Baùch haïi kinh hoaøng
choáng Kitoâ giaùo taïi Nigeria.
Moät cuoäc dieät chuûng
Baùch haïi kinh hoaøng choáng Kitoâ giaùo taïi Nigeria. Moät cuoäc dieät chuûng.
Hoàng Thuûy
Nigeria (Vatican News 7-01-2020) - Cha Mario Alexis Portella, moät linh muïc ngöôøi Myõ nhaäp tòch vaøo toång giaùo phaän Florence cuûa YÙ ñaõ ôû trong vuøng cuûa nhoùm Boko Haram hoài thaùng 7 vaø 8 naêm 2019. Cha keå veà cuoäc baùch haïi maø Kitoâ höõu Nigeria phaûi chòu vaø bò truyeàn thoâng theá giôùi laõng queân. Cha goïi ñaây laø moät cuoäc dieät chuûng.
Giaùng sinh naêm 2019 laø Giaùng sinh ñaãm maùu ñoái vôùi caùc Kitoâ höõu Nigeria. 11 Kitoâ höõu ñaõ bò baén vaø chaët ñaàu vaøo ngaøy Giaùng sinh taïi moät ñòa ñieåm khoâng xaùc ñònh, trong khi caùc Kitoâ höõu khaùc bò gieát taïi moät ñòa ñieåm khoâng xaùc ñònh khaùc ôû phía ñoâng baéc cuûa nöôùc naøy. Phieán quaân Nhaø nöôùc Hoài giaùo ôû tænh Taây Phi (Iswap), moät phe cuûa Boko Haram ñaëc bieät trung thaønh vôùi caùi goïi laø Nhaø nöôùc Hoài giaùo, tuyeân boá laõnh traùch nhieäm veà caùc cuoäc taán coâng.
Moät cuoäc baùch haïi bò truyeàn thoâng laõng queân
Tin töùc naøy khoâng gaây ngaïc nhieân cho cha Mario Alexis Portella, Chöôûng aán cuûa toång giaùo phaän Florence, ngöôøi ñaõ nghieân cöùu veà Hoài giaùo vaø ñaõ vieát moät cuoán saùch coù töïa ñeà "Hoài giaùo, coù phaûi laø toân giaùo hoøa bình khoâng?" Töø thaùng 7 ñeán thaùng 8 naêm 2019, cha ñaõ ñeán vuøng Maiduguri, vuøng ñoâng baéc Nigeria, ñeå thu thaäp nhöõng caâu chuyeän vaø chaân dung veà moät cuoäc baùch haïi bò truyeàn thoâng laõng queân. Cha Portella ñaõ keå laïi kinh nghieäm cuûa mình.
Khi nhoùm Hoài giaùo Boko Haram baét coùc 276 nöõ sinh Nigeria vaøo naêm 2014 vaø söï chuù yù cuûa theá giôùi taäp trung vaøo Nigeria, chieán dòch "Ñöa caùc coâ gaùi cuûa chuùng ta trôû laïi" ñöôïc baét ñaàu. Nhöng vaøo thaùng 2 naêm 2018 ñaõ coù moät vuï baét coùc môùi, vaø noù raát ít ñöôïc noùi ñeán.
Moät cuoäc dieät chuûng ñöôïc che giaáu
Cha Portella noùi vôùi haõng tin ACI: "Nhöõng gì ñang xaûy ra ôû Nigeria thì töông töï nhö moät cuoäc dieät chuûng. Moät cuoäc dieät chuûng aån giaáu, bôûi vì tình hình ôû Chaâu Phi khoâng ñöôïc tröng baøy ra, khoâng coù aùnh ñeøn saân khaáu gioáng nhö ôû Trung Ñoâng. Vì vaäy, naïn dieät chuûng vaø ñaøn aùp ñaõ xaûy ra."
