Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
trong Chuùa Nhaät Lôøi Chuùa ñaàu tieân
taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong Chuùa Nhaät Lôøi Chuùa ñaàu tieân taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Vatican (VietCatholic News 26-01-2020) - Trong Toâng Thö döôùi daïng Töï Saéc "Aperuit illis" - Chuùa môû taâm trí cho hoï (Lc 24:45), Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ aán ñònh Chuùa Nhaät thöù III muøa Thöôøng nieân laø "Chuùa Nhaät cöû haønh, suy tö vaø phoå bieán Lôøi Chuùa".
Toâng Thö naøy ñöôïc coâng boá hoâm 30 thaùng 9 naêm 2019, nhaân leã thaùnh Gieâroânimoâ, vaøo ñaàu naêm kyû nieäm 1600 naêm thaùnh nhaân qua ñôøi. Thaùnh Gieâroânimoâ laø dòch giaû Kinh Thaùnh noåi tieáng, ñaõ dòch Kinh Thaùnh töø nguyeân ngöõ ra tieáng Latinh. Thaùnh nhaân cuõng ñaõ töøng khaúng ñònh raèng "Khoâng bieát Kinh Thaùnh laø khoâng bieát Chuùa Kitoâ".
Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát ngaøi ñi ñeán quyeát ñònh treân ñaây nhaèm ñaùp laïi bao nhieâu lôøi thænh caàu cuûa caùc tín höõu, mong muoán trong Giaùo Hoäi coù moät Chuùa Nhaät Lôøi Chuùa ñöôïc cöû haønh.
Trong boái caûnh ñoù, luùc 10 giôø Saùng Chuùa Nhaät 26 thaùng Gieâng, töùc laø Muøng Hai Teát Canh Tyù, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ cöû haønh Chuùa Nhaät Lôøi Chuùa ñaàu tieân beân trong Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ.
Giaûng trong thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
"Chuùa Gieâsu baét ñaàu rao giaûng" (Mt 4:17). Vôùi nhöõng lôøi naøy, Thaùnh Söû Maùttheâu giôùi thieäu söù vuï cuûa Chuùa Gieâsu. Ñaáng laø Lôøi cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñeán ñeå noùi vôùi chuùng ta, baèng lôøi noùi vaø baèng chính cuoäc soáng cuûa Ngaøi. Vaøo ngaøy Chuùa Nhaät Lôøi Chuùa ñaàu tieân naøy, chuùng ta haõy tìm ñeán nhöõng goác reã trong lôøi rao giaûng cuûa Ngöôøi, haõy tìm ñeán chính nguoàn maïch cuûa lôøi ban söï soáng. Tin Möøng hoâm nay (Mt 4: 12-23) giuùp chuùng ta bieát Chuùa Gieâsu baét ñaàu rao giaûng nhö theá naøo, ôû ñaâu vaø cho ai.
1. Chuùa Gieâsu baét ñaàu nhö theá naøo? Vôùi moät cuïm töø raát ñôn giaûn: "Anh em haõy saùm hoái, vì Nöôùc Trôøi ñaõ ñeán gaàn" (caâu 17). Ñaây laø thoâng ñieäp chính cuûa taát caû caùc baøi giaûng cuûa Chuùa Gieâsu: Ngaøi noùi vôùi chuùng ta raèng Nöôùc Trôøi ñang ôû trong taàm tay. Ñieàu ñoù coù nghóa laø gì? Nöôùc Trôøi coù nghóa laø trieàu ñaïi cuûa Thieân Chuùa, nghóa laø caùch thöùc maø Thieân Chuùa trò vì thoâng qua moái quan heä cuûa Ngaøi vôùi chuùng ta. Chuùa Gieâsu noùi vôùi chuùng ta raèng Nöôùc Trôøi ñang ôû trong taàm tay, raèng Chuùa ñang ôû gaàn. Ñaây laø söï môùi laï, laø thoâng ñieäp ñaàu tieân: ñoù laø Thieân Chuùa khoâng xa chuùng ta. Ñaáng ngöï treân thieân ñaøng ñaõ xuoáng traàn gian; Ngaøi ñaõ hoaù thaønh nhuïc theå. Ngaøi ñaõ phaù boû caùc böùc töôøng vaø ruùt ngaén khoaûng caùch. Baûn thaân chuùng ta khoâng xöùng ñaùng ñöôïc Ngöôøi xuoáng gaëp chuùng ta. Giôø ñaây söï gaàn guõi naøy cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi daân Ngöôøi laø moät trong nhöõng caùch maø Ngöôøi ñaõ laøm moïi thöù keå töø ñaàu, thaäm chí ngay caû trong Cöïu Öôùc. Thieân Chuùa noùi vôùi daân Ngöôøi raèng "Haõy töôûng töôïng: coù daân toäc vó ñaïi naøo ñöôïc thaàn minh ôû gaàn, nhö Ñöùc Chuùa, Thieân Chuùa chuùng ta, ôû gaàn chuùng ta?" (x. Ñnl 4: 7). Vaø söï gaàn guõi naøy ñaõ trôû neân baèng xöông baèng thòt nôi Chuùa Gieâsu.
