Hoïc taäp trong ñôøi tu
Hoïc taäp trong ñôøi tu.
Taâm Thaønh
Buøi Chu (WHÑ 04-02-2020) - Chuùng ta ñang soáng trong thôøi ñaïi cuûa tri thöùc, khoa hoïc vaø coâng ngheä. Theá giôùi aáy ñoøi hoûi moãi ngöôøi phaûi trang bò cho mình kieán thöùc cô baûn treân haàu heát caùc laõnh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi. Tu só laø nhöõng ngöôøi ñöôïc thaùnh hieán ñeå thuoäc veà Thieân Chuùa, nhöng hoï vaãn soáng trong theá gian vaø chòu söï taùc ñoäng cuûa theá gian. Do ñoù, treân con ñöôøng truy tìm chaân lyù, ngoaøi vieäc trang bò cho mình nhöõng tri thöùc vöõng chaéc veà Giaùo lyù, Tu ñöùc vaø Ñôøi soáng taâm linh, ngöôøi tu caàn thieát phaûi trau doài cho mình nhöõng traûi nghieäm phong phuù veà cuoäc soáng, veà cuoäc ñôøi vaø veà con ngöôøi, haàu coù theå daán thaân moät caùch ñaéc löïc hôn cho söù vuï loan baùo Tin Möøng.
Baøn veà haïn töø "tri thöùc", töø ñieån Tieáng Vieät cuûa Vieän Ngoân ngöõ hoïc, xuaát baûn naêm 1998 ñaõ ñònh nghóa: "Tri thöùc laø nhöõng ñieàu hieåu bieát coù heä thoáng veà söï vaät, hieän töôïng töï nhieân hoaëc xaõ hoäi". Trieát gia Aristote cuõng cho raèng: "Tri thöùc ñöôïc hình thaønh nhôø theá giôùi vaø trong ñôøi soáng hieän taïi chöù khoâng phaûi do kieáp tröôùc naøo". Chính trong coäng ñoàng xaõ hoäi, ngöôøi ta coù theå ruùt ra ñöôïc nhöõng kinh nghieäm, nhöõng hieåu bieát hay coøn goïi laø tri thöùc veà theá giôùi vaø con ngöôøi. Hieåu theo nghóa naøy, tri thöùc chính laø nhöõng kinh nghieäm soáng, laø tinh hoa cuûa nhaân loaïi ñaõ ñöôïc chaét loïc, ñuùc keát vaø ñöôïc thoâng truyeàn töø theá heä naøy sang theá heä khaùc. Tri thöùc coøn coù theå hieåu ñoàng nghóa vôùi nhaän thöùc. Tuy nhieân, tri thöùc chæ nhöõng ñieàu hieåu bieát thu nhaän ñöôïc do hoaït ñoäng coù heä thoáng vaø lieân tuïc trong moät thôøi gian daøi cuûa trí tueä. Vì theá, Thaùnh Thomas tieán só cuõng ñaõ vieát: "Trí tueä laø moät ñôøi soáng, laø taát caû nhöõng gì coù trong ñôøi soáng hoaøn haûo hôn". Bôûi leõ lyù trí laø thöù quan naêng tuyeät vôøi naém baét, tieáp caän chieám lónh höõu theå, do ñoù môùi coù caâu ñònh nghóa phoå thoâng nhaát: "Trí tueä laø quan naêng veà höõu theå", coù nghóa laø: maét laø quan naêng veà maøu saéc, nhaän bieát vaø chieám höõu maøu saéc, thì trí tueä cuõng ñöôïc xeáp ñaët ñeå chieám lónh höõu theå. Moïi thöù höõu theå, vaät chaát hoaëc tinh thaàn, thuï taïo hoaëc Thöôïng Ñeá, baûn theå hoaëc phuï theå, ñoàng thôøi chieám höõu nhöõng gì hieän dieän. Chính do trí tueä maø chuû theå nhaän thöùc trôû neân moïi söï.
Ñaøo taïo tri thöùc laø coâng vieäc heä troïng suoát cuoäc ñôøi moãi con ngöôøi, caùch rieâng vôùi ngöôøi Tu só. Ngaøy naøo con ngöôøi baèng loøng vôùi voán hieåu bieát cuûa mình, ngaøy ñoù con ngöôøi ñang böôùc ñeán beân bôø vöïc thaúm. Chæ khi ñöôïc ñaøo luyeän trong moät moâi tröôøng xaõ hoäi cuï theå vôùi caùc kyõ naêng chuyeân moân caàn thieát, ngöôøi tu môùi coù theå töï tin böôùc vaøo söù vuï, maø khoâng bò choaùng ngôïp tröôùc muoân vaøn saéc maøu cuûa cuoäc soáng. Söï hieåu bieát ñaày ñuû seõ giuùp con ngöôøi coù khaû naêng ñöùng vöõng tröôùc nhöõng ñoåi thay cuûa thôøi cuoäc vaø cuûa loøng ngöôøi. Daãu bieát raèng, vieäc ñaøo taïo tri thöùc cho ngöôøi Tu só chæ laø moät nhu caàu, moät phöông tieän giuùp hoï thi haønh toát hôn söù vuï toâng ñoà, nhöng trong thôøi ñaïi ngaøy nay, moät theá giôùi ñeà cao vò trí vaø vai troø cuûa chaát xaùm, thì vieäc ñaøo taïo tri thöùc cho ngöôøi thaùnh hieán laïi caøng trôû neân caàn kíp hôn bao giôø heát.
