chöùng töø caùc ca vieân noùi raèng hoï ñaõ thaáy oâng ta trong phoøng cuûa ca ñoaøn khaù sôùm sau thaùnh leã. Vaäy, neáu oâng ta ñöùng treân nhöõng baäc theàm ñoù trong moät thôøi gian daøi, oâng ta seõ khoâng theå thaáy caùc ca vieân ñoù".
Thaåm phaùn Virginia Bell noùi vôùi Judd raèng "khaùng aùn buoäc phaûi ñöôïc pheùp neáu coù theå thieát laäp moät caùch hôïp lyù raèng Ñöùc Toång Giaùm Muïc hieän dieän ôû caùc baäc theàm phía taây vaøo luùc ngöôøi khieáu naïi bò xuùc phaïm".
Judd traû lôøi toøa caàn xem xeùt: "toaøn dieän caùc baèng chöùng, chöù khoâng chæ döïa vaøo Portelli, ñoù laø lyù do taïi sao baèng chöùng phuï trôï cöïc kyø quan troïng". Vaû laïi, kyù öùc cuûa Portelli khoâng nhaát thieát ñaùng döïa vaøo.
Trong phieân xöû, caùc coâng toá vieân noùi vôùi boài thaåm ñoaøn raèng caùc thoùi quen caàn thôøi gian môùi ñöôïc khai trieån, vaø thoùi quen chaøo hoûi giaùo daân cuûa Pell ôû caùc baäc theàm phía tröôùc coù theå chöa khai trieån cho maõi tôùi moät thôøi gian sau khi ñöôïc cöû laøm Toång Giaùm Muïc Melbourne.
Trong khi ñoù, Ñaøi ABC thì töôøng trình raèng veà vaán ñeà cuoán video coù theå gaây aûnh höôûng khoâng thích ñaùng cho caùc quan toøa phuùc thaåm Victoria, Thaåm Phaùn Virginia Bell cuûa Toøa aùn Toái cao UÙc löu yù Coâng toá vieân Judd tôùi baøi dieãn vaên keát thuùc phieân xöû Ñöùc Hoàng Y Pell cuûa coâng toá vieän, khi coâng toá vieân môøi boài thaåm ñoaøn nhôù laïi vieäc naïn nhaân nhaém maét vaøo hai dòp ñeå nhôù moät ñieàu gì ñoù.
Thaåm phaùn Bell cho raèng "raát coù theå vieäc coi vaø thaáy ngöôøi khieáu naïi nhaém maét vaø nghó laïi ñaõ khieán boài thaåm ñoaøn coù aán töôïng laø baèng chöùng cuûa daáu hieäu noùi söï thaät". Nhöng theo baø, nhieàu ngöôøi khaùc coù theå coi vieäc ñoù nhö naïn nhaân taïo hoeït caâu traû lôøi.
Thaåm phaùn Bell noùi theâm "Toâi muoán noùi raèng ñoù laø moät xem xeùt chuû quan ñeán noãi khoù thaáy Toøa Phuùc Thaåm... coù theå ñöôïc trôï giuùp ra sao bôûi quan ñieåm chuû quan cuûa hoï ñoái vôùi caùc vaán ñeà coù ñaëc tính ñoù".
Judd chæ coøn bieát nhaán maïnh raèng nhieân haäu, tính ñaùng döïa vaøo vaø tính ñaùng tin cuûa nhaân chöùng "tröôùc heát vaø chuû yeáu" laø moät vaán ñeà ñoái vôùi boài thaåm ñoaøn. Nhaân vaät naøy coøn noùi theâm raèng "duø coù moät soá baèng chöùng coù theå cho thaáy söï voâ toäi, ñieàu naøy khoâng coù nghóa boài thaåm ñoaøn khoâng coù khaû naêng thaáy Pell coù toäi ngoaøi söï hoaøi nghi hôïp lyù".
Ñaøi ABC cuõng noùi ñeán phoøng aùo cuûa caùc linh muïc. Veà vaán ñeà naøy, Judd noùi vôùi toøa raèng baèng chöùng ñeä naïp ñuû ñeå boài thaåm ñoaøn keát toäi Pell ngoaøi söï hoaøi nghi hôïp lyù. Baø cho raèng vieäc naïn nhaân bieát roõ phoøng aùo naøy laø baèng chöùng chöùng minh theâm cho caâu truyeän cuûa oâng ta.
Nhöng Thaåm Phaùn Geoffrey Nettle neâu caâu hoûi baèng chöùng naøo cho thaáy naïn nhaân ôû trong phoøng aùo aáy.
Judd traû lôøi: "nhaân chöùng naøy ñöa baèng chöùng quaû quyeát raèng oâng ta chöa ôû trong phoøng aùo aáy tröôùc ñoù". Baø baùc boû yù nieäm do beân beânh vöïc ñöa ra laø tröôùc ñoù, oâng ta coù theå ñaõ ñöôïc höôùng daãn ñeán thaêm phoøng aùo naøy.
