Leã kyû nieäm 20 naêm
ngaøy thaày giaûng Anreâ Phuù Yeân
ñöôïc toân phong Chaân phöôùc
Leã kyû nieäm 20 naêm ngaøy thaày giaûng Anreâ Phuù Yeân ñöôïc toân phong Chaân phöôùc.
ÑGM Mattheâoâ Nguyeãn Vaên Khoâi
Qui Nhôn (WHÑ 06-03-2020) - Leã Kính Chaân Phöôùc Anreâ Phuù Yeân. Kyû nieäm giaùp 20 naêm ngaøy thaày giaûng Anreâ Phuù Yeân ñöôïc toân phong Chaân phöôùc (05.03.2000 - 05.03.2020)
Sau ñaây laø lôøi ñaàu leã vaø baøi giaûng Ñöùc Cha Matheâoâ Nguyeãn Vaên Khoâi, Giaùm muïc Giaùo phaän Qui Nhôn trong thaùnh leã kyû nieäm naøy:
Lôøi ñaàu leã
Troïng kính Ñöùc cha Pheâroâ,
Troïng kính Ñöùc cha Giuse Nguyeãn Taán Töôùc, Giaùm muïc Giaùo phaän Phuù Cöôøng,
Kính thöa Cha Toång ñaïi dieän, quí Cha haït tröôûng, quí Cha, quí tu só nam nöõ, chuûng sinh vaø quí oâng baø anh chò em thaân meán,
Hoâm nay chuùng ta long troïng cöû haønh thaùnh leã möøng kính Chaân phöôùc Anreâ Phuù Yeân, vò töû ñaïo tieân khôûi, "Ngöôøi chöùng thöù nhaát" cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam vaø cuõng laø moät baäc tieàn nhaân cuûa Giaùo phaän Qui Nhôn, nhaân ngaøy kyû nieäm giaùp 20 naêm ngaøi ñöôïc Giaùo Hoäi toân phong leân baäc Chaân phöôùc. Ngaøi laø maãu göông tuyeät vôøi veà moät ñôøi soáng ñöùc tin maïnh meõ, moät loøng nhieät thaønh trong coâng cuoäc truyeàn giaùo, moät khí phaùch anh huøng daùm hieân ngang chaáp nhaän caùi cheát vì ñaïo, nhöng treân heát laø moät tình yeâu cao ñoä vaø maõnh lieät ñoái vôùi Chuùa Gieâsu.
Chuùng ta cöû haønh thaùnh leã naøy tröôùc heát laø ñeå daâng lôøi taï ôn Thieân Chuùa, vì Ngöôøi ñaõ ban cho caùnh ñoàng giaùo phaän Qui Nhôn chuùng ta ngay töø thôøi kyø ñaàu tieân ñaõ laø nôi phaùt sinh moät hoa traùi toát laønh thaùnh thieän, moät toâng ñoà nhieät thaønh vaø moät vò töû ñaïo anh huøng, laø Chaân phöôùc Anreâ Phuù Yeân. Chuùng ta cuõng taï ôn Chuùa vì bieát bao ôn laønh Chuùa ñaõ tuoân ñoå xuoáng treân giaùo phaän nhôø lôøi chuyeån caàu cuûa ngaøi.
Cuõng trong thaùnh leã naøy, chuùng ta toân vinh Chaân phöôùc Anreâ Phuù Yeân vaø neâu cao taám göông cuûa ngaøi cho moïi ngöôøi noi theo. Ñoàng thôøi chuùng ta caàu xin Chuùa cho moãi ngöôøi chuùng ta bieát noi göông ngaøi ñeå soáng ñöùc tin maïnh meõ, goùp phaàn vaøo vieäc rao giaûng Tin Möøng treân queâ höông. Cuoái cuøng, chuùng ta cuõng caàu xin Chuùa ban cho ngaøi sôùm ñöôïc Giaùo Hoäi tuyeân phong leân haøng Hieån thaùnh, ñeå göông saùng cuûa ngaøi caøng trôû neân saùng choùi hôn ñoái vôùi moãi ngöôøi chuùng ta, nhaát laø giôùi treû.
Baøi giaûng
Chuùa nhaät, ngaøy 05 thaùng 03 Naêm thaùnh 2000, döôùi baàu trôøi trong vaét vaø ngaäp traøn aùnh naéng ban mai aám aùp cuûa nhöõng ngaøy ñaàu xuaân, trong moät nghi leã long troïng taïi ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ ôû Roâma, thaày giaûng Anreâ Phuù Yeân cuûa chuùng ta ñaõ ñöôïc Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II tuyeân phong Chaân phöôùc vôùi töôùc hieäu coù moät khoâng hai laø "Ngöôøi chöùng thöù nhaát". Hoâm nay, ngaøy 05 thaùng 03 naêm 2020, kyû nieäm ñuùng 20 naêm ngaøy tuyeân phong Chaân phöôùc cuûa ngaøi, cuõng trong nhöõng ngaøy ñaàu xuaân, coäng ñoaøn daân Chuùa Giaùo phaän Qui Nhôn cuøng nhau qui tuï veà ngoâi nhaø thôø Chính toøa naøy ñeå cöû haønh thaùnh leã taï ôn Thieân Chuùa, toân vinh Chaân phöôùc Anreâ Phuù Yeân vaø caàu nguyeän cho Giaùo phaän.