Vieäc trang bò kieán thöùc veà ñaïo tröôùc tieân giuùp ngöôøi Tu só tin vaø soáng theo lôøi Chuùa daïy. Vì leõ thoâng thöôøng, chuùng ta khoâng theå tin theo ñieàu maø chuùng ta chöa heà nghe hoaëc chöa bao giôø taän maét chöùng kieán. Beân caïnh tính chaéc chaén vaø thieát thöïc vôùi cuoäc soáng, tri thöùc giuùp ngöôøi tu "mieãn nhieãm" tröôùc nhöõng quyeán ruõ ñaày maøu saéc cuûa cuoäc soáng. Chæ khi vieäc ñaøo taïo ñaùp öùng ñöôïc ñoøi hoûi naøy, caùnh ñoàng truyeàn giaùo môùi coù theå moïc leân nhöõng boâng hoa ñaày höông saéc giöõa nhöõng pha taïp cuûa ñôøi thöôøng, ñeå toâ ñieåm theâm böùc tranh muoân maøu cuûa cuoäc soáng. Theâm vaøo ñoù, vieäc ñaøo luyeän giuùp caùc Tu só coù khaû naêng hoaø nhaäp ñeå caûm thaáu con ngöôøi trong xaõ hoäi, nhöng khoâng bò hoaø tan trong nhöõng vuïn vaët cuûa thôøi ñaïi. Maët khaùc, chæ khi bieát Chuùa, yeâu meán Chuùa vaø coù kinh nghieäm veà Ngaøi, chuùng ta môùi coù theå giôùi thieäu, giaûi thích, höôùng daãn ngöôøi khaùc hieåu vaø soáng Lôøi Chuùa. Bieát ôû ñaây khoâng phaûi laø bieát moät caùch lô mô, ñaïi khaùi, nhöng laø bieát chính xaùc, chi tieát vaø saâu saéc. Coù nhö vaäy, ngöôøi tu môùi taïo ñöôïc nieàm tin vaø giuùp ngöôøi khaùc xaùc tín vaøo nhöõng gì ngöôøi tu rao giaûng.
Soáng trong thôøi ñaïi ngaøy nay, ngöôøi Tu só chæ hieåu bieát veà ñaïo khoâng thoâi chöa ñuû, nhöng theâm vaøo ñoù, hoï caàn thuû ñaéc cho mình tri thöùc trong caùc laõnh vöïc khaùc moät caùch coù choïn loïc. Tri thöùc xaõ hoäi giuùp cho lôøi noùi, baøi giaûng vaø nhöõng chia seû cuûa ngöôøi tu theâm sinh ñoäng, phong phuù, saâu saéc, gaàn guõi vaø deã hieåu hôn. Chaúng haïn, söï hieåu bieát veà taâm lyù hoïc seõ giuùp chuùng ta naém baét ñöôïc suy nghó cuûa töøng ñoä tuoåi khaùc nhau, ñeå roài töø ñoù, ngöôøi tu coù caùch tieáp caän vaø daãn daét ngöôøi khaùc ñeán vôùi Chuùa moät caùch phuø hôïp. Caùc kyõ naêng veà sinh hoaït, xaõ hoäi seõ giuùp chuùng ta bieát khaû naêng, sôû thích cuûa ngöôøi khaùc vaø coù caùch thöùc rao giaûng höõu hieäu hôn. Ñaëc bieät, khi ngöôøi tu naém baét ñöôïc nhòp soáng vaø söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi, hoï coù khaû naêng höôùng daãn con ngöôøi nhaän ra söï quan phoøng cuûa Thieân Chuùa trong doøng chaûy lòch söû nhaân loaïi. Hôn nöõa, ñöùng tröôùc moät theá giôùi khoâng ngöøng bieán chuyeån vaø quaù ñoãi phöùc taïp nhö hieän nay, beân caïnh moät ñöùc tin kieân vöõng, thì caùc kieán thöùc veà khoa hoïc, xaõ hoäi seõ giuùp ngöôøi tu vöõng vaøng hôn treân böôùc ñöôøng daán thaân phuïc vuï.