Judd giaûi thích "OÂng ta ôû trong phoøng ñoù vaø oâng ta moâ taû noù moät caùch chi tieát ñeán noãi neáu ñieàu gì ñoù xaåy ra khi oâng ta ôû trong phoøng ñoù, noù maõi maïi ghi vaøo kyù öùc oâng ta khoâng theå taåy xoaù. Ñaây khoâng phaûi laø nhìn thoaùng qua caên phoøng. Moät ñieàu gì ñoù quan troïng ñaõ xaåy ra trong caên phoøng ñoù".
Coøn veà khoaûng thôøi gian ñeå phaïm toäi, Ñaøi ABC cho hay: vì bò caät vaán, Judd thöøa nhaän raèng thôøi gian 5 hay 6 phuùt, töùc khoaûng thôøi gian noùi laø ñaõ xaåy ra vuï laïm duïng, coù theå daøi hôn!
Toøa AÙn Toái cao UÙc khoâng phaùn quyeát ngay
Tôø The Guardian, aán baûn 12 thaùng 3 naêm 2020, thì töôøng thuaät raèng Toøa AÙn Toái Cao UÙc khoâng phaùn quyeát veà ñôn khaùng aùn cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell sau 2 ngaøy ngoài nghe hai beân laäp luaän. Trong khi chôø ñôïi phaùn quyeát chöa ñònh ngaøy giôø cuûa hoï, hoï ra leänh cho hai beân, trong hai ngaøy, naïp theâm lyù leõ vieát vaøo nhöõng gì trình baày mieäng tröôùc toøa.
Sau ñoù, thuaät laïi vieäc Judd thöôøng bò Toaø caät vaán suoát caû buoåi. Tôø naøy cho hay nhieàu ngöôøi döï phieân toøa cho raèng ñaây laø moät ngaøy khoù khaên cho coâng toá vieän, nhöng nhieàu ngöôøi khaùc cho raèng loaïi caät vaán aáy laø chuyeän thoâng thöôøng cuûa moät phieân khaùng aùn.
Tôø naøy cuõng thuaät laïi vieäc buoåi chieàu thöù Naêm, luaät sö Walker noùi vôùi toøa raèng coâng toá vieän chæ bieát lo neâu leân khaû theå cho raèng moät vaøi bieán coá coù theå ñaõ xaåy ra khieán vieäc phaïm toäi ñaõ xaåy ra. Ñieàu aáy khoâng ñuû ñeå chöùng minh ngoaøi söï hoaøi nghi hôïp lyù raèng vieäc phaïm toäi ñaõ xaåy ra.
OÂng cho hay nhieàu ñieån hình cho thaáy coâng toá vieän ñaõ can döï vaøo "möu toan baát chính vaø quaù moù maùy (over-engineering) taïo hoeït ñeå laøm cho söï vieäc eâm xuoâi maø thöïc ra khoâng eâm xuoâi".
Coøn veà vieäc Judd noùi raèng vieäc naïn nhaân moâ taû phoøng aùo ñaõ cuûng coá vieäc oâng ta noùi söï thaät, luaät sö Walker traû lôøi raèng "khoâng coù ñieàu gì veà vieäc bieát caên phoøng ñoù cho thaáy Ñöùc Toång Giaùm Muïc haún phaûi coù maët ôû ñoù".
Coâng toá coù veû "lung lay"
Haõng tin Associated Press, trong baûn tin 12 thaùng 3, cho thaáy moät khía caïnh coù veû "lung lay" cuûa coâng toá vieän. Duø vaãn ñoøi baûn aùn ñöôïc duy trì, nhöng hoï noùi: neáu coù "beà naøo" thì xin traû veà toøa döôùi ñeå xöû laïi. Neáu khoâng, Toøa neân nghe theâm baèng chöùng nöõa roài töï phaùn quyeát lieäu coù neân duy trì baûn aùn hay khoâng.
Coù leõ vì vaäy, theo A.P., giaùo sö luaät cuûa Ñaïi Hoïc Melbourne, Jeremy Gans, ngöôøi tham döï phieân toøa, nhaän ñònh raèng "ñaây laø moät ngaøy raát toát cho Pell. Ñieàu noåi baät laø caùc caâu hoûi döôøng nhö phaàn lôùn höôùng veà caùc laäp luaän uûng hoä laäp luaän cho raèng Pell ñöôïc tha boång chöù khoâng ñaëc bieät coù thieän caûm vôùi coâng toá vieän, vôùi vieäc thaän troïng laø luoân khoù maø bieát ñöôïc taïi sao hoï hoûi caùc caâu hoûi ñoù".