Thaày giaûng Anreâ Phuù Yeân, maëc duø môùi ñöôïc toân phong Chaân phöôùc sau 117 Thaùnh töû ñaïo Vieät Nam, nhöng ngaøi khoâng phaûi laø ngöôøi thöù 118, maø laø "Ngöôøi chöùng thöù nhaát" ñöùng ñaàu danh saùch nhöõng chöùng nhaân ñöùc tin cuûa caû Giaùo Hoäi Vieät Nam. Ngaøi laø cuûa leã ñaàu muøa ñaõ ñöôïc daâng cho Thieân Chuùa ñeå môû ra cho Giaùo Hoäi Vieät Nam moät muøa xuaân töôi thaém vaø moät vuï muøa boäi thu. Noùi ñeán teân tuoåi cuûa moãi vò trong soá 117 Thaùnh töû ñaïo, coù theå nhieàu ngöôøi khoâng bieát, hay caùc ngaøi chæ ñöôïc bieát taïi ñòa phöông cuûa caùc ngaøi, trong khi ñoù noùi ñeán Anreâ Phuù Yeân thì ôû ñaâu ngöôøi ta cuõng bieát, maëc duø ngaøi chæ môùi laø moät vò Chaân phöôùc, hay coøn goïi laø AÙ thaùnh. Ñieàu ñoù phaàn naøo cuõng noùi leân taàm quan troïng cuûa ngaøi trong lòch söû Giaùo Hoäi Vieät Nam.
Trong Lôøi noùi ñaàu cuûa taùc phaåm noåi tieáng mang töïa ñeà "Ngöôøi chöùng thöù nhaát", taùc giaû Phaïm Ñình Khieâm ñaõ môû ñaàu baèng moät khaúng ñònh chaéc nòch nhö sau: "Trong quaù trình sinh hoaït cuûa daân toäc Vieät Nam, neáu coù moät nhaân vaät naøo, ngay sau khi töø traàn, ñaõ ñöôïc ngöôøi ñôøi vieát saùch ca tuïng baèng nhieàu thöù tieáng, xuaát baûn ôû nhieàu thuû ñoâ lôùn treân theá giôùi, laøm veû vang chung cho caû daân toäc treân laõnh vöïc tinh thaàn, ñaïo ñöùc vaø duõng caûm, ngöôøi aáy chính laø vò anh huøng treû tuoåi maø chuùng toâi saép hoïa laïi chaân dung trong cuoán saùch naøy: Thaày Giaûng Anreâ Phuù Yeân, tieân khôûi töû ñaïo mieàn Nam, noùi rieâng, vaø cuõng ñaùng goïi laø tieân khôûi Töû Ñaïo Vieät Nam, noùi chung".
Chaân phöôùc Anreâ Phuù Yeân chòu töû ñaïo ngaøy 26 thaùng 07 naêm 1644, khi ngaøi môùi vöøa troøn möôøi chín caùi xuaân xanh. Caùi cheát anh huøng vì ñöùc tin cuûa chaøng thanh nieân treû tuoåi Anreâ Phuù Yeân ñaõ ñöôïc Lôøi Chuùa soi saùng tröôùc heát qua ñoaïn saùch Macabeâ quyeån thöù hai ôû baøi ñoïc thöù nhaát, keå laïi caùi cheát haøo huøng vì leà luaät Chuùa cuûa baûy anh em döôùi thôøi baïo chuùa Antioâkhoâ. Cuoäc töû ñaïo anh huøng trong thôøi Cöïu Öôùc naøy baùo tröôùc vaø ñöôïc tieáp noái bôûi nhöõng cuoäc töû ñaïo cuûa caùc vò thaùnh treû trong thôøi Taân Öôùc vaø trong Giaùo Hoäi moïi thôøi.
Trong söù ñieäp göûi Ñaïi hoäi Giôùi treû laàn thöù XVII taïi Toronto, Canada, töø ngaøy 23 ñeán 28 thaùng 7 naêm 2002, vôùi chuû ñeà : "Anh em laø muoái ñaát, laø aùnh saùng traàn gian" (Mt 5,13-14), Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ neâu teân 10 vò thaùnh treû ñeå laøm göông maãu cho giôùi treû theá giôùi. Ñöùng ñaàu danh saùch laø Thaùnh Aneâ cuûa thaønh Roâma, tieáp ñeán laø AÙ thaùnh Anreâ Phuù Yeân cuûa Giaùo phaän Qui Nhôn chuùng ta.
