Toøa Thaùnh coäng taùc
nghieân cöùu lòch söû Moâng Coå
Toøa Thaùnh coäng taùc nghieân cöùu lòch söû Moâng Coå.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Roma (Vatican News 17-01-2020) - Ñaïi Söù Moâng Coå caïnh Toøa Thaùnh, OÂng Purevsuren, ñaõ ñöôïc Ngoaïi tröôûng Toøa Thaùnh, Ñöùc Toång giaùm muïc Paul Gallagher tieáp kieán taïi Vatican ñeå trao ñoåi quan ñieåm veà vieäc taêng cöôøng coäng taùc song phöông, ñaëc bieät trong laõnh vöïc vaên hoùa.
OÂng Puervsuren cuõng laø ñaïi söù Moâng Coå taïi caùc toå chöùc Lieân Hieäp Quoác ôû Geneøve.
Haõng tin Akipress truyeàn ñi hoâm 14 thaùng 01 naêm 2020 cho bieát trong cuoäc gaëp gôõ, Ñaïi söù Purevsuren ñaõ caùm ôn Toøa Thaùnh vì ñaõ cho pheùp caùc chuyeân gia Moâng Coå nghieân cöùu trong khoaûng thôøi gian töø 2017 ñeán 2018 caùc vaên kieän vaø caùc nguoàn taïi Vaên khoá vaø thö vieän Vatican lieân quan ñeán lòch söû Moâng Coå.
Cha Giorgio Marengo, thöøa sai Italia thuoäc doøng Ñöùc Meï An UÛi taïi Moâng Coå, cho bieát vôùi söï giuùp ñôõ cuûa toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi nöôùc naøy vaø Vaên khoá Vatican, moät soá baûn sao nguyeân baûn caùc thö trao ñoåi giöõa Ñöùc Giaùo Hoaøng Innocenzo IV vaø Hoaøng ñeá Guyuk Khan, ñaõ ñöôïc trao cho Baûo taøng vieän Karakorum cuûa Moâng Coå. Nguyeân baûn caùc thö naøy vaãn giöõ ôû Vaên khoá Vatican.
Theo haõng Akipress, trong cuoäc hoäi kieán vôùi Ñaïi söù Purevsuren, Ñöùc Toång giaùm muïc Gallagher cuõng baøy toû söï saün saøng cuûa caùc chuyeân gia Vatican, daïy tieáng La tinh cho caùc Hoïc giaû Moâng Coå ñeå hoï nghieân cöùu caùc taøi lieäu lieân quan tôùi lòch söû ñaát nöôùc cuûa hoï.
Trong cuoäc hoäi kieán, hai vò cuõng noùi veà vieäc chuaån bò cuoäc trieån laõm hình aûnh vaø hoäi nghò khoa hoïc ñöôïc toå chöùc chung, töø ngaøy 06 ñeán 08 thaùng 5 naêm 2020, nhaân kyû nieäm 800 naêm thaønh phoá Karakorum, tieáng Hoa laø "Ha Laïp Hoøa Laâm", nguyeân laø coá ñoâ cuûa Ñeá quoác Moâng Coå töø naêm 1235 ñeán 1260.
Hoäi nghò khoa hoïc vöøa noùi seõ ñeà caäp ñeán vaán ñeà töï do toân giaùo, nhö ñöôïc nhaéc ñeán trong töôøng trình cuûa Cha Giovanni di Pian del Carpine doøng Phanxicoâ, ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Innocente IV cöû laøm Söù giaû taïi trieàu ñình Moâng Coå hoài naêm 1245. Theo chöùng töø cuûa cha vaø moät soá ngöôøi khaùc, ngöôøi ta ñöôïc bieát coá ñoâ Karakorum laø moät thaønh quoác teá vaø ña toân giaùo, trong ñoù coù söï hieän dieän cuûa caùc tín höõu Kitoâ Nestorio, töùc laø truyeàn thoáng Siriac.
Trong cuoäc vieáng thaêm taïi Toøa Thaùnh, ñaïi söù Purvsuren cuõng gaëp gôõ Cha Indonil Janakaratne, Toång thö kyù Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh ñoái thoaïi lieân toân, vaø OÂng Loran Basanes Giaùm ñoác trung taâm Gregorio nghieân cöùu toân giaùo, ñeå thaûo luaän veà söï coäng taùc song phöông.
Moâng Coå roäng gaàn 1.6 trieäu caây soá vuoâng vôùi hôn 3 trieäu daân cö, phaàn lôùn theo Phaät giaùo Taây Taïng, vaø Kitoâ giaùo chieám 2.2% daân soá, trong soá naøy chæ coù hôn 1,200 tín höõu Coâng giaùo, hoïp thaønh 1 Phuû Doaõn Toâng Toøa. Chính phuû Moâng Coå thieát laäp quan heä ngoaïi giao vôùi Toøa Thaùnh hoài naêm 1992, töùc laø 2 naêm sau khi Lieân Xoâ suïp ñoå.
(Akipress.com 14-1-2020, Asia News 14-1-2020)