Cuoái naêm,
tìm haïnh phuùc töø kho ñoà cuõ
Cuoái naêm, tìm haïnh phuùc töø kho ñoà cuõ.
Khaéc Baù, SJ - CTV
Saøigoøn (Vatican News 13-01-2020) - Cuoái naêm thöôøng laø dòp chuùng ta doïn deïp laïi nhaø cöûa cho töôm taát, khang trang ñeå ñoùn chaøo Naêm Môùi. Moät trong nhöõng ñieåm maø ta phaûi laøm chính laø kho ñoà cuõ cuûa gia ñình. Vieäc doïn deïp naøy coù khi taïo ra taâm lyù vui veû, vì ta caûm thaáy saép coù moät khung caûnh môùi hôn, saïch seõ hôn ñeå ñoùn Teát, nhöng cuõng coù khi gaây ra söï meät nhoïc, chaùn naûn, vì coù quaù nhieàu thöù phaûi saép xeáp, quaù nhieàu buïi baëm phaûi lau chuøi. Tuy nhieân, neáu chuùng ta ñöøng quaù noân noùng laøm cho xong, ñöøng quaù chuù troïng ñeán muïc tieâu veà söï goïn gaøng, ta seõ coù cô hoäi tìm thaáy haïnh phuùc ngay trong vieäc doïn deïp kho ñoà cuõ cuûa mình.
Trong caùc boä phim hay caùc caâu chuyeän vaên hoïc, boái caûnh thöôøng ñöôïc khôûi ñaàu bôûi moät vaät duïng hay moät moùn ñoà cuõ naøo ñoù. Noù seõ laø ñaàu moái ñeå daãn daét khaùn thính giaû ñi vaøo caâu chuyeän, ñaëc bieät laø nhöõng caâu chuyeän tình laõng maïn. Chuùng coù theå laø nhöõng moät kyû vaät trong laàn gaëp gôõ ñaàu tieân cuûa moät caëp ñoâi yeâu nhau, hay moät vaät duïng töøng mang tính baát ly thaân cuûa moät caù nhaân trong gia ñình. Chuùng cuõng coù theå laø nhöõng ñoà chôi yeâu thích cuûa caùc em nhoû trong quaù khöù, hay nhöõng taùc phaåm ngheä thuaät ñöôïc söû duïng trong maùi nhaø xöa.
Moãi moät ñoà vaät trong kho ñeàu chöùa ñöïng moät caâu chuyeän, moät lòch söû rieâng cuûa noù. Coù nhöõng kyû vaät töøng laø bieåu cho töôïng tình yeâu cuûa oâng baø hay cuûa cha meï. Coù nhöõng moùn ñoà töøng ñaùnh daáu caùc bieán coá quan troïng cuûa ai ñoù. Coù nhöõng vaät duïng töøng ñoàng haønh cuøng gia ñình suoát thuôû haøn vi, vv. Vieäc chuùng ñöôïc giöõ laïi trong kho ñaõ ñaûm baûo raèng chuùng töøng mang moät vai troø hay moät giaù trò quan troïng naøo ñoù. Chuùng coù theå töøng laø 'baûo vaät' ñoái vôùi theá heä cuûa oâng baø cha meï, nhöng hieän khoâng ñöôïc chuù yù hoaëc khoâng coøn 'hôïp thôøi' vôùi theá heä con chaùu. Chuùng cuõng coù theå töøng giöõ nhöõng kyû nieäm ñaùng traân troïng cuûa ngöôøi hieän taïi, nhöng vì nhòp soáng thay ñoåi nhanh choùng khieán chuùng bò laõng queân. Noùi caùch khaùc, moãi kyû vaät khoâng chæ laø moät moùn ñoà, maø laø moät 'theá giôùi', moät 'khung trôøi' ghi daáu vaø chöùa ñöïng moät caâu chuyeän, moät quaõng ñôøi, moät lòch söû.
Vì theá, neáu chuùng ta bieát 'döøng laïi' vaø ñeå yù moät chuùt, chuùng ta coù cô hoäi khaùm phaù laïi lòch söû vaø nhaän dieän laïi truyeàn thoáng cuûa gia ñình. Ñoù laø caùch chuùng ta gaén keát trôû laïi vôùi nguoàn coäi, traân troïng vaø bieát ôn nhöõng gì ñaõ giuùp hình thaønh neân ñôøi soáng hieän taïi. Chuùng ta cuõng coù cô hoäi soáng laïi nhöõng caûm xuùc töø nhöõng moùn ñoà hay nhöõng vaät kyû nieäm ñaõ moät thôøi gaén boù vôùi mình. Ñoù laø nhöõng hoaøi nieäm quyù giaù khi ta môû ra vôùi nhöõng gôïi höùng ñeán töø quaù khöù, ñeå cho caùc 'theá giôùi' cuûa nhöõng vaät duïng lay ñoäng hieän taïi. Chuùng ñang nhaéc ta veà nhöõng gì ñaõ xaây neân cuoäc ñôøi naøy.
