Quyeàn toái thöôïng cuûa Lôøi,
vì moät cuoäc hoaùn caûi truyeàn giaùo
Quyeàn toái thöôïng cuûa Lôøi, vì moät cuoäc hoaùn caûi truyeàn giaùo.
Ngoïc Yeán
Palermo (Vatican News 5-02-2020) - Moái töông quan giöõa Lôøi Chuùa vaø coâng cuoäc truyeàn giaùo cuûa Giaùo hoäi, döïa theo baøi tham luaän cuûa Ñöùc cha Corrado Lorefice, Toång Giaùm muïc Palermo, YÙ. Chuû ñeà: "Anh em haõy ra ñi, Thaày ôû cuøng vôùi anh em moãi ngaøy - Loan baùo Tin Möøng hoâm nay. Giaùo hoäi ñöôïc trieäu taäp cho vieäc hoaùn caûi loan baùo Tin Möøng cuûa caùc coäng ñoaøn Kitoâ". Sau ñaây laø nhöõng tö töôûng cuûa Ñöùc cha Corrado Lorefice:
Giaùo hoäi chæ coù theå thöïc hieän ñöôïc söù vuï khi ñöôïc ñaët treân vai cuûa Thieân Chuùa
Toâi muoán baét ñaàu töø moät tö töôûng quí giaù cuûa caùc nhaø thaàn hoïc trung coå: "Chuùng ta gioáng nhö nhöõng ngöôøi luøn ngoài treân vai ngöôøi khoång loà, nhö theá chuùng ta coù theå nhìn ñöôïc nhieàu thöù vaø nhìn xa hôn hoï, khoâng phaûi do caùi nhìn saéc beùn cuûa aùnh maét hay do chieàu cao cuûa cô theå chuùng ta, nhöng bôûi vì chuùng ta ñöôïc ñöa leân vaø naâng leân moät taàm cao vó ñaïi". Ñöùng tröôùc söù meänh loan baùo Tin Möøng, Giaùo hoäi chæ coù theå thöïc hieän khi ñöôïc ñaët treân vai cuûa Thieân Chuùa, Chuû cuûa Giaoù hoäi. Moät Giaùo hoäi soáng trong kyù öùc cuûa caùc nhaø truyeàn giaùo vó ñaïi, cuûa bieát bao ngöôøi nam vaø nöõ ñaõ loan baùo vaø laøm chöùng cho chuùng ta Tin Möøng trong nhöõng ñieàu bình thöôøng cuûa cuoäc soáng.
Trao laïi quyeàn toái thöôïng cho Saùch Thaùnh
Cha Giuseppe Dossetti, moät chuyeân gia veà Kinh Thaùnh vaø cuõng laø chuyeân gia trong laõnh vöïc huaán luyeän löông taâm Kitoâ giaùo ñaõ chæ ra raèng, trong khi thöøa nhaän moät caùch thanh thaûn söï caàn thieát vaø giaù trò cuûa nhieàu chöùc naêng khaùc nhau hieän coù trong Giaùo hoäi, thì Giaùo hoäi phaûi öu tieân trao laïi quyeàn toái thöôïng cho Saùch Thaùnh. Giaùo hoäi phaûi yù thöùc coäng ñoaøn Kitoâ giaùo ñöôïc sinh ra töø vieäc ñoùn nhaän Tin Möøng. Thaät vaäy, coäng ñoaøn Kitoâ ñöôïc caùc Bí tích, Tin Möøng vaø caû vieäc phuïc vuï loan baùo Tin Möøng nuoâi döôõng.
Coù moät beá taéc quan troïng cuûa Giaùo hoäi trong thôøi ñaïi chuùng ta: "Vaán ñeà naèm ôû choã phaûi löu giöõ moät quyeàn toái thöôïng thöïc söï, ñònh löôïng vaø ñònh tính, trong moái töông quan vôùi Kinh thaùnh. Maët khaùc, Lôøi Thieân Chuùa [...] khoâng coøn laø haït gioáng khoâng theå hö naùt taïo ra daân Kitoâ giaùo. Daân Kitoâ giaùo [...] coù nguy cô giaûm suùt daàn daàn, bieán daïng, rôi vaøo tình traïng suy giaûm nghieâm troïng vaø maát phöông höôùng, nhö xaûy ra ngaøy hoâm nay". Lôøi Chuùa chöùa trong Kinh thaùnh coù "ñaëc tính trình dieãn, nhaát laø trong taùc ñoäng phuïng vuï, noåi leân tính caùch thaùnh thieâng rieâng bieät cuûa noù" (Aperuit illis, 2) phuø hôïp vôùi Ñöùc Kitoâ. Noùi toùm laïi, hoaëc coù moät quyeàn toái thöôïng thöïc söï cuûa Kinh thaùnh trong ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi (moät quyeàn baù chuû ñònh löôïng, ñònh tính vaø caân xöùng) hoaëc ñôøi soáng Giaùo hoäi suy yeáu vaø maát ñi yù thöùc ñònh höôùng vaø söï töï do loan baùo.
