Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Theo ngoân ngöõ thaùnh kinh, chöõ ruah ñöôïc nhaán maïnh theo nghóa laø "hôi thôû cuûa Thieân Chuùa" nhö muoán noùi leân neùt töông töï giöõa taùc ñoäng thaàn linh voâ hình, linh thieâng, thaáu nhaäp vaø toaøn naêng vôùi gioù, ñöôïc baét nguoàn töø taâm lyù vaø truyeàn thoáng maø caùc taùc giaû saùch thaùnh ñaõ ruùt laáy. Neùt töông töï naøy hieán cho chuùng ta moùn aên tinh thaàn môùi meû. Maëc daàu coù nhieàu yù nghóa khaùc nhau ñöôïc dòch ra, töø ngöõ ruah cuõng luoân luoân noùi leân moät maõnh löïc sinh ñoäng töø beân ngoaøi hay beân trong con ngöôøi vaø theá giôùi. Keå caû khi noù khoâng tröïc tieáp aùm chæ ngoâi vò thaàn linh ñi nöõa, töø ngöõ coù dính daùng ñeán Thieân Chuùa naøy - "Thaàn Linh (hay hôi thôû) cuûa Thieân Chuùa" - cuõng ñaõ aên saâu vaøo taâm trí daân Yeán Duyeân yù nieäm veà moät Thieân Chuùa linh thieâng, Ñaáng can thieäp vaøo lòch söû vaø ñôøi soáng nhaân loaïi. Noù doïn ñöôøng cho maïc khaûi sau naøy veà Chuùa Thaùnh Thaàn.
Nhö theá, chuùng ta coù theå noùi raèng, ngay trong trình thuaät veà vieäc saùng taïo ôû Saùch Khôûi Nguyeân, söï hieän dieän cuûa "thaàn linh (hay gioù) cuûa Thieân Chuùa" baáy giôø ñang chuyeån vaän treân maët caùc gioøng nöôùc, luùc ñaát coøn voâ theå mung lung vaø toái taêm coøn ñang bao truøm maët vöïc thaúm (x.Gn.1:2), laø moät aùm chæ heát söùc huøng hoàn cho maõnh löïc sinh ñoäng aáy. Noù cho thaáy raèng hôi thôû hay thaàn linh cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñoùng vai troø cuûa mình trong vieäc taïo döïng: ñoù laø vai troø cuûa moät quyeàn löïc ban söï soáng, cuøng vôùi "lôøi" laø yeáu toá ban cho caùc söï vaät höõu theå vaø caáp traät.
Moái lieân quan giöõa thaàn linh cuûa Thieân Chuùa vaø caùc gioøng nöôùc, nhöõng gì chuùng ta thaáy ngay töø ban ñaàu trong caâu truyeän taïo döïng, coøn ñöôïc thaáy ôû moät theå thöùc khaùc nôi nhöõng ñoaïn Thaùnh Kinh khaùc nhau coù phaàn saùng toû hôn nöõa, vì Thaàn Linh töï toû mình ra nhö laø moät gioøng nöôùc phong phuù, moät nguoàn maïch cuûa söï soáng môùi. Trong phaàn hai cuûa saùch tieân tri Isaia Thieân Chuùa ñaõ höùa ñieàu naøy nhö sau: "Vì Ta seõ ñoå nöôùc xuoáng treân mieàn ñaát khaùt mong vaø nhöõng maïch nöôùc treân maûnh ñaát khoâ caèn; Ta seõ ñoå Thaàn Linh cuûa Ta xuoáng treân gioøng doõi caùc ngöôi, cuõng nhö pheùp laønh cuûa Ta treân con chaùu caùc ngöôi. Chuùng seõ troå sinh nhö coû xanh giöõa nhöõng gioøng nöôùc, nhö nhöõng ñaùm röøng beân nhöõng gioøng nöôùc chaûy" (Is.44:3-4). Gioøng nöôùc maø Thieân Chuùa höùa tuoân ñoå xuoáng ñaây chính laø Thaàn Linh cuûa Ngaøi, Thaàn Linh Ngaøi seõ "tuoân traøn" treân daân cuûa Ngaøi. Cuõng theá, tieân tri Ezekien ñaõ loan baùo laø Thieân Chuùa "seõ tuoân traøn" Thaàn Linh cuûa Ngaøi xuoáng treân nhaø Yeán Duyeân" (Ez.39:29), vaø tieân tri Joel cuõng duøng cuøng moät caùch dieãn ñaït ñeå so saùnh thaàn linh vôùi nöôùc ñöôïc traøn tuoân: "Ta seõ tuoân traøn thaàn linh cuûa Ta treân moïi xaùc theå" (Joel 3:1 theo baûn vaên Do Thaùi).