Ñaây laø moät thoâng ñieäp vui möøng: Thieân Chuùa ñaõ ñích thaân ñeán thaêm chuùng ta, baèng caùch hoaù thaønh phaøm nhaân. Ngöôøi khoâng maëc laáy tình traïng con ngöôøi cuûa chuùng ta vì boån phaän, khoâng, khoâng phaûi nhö theá, nhöng laø vì tình yeâu. Vì tình yeâu, Ngöôøi ñoùn nhaän baûn tính nhaân loaïi chuùng ta, vì moät ngöôøi chæ ñoùn nhaän nhöõng gì ngöôøi aáy yeâu meán. Thieân Chuùa ñoùn nhaän baûn tính nhaân loaïi chuùng ta bôûi vì Ngöôøi yeâu meán chuùng ta vaø öôùc ao ban cho chuùng ta ôn cöùu roãi maø, chæ moät mình chuùng ta khoâng ñöôïc Chuùa giuùp, thì chuùng ta khoâng theå hy voïng ñaït ñöôïc. Chuùa muoán ôû laïi vôùi chuùng ta vaø ban cho chuùng ta veû ñeïp cuûa cuoäc soáng, söï bình yeân trong taâm hoàn, nieàm vui ñöôïc tha thöù vaø caûm thaáy ñöôïc yeâu thöông.
Giôø ñaây chuùng ta coù theå hieåu ñöôïc yeâu caàu thaúng thöøng maø Chuùa Gieâsu ñöa ra: "Haõy saùm hoái", noùi caùch khaùc, "Haõy thay ñoåi cuoäc soáng cuûa anh em". Haõy thay ñoåi cuoäc soáng cuûa anh em vì moät loái soáng môùi ñaõ baét ñaàu. Thôøi anh em soáng cho chính mình maø thoâi ñaõ qua roài; baây giôø laø thôøi ñeå soáng vôùi Chuùa vaø cho Chuùa, vôùi tha nhaân vaø cho tha nhaân, vôùi tình yeâu vaø cho tình yeâu. Hoâm nay Chuùa Gieâsu noùi nhöõng lôøi nhö theá vôùi anh chò em: "Haõy can ñaûm, Ta ôû ñaây vôùi anh em, haõy ñeå Ta böôùc vaøo vaø cuoäc soáng cuûa anh em seõ thay ñoåi". Chuùa Gieâsu ñang goõ cöûa. Ñoù laø lyù do taïi sao Chuùa ban cho anh chò em lôøi cuûa Ngöôøi, ñeå anh chò em coù theå nhaän ñöôïc lôøi Chuùa nhö moät böùc thö tình maø Ngöôøi ñaõ vieát cho anh chò em, ñeå giuùp anh chò em nhaän ra raèng Ngöôøi ñang ôû beân anh chò em. Lôøi cuûa Ngöôøi an uûi vaø khích leä chuùng ta. Ñoàng thôøi Lôøi Chuùa cuõng thaùch thöùc chuùng ta, giaûi phoùng chuùng ta khoûi söï troùi buoäc cuûa tính ích kyû vaø hieäu trieäu chuùng ta hoaùn caûi, vì lôøi Chuùa coù söùc maïnh thay ñoåi cuoäc soáng cuûa chuùng ta vaø ñöa chuùng ta ra khoûi boùng toái ñeå böôùc vaøo aùnh saùng. Ñaây laø söùc maïnh cuûa lôøi Ngöôøi.
