Coâng giaùo vaø Hoài giaùo:
töø Abu Dhabi ñeán Pakistan,
haønh trình coøn phaûi ñi
Coâng giaùo vaø Hoài giaùo: töø Abu Dhabi ñeán Pakistan, haønh trình coøn phaûi ñi.
G. Traàn Ñöùc Anh OP
Vatican (Vatican News 10-02-2020) - Maëc duø coù tieán boä raát lôùn trong töông quan giöõa Coâng Giaùo vaø Hoài giaùo, vôùi Vaên kieän veà "Huynh ñeä nhaân ñaïo", nhöng con ñöôøng coøn daøi ñeå tieán tôùi söï bình ñaúng giöõa caùc coâng daân Kitoâ vaø Hoài giaùo taïi caùc nöôùc Hoài giaùo.
Kyû nieäm 1 naêm Vaên kieän lòch söû
Hoâm 4 thaùng 2 naêm 2020, ñaõ coù buoåi leã kyû nieäm ñuùng 1 naêm kyù keát Vaên kieän veà "Huynh ñeä nhaân ñaïo" taïi Abu Dhabi, giöõa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vaø Ñaïi Imam Ahmad al-Tayyib cuûa Ñeàn thôø Hoài giaùo Al-Azhar ôû Cairo, Ai Caäp, laø cô quan laõnh ñaïo tinh thaàn cuûa 900 trieäu tín höõu Hoài giaùo Sunnit.
Trong söù ñieäp Video göûi caùc tham döï vieân buoåi kyû nieäm, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ taùi baøy toû "hy voïng moät töông lai toát ñeïp hôn cho nhaân loaïi, moät töông lai khoâng coøn oaùn haän, traøo löu cöïc ñoan vaø khuûng boá, vaø trong ñoù caùc giaù trò hoøa bình, tình thöông vaø huynh ñeä ñöôïc troåi vöôït".
Quaû thöïc, moät baàu khoâng khí hoøa dòu vaø thanh thaûn ñaõ lan toûa 1 naêm qua trong töông quan giöõa Coâng Giaùo vaø Hoài giaùo, töø sau khi hieäp ñònh ñöôïc kyù keát giöõa hai vò laõnh ñaïo; moät trang söû môùi trong quan heä giöõa Coâng Giaùo vaø Hoài giaùo ñöôïc môû ra, laøm cho nhieàu ngöôøi hy voïng tình traïng cuûa caùc tín höõu Kitoâ bò thieät thoøi, bò kyø thò nhö nhöõng coâng daân haïng nhì vaø nhieàu khi bò baùch haïi taïi caùc nöôùc Hoài giaùo coù hy voïng ñöôïc caûi tieán.
Vaên kieän chung giöõa Coâng Giaùo vaø Hoài Giaùo cuõng khaúng ñònh raèng "caàn daán thaân thieát laäp trong caùc xaõ hoäi chuùng ta moät yù nieäm veà quyeàn coâng daân troïn veïn vaø töø khöôùc duøng nhöõng töø ngöõ thieåu soá coù tính chaát kyø thò, chöùa ñöïng trong ñoù nhöõng maàm moáng laøm cho ta caûm thaáy bò coâ laäp vaø thaáp keùm". Vaên kieän cuõng beânh vöïc vaø coå voõ vieäc giaùo duïc cho phuï nöõ, loaïi boû moïi hình thöùc kyø thò nöõ giôùi, ñoàng thôøi beânh vöïc treû em.