Trong thôøi gian ôû Nigeria, cha Portella ñöôïc moät linh muïc trong vuøng, ñang hoïc Truyeàn thoâng xaõ hoäi, ñoàng haønh, vaø ñöôïc quaân ñoäi hoä toáng, cha ñaõ coù theå ñeán thaêm caùc tröôøng tö thuïc Coâng giaùo vaø "cho hoï thaáy söï hoã trôï cuûa cha vaø khuyeán khích hoï. Cha keå: "Moïi ngöôøi mæm cöôøi, vaùc thaäp giaù."
Cha Portella keå veà nhieàu caâu chuyeän, moät soá chuyeän kinh khuûng: "Coù moät phuï nöõ ñaõ bò nhoùm Boko Haram baét coùc ba naêm tröôùc ñeå bieán coâ thaønh noâ leä tình duïc cuûa hoï. Bò boán ngöôøi ñaøn oâng haõm hieáp, coâ ñaõ mang thai vaø sinh moät beù trai. Maëc duø ñieàu naøy bò coi laø khoâng trong saïch, nhöng coâ ñaõ vöôït qua nhöõng ñieàu toài teä naøy ñeå tieán böôùc, ngay caû vôùi söï giuùp ñôõ cuûa ñöùc giaùm muïc."
Tình hình ôû Nigeria raát khoù khaên. Boko Haram coù truï sôû ôû ñoâng baéc cuûa ñaát nöôùc, laø khu vöïc coù lôïi nhaát veà kinh teá. Cha Portella nhaán maïnh: "Hoï hoaït ñoäng raát maïnh, tieáp tuïc gieát ngöôøi. Ngöôøi ta noùi veà hoï vì hoï laø ngöôøi Hoài giaùo, nhöng ngöôøi ta khoâng noùi veà caùc Kitoâ höõu ñang bò ñaøn aùp".
Cha Portella nhôù laïi raèng cuoäc ñaøn aùp Kitoâ höõu ôû Nigeria baét nguoàn töø theá kyû XIX, trong khi luaät Shari'a (luaät Hoài giaùo) chính thöùc ñöôïc thieát laäp ôû khu vöïc naøy vaøo naêm 1999, vaø baïo löïc Hoài giaùo ñaõ gia taêng keå töø khi oâng Muhammadu Buhari ñöôïc baàu laøm toång thoáng vaøo naêm 2015.
Cha Paul Offu ôû mieàn nam Nigeria bò Hoài giaùo Fulani saùt haïi
Trong soá caùc bieán coá baïo löïc bò laõng queân, cha Portella nhôù laïi "vuï gieát ngöôøi, vaøo ngaøy 1 thaùng 8 naêm ngoaùi, cha Paul Offu ôû mieàn nam Nigeria bò saùt haïi döôùi baøn tay cuûa nhoùm Hoài giaùo Fulani, laø nhoùm maø Toång thoáng Buhari vaãn phaûi leân aùn laø nhöõng keû khuûng boá".
Moät tình huoáng khieán cöïu Toång thoáng Nigeria, Olusegun Obasanjo, lo sôï veà khaû naêng "dieät chuûng kieåu Rwanda".
Cha Portella cuõng nhôù laïi quaõng thôøi gian cha traûi qua cuøng "moät ngöôøi phuï nöõ coù choàng bò nhoùm Boko Haram baét coùc vaø sau ñoù saùt haïi. Ñaây cuõng laø moät caâu chuyeän maø ít ngöôøi noùi ñeán."
