Maïch Nöôùc Voït Leân
Söï Soáng Ñôøi Ñôøi

Loaït Baøi Giaùo Lyù Naêm Thaùnh 2000
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II
Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, soaïn dòch

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Thöù Tö, 22-5-1991
Baøi 30

Thaàn Linh:
Nguoàn Tình Yeâu Môùi
Ban Söï Soáng

Nôi linh hoàn Kitoâ höõu coù moät thöù tình yeâu môùi meû laøm cho hoï thoâng phaàn vôùi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa: "Tình yeâu cuûa Thieân Chuùa", thaùnh Phaoloâ noùi, "ñaõ ñöôïc tuoân ñoå vaøo loøng chuùng ta nhôø Thaùnh Thaàn laø Ñaáng ñaõ ñöôïc ban cho chuùng ta" (Rm.5:5). Tình yeâu naøy töï baûn chaát laø thaàn linh, neân noù cao hôn nhöõng khaû naêng theo töï nhieân nôi linh hoàn con ngöôøi. Theo ngoân töø thaàn hoïc, noù ñöôïc goïi laø ñöùc aùi. Tình yeâu sieâu nhieân naøy ñoùng moät vai troø troïng yeáu nôi ñôøi soáng Kitoâ höõu, nhö Thaùnh Toâma cho thaáy khi thaùnh nhaân nhaán maïnh moät caùch toû töôøng raèng ñöùc aùi khoâng phaûi chæ laø moät "nhaân ñöùc cao quùi nhaát trong moïi nhaân ñöùc" (excellentissima omnium virtutum), maø coøn laø "moâ thöùc cuûa moïi nhaân ñöùc, vì nhôø ñöùc aùi maø haønh ñoäng cuûa hoï môùi qui höôùng veà cuøng ñích chaân thöïc vaø toái thöôïng cuûa chuùng" (Summa Theol., II-II, q.23 aa.6 vaø 8).

Bôûi theá, ñöùc aùi chieám ñöôïc moät ñòa vò then choát nôi con ngöôøi môùi "ñöôïc döïng neân theo ñöôøng loái cuûa Thieân Chuùa trong chính tröïc vaø thaùnh thieän phaùt xuaát töø chaân lyù" (Eph 4:24; x.Gal 3:27; Rm.13:14). Neáu ñôøi soáng Kitoâ höõu ñöôïc ñem so saùnh vôùi moät toøa nhaø ñang ñöôïc xaây caát, thì thaáy ngay ñöôïc raèng ñöùc tin laø neàn taûng cuûa moïi nhaân ñöùc hôïp vôùi noù. Coâng Ñoàng Chung Triñentinoâ daïy raèng "ñöùc tin laø khôûi söï ôn cöùu roãi con ngöôøi, laø neàn taûng vaø nguoàn maïch cuûa taát caû söï coâng chính" (x.DS 2532). Theá nhöng, vieäc hieäp nhaát vôùi Thieân Chuùa baèng ñöùc tin nhaém ñeán muïc ñích cuûa mình laø vieäc hieäp nhaát vôùi Ngaøi trong yeâu thöông cuûa ñöùc aùi, moät tình yeâu thaàn linh maø linh hoàn con ngöôøi ñöôïc tham döï vaøo nhö laø moät sinh löïc linh hoaït vaø lieân keát.

Trong vieäc thoâng truyeàn sinh löïc naøy cho linh hoàn, Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ laøm cho noù coù khaû naêng, nhôø ñöùc aùi sieâu nhieân, nhôø vieäc tuaân giöõ giôùi raên yeâu thöông löôõng ñoâi do Chuùa Gieâsu ban truyeàn: yeâu meán Thieân Chuùa vaø yeâu thöông tha nhaân.