Vieäc duøng bieåu hieäu nöôùc aùm chæ Thaàn Linh naøy coøn ñöôïc laäp laïi trong Taân Öôùc vôùi nhöõng yù nghóa phong phuù môùi. Sau naøy chuùng ta seõ coù dòp noùi veà chuùng.
Trong caâu truyeän taïo döïng, sau khi môû ñaàu ñeà caäp ñeán thaàn linh hay hôi thôû cuûa Thieân Chuùa chôøn vôøn treân caùc gioøng nöôùc (Gn.1:2), chuùng ta khoâng coøn thaáy chöõ ruah, moät tieáng Do Thaùi chæ thaàn linh. Tuy nhieân, caùch thöùc dieãn thuaät vieäc con ngöôøi ñöôïc taïo döïng neân ñaõ cho thaáy vieäc taïo döïng con ngöôøi coù lieân heä vôùi thaàn linh hay hôi thôû cuûa Thieân Chuùa. Chuùng ta ñoïc thaáy laø, sau khi laáy buøn ñaát maø taïo döïng neân con ngöôøi, Chuùa laø Thieân Chuùa "ñaõ thôû hôi söï soáng vaøo muõi con ngöôøi; vaø con ngöôøi trôû thaønh moät höõu theå soáng ñoäng" (Gn.2:7). Töø ngöõ "hôi thôû" (Do Thaùi ngöõ laø neshama) laø moät ñoàng ngöõ vôùi "gioù" hay "thaàn linh" (ruah), nhö cuõng thaáy roõ raøng tính caùch töông ñöông naøy nôi nhöõng baûn vaên khaùc. Ngoaøi ra, taùc ñoäng "thôû hôi" ñöôïc gaùn cho Thieân Chuùa trong caâu truyeän taïo döïng cuõng ñöôïc gaùn cho Thaàn Linh trong thò kieán cuûa tieân tri Ezekien veà vieäc hoài sinh (Ez.37:9).
Bôûi theá, Saùch Thaùnh cho chuùng ta hieåu raèng Thieân Chuùa, baèng hôûi thôû cuûa mình hay thaàn linh cuûa mình, ñaõ can thieäp vaøo vieäc taïo döïng neân con ngöôøi thaønh moät sinh linh. Nôi con ngöôøi cuõng coù "hôi thôû cuûa söï soáng", moät hôi thôû phaùt xuaát töø "vieäc thôû hôi" cuûa chính Thieân Chuùa. Nôi con ngöôøi, cuõng coù moät hôi thôû hay moät thaàn linh gioáng nhö hôi thôû vaø thaàn linh cuûa Thieân Chuùa.
Khi keå laïi vieäc caùc thuù vaät ñöôïc taïo thaønh (caâu 19) trong ñoaïn 2, Saùch Khôûi Nguyeân ñaõ khoâng heà ñeà caäp tí naøo ñeán moái lieân heä chaët cheõ vôùi hôi thôû cuûa Thieân Chuùa caû. Trong ñoaïn tröôùc ñoù, chuùng ta thaáy raèng con ngöôøi ñöôïc döïng neân "theo hình aûnh vaø gioáng nhö Thieân Chuùa" (Gn.1:26-27).