2. Neáu chuùng ta ñeå yù nôi Chuùa Gieâsu baét ñaàu rao giaûng, chuùng ta thaáy raèng Ngaøi baét ñaàu töø nhöõng nôi maø vaøo thôøi aáy ñöôïc ngöôøi ñôøi cho laø "choán toái taêm". Caû baøi ñoïc thöù nhaát vaø baøi Tin Möøng ñeàu noùi vôùi chuùng ta veà nhöõng ngöôøi "ngoài trong mieàn thaâm u cuûa söï cheát". Hoï laø nhöõng cö daân cuûa "vuøng Dôvulun vaø Naùptali, treân con ñöôøng ven bieån, vaø vuøng taû ngaïn soâng Gioñan, thuoäc mieàn Galileâ, mieàn ñaát cuûa daân ngoaïi" (Mt 4: 15-16; x laø 8: 23-9: 1). Galileâ, mieàn ñaát cuûa daân ngoaïi, laø mieàn ñaát nôi Chuùa Gieâsu baét ñaàu söù vuï rao giaûng cuûa Ngöôøi, ñaõ ñöôïc ñaët teân nhö theá vì noù quy tuï nhöõng ngöôøi thuoäc caùc chuûng toäc khaùc nhau vaø laø nôi sinh soáng cuûa nhieàu daân toäc, ngoân ngöõ vaø vaên hoùa. Ñoù thöïc söï laø "treân con ñöôøng ven bieån", nghóa laø moät giao loä. Ngö daân, doanh nhaân vaø ngöôøi nöôùc ngoaøi ñeàu cö nguï ôû ñoù. Ñoù chaéc chaén khoâng phaûi laø nôi ñeå tìm thaáy söï tinh khieát toân giaùo cuûa daân ñöôïc Chuùa choïn. Tuy nhieân, Chuùa Gieâsu baét ñaàu töø ñoù, chöù khoâng phaûi töø tieàn ñöôøng cuûa ñeàn thôø Gieârusalem, nhö theá laø töø phía ñoái dieän cuûa ñaát nöôùc, töø Galileâ cuûa daân ngoaïi, töø khu vöïc bieân giôùi. Ngaøi baét ñaàu töø ngoaïi vi.
ÔÛ ñaây coù moät thoâng ñieäp cho chuùng ta: lôøi cöùu roãi khoâng tìm kieám nhöõng nôi tinh tuyeàn, saïch seõ vaø an toaøn. Thay vaøo ñoù, lôøi Chuùa ñi vaøo nhöõng nôi choán phöùc taïp vaø toái taêm môø mòt trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Giôø ñaây, cuõng nhö khi ñoù, Chuùa muoán ñeán thaêm nhöõng nôi maø chuùng ta nghó raèng Chuùa seõ khoâng bao giôø ñeán. Tuy nhieân, thöôøng chuùng ta laïi chính laø nhöõng ngöôøi ñoùng chaët cöûa, thích giöõ trong loøng söï laàm laïc, maët toái vaø troø aên ôû hai loøng ñöôïc che ñaäy cuûa chuùng ta. Chuùng ta giöõ noù thaät chaët beân trong, roài ñeán vôùi Chuùa vôùi moät soá lôøi caàu nguyeän nhö con veït, trong khi caûnh giaùc keûo söï thaät cuûa Ngaøi khuaáy ñoäng ñöôïc con tim chuùng ta. Ñoù laø söï giaû hình ñöôïc che giaáu. Nhöng baøi Tin Möøng hoâm nay baûo vôùi chuùng ta raèng: "Chuùa Gieâsu ñi khaép mieàn Galileâ, giaûng daïy trong caùc hoäi ñöôøng, rao giaûng Tin Möøng Nöôùc Trôøi, vaø chöõa heát moïi keû beänh hoaïn taät nguyeàn trong daân." (caâu 23.). Chuùa ñaõ ñi qua taát caû caùc khu vöïc ña daïng vaø phöùc taïp ñoù. Cuõng vaäy, Ngaøi khoâng ngaïi khaùm phaù ñòa hình cuûa taâm hoàn chuùng ta vaø böôùc vaøo nhöõng goùc gaäp gheành vaø khoù khaên nhaát trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Chuùa bieát raèng chæ coù loøng thöông xoùt cuûa Ngöôøi môùi coù theå chöõa laønh chuùng ta, chæ coù söï hieän dieän cuûa Ngöôøi môùi coù theå bieán ñoåi chuùng ta vaø chæ coù lôøi Ngöôøi môùi coù theå canh taân chuùng ta. Vì vaäy, chuùng ta haõy môû ra nhöõng con ñöôøng quanh co cuûa taâm hoàn chuùng ta - nhöõng con ñöôøng chuùng ta coù beân trong chuùng ta maø chuùng ta khoâng muoán nhìn thaáy hoaëc chuùng ta muoán daáu ñi. Haõy môû nhöõng con ñöôøng aáy ra cho Ngaøi, Ñaáng ñang ñi doïc theo "con ñöôøng ven bieån"; chuùng ta haõy chaøo ñoùn vaøo taâm hoàn chuùng ta lôøi Ngaøi, ñoù laø lôøi "soáng ñoäng, höõu hieäu vaø saéc beùn hôn caû göôm hai löôõi# pheâ phaùn taâm tình cuõng nhö tö töôûng cuûa loøng ngöôøi" (Dt 4:12).