Nhöõng ngöôøi di cö nhaân danh Allah vaø mang thoâng ñieäp cuûa Allah
Ñoái vôùi cha Portella, vaán ñeà chính xaùc laø ôû luaät "shari'a", laø luaät cuõng nhoài soï caùc "Almajiri", nhöõng ngöôøi di cö ñöôïc môøi goïi di cö nhaân danh Allah vaø mang thoâng ñieäp cuûa Allah. Ñoái vôùi nhieàu ngöôøi, heä thoáng naøy laø moät choïn löïa haáp daãn thay theá cho vieäc göûi con caùi ñeán caùc tröôøng coâng laäp, voán toán tieàn, trong khi moät tyû leä lôùn caùc tröôøng toân giaùo ôû Nigeria cung caáp giaùo duïc mieãn phí. Nhöng ngöôøi Almajiri phaûi lo cho caùc nhu caàu haøng ngaøy cuûa hoï, nhieàu ngöôøi ñi khaát thöïc khi khoâng ñi hoïc; theo döõ lieäu töø Hoäi ñoàng Phuùc lôïi Nigeria, khoaûng 7 trieäu ngöôøi Almajiri cö truù treân ñöôøng phoá phía baéc Nigeria, gaëp phaûi baïo löïc, naïn buoân ngöôøi, ñoùi khaùt, trong khi nhöõng ngöôøi soáng soùt nhaän laøm coâng vieäc löông thaáp. Ñoù laø moät hoà chöùa lôùn cho chuû nghóa Hoài giaùo cöïc ñoan."
"Kitoâ höõu bò boû rôi trong giaù laïnh"
Cha Portella khoâng phuû nhaän raèng cuõng coù nhöõng ngöôøi Hoài giaùo laø naïn nhaân cuûa Boko Haram vaø Fulani, nhöng trong tröôøng hôïp ñoù, chính phuû ñaõ haønh ñoäng ñeå giuùp hoï vaø xaây döïng laïi nhöõng ngoâi nhaø, trong khi "Kitoâ höõu bò boû rôi trong giaù laïnh" vaø hoï cuõng bò "töø choái" pheùp xaây döïng moät nhaø thôø; giaáy pheùp sôû höõu cuoái cuøng cuûa moät nhaø thôø ôû Maiduguri ñöôïc caáp töø naêm 1979." Hoïc sinh Kitoâ giaùo khoâng theå coù "giaùo trình Kitoâ giaùo ôû tröôøng tieåu hoïc vaø trung hoïc, vaø bò buoäc phaûi hoïc ñaïo Hoài. Hoï cuõng bò töø choái coâng vieäc vaø söï thaêng tieán trong caùc cô quan cuûa chính phuû."
Moät naïn thaûm saùt thöïc söï
Söï phaân bieät ñoái xöû naøy ñöôïc keát hôïp vôùi baïo löïc, daãn ñeán moät naïn thaûm saùt thöïc söï: chæ rieâng trong naêm 2018, ñaõ coù ít nhaát 1,200 ngöôøi thieät maïng vaø 200 ngaøn ngöôøi phaûi di dôøi do baïo löïc Hoài giaùo.
Vì lyù do naøy, vuï thaûm saùt Giaùng sinh khoâng phaûi laø moät baát ngôø ñoái vôùi cha Portella. Thay vaøo ñoù, seõ toát hôn neáu aùnh ñeøn saân khaáu cuõng saùng leân ôû Chaâu Phi, nôi maø cuoäc ñaøn aùp choáng Kitoâ giaùo vaãn coøn raát maïnh. Vaø noù khoâng ñöôïc noùi ñeán.
Nhöõng ngöôøi bò saùt haïi laø caùc vò töû ñaïo
Hoâm 28 thaùng 12 naêm 2019, Ñöùc Hoàng y Robert Sarah, Toång tröôûng Boä Phuïng töï vaø Kyû luaät Bí tích, ñaõ ñaêng moät tweet veà vuï saùt haïi hoâm leã Giaùng sinh. Ngaøi vieát: "Taïi Nigeria, vuï gieát 11 Kitoâ höõu bôûi nhöõng keû Hoài giaùo ñieân loaïn laø moät lôøi nhaéc nhôû veà vieäc coù bao nhieâu anh chò em chaâu Phi trong Chuùa Kitoâ cuûa toâi soáng ñöùc tin vôùi nguy hieåm ñeán chính söï soáng cuûa hoï. Nhöõng ngöôøi ñöôïc röûa toäi naøy laø caùc vò töû ñaïo. Hoï ñaõ khoâng phaûn boäi Tin Möøng."