"Caùc ngöôi phaûi yeâu meán Chuùa laø Thieân Chuùa caùc ngöôi heát loøng mình..." (Mk.12:30; x.Dt 6:4-5). Chuùa Thaùnh Thaàn laøm cho linh hoàn thoâng döï vaøo tình yeâu con caùi ñoái vôùi Chuùa Cha nôi Chuùa Gieâsu, ñeå, nhö Thaùnh Phaoloâ vieát: "Nhöõng ai ñöôïc Thaàn Linh höôùng daãn ñeàu laø con caùi cuûa Thieân Chuùa" (Rm.8:14). Ngaøi laøm cho Chuùa Cha ñöôïc yeâu meán nhö chính Chuùa Con vaãn yeâu meán Ngaøi, chaúng haïn nhö, baèng moät tình yeâu con caùi ñöôïc toû ra trong tieáng keâu "Laïy Cha" (x.Gal 4:6; Rm 8:15), theá nhöng tình yeâu naøy chan hoøa toaøn theå hoaït ñoäng cuûa nhöõng ai laø con caùi Thieân Chuùa trong Chuùa Thaùnh Thaàn. Döôùi aûnh höôûng cuûa Thaàn Linh, caû ñôøi soáng cuûa hoï trôû neân moät cuûa leã ñaày traân troïng vaø thaûo hieáu daâng leân cho Chuùa Cha.

Khaû naêng ñeå tuaân giöõ giôùi raên kia, laø yeâu thöông anh em mình, cuõng bôûi Chuùa Thaùnh Thaàn nöõa. "Caùc con haõy yeâu thöông nhau nhö Thaøy ñaõ yeâu thöông caùc con", Chuùa Gieâsu ñaõ truyeàn cho caùc toâng ñoà vaø taát caû nhöõng ai theo Ngöôøi nhö theá. Nhöõng lôøi "nhö Thaøy ñaõ yeâu thöông caùc con" ñaõ laøm phaùt hieän moät giaù trò môùi cuûa tình yeâu sieâu nhieân, ñoù laø ñöôïc thoâng döï vaøo tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ ñoái vôùi loaøi ngöôøi, vaø vì theá, cuõng ñöôïc tham phaàn vaøo ñöùc aùi ñôøi ñôøi laø chính coäi nguoàn cuûa nhaân ñöùc baùc aùi. Nhö Thaùnh Toâma vieát: "Yeáu tính thaàn linh töï mình laø tình yeâu, nhö yeáu tính thaàn linh naøy laø khoân ngoan vaø thieän haûo. Theá neân, nhö ngöôøi ta coù theå noùi raèng chuùng ta toát laønh bôûi söï thieän haûo laø Thieân Chuùa, vaø khoân ngoan bôûi söï khoân ngoan laø Thieân Chuùa, vì söï thieän haûo laøm chuùng ta thöïc söï toát laønh laø söï thieän haûo cuûa Thieân Chuùa vaø söï khoân ngoan laøm cho chuùng ta thöïc söï khoân ngoan laø khoân ngoan ñöôïc tham döï vaøo söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa; cuõng theá, ñöùc aùi laøm cho chuùng ta thöïc söï yeâu thöông anh em mình laø ñöùc aùi ñöôïc thoâng döï vaøo ñöùc aùi thaàn linh" (Summa Theol., II-II,q.23,a.2,ad 1). Vieäc tham phaàn naøy ñöôïc taùc ñoäng bôûi Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng duøng vieäc chuùng ta tham döï naøy laøm cho chuùng ta coù theå chaúng nhöõng yeáu meán Thieân Chuùa maø con yeâu thöông tha nhaân mình nöõa, nhö Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ yeâu thöông hoï. Phaûi, chuùng ta coù theå yeâu thöông caû tha nhaân cuûa mình vì, neáu tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc ñoå traøn vaøo loøng chuùng ta, nhôø tình yeâu naøy, chuùng ta coù theå yeâu thöông ngöôøi khaùc vaø, baèng moät caùch naøo ñoù, yeâu thöông caû nhöõng taïo vaät voâ tri nöõa (x.Summa Theol., II-II, q.25,a.3) nhö Thieân Chuùa ñaõ yeâu thöông chuùng.