Noäi dung tri thöùc cuûa ngöôøi tu tröôùc heát phaûi gaén lieàn vôùi Thieân Chuùa vaø sau laø noái keát vôùi cuoäc soáng, bôûi vì con ngöôøi ñöôïc môøi goïi soáng chung, soáng cuøng vaø soáng vôùi ngöôøi khaùc. Do ñoù, khoâng ai trong chuùng ta ñöôïc pheùp taùch mình ra khoûi coäng ñoàng nhaân loaïi, ñeå roài phaûi coâ ñôn trong oác ñaûo cuûa mình. Thaønh ra, duø nam hay nöõ, duø treû trung hay cao nieân, ngöôøi tu cuõng ñeàu soáng trong moät giai ñoaïn lòch söû cuï theå vôùi nhöõng boái caûnh vaø ñieàu kieän nhaát ñònh. Hôn nöõa, Tu só coù ñôøi soáng taâm linh saâu saéc phaûi laø ngöôøi coù moái töông giao maät thieát vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi caùc thöïc taïi traàn theá, saün saøng ñoùn nhaän tính caùch nhaân loaïi cuûa mình. Cuõng trong chieàu kích ñoù, ngöôøi Tu só toaøn dieän, beân caïnh nhöõng giaây phuùt chieâm nieäm ñeå kín muùc nguoàn döôõng khí töø trôøi cao, hoï cuõng chính laø nhöõng ngöôøi bieát caûm thaáu nhöõng caûnh ñôøi ñau thöông trong xaõ hoäi, dang roäng ñoâi tay vaø traùi tim haàu xoa dòu noãi ñau trong taâm hoàn con ngöôøi. Thaønh ra, tri thöùc khoâng phaûi chæ tieáp nhaän treân tröôøng lôùp, nhöng laø baøi hoïc traûi roäng, traûi daøi trong cuoäc soáng vaø trong moái töông quan haøng ngaøy.
Caùc thaùch ñoá cuûa thôøi ñaïi ngaøy nay cho thaáy, neáu Tu só khoâng coù "tay ngheà" vöõng vaøng thì thaät khoù ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu vaø ñoøi hoûi cuûa xaõ hoäi cuõng nhö Giaùo hoäi. Vaãn bieát raèng, Lôøi Chuùa khoâng bao giôø thay ñoåi, nhöng thôøi ñaïi ngaøy nay laø thôøi ñaïi cuûa "mì aên lieàn", thaønh ra, vieäc hieåu Lôøi Chuùa, giaûng daïy Giaùo lyù cuõng phaûi phuø hôïp vôùi "khaåu vò" cuûa "khaùch haøng". Hoaøn caûnh thöïc teá cuûa vieäc "chuyeân moân hoaù" cho vieäc giaûng daïy vaø phuïc vuï ñaõ cho thaáy tính caáp thieát cuûa vieäc ñaøo taïo tri thöùc. Nhôø vieäc ñaøo luyeän aáy, Tin Möøng cuûa Chuùa môùi coù khaû naêng ñöôïc lan roäng khaép nôi vaø khoâng ngöøng troå sinh hoa traùi. Thaønh ra, nhöõng naêm thaùng "duøi maøi kinh söû" trong Hoïc vieän hay Chuûng vieän chöa ñuû cho ngöôøi tu böôùc vaøo ñôøi, nhöng hoï coøn phaûi khoâng ngöøng hoïc hoûi vaø khaùm phaù nhöõng giaù trò tieàm taøng nôi caùc baäc khoân ngoan, giaøu kinh nghieäm. Ñeå coù caùi nhìn phong phuù, ña dieän, ngöôøi Tu só caàn phaûi bieát mình coøn thieáu gì, caàn phaûi trang bò nhöõng gì tröôùc khi thi haønh söù vuï. Beân caïnh vieäc tích luõy tri thöùc khoa hoïc thaùnh, ngöôøi tu coøn caàn khoâng ngöøng trau doài kieán thöùc xaõ hoäi, vôùi nhöõng kyõ naêng chuyeân moân nhö ñaøn, nhaïc, ngoaïi ngöõ, vi tính, cuõng nhö caäp nhaät nhöõng thoâng tin môùi, qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng, haàu laøm phong phuù voán tri thöùc cuûa mình, haàu ñem chuùng ra phuïc vuï cuoäc ñôøi.
