Kính Nhôù Toå Tieân Ngaøy Teát

Kính Nhôù Toå Tieân Ngaøy Teát.

Jos. Hoaøng Maïnh Huøng

Saøigoøn (WHÑ 21-01-2020) - Ñoái vôùi daân toäc Vieät Nam, muøa Xuaân baét ñaàu baèng nhöõng ngaøy Teát, laø nhöõng ngaøy ñoaøn tuï gia ñình. Nhöõng ngaøy giaùp Teát, oâng baø cha meï ôû nhaø troâng ngoùng con chaùu ñi xa trôû veà, coøn con chaùu ôû nôi xa duø ñaõ thaønh danh, coâng taùc hay coøn ñi hoïc... cuõng troâng mong ñöôïc trôû veà sum vaày beân nhöõng ngöôøi thaân trong ba ngaøy Teát. Söï trôû veà cuûa nhöõng con, chaùu - duø soáng treân queâ höông hay phieâu baït khaép naêm chaâu - coøn laø dòp ñeå theå hieän loøng thaønh kính, tri aân vaø nhôù veà toå tieân.

Khoâng chæ laø ngaøy leã cuûa ngöôøi soáng, nhöõng ngöôøi ñaõ cheát cuõng thöïc söï tham döï vaøo cuoäc soáng cuûa gia ñình vaø con chaùu trong ba ngaøy Teát. Trong truyeàn thoáng daân toäc, ngaøy 23 thaùng Chaïp, ngöôøi ta toå chöùc tieãn oâng Taùo veà trôøi, vaø sau ñoù laø môøi toå tieân veà cuøng "aên" Teát vôùi gia ñình. Vaøo thôøi khaéc giao thöøa vaø saùng muøng Moät teát, gia ñình giaøu sang hay ngheøo khoù ñeàu coá gaéng saém söûa maâm coã thònh soaïn hoaëc chí ít laø maâm côm ñaïm baïc ñeå daâng leân oâng baø, mong oâng baø phuø hoä cho moät naêm môùi bình an, vaïn söï nhö yù.

Töù thôøi xuaân taïi thuû

Baùch haïnh hieáu vi tieân.

(Xuaân khôûi ñaàu boán muøa

Hieáu ñöùng treân traêm neát)

Coøn trong ñôøi soáng ngöôøi Kitoâ höõu, chöõ Hieáu caøng ñöôïc quyù troïng hôn vì ñoù laø moät trong 10 Ñieàu Raên maø Thieân Chuùa trao ban cho con ngöôøi: Ngöôi haõy thôø cha kính meï, ñeå ñöôïc soáng laâu treân ñaát maø Ñöùc Chuùa, Thieân Chuùa cuûa ngöôi, ban cho ngöôi (Xh 20,12).

Chuùa Gieâsu cuõng nhaéc laïi lôøi oâng Moâ-seâ: "Ngöôi phaûi thôø cha kính meï, keû naøo nguyeàn ruûa cha meï thì phaûi bò xöû töû" (Mc 7,10). Ngaøi phaûn ñoái vieäc hieáu kính "giaû taïo" cuûa con ngöôøi, maëc duø ñaõ ñöôïc che ñaäy qua nhieàu leã nghi, phong tuïc, truyeàn thoáng. Ngaøi khieån traùch nhöõng luaät só vaø bieät phaùi veà vieäc aùp duïng sai luaät Chuùa, vì ñoái vôùi hoï, ñaõ daâng leã vaät cho Chuùa roài thì hoï khoâng coøn boån phaän giuùp cha meï nöõa: "Quaû theá, Thieân Chuùa daïy: Ngöôi haõy thôø cha kính meï; keû naøo nguyeàn ruûa cha meï, thì phaûi bò xöû töû. Coøn caùc oâng, caùc oâng laïi baûo: "Ai noùi vôùi cha vôùi meï raèng: nhöõng gì con coù ñeå giuùp cha meï, ñeàu laø leã phaåm daâng cho Chuùa roài, thì ngöôøi aáy khoâng phaûi thôø cha kính meï nöõa". Nhö theá, caùc oâng döïa vaøo truyeàn thoáng cuûa caùc oâng maø huyû boû lôøi Thieân Chuùa." (Mt 15,4-6)

