Cha Moretti nhaän ñònh raèng:
Caàn thaän troïng vôùi hieäp ñònh Myõ vaø Taleban
Cha Moretti nhaän ñònh raèng: Caàn thaän troïng vôùi hieäp ñònh Myõ vaø Taleban.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Afganistan (RVA News 05-03-2020) - Cha Giuseppe Moretti, thöøa sai taïi Afganistan trong 25 naêm, töø 1990 ñeán 2015, nhaän ñònh raèng hieäp ñònh hoøa bình giöõa Myõ vaø Taleban, laø moät böôùc tieán nhoû tieán ñeán töông lai hoøa bình taïi Afghanistan, nhöng caàn phaûi thaän troïng veà vaán ñeà naøy.
Trong cuoäc phoûng vaán daønh cho haõng tin Fides cuûa Boä truyeàn giaùo, truyeàn ñi hoâm 03 thaùng 03 naêm 2020, cha Moretti, thöøa sai doøng thaùnh Barnabeâ, cuõng baøy toû nhieàu do döï vaø ngôõ ngaøng, vì hieäp ñònh kyù giöõa Myõ vaø nhoùm hoài giaùo Taleban taïi Doha, thuû ñoâ Qatar, khoâng coù söï can döï naøo cuûa chính phuû hieän nay cuûa Afghanistan.
Moät ñieåm khaùc cha Moretti cuõng nhaéc ñeán, ñoù laø trong hieäp ñònh coù döï truø vieäc traû töï do cho 5,000 tuø binh Taleban: phaûi chaêng ñaây laø moät vaán ñeà thuoäc thaåm quyeàn cuûa Myõ hay laø moät vaán ñeà chính trò cuûa Afghanistan? Taát caû nhöõng gì lieân heä ñeán hieän taïi, quaù khöù vaø töông lai phaûi ñöôïc thöông thaûo giöõa nhöõng thaønh phaàn cuûa Afghanistan.
Theo hieäp ñònh kyù vôùi Taleban, Myõ seõ giaûm quaân soá xuoáng 8,600 ngöôøi trong voøng 135 ngaøy, vaø Myõ cuøng vôùi khoái Nato seõ hoaøn toaøn ruùt khoûi Afghanistan trong voøng 14 thaùng. Maët khaùc, nhoùm Taleban cam keát khoâng taïo ñieàu kieän cho söï hieän dieän cuûa caùc toå chöùc khuûng boá treân laõnh thoå Afghanistan saün saøng thöïc hieän caùc cuoäc khuûng boá ôû nöôùc ngoaøi.
Theo cha Moretti, tình traïng Afghanistan vaãn baáp beânh, vì döï truø, trong giai ñoaïn hai, seõ coù moät cuoäc gaëp gôõ tröïc tieáp giöõa chính phuû Afghanistan vaø nhoùm Taleban. Nhöng ai seõ höôùng daãn giai ñoaïn ñoái thoaïi naøy? Sau caùc cuoäc baàu cöû, ngöôøi ñöôïc coi laø thaéng cöû laø oâng Ghani, nhöng ñoái thuû cuûa oâng ta laø Abdullah Abdullah ñaõ phaûn ñoái keát quaû cuoäc baàu cöû, vaø tình traïng naøy caøng laøm cho chính phuû trôû neân yeáu theá vaø khoù loøng ñoái ñaàu vôùi nhoùm Taleban.
Sau cuøng, cha Moretti cuõng ñaët nhieàu nghi vaán veà vaán ñeà caùc daân quyeàn. Caùc quyeàn maø phuï nöõ ñaõ ñaït ñöôïc taïi Afghanistan trong nhöõng naêm qua seõ theá naøo trong töông lai, neáu luaät Sharia ñöôïc aùp duïng taïi nöôùc naøy. Vaø cha keát luaän raèng: "Ngöôøi ta noùi veà hoøa bình, nhöng toâi thaáy raèng hieän nay ñoù chæ laø moät thöù hoøa bình töông ñoái, khoâng mang laïi an ninh".
Chieán tranh taïi Afghanistan
Hieäp ñònh giöõa Myõ vaø nhoùm Taleban ñaõ ñöôïc kyù taïi Doha hoâm 29 thaùng 02 naêm 2020, sau 18 thaùng thöông thuyeát. Hieän dieän taïi buoåi kyù hieäp ñònh giöõa ngoaïi tröôûng Myõ vaø laõnh tuï nhoùm Taleban, cuõng coù caùc laõnh tuï cuûa Pakistan, Qatar, Thoå Nhó Kyø, AÁn ñoä, Indonesia, Uzbekistan vaø Tajikistan.
Chieán tranh taïi Afghanistan ñaõ laøm cho hôn 100,000 ngöôøi Afghanistan bò thieät maïng, töø khi söù boä Lieân Hieäp Quoác taïi nöôùc naøy baét ñaàu tính soá ngöôøi töû vong.
(Fides 3-3-2020)