Moät söï kieän ñau thöông tieâu bieåu taïi Pakistan
Nhöng coù moät söï kieän trôù treâu laø cuøng thôøi ñieåm möøng kyû nieäm 1 naêm Vaên kieän chung veà tình huynh ñeä nhaân loaïi, ñoù laø taïi Pakistan, ngaøy 3 thaùng 2 naêm 2020, toøa thöôïng thaåm bang Sindh ñaõ nhìn nhaän giaù trò cuûa hoân nhaân giöõa moät thieáu nöõ Coâng Giaùo 14 tuoåi vôùi 1 ngöôøi ñaøn oâng Hoài giaùo laø höõu hieäu. Thieáu nöõ aáy teân laø Huma Younus bò ngöôøi ñaøn oâng aáy baét coùc, haõm hieáp, baét phaûi cöôùi oâng ta vaø phaûi theo ñaïo Hoài. Luaät coù töø naêm 2014 cuûa bang Sindh (Child marriage restraint Act) caám caùc cuoäc hoân nhaân vôùi caùc treû nöõ vò thaønh nieân, vaø döï truø aùn tuø cho ngöôøi phoái ngaãu tröôûng thaønh, nhöng hai thaåm phaùn cuûa toøa Thöôïng Thaåm ñaõ xöû theo luaät Sharia cuûa Hoài giaùo ñöa ra phaùn quyeát vöøa noùi döïa treân söï kieän coâ Huma Younus ñaõ coù kinh nguyeät khi bò baét coùc, vaø nhö vaäy laø "saün saøng" ñeå keát hoân roài, theo moät qui luaät vaøng ruùt töø cuoäc soáng cuûa ngoân söù Mohammad. OÂng ñaõ cöôùi nhieàu vôï, vaø moät trong nhöõng ngöôøi vôï aáy Aisha, môùi coù 6 tuoåi. OÂng kieân nhaãn ñôïi cho ñeán khi ngöôøi vôï naøy coù kinh nguyeät ñaàu tieân môùi hoaøn hôïp, vaø luùc ñoù Aisha môùi ñöôïc 9 tuoåi.
Tình traïng kyø thò vì luaät Sharia
Baûn aùn taïi tænh Sindh hoâm 3 thaùng 2 naêm 2020 nhö theå moät baûn aùn ñoái vôùi haøng ngaøn thieáu nöõ Kitoâ vaø caû caùc thieáu nöõ AÁn giaùo. Thöïc vaäy, taïi Pakistan, moãi naêm coù hôn 1 ngaøn thieáu nöõ thuoäc hai toân giaùo naøy bò baét coùc, haõm hieáp, bò boù buoäc caûi ñaïo theo Hoài giaùo vaø phaûi cöôùi moät ngöôøi ñaøn oâng Hoài giaùo. Thaät laø moät ñieàu daõ man, coù töø theá kyû thöù 8 nhöng vaãn coøn ñöôïc duy trì vaø aùp duïng ôû theá kyû 21 naøy.
Ñaây laø tröôøng hôïp ñaàu tieân ñöôïc ñöa tôùi toøa aùn, nhôø toå chöùc baùc aùi "Trôï giuùp caùc Giaùo Hoäi ñau khoå" trang traûi caùc phí toån luaät sö vaø aùn phí cho song thaân cuûa coâ Huma Younus.
Im laëng trong giôùi Coâng Giaùo
Tin veà baûn aùn baát coâng coâ Huma phaûi chòu, töø Pakistan haàu nhö khoâng loan tôùi taây phöông vaø caû giôùi Coâng Giaùo. Coù caû trang maïng ghi nhaän söï kieän "Baùo Quan saùt vieân Roma" ôû Vatican, trong soá ra ngaøy 4 vaø 5 thaùng 2 naêm 2020, leõ ra cuõng phaûi nhaéc ñeán tin vuï aùn baát coâng maø coâ Huma vaø caùc tín höõu Coâng Giaùo Pakistan phaûi chòu, nhöng chæ coù baøi ôû trang Nhaát vôùi töïa ñeà lôùn: "Moät trang môùi trong cuoäc ñoái thoaïi giöõa caùc toân giaùo" vôùi hình Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vaø Ñaïi Iman Ñeàn thôø Al-Azhar Ahmad al-Tayyib, ñang oâm nhau.