Kinh nghieäm lòch söû ñaõ cho chuùng ta thaáy vieäc thöïc haønh cuï theå caùc huaán thò naøy khoù khaên bieát bao. Tuy nhieân, noù laïi naèm ngay taâm ñieåm cuûa ñaïo ñöùc hoïc Kitoâ giaùo, nhö moät taëng aân do Thaàn Linh ban phaùt maø chuùng ta caàn phaûi xin vôùi Ngaøi. Thaùnh Phaoloâ xaùc nhaän ñieàu naøy trong Thö göûi giaùo ñoaøn Galata vôùi lôøi khuyeân duï hoï soáng trong töï do maø hoï ñaõ laõnh nhaän baèng moät thöù leà luaät yeâu thöông môùi: "Theá nhöng anh em ñöùng söû duïng töï do naøy ñeå thoûa maõn xaùc thòt; traùi laïi, haõy laáy tình yeâu maø phuïc vuï laãn nhau" (Gal 5:13). "Vì troïn leà luaät ñöôïc goùi goïn trong lôøi naøy, ñoù laø 'Anh em phaûi yeâu thöông tha nhaân nhö chính baûn thaân mình'" (Gal 5:14). Sau ñoù, thaùnh nhaân nhaén nhuû: "Bôûi theá toâi môùi noùi laø anh em haõy soáng bôûi Thaàn Linh vaø anh em chaéc chaén seõ khoâng chieàu theo öôùc muoán cuûa xaùc thòt" (Gal 5:16), thaùnh nhaân nhaän thaáy tình yeâu cuûa ñöùc aùi (agaùpe) nhö laø "hoa traùi (ñaàu tieân) cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn" (Gal 5:22). Theá neân, chính Chuùa Thaùnh Thaàn laø Ñaáng laøm cho chuùng ta böôùc ñi trong tình yeâu vaø thaéng vöôït moïi trôû ngaïi vì ñöùc aùi.

Trong Thö Thöù Nhaát göûi giaùo ñoaøn Coârintoâ, Thaùnh Phaoloâ nhö coù yù keùo daøi hôn baûn lieät keâ vaø dieãn taû nhöõng ñaëc tính cuûa ñöùc aùi ñoái vôùi tha nhaân. Thaät vaäy, sau khi ñeà nghò ngöôøi ta mong ñöôïc "nhöõng taëng aân thieâng lieâng cao caû nhaát" (1Cor 12:31), thaùnh nhaân ñaõ ca tuïng ñöùc aùi nhö laø moät söï thieän haûo cao hôn moïi taëng aân phi thöôøng coù theå ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn ban cho, vaø nhö laø moät ñieàu thieát yeáu hôn nhöõng taëng aân aáy ñoái vôùi ñôøi soáng Kitoâ höõu. Baøi ca ngôïi ñöùc aùi xuaát phaùt töø lôøi thaùnh nhaân vaø linh hoàn thaùnh nhaân, coù theå ñöôïc coi nhö moät baøi ca ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn taùc duïng nôi haønh vi con ngöôøi. Theo yù nghóa naøy, ñöùc aùi coù moät chieàu kích ñaïo ñöùc hoïc thöïc duïng: "Yeâu thöông thì kieân nhaãn, yeâu thöông thì töø aùi. Yeâu thöông chaúng ghen tò hay huyeânh hoang, yeâu thöông chaúng leân maët, yeâu thöông chaúng hung baïo, yeâu thöông chaúng tìm mình, yeâu thöông chaúng deã caùu kænh, yeâu thöông chaúng chaáp nhaát toån thöông, yeâu thöông chaúng möøng vì gian aùc nhöng vui vôùi leõ phaûi. Yeâu thöông thì chaáp nhaän moïi söï, tin töôûng moïi söï, hy voïng moïi söï, chòu ñöïng moïi söï" (1Cor.13:4-7).

Trong danh saùch "caùc hoa traùi cuûa Thaàn Linh" (Gal 5:22), coù theå noùi raèng Thaùnh Phaoloâ, ñi ñoâi vôùi baøi ca cuûa ñöùc aùi treân ñaây, muoán ñeà caäp ñeán moät vaøi thaùi ñoä chính yeáu thuoäc veà ñöùc aùi. Trong ñoù coù nhöõng thaùi ñoä sau ñaây:

Trong vieäc keå ra "nhöõng vieäc laøm cuûa xaùc thòt" (x.Gal 5:19-21), Thaùnh Phaoloâ laøm saùng toû nhöõng ñoøi hoûi cuûa ñöùc aùi, laøm neân nhöõng phaän söï cuï theå, nhö ñoái nghòch vôùi nhöõng xu höôùng cuûa con ngöôøi thuù tính (homo animalis) laø naïn nhaân cho ñam meâ cuûa mình. Hôn nöõa, ñieàu naøy coù nghóa laø traùnh laùnh nhöõng ghen töông vaø tranh chaáp, mong cho anh em mình ñöôïc ñieàu toát laønh, traùnh hieàm thuø, baát maõn, chia reõ, caûi coï vaø ñeà cao nhöõng gì mang laïi hieäp nhaát. ÔÛ ñaây chuùng ta ñöøng hieåu laàm moät caâu trong ca khuùc yeâu thöông cuûa Thaùnh Phaoloâ noùi raèng ñöùc aùi "chaúng chaáp nhaát toån thöông" (1Cor 13:5). Chuùa Thaùnh Thaàn thuùc giuïc quaûng ñaïi thöù tha veà nhöõng toån thöông phaûi höùng vaø nhöõng maát maùt phaûi chòu; laø Thaàn Linh soi saùng vaø yeâu thöông, Ngaøi cho pheùp tín höõu laøm ñieàu naøy khi Ngaøi toû cho hoï thaáy nhöõng ñoøi hoûi voâ haïn cuûa ñöùc aùi.

Lòch söû cuõng xaùc nhaän söï thaät veà ñieàu chuùng ta vöøa daãn giaûi. Ñöùc aùi chieáu toûa nôi ñôøi soáng caùc vò thaùnh vaø nôi Giaùo Hoäi, töø ngaøy Leã Chuùa Thaùnh Thaàn hieän xuoáng cho ñeán nay. Taát caû caùc thaùnh vaø moïi thôøi söû cuûa Giaùo Hoäi ñeàu mang daáu veát ñöùc aùi vaø Chuùa Thaùnh Thaàn. Coù theå noùi ñöôïc raèng, vaøo moät soá thôøi ñoaïn lòch söû, theo söï soi ñoäng vaø höôùng daãn cuûa Thaàn Linh, ñöùc aùi ñaõ maëc nhöõng theå thöùc coù tính caùch ñaëc bieät hoaït ñoäng trong vieäc toå chöùc trôï giuùp vaø naâng ñôõ nhöõng ngöôøi chòu ñoùi khoå, beänh hoaïn vaø dòch teã caû cuõ laãn môùi. Theá neân môùi coù nhieàu "vò thaùnh baùc aùi", nhö caùc ngaøi ñaëc bieät ñöôïc goïi trong theá kyû 18 vaø trong theá kyû cuûa chuùng ta ñaây. Caùc ngaøi laø nhöõng vò giaùm muïc, linh muïc, nam nöõ tu só vaø Kitoâ höõu giaùo daân. Taát caû caùc ngaøi laø "nhöõng toâi tôù" ñöùc aùi. Nhieàu vò ñaõ ñöôïc Giaùo Hoäi toân phong, vaø caùc vò khaùc ñöôïc caùc tieåu söû gia vaø söû gia laø nhöõng ngöôøi ñaõ coù theå chöùng kieán taän maét, hay ñaõ nhaän ra töø nhöõng vaên lieäu cuûa caùc vò, söï cao caû chaân thöïc nôi nhöõng moân ñoà cuûa Chuùa Kitoâ cuõng nhö nhöõng ngöôøi toâi tôù cuûa Thieân Chuùa. Tuy nhieân, ña soá vaãn coøn voâ danh aån tính trong ñöùc aùi, moät ñöùc aùi vaãn tieáp tuïc laøm theá giôùi traøn ñaày thieän haûo moät caùch toát ñeïp. Vinh danh nhöõng vò chieán só voâ danh naøy, nhöõng chöùng nhaân ñöùc aùi aâm thaàm aáy! Thieân Chuùa bieát ñeán caùc vò; Thieân Chuùa môùi thöïc söï toân vinh caùc vò! Chuùng ta phaûi bieát ôn caùc vò vì caùc vò laø chöùng côù lòch söû veà "tình yeâu cuûa Thieân Chuùa tuoân ñoå vaøo loøng chuùng ta" nhôø Chuùa Thaùnh Thaàn, chuyeân vieân thuû coâng laønh ngheà ñaàu tieân vaø laø nguyeân lyù soáng coøn cuûa tình yeâu Kitoâ giaùo.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page