Tuy nhieân, ngöôøi tu caàn nhôù raèng, tri thöùc suy cho cuøng cuõng chæ laø phöông tieän ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích cao nhaát vaø toái haäu laø nhaän bieát Chuùa Kitoâ. Quaû vaäy, boán chieàu kích caên baûn cuûa ñôøi tu laø nhaân baûn, ñôøi soáng thieâng lieâng, tri thöùc vaø muïc vuï, thì tri thöùc chæ ñöôïc xeáp ôû vò trí thöù ba maø thoâi. Theá nhöng, thöïc teá cho thaáy, moät soá Tu só laïi quaù coi troïng tri thöùc maø queân ñi caên tính ñôøi tu cuûa mình. Khoâng thieáu nhöõng Tu só vì ñöôïc sôû höõu moät voán tri thöùc saâu roäng, ñaõ quay löng laïi vôùi Giaùo hoäi, khi nghi ngôø söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa, suy nghó leäch laïc, khuûng hoaûng loøng tin, thaäm chí daãn ñeán boäi giaùo, ly giaùo. Cuõng khoâng thieáu nhöõng Tu só vì quaù ñeà cao kieán thöùc, daãn ñeán thaùi ñoä caïnh tranh, ghen töông, ñoá kî veà thaønh tích hoïc taäp, theo tinh thaàn theá tuïc khoâng xöùng baäc tu trì. Thaùi ñoä vaø loái suy nghó aáy voâ cuøng nguy hieåm, khoâng naèm trong yù ñònh cuûa Thieân Chuùa, vaø caàn phaûi loaïi tröø. Thaønh ra, tri thöùc chæ ñuùng ñaén vaø coù giaù trò khi chuùng ñöôïc xaây döïng treân neàn taûng vöõng chaéc laø chính Ñöùc Kitoâ, döôùi söï höôùng daãn cuûa vò thaày toái cao laø Chuùa Thaùnh Thaàn maø thoâi.
Muïc ñích vieäc hoïc taäp cuûa Tu só khoâng phaûi laø ñeå ñaït ñeán söï sung maõn cho baûn thaân nhöng laø ñeå hieåu bieát, tin töôûng, yeâu meán vaø phuïc vuï Ñöùc Kitoâ nôi tha nhaân. Vì leõ ñoù, Lôøi Chuùa khoâng theå toàn taïi, neáu khoâng qua moät tieán trình thanh luyeän taâm linh laø caàu nguyeän, vaø chuùng ta cuõng khoâng theå noùi vôùi theá giôùi, neáu moãi ngöôøi khoâng môû loøng ñoùn nhaän Lôøi Thieân Chuùa trong töøng phuùt giaây cuûa cuoäc soáng. Do ñoù, ñeå hoïc taäp ñaït hieäu quaû, ngöôøi tu haõy taäp cho mình neáp soáng thinh laëng vaø yeâu thích ñôøi soáng chieâm nieäm, vì noù laø phöông tieän giuùp ngöôøi Tu só truy tìm söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa. Vieäc ñaøo taïo tri thöùc vaø vaán ñeà hoïc taäp cuûa ngöôøi tu vaãn coøn ñoù nhieàu vieäc phaûi laøm.Vì leõ, moät soá Tu só coù kieán thöùc veà thaàn hoïc, nhöng laïi thieáu kinh nghieäm veà Thieân Chuùa, hoaëc moät soá ngöôøi tuy coù ñôøi soáng ñaïo ñöùc, nhöng laïi thieáu neàn taûng caên baûn veà Giaùo lyù vaø caùc cöû haønh phuïng vuï. Do ñoù, Giaùo hoäi luoân khuyeán khích caùc Ñan vieän, caùc Doøng tu, caùc Hoïc vieän, caùc Chuûng vieän, haõy cung caáp cho ngöôøi tu moät söï huaán luyeän toaøn dieän, song song vôùi vieäc ñaøo taïo vaø thoâng truyeàn Ñaëc suûng rieâng cuûa Hoäi Doøng hay Tu Hoäi maø hoï ñöôïc keâu goïi daán thaân, phuïc vuï.
Ngöôøi Tu só ñöôïc môøi goïi "Haõy ra khôi!", nhöng ñeå con thuyeàn khoâng bò nhaán chìm giöõa gioâng toá cuûa bieån caû, ngöôøi tu phaûi khoâng ngöøng hoïc taäp, trau doài cho mình nhöõng haønh trang caàn thieát tröôùc khi thaû löôùi, quaêng chaøi. Ñeå hoaøn thaønh toát söù meänh aáy, moãi Tu só haõy caäy döïa vaøo söùc maïnh vaø söï naâng ñôõ cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, baèng ñôøi soáng naùu aån trong Chuùa qua thinh laëng, caàu nguyeän vaø chieâm nieäm. Nhôø ñoù, ngöôøi tu môùi coù ñuû khaû naêng, daán thaân heát mình trong coâng cuoäc loan baùo Tin möøng.
Taùc giaû baøi vieát: Taâm Thaønh
(Nguoàn: gpbuichu.org)