Cha Giuseppe giaûi thích yù nghóa cuûa "quyeàn toái thöôïng cuûa Kinh thaùnh" ñeà caäp ñeán thieân nieân kyû ñaàu tieân lòch söû cuûa Giaùo hoäi caû ôû phöông Ñoâng vaø phöông Taây. Cha noùi: Trong suoát khoaûng thôøi gian raát daøi naøy "khoâng coù suy tö vaø yù kieán, khoâng coù hoaït ñoäng, khoâng coù yù thöùc, khoâng coù coäng ñoaøn, khoâng taäp trung vaøo Kinh thaùnh, khoâng bò Kinh thaùnh chi phoái, vaø thaäm chí khoâng coù luaät phaùp. [...] khoâng coù Giaùo luaät".
Tính caáp baùch thöïc haønh caàu nguyeän vôùi Kinh Thaùnh
Muïc ñích cuûa toâi laø nhaán maïnh tính öu tieân caáp baùch cuûa vieäc thöïc haønh caàu nguyeän qua vieäc laéng nghe Kinh Thaùnh. Hình thöùc cuûa vieäc laéng nghe naøy laø: taäp hôïp xung quanh Ñaáng keá vò caùc toâng ñoà, chính caùc vò ñaûm baûo cho chuùng ta veà ñöùc tin toâng truyeàn cuûa Giaùo hoäi. Vaø hình thöùc tieáp theo laø trong caùc coäng ñoaøn Kitoâ giaùo. Lôøi chuùng ta thöôøng xuyeân gaëp vaø chuùng ta loan baùo chính laø Tin Möøng, Tin Vui.
Kinh thaùnh, Lôøi vónh cöûu cuûa Cha
"Kinh thaùnh khoâng phaûi laø moät cuoán saùch, nhöng laø moät Con Ngöôøi Haèng soáng, ñoù laø Lôøi vónh cöûu cuûa Cha". Kinh thaùnh chöùa ñöïng Lôøi Chuùa, tieáng noùi cuûa Ñaáng Haèng Soáng. Coù thoùi quen soáng vaø töông quan vôùi Tin Möøng coù nghóa laø coù thoùi quen vôùi Ngöôøi "ñeïp" cuûa Con Thieân Chuùa, Ngoâi Lôøi thaønh xaùc phaøm, Ngöôøi Nararet bò ñoùng ñinh vaø phuïc sinh, Ñaáng tuyeân boá vaø ñaët trong cuoäc soáng cuûa con ngöôøi nhöõng daáu hieäu höõu hình söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng maëc khaûi vaø giôùi thieäu cho chuùng ta khuoân maët phuï töû vaø nhaân haäu cuûa Thieân Chuùa.
Noäi dung cuûa Tin möøng ñöôïc ñoùn nhaän nhôø hoaït ñoäng ñöùc tin cuûa caùc nhaân chöùng ñöùc tin vaø tôùi löôït mình, chuùng ta phaûi truyeàn laïi baèng "lôøi noùi vaø cöû chæ" theo chính caùch cuûa Chuùa Gieâsu, laø loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa bieán ñoåi cuoäc soáng cuûa nhöõng ngöôøi ñoùn nhaän Ngaøi. Trong xaùc theå cuûa Kitoâ höõu, cuûa caùc moân ñeä Chuùa Gieâsu, phaûi tieáp tuïc thöïc hieän caùc cuoäc gaëp gôõ giöõa con ngöôøi thôøi nay vôùi Ngöôøi thaønh Nazaret, Ñaáng ñaõ chia seû hoøa giaûi vôùi nhöõng ngöôøi thu thueá vaø nhöõng keû toäi loãi. Tin Möøng maø Giaùo hoäi phaûi loan baùo laø loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa dieãn ra trong lòch söû. Thieân Chuùa "trao" Con cuûa Ngöôøi, tôùi löôït Ngaøi hieán mình moät caùch töï do vaø ñeå yeâu thöông vì ôn cöùu ñoä vaø söï taùi sinh cuûa chuùng ta cho con caùi cuûa Thieân Chuùa. Trong Ngöôøi, Thieân Chuùa laø "Cha cuûa chuùng ta".