Trong Toâng huaán Christus Vivit (Chuùa Kitoâ ñang soáng) göûi ngöôøi treû vaø coäng ñoaøn daân Chuùa, ôû caùc soá 51-62, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ keå ra 6 vò Thaùnh vaø 6 Chaân phöôùc treû tieâu bieåu trong lòch söû Giaùo Hoäi, trong soá ñoù coù Chaân phöôùc Anreâ Phuù Yeân vôùi nhöõng lôøi giôùi thieäu ôû soá 54 nhö sau: "Chaân phöôùc Anreâ Phuù Yeân laø moät thanh nieân Vieät Nam soáng vaøo theá kyû 17. Ngaøi laø moät giaùo lyù vieân vaø laø trôï taù cuûa caùc vò thöøa sai. Ngaøi bò toáng giam vì ñöùc tin, vaø vì khoâng chòu töø boû ñöùc tin, ngaøi ñaõ bò gieát. Anreâ cheát trong luùc ñang keâu Danh Thaùnh Gieâsu".
Saéc leänh cuûa Boä Phong Thaùnh, ngaøy 27 thaùng 01 naêm 2000, ñaõ vieát veà ngaøi nhö sau: "Bieát Chuùa vaø yeâu meán Chuùa laø söï cao ñeïp tuyeät vôøi ñaõ loâi cuoán taâm hoàn chaøng thanh nieân Anreâ, con ngöôøi ñaõ vui veû chaáp nhaän Tin Möøng vaø ñaõ kieân cöôøng chöùng minh ñieàu ñoù baèng ñôøi soáng thaùnh thieän vaø loøng nhieät thaønh trong coâng cuoäc toâng ñoà".
Quaû theá, treân ñöôøng ñeán nôi haønh quyeát, ngaøi luoân mieäng khuyeân baûo moïi ngöôøi baèng nhöõng lôøi ñöôïc coi nhö di chuùc sau cuøng cuûa ngaøi: "Hôõi anh em, ñoái vôùi Chuùa Gieâsu yeâu daáu cuûa chuùng ta, chuùng ta haõy laáy tình yeâu ñaùp laïi tình yeâu. Chuùa ñaõ chòu cheát ñau khoå vì chuùng ta, neân chuùng ta haõy laáy maïng soáng ñaùp ñeàn maïng soáng". "Hôõi anh chò em, ta haõy trung tín cuøng Ñöùc Chuùa Trôøi cho ñeán cheát; khoâng moät ñieàu gì coù theå daäp taét loøng thöông meán Chuùa Gieâsu Kitoâ trong traùi tim ta". "Hôõi anh chò em, chuùng ta haõy giöõ nghóa cuøng Ñöùc Chuùa Gieâsu cho ñeán heát hôi, cho ñeán troïn ñôøi".
Nhöõng lôøi treân ñaây ñöôïc doõng daïc noùi leân töø moâi mieäng cuûa moät thanh nieân môùi lôùn ñang traøn ñaày söùc soáng maø khoâng tieác tuoåi thanh xuaân; tuy coøn mang daùng daáp thö sinh chöa moät laàn chaïm ñeán binh khí hay ñöôïc taäp luyeän ñeå laøm chieán binh, theá maø coù theå xem caùi cheát nheï töïa loâng hoàng, ñeå ñaùp traû lôøi môøi goïi cuûa Ñöùc Kitoâ trong ñoaïn Tin Möøng hoâm nay: "Ai muoán theo Toâi, phaûi töø boû chính mình, vaùc thaäp giaù mình haèng ngaøy maø theo. Quaû vaäy, ai muoán cöùu maïng soáng mình thì seõ maát; coøn ai lieàu maát maïng soáng mình vì Toâi thì seõ cöùu ñöôïc maïng soáng aáy" (Lc 9,23-24). Khi vui veû vaø can ñaûm böôùc ñi treân con ñöôøng thaäp giaù theo lôøi môøi goïi cuûa Ñöùc Kitoâ, thaày giaûng Anreâ Phuù Yeân ñaõ tieáp noái böôùc chaân cuûa caùc vò Toâng ñoà töø thuôû ban ñaàu, nhö lôøi taâm söï cuûa thaùnh Phaoloâ trong böùc thö thöù hai göûi tín höõu Coârintoâ maø chuùng ta vöøa nghe trong baøi ñoïc II hoâm nay (2Cr 6,4-10).