Ngöôøi Coâng giaùo Vieät Nam ngay töø luùc hoïc giaùo lyù vôõ loøng ñaõ ñöôïc daïy doã: "Thaûo kính cha meï laø yeâu meán, bieát ôn, vaâng lôøi vaø giuùp ñôõ cha meï khi coøn soáng vaø ñaõ qua ñôøi." (saùch giaùo lyù Taân Ñònh)

Vôùi caùc tín ñoà Coâng giaùo vuøng AÙ Ñoâng, huaán thò "Plane compertum est" cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Pioâ XII ngaøy 08/12/1939 ñaõ coâng nhaän nhöõng nghi leã thôø cuùng oâng baø toå tieân vaø caùc baäc anh huøng lieät só. Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam cuõng ñaõ coù nhöõng quy ñònh vaø nhöõng giaùo huaán lieân quan ñeán vieäc thôø phöôïng oâng baø toå tieân trong söù maïng truyeàn giaùo taïi Vieät Nam.

Töø ñoù nhieàu phong tuïc ñeïp maø cha oâng ñaõ löu truyeàn töø ñôøi naøy sang ñôøi khaùc ñöôïc ñöa vaøo trong caùc nghi leã Coâng giaùo. Nhöõng ngaøy giaùp teát, gia ñình naøo cuõng söûa sang baøn thôø (treân laø Thieân Chuùa - döôùi laø gia tieân), ra nghóa trang söûa sang, chaêm soùc phaàn moä oâng baø. Vaø trong ngaøy ñaàu Xuaân, nhieàu gia ñình ñaõ ñeán nhaø chôø Phuïc Sinh, hoaëc ra nghóa trang giaùo xöù vieáng moä oâng baø, cha meï hoaëc nhöõng ngöôøi thaân yeâu trong gia ñình.

Cuõng trong truyeàn thoáng ñaïo hieáu cuûa daân toäc trong nhöõng ngaøy khôûi ñaàu moät naêm môùi, Giaùo hoäi Coâng giaùo Vieät Nam daønh ngaøy moàng Hai teát ñeå kính nhôù toå tieân, oâng baø, cha meï, laø nhöõng baäc coù coâng thoâng truyeàn söï soáng cho chuùng ta. Ai cuõng mong ñöôïc ñoùn nhaän nhöõng giôø phuùt linh thieâng nhaát cuûa ngaøy ñaàu naêm beân cha meï, oâng baø duø coøn soáng hay ñaõ qua ñôøi.

Ngaøy ñoù, caùc ngöôøi thaân trong gia ñình cuøng nhau ñeán nhaø thôø vôùi taâm traïng boài hoài xuùc ñoäng. Coù nhöõng gia ñình ñoâng vui vôùi nhöõng maùi ñaàu xanh beân maùi ñaàu baïc, coù nhöõng gia ñình quaïnh queõ vôi boùng ngöôøi thaân... Nhöng taát caû ñeàu cuøng nhau hieäp daâng Thaùnh leã thaät soát saéng ñeå töôûng nhôù toå tieân, oâng baø, cha meï vaø nhöõng ngöôøi thaân ñaõ qua ñôøi cuûa mình.

Trong Chuùa Gieâsu Kitoâ phuïc sinh, hoï tin raèng nieàm vui teát cuûa hoï chæ laø taïm bôï vaø chæ laø hình boùng cuûa nieàm vui vónh cöûu treân thieân ñaøng. Nôi maø toå tieân, oâng baø cha meï vaø nhöõng ngöôøi thaân ñi tröôùc ñang höôûng moät muøa xuaân ñích thöïc, baát taän vaø haïnh phuùc vieân maõn.

Khi cha meï coøn soáng neáu con caùi chæ toû loøng yeâu meán vaø bieát ôn thì chöa ñuû, coøn phaûi thöïc hieän baèng vieäc laøm laø giuùp ñôõ cha meï, nhaát laø khi caùc ngaøi ñaõ veà giaø. Tuoåi giaø vôùi nhöõng khoù khaên, haïn cheá veà theå xaùc laø keát quaû cuûa nhöõng thaùng ngaøy daøi vaát vaû nuoâi daïy con caùi, vì theá vieäc chaêm soùc cha meï giaø khoâng phaûi laø deã. Nhieàu ngöôøi ñaõ coi cha meï giaø laø moät gaùnh naëng neân ñuøn ñaåy traùch nhieäm cho nhau, hoaëc cung phuïng cho cha meï tieàn baïc roài cho ñoù laø thaûo hieáu cha meï, nhöng khoâng heà veà thaêm hoûi cha meï duø laø ngaøy leã, teát (vì baän ñi du lòch, thö giaõn...!).