Ñoù laø moät caùch laønh maïnh ñeå xaây döïng ñònh höôùng cho cuoäc soáng. Khi ñeå cho caûm xuùc cuûa nhöõng hoaøi nieäm ñöôïc hieän dieän laø ta ñang laøm môùi mình, vaø ñang ñeå cho taâm tình bieát ôn ñöôïc leân tieáng trong loøng. Bieát ôn vì hieåu raèng nhöõng gì ta ñang coù ôû hieän taïi ñeàu ñöôïc ñaët neàn treân bao nhieâu ñieàu khaùc: töø söï sinh thaønh cuûa oâng baø cha meï, cho tôùi caùc moái quan heä, vaø bao nhieâu bieán coá khaùc ñaõ dieãn ra trong cuoäc ñôøi, vv. Ñoù laø nhöõng caûm xuùc caàn thieát ñeå ta phaùt trieån nhaân caùch thieän laønh. Chuùng giuùp ta yù thöùc raèng quaù khöù ñang laø moät phaàn cuûa ta ôû hieän taïi, vaø seõ theo böôùc ta vaøo töông lai. Cuoäc ñôøi ta luoân tieán veà phía tröôùc, nhöng ta chæ coù theå thaät söï tieán böôùc vôùi nhöõng phöông höôùng roõ raøng neáu ta coù moät neàn taûng vöõng vaøng ñöôïc xaây döïng töø 'nhöõng ngaøy xöa yeâu daáu'.
Vì vaäy, trong dòp cuoái naêm, khi doïn kho ñoà cuõ, chuùng ta neân ñeå yù ñeán nhöõng ñoà vaät naøy. Ñöøng chæ doïn deïp theo tinh thaàn laøm cho xong hay doàn chuùng vaøo nhöõng goùc khuaát; ñaëc bieät, ñöøng voäi vaøng vöùt chuùng ñi chi vì chuùng cuõ kyõ hay khoâng coøn giaù trò söû duïng cho hieän taïi. Ngöôïc laïi, chuùng ta neân daønh moät chuùt thôøi gian ñeå quan saùt vaø suy nghó veà 'lòch söû' cuûa chuùng. Laøm ñöôïc nhö theá, chuùng ta seõ khoâng bò maát cô hoäi quyù giaù ñöôïc soáng laïi vôùi nhöõng caûm xuùc ñeïp ñeõ töø nhöõng kyû vaät trong quaù khöù; hay noùi ñuùng hôn laø ñeå cho 'theá giôùi', cho 'khung trôøi' cuûa chuùng ñöôïc soáng laïi nôi yù thöùc cuûa mình ngay trong hieän taïi naøy, ñeå chuùng lay ñoäng vaø ñaùnh thöùc veà lòch söû cuûa ñôøi soáng moãi ngöôøi chuùng ta. Coù nhöõng kyû vaät seõ ñaùnh thöùc ta veà truyeàn thoáng gia ñình, veà cuoäc ñôøi cuûa oâng baø cha meï; coù nhöõng kyû vaät gôïi nhaéc veà tình baïn beø cuõ; coù nhöõng kyû vaät giuùp ta caûm khaùi veà nhöõng thaùng ngaøy 'naèm gai neám maät'; vaø coù nhöõng kyû vaät khieán ta soáng laïi neùt trong treûo, thô ngaây vaø tinh nghòch cuûa tuoåi thô; vv. Ñoù laø nhöõng tieáng noùi voïng töø quaù khöù, nhöng raát coù giaù trò cho hieän taïi vaø töông lai cuûa chuùng ta. Nhöõng tieáng noùi ñoù ñang goõ cöûa taâm hoàn ta, môøi goïi ta môû ra vôùi loøng tri aân vaø thuùc ñaåy ta tieán böôùc veà phía tröôùc. Chính nhöõng caûm xuùc ñoù seõ giuùp 'doïn deïp', 'saép xeáp' laïi taâm trí chuùng ta, giuùp ta coù ñöôïc moät taâm hoàn ñaày bieát ôn, côûi môû vaø haân hoan ñeå ñoùn chaøo Naêm Môùi.