Ngöôøi ta coù caûm töôûng baùo naøy khoâng muoán laøm xaùo troän baàu khoâng khí "hoøa bình ñaïi ñoàng" giöõa Hoài giaùo vaø Coâng Giaùo.
Quoác teá caàn gia taêng söùc eùp treân Pakistan
Thaät ra, Vaên kieän veà "tình huynh ñeä nhaân loaïi" maïnh meõ beânh vöïc caùc tín höõu Kitoâ bò kyø thò taïi caùc nöôùc Hoài giaùo vaø cuõng ñaëc bieät noùi ñeán thaân phaän phuï nöõ nhö tröôøng hôïp coâ Huma Younus. Vì theá, moät kyù giaû laø oâng Stefano Fontana, ñaõ nhaän ñònh raèng: "Bò laïc trong moät caùi veû an bình thanh thaûn maø im laëng tröôùc thöïc taïi caùc cuoäc baùch haïi choáng Kitoâ, phaàn lôùn do caùc chính phuû Hoài giaùo taïo neân. Phaûi chaêng ai muoán ñoùn nhaän tieáng keâu cuûa nhöõng anh chò em Kitoâ chuùng ta. - Thaùnh Phaoloâ ñaõ caûnh giaùc 'Anh chò em khoâng bieát anh chò em laø chi theå cuûa nhau sao?", - thì bò coi laø laøm hoûng maát tình huynh ñeä ñaïi ñoàng ñeïp ñeõ sao?"
Nhìn roäng hôn, ngöôøi ta phaûi noùi: caû caùc chính phuû vaø xaõ hoäi taây phöông cuõng coù phaàn traùch nhieäm trong vieäc thuùc ñaåy nhaø caàm quyeàn Pakistan toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi, keå caû quyeàn caùc tín höõu Kitoâ, nhöng nhieàu khi hoï chæ noùi mieäng maø khoâng haønh ñoäng. Giaû söû caùc chính quyeàn AÂu Myõ taïo söùc eùp, ñe doïa ngöng caùc vieän trôï phaùt trieån hoaëc chaám döùt cheá ñoä giaù caû öu ñaõi nhaø ñoù Pakistan coù theå buoân baùn vôùi AÂu Myõ deã daøng, cuõng ñuû thuùc ñaåy nhaø caàm quyeàn Pakistan xeùt laïi chính saùch nhaân quyeàn cuûa hoï. Nhöng döôøng nhö taïi AÂu Myõ, nhieàu chính trò gia quan taâm ñeán vieäc beânh vöïc quyeàn lôïi cuûa nhöõng ngöôøi ñoàng tính luyeán aùi vaø phaù thai hôn laø nhaân quyeàn cuûa caùc tín höõu Kitoâ taïi caùc nöôùc Hoài giaùo.
Luaät sö Tabassum Youssaf cuûa song thaân coâ Huma, nhaän ñònh raèng "Ñeå Pakistan coù uy tín tröôùc maët coäng ñoàng quoác teá, chính phuû nöôùc naøy ñaõ ban haønh nhöõng ñaïo luaät che maét, ñeå Pakistan khoûi bò maát caùc ngaân khoaûn taøi trôï phaùt trieån do taây phöông cung caáp hoaëc nhöõng lôïi loäc do quy cheá toái hueä quoác mang laïi (Generalized System of Preferences).
Tröôùc tình traïng treân ñaây, ngöôøi ta thaáy roõ tuy Vaên kieän kyù taïi Abu Dhabi ñaõ môû ra moät trang söû môùi, nhöng haønh trình tieán tôùi söï toân troïng thöïc söï ñoái vôùi caùc coâng daân Kitoâ taïi nhieàu nöôùc Hoài giaùo, nhö Pakistan, vaãn coøn daøi. Mong raèng tinh thaàn cuûa Vaên kieän Abu Dhabi tieáp tuïc ñöôïc ñi vaøo moïi chieàu kích cuûa cuoäc soáng caùc tín höõu Kitoâ taïi caùc nöôùc Hoài giaùo.