Khi cha meï qua ñôøi, con caùi vaãn coøn boån phaän giuùp ñôõ cha meï qua Thaùnh leã vaø kinh nguyeän haøng ngaøy vì caùc ngaøi chæ an nghæ veà maët theå xaùc nhöng phaàn hoàn vaãn coøn hieän dieän vaø troâng chôø con chaùu caàu nguyeän cho caùc ngaøi. Nhaát laø trong nhöõng ngaøy ñaàu naêm môùi, ngaøy linh thieâng cuûa ngöôøi Kitoâ höõu, ngaøy maø baát kyø ngöôøi con naøo cuõng khoâng ñöôïc pheùp queân cha meï ñaõ qua ñôøi cuûa mình, duø toùc ñaõ baïc, raêng ñaõ long. Moãi ngöôøi con phaûi ñeà cao boån phaän laøm con cuûa mình cho theá heä mai sau ñöôïc bieát, ñeå theá heä naøy qua ñi, vaãn coøn coù theá heä keá tieáp seõ laøm coâng vieäc ñeàn ôn baùo nghóa trong nhöõng ngaøy ñaàu naêm môùi.

Thaép leân nhöõng neùn höông thôm ngaøy teát, chuùng ta daâng lôøi taï ôn Thieân Chuùa laø coäi nguoàn söï soáng ñaõ taïo döïng neân muoân loaøi, töù thôøi Xuaân Haï Thu Ñoâng; taï ôn Thieân Chuùa ñaõ cho oâng baø cha meï sinh ra chuùng ta laøm ngöôøi. Chuùng ta tri aân caùc ngaøi vì coâng ôn sinh thaønh, döôõng duïc vaø khoâng chæ thoâng truyeàn söï soáng laøm ngöôøi cho chuùng ta maø coøn thoâng truyeàn caû söï soáng ñöùc tin cho chuùng ta.

Chuùng ta coù ñöôïc nhö ngaøy hoâm nay chính laø nhôø coâng ôn cuûa caùc ngaøi: nhöõng gioït moà hoâi, nhöõng vaát vaû, nhöõng laéng lo vaø hy sinh toät böïc coù khi phaûi ñoå caû maùu ñaøo ñeå nuoâi döôõng khoâng chæ phaàn xaùc maø coøn caû phaàn hoàn chuùng ta. Caùc ngaøi nhö goác mai ñaïi thuï xuø xì giaø coãi ñeå cho chuùng ta laø nhöõng caùnh hoa vaøng röïc rôõ khoe saéc trong naéng xuaân. Coâng ôn aáy cao ngaát töïa Thaùi Sôn, bao la nhö bieån Thaùi Bình maø nhöõng keû laøm con khoâng bao giôø ñaùp ñeàn cho ñuû.

Xin caùc ngaøi baàu cöû cho chuùng ta laø con chaùu, moãi naêm theâm moät tuoåi môùi ñöôïc soáng xöùng ñaùng hôn vôùi kyø voïng cuûa caùc ngaøi. Bieát daïy cho con chaùu nhìn laïi quaù khöù ñeå haõnh dieän vôùi coâng lao cuûa toå tieân vaø baûo toàn truyeàn thoáng "uoáng nöôùc nhôù nguoàn" cao ñeïp. Goùp phaàn laøm raïng rôõ gia phong, cuõng nhö goùp phaàn xaây döïng coäng ñoàng moãi ngaøy moät toát ñeïp hôn.

Chuùng ta cuõng khoâng queân caàu nguyeän cho nhöõng baäc sinh thaønh cuûa chuùng ta coøn taïi theá. Xin Chuùa ban cho caùc ngaøi ñöôïc hoàn an xaùc maïnh, vui höôûng tuoåi giaø beân "con ñaøn chaùu ñoáng", moãi ngaøy moät theâm phuùc ñöùc, laøm truï coät cho con chaùu noi theo.

Jos. Hoaøng Maïnh Huøng

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page