Thieân Chuùa cuûa taát caû vaø cho taát caû moïi moïi ngöôøi
Khi chuùng ta noùi "cuûa chuùng ta", cuûa Chuùa, chuùng ta khoâng muoán ñaùnh daáu moät söï sôû höõu. Thieân Chuùa ñaõ cöùu ñoä vaø quy tuï chuùng ta trong Chuùa Kitoâ laø Thieân Chuùa cuûa taát caû vaø cho taát caû moïi moïi ngöôøi. Trong Giaùo hoäi, Thaân mình Chuùa Gieâsu Kitoâ "tieáp tuïc" vaø "lan toûa vaø hieäp thoâng", muoán tieáp tuïc ñeán vaø ñoùn nhaän taát caû moïi ngöôøi. Chuùng ta, nhöõng ngöôøi soáng tình yeâu naøy, ñöôïc keâu goïi ñeå loan baùo nhö theá, nhö Thieân Chuùa kieân nhaãn chôø ñôïi vaø tin töôûng, say meâ tìm kieám, ñoùn tieáp vôùi loøng quaûng ñaïi vaø teá nhò. Ñaây laø baûn chaát cuûa muïc vuï, cuõng nhö ñieàu maø chuùng ta goïi laø söù vuï: moät chuyeån ñoäng môû ra nguoàn nöôùc haèng soáng, taùi taïo vaø laøm môùi chuùng ta. "Ngaøy nay, khi Hoäi Thaùnh tìm kieám caùc traûi nghieäm veà moät cuoäc canh taân truyeàn giaùo saâu xa, coù moät loaïi rao giaûng maø moãi ngöôøi chuùng ta phaûi coi nhö moät boån phaän haèng ngaøy, noù lieân quan tôùi vieäc ñem Tin Möøng tôùi nhöõng ngöôøi chuùng ta gaëp gôõ, duø hoï laø nhöõng ngöôøi laân caän hay hoaøn toaøn xa laï vôùi chuùng ta". (Evangelii gaudium, 127).
Tin Möøng ñöôïc ñöa vaøo vaø laøm thaønh caâu chuyeän rieâng cuûa moãi ngöôøi, ñoù laø loan baùo Tin Möøng
Ngaøy nay loan baùo Tin Möøng coù theå theo nghóa laø laøm cho thaáy, theo moät caùch thoâng minh vaø saùng taïo, caùch Tin möøng ñöôïc ñöa vaøo vaø laøm thaønh caâu chuyeän rieâng cuûa moãi ngöôøi maø chuùng ta gaëp haøng ngaøy, nhöõng ngöôøi chuùng ta gaëp ôû ngaõ tö ñöôøng phoá hoaëc nhöõng ngöôøi vaãn ñeán ñeå tìm kieám chuùng ta trong thöïc teá coäng ñoaøn cuûa chuùng ta. Noùi theo caùch cuûa ÑTC Phanxicoâ: "Con ngöôøi caàn loøng thöông xoùt; maëc duø voâ thöùc, trong vieäc tìm kieám. Con ngöôøi bieát mình bò thöông, bieát mình "ñaõ nöõa soáng nöõa cheát" (Lc 10, 30), maëc duø con ngöôøi sôï phaûi thöøa nhaän ñieàu ñoù. Khi hoï baát ngôø thaáy loøng thöông xoùt ñang ñeán gaàn, sau ñoù baèng caùch phôi baøy baûn thaân, hoï ñöa tay ra ñeå caàu xin ñieàu ñoù. Hoï ñöôïc loâi cuoán töø khaû naêng döøng laïi cuûa ngöôøi Samaritano toát laønh, cuùi xuoáng chaïm vaøo da thòt bò thöông. Vaø nhö vaäy, qua caùch cuûa con ngöôøi, hoï ñaõ ñaït ñöôïc Tin Möøng. Haønh ñoäng naøy ngöôïc laïi vôùi haønh ñoäng cuûa nhieàu ngöôøi ñi qua, vaø khi thaáy ngöôøi bò thöông, hoï bò moät beänh thaáp khôùp cuûa linh hoàn ngaên caûn hoï cuùi mình xuoáng, hoï öu tieân cho nhöõng gì laø khoâng oâ ueá.