A.P. cuõng töôøng trình vieäc hoâm thöù Tö, caûnh saùt ñaõ keát toäi moät ngöôøi ñaøn oâng Melbourne vì ñaõ ñe doïa Ñöùc Hoàng Y Pell. OÂng ta ñaõ ñöôïc taïi ngoaïi haàu tra ñeå xuaát hieän trôû laïi tröôùc toøa ñòa phöông Melbourne vaøo ngaøy 9 thaùng Baåy veà caùc toäi danh doaï ñaët bom choáng Ñöùc Hoàng Y Pell vaø 3 toäi danh ñe doïa saùt haïi ngaøi.
Rieâng kyù giaû Edward Pentin cuûa The National Catholic Register thì laïc quan troâng thaáy khi loan tin caùc ngöôøi uûng hoä Ñöùc Hoàng Y Pell traøn treà hy voïng ngaøi seõ ñöôïc giaûi oan.
Kyù giaû naøy thuaät laïi nhaän ñònh cuûa Shannon Deery cuûa tôø Herald Sun. Coâ naøy cuøng nhaän ñònh nhö giaùo sö Gans: "ñieàu thaáy töø phieân toaø hoâm nay laø vieãn aûnh thaønh coâng cuûa Pell trong vieäc khaùng aùn khaù toát". Coâ noùi theâm toøa "xem ra ñöùng veà phía" beân beânh vöïc nhöng "vaät loän" (struggled) vôùi coâng toá vieän.
Pentin cuõng cho raèng theo tôø The Australian, Kerri Judd Q.C., tröôûng coâng toá vieän Victoria, ñaõ thay ñoåi ñaùng keå laäp tröôøng cuûa baø ta veà baèng chöùng then choát vaø trình baày moät caùch ngheøo naøn lyù leõ cuûa mình tröôùc Toøa.
Tröôùc nhaát laø laäp tröôøng veà khoaûng thôøi gian ñeå phaïm toäi, nhö treân ñaõ noùi, töø 5,6 phuùt baø ta ñaõ thay ñoåi tôùi moät khoaûng thôøi gian daøi hôn. Nhöng baø cho raèng caùc thaåm phaùn neân boû qua chuyeän ñoù, vì coù theå coù "baát nhaát" trong kyù öùc cuûa naïn nhaân veà ngaøy ñoù. Nhöng nhö treân ñaõ noùi, baø cho raèng duø coù baèng chöùng cho thaáy söï voâ toäi, boài thaåm ñoaøn vaãn coù quyeàn keát toäi.
Veà phía luaät söï Walker, Pentin thuaät laïi vieäc oâng döïa vaøo phaùn quyeát cuûa chaùnh aùn Weinberg cuûa toøa phuùc thaåm Melbourne ñeå trình baày lyù leõ cuûa mình. OÂng pheâ bình toøa phuùc thaåm ñaõ duøng "phöông thöùc töøng maûnh moät" ñoái vôùi caùc baèng chöùng ñeä trình vaø do ñoù ñaõ coù theå keát luaän trong moãi tröôøng hôïp ñieàu oâng moâ taû laø "ñieàu baát khaû khoâng baát khaû chuùt naøo". Ñieàu naøy ñaõ khieán cuoäc ñieàu tra ñi theo moät "con ñöôøng sai laàm gaây thieät haïi gheâ gôùm".
Pentin cuõng cho hay John Macauley, ngöôøi töøng giuùp leã cho Ñöùc Hoàng Y Pell taïi cuøng moät nhaø thôø chính toaø nôi noùi ñaõ xaåy ra vieäc phaïm phaùp, noùi vôùi oâng hoâm thöù Naêm raèng oâng ta "aâm thaàm tin töôûng Ñöùc Hoàng Y seõ ñöôïc traéng aùn". Töø Canberra, nôi oâng ta vaø moät soá baèng höõu cuûa Ñöùc Hoàng Y tham döï phieân toaø, oâng ta noùi raèng thaät khoù töôûng nghó baát cöù "baát ñoàng coøn soùt laïi naøo" giöõa ña soá 7 vò thaåm phaùn maø moät soá lôùn ít coù thieän caûm vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo.
Macauley noùi oâng hy voïng toøa seõ taùi nhoùm vaøo tuaàn tôùi "khoâng nguyeân chæ ñeå traéng aùn Ñöùc Hoàng Y Pell maø coøn ñeå giaûi toäi (exoneration) moät caùch vang doäi" vì "khoâng coù caû thôøi gian laãn cô hoäi ñeå caùc vi phaïm nhö ñöôïc coâng toá vieän quaû quyeát xaåy ra".
Ñieàu maø khoâng ai nhaéc ñeán laø baàu khí laïc quan voán ñaõ coù vaøo caû maáy phuùt tröôùc phaùn quyeát chia reõ 2 choáng 1 cuûa toøa Phuùc Thaåm Melbourne. Ñeán noãi coù ngöôøi ñaõ "hoà hôûi" lo choã ôû cho Ñöùc Hoàng Y Pell khi ngaøi ñöôïc traéng aùn. Söï thaät ñaõ khoâng nhö theá. Hy voïng laàn naøy, söï laïc quan coù nhieàu cô sôû hôn.