Tuy nhieân, nhöõng baûn vaên khaùc cho laø caû thuù vaät cuõng coù hôi thôû soáng ñoäng hay gioù maø chuùng nhaän ñöôïc töø Thieân Chuùa. Veà phöông dieän naøy, con ngöôøi phaùt xuaát töø baøn tay Thieân Chuùa xem nhö thuoäc veà cuøng moät khoái vôùi taát caû moïi sinh vaät. Do ñoù, Thaùnh Vònh 104 khoâng phaân bieät ngöôøi vaø thuù khi thaân thöa cuøng Thieân Chuùa Hoùa Coâng: "Taát caû nhöõng vaät naøy ngöôùc troâng Chuùa ñeå Chuùa ban cho chuùng löông thöïc theo thôøi. Khi Chuùa ban cho chuùng, chuùng thu goùp laáy" (caùc caâu 27-28). Theá roài Thaùnh Vònh theâm: "Khi Chuùa ruùt hôi thôû chuùng laïi, chuùng cheát ñi vaø trôû veà ñaát buïi cuûa mình. Khi Chuùa göûi Thaàn Linh cuûa Chuùa tôùi, chuùng ñöôïc taïo thaønh; vaø Chuùa canh taân dieän maïo traùi ñaát" (caùc caâu 29-30). Theá neân, vieäc hieän höõu cuûa caùc taïo vaät leä thuoäc vaøo taùc ñoäng thaàn-linh-thôû-hôi cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng chaúng nhöõng taïo döïng maø coøn baûo toàn vaø tieáp tuïc canh taân dung nhan traùi ñaát.
Cuoäc taïo döïng thöù nhaát ñaõ bò toäi loãi taøn phaù. Theá nhöng, Thieân Chuùa ñaõ khoâng maëc keä noù bò huûy hoaïi, traùi laïi, Ngaøi ñaõ söûa soaïn cöùu ñoä noù ñeå thieát laäp moät "cuoäc taân taïo" (x.Is.65:17; Gal.6:15; Rev.21:5). Taùc ñoäng cuûa Thaàn Linh Thieân Chuùa ñoái vôùi cuoäc taân taïo naøy ñöôïc tieân tri Ezekien nhaéc ñeán trong lôøi tieân baùo noåi tieáng veà vieäc hoài sinh. Trong moät thò kieán saâu ñaäm, tieân tri thaáy tröôùc maét moät caùnh ñoàng bao la "ñaày nhöõng xöông", vaø tieân tri ñöôïc leänh noùi tieân tri cho nhöõng xöông naøy maø raèng: "OÂi nhöõng xöông khoâ, haõy nghe lôøi Chuùa, Vaäy Chuùa laø Thieân Chuùa phaùn cuøng caùc xöông naøy laø: 'Naøy ñaây, Ta seõ khieán cho hôi thôû nhaäp vaøo caùc ngöôi cho caùc ngöôi ñöôïc soáng...'" (Ez.37:1-5). Vò tieân tri thi haønh meänh leänh thaàn linh, theá roài "coù tieáng ñoäng, moät tieáng raêng raéc, vaø nhöõng khuùc xöông gaén lieàn vôùi nhau, xöông vôùi xöông" (37:7). Sau ñoù laø gaân coát noái chuùng laïi, thòt ñaép vaøo chuùng vaø da bao boïc chuùng; cuoái cuøng, theo leänh cuûa vò tieân tri, hôi thôû nhaäp vaøo chuùng, vaø chuùng ñaõ soáng ñoäng, ñöùng treân ñoâi chaân cuûa mình (x.37:8-10).
YÙ nghóa chính trong thò kieán naøy laø coá yù loan baùo veà vieäc daân Yeán Duyeân phuïc hoài sau cuoäc taøn phaù vaø löu ñaày: "Nhöõng xöông naøy laø toaøn theå nhaø Yeán Duyeân", Chuùa phaùn. Daân Yeán Duyeân ñöôïc coi nhö bò maát ñi, khoâng coøn hy voïng gì. Thieân Chuùa ñaõ höùa vôùi hoï: "Ta seõ ñaët Thaàn Linh cuûa Ta trong caùc ngöôi vaø caùc ngöôi seõ ñöôïc soáng" (37:14). Tuy nhieân, theo yù nghóa maàu nhieäm vöôït qua cuûa Chuùa Gieâsu, nhöõng lôøi tieân tri mang moät yù nghóa saâu xa hôn, ñoù laø loan baùo moät cuoäc phuïc sinh thaät söï cuûa thaân xaùc cheát choùc chuùng ta nhôø taùc ñoäng cuûa Thaàn Linh Thieân Chuùa.
Thaùnh Toâng Ñoà Phaoloâ dieãn taû ñieàu chaân thaät cuûa ñöùc tin aáy baèng nhöõng lôøi naøy: "Neáu thaàn linh cuûa Ñaáng phuïc sinh Chuùa Gieâsu töø trong keû cheát ôû trong anh em, thì Ñaáng phuïc sinh Chuùa Gieâsu Kitoâ töø trong keû cheát cuõng seõ laøm cho thaân xaùc töû vong cuûa anh em ñöôïc soáng nhôø Thaàn Linh mình laø Ñaáng ôû trong anh em" (Rm.8:11).