Khi toân phong thaày giaûng Anreâ Phuù Yeân leân haøng Chaân phöôùc, Giaùo Hoäi muoán ñaët ngaøi laøm maãu göông cho moïi Kitoâ höõu, ñaëc bieät laø giôùi treû, khoâng nhöõng cuûa Vieät Nam maø coøn cuûa toaøn theá giôùi. Quaû theá, trong dòp leã tuyeân phong Chaân phöôùc cho thaày giaûng Anreâ Phuù Yeân, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi vôùi toaøn theá giôùi: "Cuoäc soáng cuûa Anreâ Phuù Yeân ñaõ cho chuùng ta thaáy quyeát taâm cuûa moät con ngöôøi khoâng chaáp nhaän choái boû nieàm tin, duø phaûi ñoái ñaàu vôùi baïo löïc. Giôùi treû coù theå ruùt ra söùc maïnh vaø söï can tröôøng töø taám göông cuûa con ngöôøi saün saøng hy sinh maïng soáng vì anh em mình. Chôù gì taát caû caùc moân ñeä cuûa Ñöùc Kitoâ tìm thaáy nôi vò Chaân phöôùc treû naøy söùc maïnh vaø söï naâng ñôõ trong côn thöû thaùch!"
Tieáp ñeán, trong cuoäc trieàu yeát ngaøy hoâm sau, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi vôùi phaùi ñoaøn Vieät Nam nhö sau: "Treân 350 naêm qua, nhöõng ngöôøi coâng giaùo Vieät Nam khoâng bao giôø queân nhaân chöùng Tin Möøng naøy, vò töû ñaïo tieân khôûi cuûa queâ höông hoï. Hoï ñaõ tìm thaáy nôi ngaøi ñöùc tin kieân ñònh vaø tình yeâu quaûng ñaïi cho Ñöùc Kitoâ vaø cho Giaùo Hoäi cuûa Ngöôøi. Chôù gì ngaøy nay hoï coøn tieáp tuïc khaùm phaù ra trong taám göông cuûa ngöôøi con ñaát Vieät söùc maïnh höôùng daãn ngöôøi tín höõu veà ôn goïi ngöôøi Kitoâ höõu, trong vieäc trung thaønh vôùi Giaùo Hoäi vaø queâ höông hoï".
Ñaëc bieät, taïi giaùo phaän Qui Nhôn laø queâ höông cuûa Chaân phöôùc Anreâ Phuù Yeân, taám göông cuûa ngaøi caàn ñöôïc moãi ngöôøi chuùng ta noi theo, nhaát laø giôùi treû vaø anh chò em giaùo lyù vieân. Ñoàng thôøi chuùng ta cuõng haõy thöôøng xuyeân caàu nguyeän vôùi ngaøi, xin ngaøi chuyeån caàu cuøng Chuùa cho toaøn theå giaùo phaän vaø cho moãi ngöôøi chuùng ta. Ñeå chuaån bò cho cuoäc ñaïi leã hoâm nay, möøng 20 naêm thaày giaûng Anreâ Phuù Yeân ñöôïc toân phong Chaân phöôùc, toâi ñaõ vieát thö xin Santa Casa da Misericoùrdia de Lisboa ôû Boà Ñaøo Nha chia seû cho Giaùo phaän Qui Nhôn moät ít thaùnh tích cuûa ngaøi. Hoï ñaõ ñoàng yù vaø môøi toâi sang nhaän thaùnh tích trong moät thaùnh leã taïi nhaø thôø Thaùnh Roâcoâ do toâi chuû söï ngaøy 24 thaùng 10 naêm 2019 vöøa qua. Ñoù laø moät loïn toùc nhoû, vöøa ñöôïc kieäu vaø nhaø thôø Chính toøa vaø ñang ñöôïc ñaët taïi cung thaùnh trong suoát buoåi leã hoâm nay.
Ngaøy mai, thaùnh tích naøy seõ ñöôïc ñöa vaøo Maèng Laêng laø queâ höông cuûa ngaøi ñeå giaùo daân kính vieáng. Sau ñoù, thaùnh tích seõ laàn löôït ñöôïc ñöa ñeán caùc giaùo xöù trong toaøn Giaùo phaän. Khoâng nhöõng chuùng ta caàu nguyeän vôùi ngaøi, maø chuùng ta coøn caàu nguyeän cho ngaøi sôùm ñöôïc Giaùo Hoäi tuyeân phong leân haøng Hieån thaùnh, ñeå taám göông cuûa ngaøi caøng trôû neân saùng choùi hôn, xöùng vôùi söï nhieät thaønh toâng ñoà vaø cuoäc töû ñaïo anh huøng cuûa ngaøi, trong khi höôùng ñeán sinh nhaät laàn thöù 400 cuûa ngaøi seõ ñöôïc giaùo phaän Qui Nhôn cöû haønh troïng theå vaøo naêm 2025.
+ Mattheâoâ Nguyeãn Vaên Khoâi
(Nguoàn: gpquinhon.org)