Söù vuï loan baùo Tin Möøng khoâng chæ daønh cho caùc "chuyeân gia"
Söù vuï loan baùoTin Möøng ñöôïc nhìn thaáy baèng haønh ñoäng trong caùc moái töông quan heä giöõa caùc moân ñeä, trong moái quan heä hieäp thoâng ñöôïc chaáp nhaän nhö moät hoàng aân nhôø söï Phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ. Nhieàu ñoaïn Tin Möøng laøm chöùng cho ñieàu naøy: ñöôïc sai ñi töøng hai ngöôøi moät (Lc 10, 1); chuùng ta trôû neân deã nhaän bieát laø moân ñeä cuûa Chuùa Gieâsu neáu chuùng ta yeâu thöông nhau (Ga 13, 35); khi chuùng ta hieäp nhaát trong söùc maïnh cuûa kyù öùc danh Ngaøi, Chuùa Gieâsu hieän dieän (Mt 18, 20). Chöùng taù hieäp thoâng sau ñoù laø moät phaàn khoâng theå thieáu trong söù maïng truyeàn giaùo. Moät Giaùo hoäi khoâng laøm chöùng cho vieäc ñoùn nhaän hieäp thoâng khoâng theå loan baùo Tin Möøng. Chia reõ, tai tieáng vaø moïi lôøi loan baùo ñeàu bò caûn trôû. Khi Tin Möøng cuûa traùi tim ñeán vaø luoân saün saøng, noù bieán ñoåi cuoäc soáng caù nhaân vaø taát caû caùc moái quan heä gia ñình, baïn beø, ñoàng nghieäp, coäng ñoaøn, Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi daân söï. Söù vuï loan baùo Tin Möøng laø ñieàu maø Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ gôïi yù baèng moïi caùch vaø trong moïi dòp - khoâng chæ lieân quan ñeán "caùc chuyeân gia" vaø caùc chuû theå Giaùo hoäi ñöôïc choïn. Meänh leänh cuûa Chuùa ra ñi vaø loan baùo Tin Möøng thuùc baùch töø beân trong, töø tình yeâu, ñeå cho tình yeâu luoâi cuoán. Chuùng ta khoâng theo Chuùa Kitoâ, noùi gì ñeán vieäc trôû thaønh nhöõng ngöôøi loan baùo veà Chuùa vaø Tin Möøng cuûa Ngöôøi cho moät quyeát ñònh ñöôïc ñöa ra treân baøn, cho moït hoaït ñoäng töï do.
Giaùo hoäi truyeàn giaùo, coäng ñoaøn Kitoâ giaùo ñaët mình theo moät phong caùch cuûa caùc moân ñeä, chöùng taù truyeàn giaùo coù theå thöïc söï trôû neân thuù vò cho nhöõng ngöôøi khaùc vaø thu huùt hoï ñeán vôùi Chuùa Kitoâ. Coäng ñoaøn truyeàn giaùo khoâng phaûi do coâng vieäc mình thöïc hieän, nhöng do nhaän thöùc vaø tieáp xuùc vôùi nhöõng ngöôøi nam vaø nöõ, nhöõng ngöôøi ñeán löôït hoï ñöôïc Chuùa Kitoâ thu huùt, trong hoï, chính Chuùa Kitoâ thöïc hieän coâng trình loâi cuoán cuûa Ngaøi.
Nhöõng ngöôøi nghó raèng hoï laø anh huøng hoaëc doanh nhaân cuûa söù vuï, maëc duø taát caû caùc yù ñònh ñeàu toát vaø tuyeân boá veà yù ñònh cuûa hoï, thöôøng cuoái cuøng khoâng thu huùt baát cöù ai. Hoï phôi baøy "coâng traïng" cuûa mình tröôùc maët Chuùa. Do ñoù, caàn phaûi soáng trong moät maáu choát cuûa vieäc truyeàn giaùo taát caû nhöõng gì lieân quan ñeán Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi: phuïng vuï vaø taát caû theå hieän trong vieäc chaêm soùc muïc vuï thöôøng ngaøy, töø vieäc cöû haønh caùc bí tích ñeán chöùng taù baùc aùi, töø giaùo lyù cho treû em ñeán ngöôøi lôùn, gia ñình, giôùi treû; traùch nhieäm ñoái vôùi thaønh phoá vaø ngoâi nhaø chung. Taát caû daân trung thaønh cuûa Thieân Chuùa coù söù meänh laø chaân trôøi cuûa hoï. Taát caû nhöõng ai ñaõ ñöôïc röûa toäi coù theå tuyeân xöng Chuùa Kitoâ trong hoaøn caûnh soáng cuûa mình. Söù vuï khoâng phaûi laø naêng löïc ñoäc quyeàn cuûa caùc nhoùm ñaëc bieät.
Loan baùo Tin Möøng coù nghóa laø cung caáp naêng löôïng cho moät neàn vaên hoùa giaùo duïc veà caùi ñeïp, nhöõng ñieàu toát ñeïp, tin toát laønh.