Cuoäc taân taïo ñaõ ñöôïc baét ñaàu nhôø taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn nôi cuoäc töû naïn vaø phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ. Trong cuoäc khoå naïn cuûa mình, Chuùa Gieâsu ñaõ troïn veïn ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn taùc ñoäng nôi nhaân tính cuûa Ngöôøi (x.Heb.9:14). Nhôø ñoù, Ngöôøi ñaõ vöôït töø söï cheát ñeán söï soáng môùi (x.Rm.6:10), moät söï soáng maø giôø ñaây Ngöôøi coù theå thoâng ban cho taát caû moïi tín höõu, baèng caùch truyeàn sang cho hoï cuøng moät Thaàn Linh, tröôùc tieân nôi bí tích röûa toäi roài troøn ñaày nôi cuoäc phuïc sinh sau heát.
Vaøo toái Ngaøy Phuïc Sinh, hieän ra vôùi caùc moân ñeä ôû nhaø tieäc ly, Chuùa Kitoâ phuïc sinh ñaõ laäp laïi nôi caùc vò taùc ñoäng cuûa Thieân Chuùa Hoùa Coâng treân Adong. Thieân Chuùa ñaõ "thôû hôi" treân thaân xaùc cuûa con ngöôøi ñeå ban cho con ngöôøi söï soáng. Chuùa Gieâsu cuõng "ñaõ thôû hôi" treân caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi maø phaùn: "Caùc con haõy nhaän laáy Chuùa Thaùnh Thaàn" (Jn.20:22).
Nhö theá, hôi thôû nhaân loaïi cuûa Chuùa Gieâsu theå hieän moät taùc ñoäng thaàn linh môùi coøn dieäu vôïi hôn caû taùc ñoäng thaàn linh ban ñaàu nöõa. Noù khoâng phaûi chæ laø vieäc taïo döïng neân moät con ngöôøi soáng ñoäng, nhö trong cuoäc taïo döïng ban ñaàu, maø laø moät khai môû cho con ngöôøi vaøo söï soáng thaàn linh.
Bôûi theá, Thaùnh Phaoloâ ñaõ coù lyù thieát laäp moái töông ñoàng vaø töông phaûn giöõa Adong vaø Chuùa Kitoâ, giöõa cuoäc taïo döïng laàn ñaàu vaø cuoäc taïo döïng laàn cuoái, khi thaùnh nhaân vieát: "Neáu coù thaân theå vaät lyù cuõng coù thaân xaùc linh thieâng. Do ñoù môùi coù lôøi cheùp: 'Adong con ngöôøi ñaàu tieân ñaõ trôû neân moät sinh linh' (Gn.2:7), Adong cuoái naøy ñaõ trôû neân moät thaàn linh ban söï soáng" (1Cor.15:44-45). Chuùa Kitoâ phuïc sinh, Taân Adong, nhôø Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ ñöôïc hoøa nhaäp vaøo nhaân tính cuûa mình ñeán noãi chính Ngöôøi coù theå ñöôïc goïi laø "thaàn linh". Nhaân tính cuûa Ngöôøi chaúng nhöõng chieám höõu cho mình taàm möùc vieân troïn Thaùnh Linh, maø coøn coù khaû naêng thoâng truyeàn söï soáng Thaàn Linh cho taát caû nhaân loaïi. "Ai ôû trong Chuùa Kitoâ", Thaùnh Phaoloâ vieát, "ngöôøi ñoù laø moät taïo vaät môùi" (2Cor.5:17).
Nhö theá, taùc ñoäng saùng taïo vaø canh taân cuûa Thaàn Linh Thieân Chuùa ñöôïc hoaøn toaøn toû hieän nôi maàu nhieäm töû naïn vaø phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ. Giaùo Hoäi keâu leân Thaàn Linh khi Giaùo Hoäi nguyeän caàu: "Veni Creator Spiritus", "Xin Thaàn Linh Saùng Taïo haõy ñeán".
(Baøi Giaùo Lyù thöù 28 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II, chia seû ngaøy Thöù Tö, 10-1-1990, trong loaït 80 baøi veà chuû ñeà Chuùa Thaùnh Thaàn)
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page