3. Cuoái cuøng, Chuùa Gieâsu ñaõ baét ñaàu noùi vôùi ai? Tin Möøng noùi raèng, "Ngöôøi ñang ñi doïc theo bieån hoà Galileâ, thì thaáy hai anh em kia, laø oâng Simoân, cuõng goïi laø Pheâroâ, vaø ngöôøi anh laø oâng Anreâ, ñang quaêng chaøi xuoáng bieån, vì caùc oâng laøm ngheà ñaùnh caù. Ngöôøi baûo caùc oâng: 'Caùc anh haõy theo toâi, toâi seõ laøm cho caùc anh thaønh nhöõng keû löôùi ngöôøi nhö löôùi caù'." (Mt 4: 18-19). Nhöõng ngöôøi ñaàu tieân ñöôïc môøi goïi laø caùc ngö daân: khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi ñöôïc tuyeån choïn caån thaän vì khaû naêng cuûa hoï, cuõng khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi suøng ñaïo caàu nguyeän trong ñeàn thôø, maø laø nhöõng con ngöôøi lao ñoäng bình thöôøng.
Chuùng ta haõy suy nghó veà nhöõng gì Chuùa Gieâsu ñaõ noùi vôùi hoï: Toâi seõ laøm cho caùc anh thaønh nhöõng keû löôùi ngöôøi nhö löôùi caù. Chuùa Gieâsu ñang noùi chuyeän vôùi caùc ngö daân, söû duïng ngoân ngöõ maø hoï hieåu ñöôïc. Cuoäc soáng cuûa hoï thay ñoåi ngay taïi choã. Ngaøi goïi hoï ôû nôi hoï ñang soáng vaø trong tình traïng cuûa hoï, ñeå bieán hoï trôû thaønh ngöôøi chia seû trong söù vuï cuûa Ngöôøi. "Laäp töùc hai oâng boû chaøi löôùi maø ñi theo Ngöôøi." (c. 20). Taïi sao ngay laäp töùc? Ñôn giaûn vì hoï caûm thaáy bò loâi cuoán. Hoï khoâng voäi vaõ vì hoï vöøa nhaän ñöôïc moät leänh truyeàn, nhöng vì hoï bò loâi cuoán bôûi tình yeâu. Ñeå theo Chuùa Gieâsu, nhöõng vieäc laønh phuùc ñöùc maø thoâi thì chöa ñuû; chuùng ta phaûi laéng nghe tieáng goïi cuûa Chuùa moãi ngaøy. Ngaøi laø Ñaáng duy nhaát bieát roõ chuùng ta vaø yeâu thöông chuùng ta troïn veïn, daãn chuùng ta tieán ra ñeå böôùc vaøo chieàu saâu cuûa cuoäc soáng, nhö Chuùa ñaõ laøm vôùi caùc moân ñeä ñaõ nghe Ngaøi.
Ñoù laø lyù do taïi sao chuùng ta caàn lôøi Chuùa. Chuùng ta caàn lôøi Ngöôøi ñeå chuùng ta coù theå nghe, giöõa haøng ngaøn nhöõng tieáng noùi khaùc trong cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa chuùng ta, moät lôøi noùi vôùi chuùng ta khoâng phaûi veà thöù naøy thöù khaùc, nhöng laø veà söï soáng.
Anh chò em thaân meán, chuùng ta haõy taïo khoâng gian beân trong chính mình cho Lôøi Chuùa! Moãi ngaøy, chuùng ta haõy ñoïc moät hoaëc hai caâu Kinh Thaùnh. Chuùng ta haõy baét ñaàu vôùi Tin Möøng: chuùng ta haõy ñeå saùch Kinh Thaùnh môû ra treân baøn chuùng ta, haõy mang saùch Kinh Thaùnh trong tuùi hoaëc trong gioû xaùch cuûa chuùng ta, haõy ñoïc Kinh Thaùnh treân ñieän thoaïi di ñoäng cuûa chuùng ta vaø ñeå Lôøi Chuùa truyeàn caûm höùng cho chuùng ta haøng ngaøy. Chuùng ta seõ khaùm phaù ra raèng Thieân Chuùa gaàn guõi vôùi chuùng ta, raèng Ngöôøi xua tan boùng toái trong chuùng ta vaø, vôùi moät tình yeâu vó ñaïi, Chuùa ñang daãn daét cuoäc soáng cuûa chuùng ta vaøo vuøng nöôùc saâu.
Cuoái Thaùnh leã Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ trao saùch Kinh Thaùnh cho 40 ngöôøi ñaïi dieän cho caùc thaønh phaàn khaùc nhau cuûa daân Chuùa. Caùc tín höõu tham döï Thaùnh Leã cuõng nhaän ñöôïc moãi ngöôøi moät cuoán Kinh Thaùnh.
(Source: Holy See Press OfficeSanta Messa celebrata dal Santo Padre Francesco in occasione della I Giornata della Parola di Dio, 26.01.2020)