Ñôøi soáng thieâng lieâng caàn ñöôïc soi saùng vaø höôùng daãn. Bôûi theá, ñeå thieát laäp Giaùo Hoäi vaø sai caùc toâng ñoà vaøo traàn gian, Chuùa Gieâsu ñaõ uûy thaùc cho caùc vò coâng vieäc giaûng daïy moïi daân nöôùc, nhö chuùng ta ñoïc thaáy trong Phuùc AÂm theo thaùnh Matheâu (x.28:19-20), cuõng nhö coâng vieäc "coâng boá Phuùc AÂm cho moïi taïo vaät", nhö baûn vaên Phuùc AÂm thaùnh Marcoâ vieát (16:15). Thaùnh Phaoloâ cuõng noùi veà vieäc laøm toâng ñoà nhö moät "vieäc saùng soi cho taát caû moïi ngöôøi" (Eph.3:9).
Theá nhöng, coâng vieäc truyeàn baù Phuùc AÂm vaø giaûng daïy cuûa Giaùo Hoäi thuoäc veà söù vuï cuûa caùc vò toâng ñoà vaø caùc ngöôøi thöøa keá caùc vò, cuõng nhö, thuoäc veà moïi phaàn töû cuûa Giaùo Hoäi theo moät caùch theá khaùc nhau. Chính laø ñeå tieáp tuïc qua moïi thôøi ñaïi coâng cuoäc cuûa Chuùa Kitoâ, "Thaøy daïy duy nhaát" (Mt.23:8), Ñaáng ñaõ mang ñeán cho nhaân loaïi maïc khaûi troïn veïn cuûa Thieân Chuùa. Tuy nhieân vaãn caàn coù moät thaøy daïy beân trong, vò thaáu nhaäp coõi loøng vaø taâm linh con ngöôøi baèng giaùo huaán cuûa Chuùa Kitoâ. Vò thaøy naøy laø Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng chính Chuùa Gieâsu goïi Ngaøi laø "Thaàn Chaân Lyù", vaø cuõng laø Ñaáng Ngöôøi ñaõ höùa nhö Ñaáng seõ daãn caùc vò vaøo taát caû söï thaät (x.Jn.14:17,16:13). Neáu Chuùa Gieâsu noùi veà mình: "Thaøy laø söï thaät" (Jn.14:6), thì Thaùnh Thaàn laøm cho söï thaät Chuùa Kitoâ naøy ñöôïc nhaän bieát vaø truyeàn baù ra: "Ngaøi seõ khoâng töï mình maø noùi, song Ngaøi seõ noùi nhöõng gì Ngaøi nghe thaáy... Ngaøi seõ laáy nhöõng gì nôi Thaøy maø truyeàn ñaït cho caùc con" (Jn.16:13-14). Thaàn Linh laø aùnh saùng cuûa linh hoàn: Lumen cordium, nhö chuùng ta goïi Ngaøi trong ca tieáp lieân Leã Hieän Xuoáng.
Chuùa Thaùnh Thaàn laø aùnh saùng vaø laø vò thaøy noäi taâm ñoái vôùi caùc toâng ñoà, thaønh phaàn ñaõ nhaän bieát Chuùa Kitoâ saâu xa ñeå coù theå hoaøn taát coâng vieäc cuûa mình laø nhöõng nhaø rao giaûng Phuùc AÂm. Ngaøi ñaõ vaø vaãn nhö theá ñoái vôùi Giaùo Hoäi vaø trong Giaùo Hoäi, vôùi caùc tín höõu qua moïi theá heä, vaø ñaëc bieät vôùi caùc thaàn hoïc gia vaø caùc vò linh höôùng, vôùi caùc giaùo lyù vieân cuõng nhö vôùi nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm nôi caùc coäng ñoàng Kitoâ giaùo. Ngaøi ñaõ vaø vaãn nhö theá ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi, caû beân trong hay beân ngoaøi nhöõng phaân caùch höõu hình cuûa Giaùo Hoäi, thaønh phaàn thaät loøng muoán theo ñöôøng loái cuûa Thieân Chuùa, vaø khoâng do loãi taïi mình, ñaõ khoâng tìm kieám moät ngöôøi naøo ñoù ñeå giuùp hoï giaûi quyeát nhöõng nan giaûi cuûa cuoäc soáng vaø khaùm phaù ra söï thaät ñaõ ñöôïc maïc khaûi. Xin Chuùa ban cho taát caû moïi anh chò em chuùng ta - caû haøng trieäu, thaäm chí caû haøng tæ con ngöôøi - ôn chaáp nhaän vaø deã daïy ñoái vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn vaøo nhöõng giaây phuùt ñònh ñoaït cuoäc soáng cuûa hoï.
Ñoái vôùi Kitoâ höõu chuùng ta, vieäc giaûng daïy beân trong cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn laø moät söï thaät phaán khôûi. Söï thaät naøy döïa vaøo lôøi cuûa Chuùa Kitoâ veà vieäc "Ñaáng An UÛi khaùc" ñeán, Ñaáng Ngöôøi noùi "Cha seõ nhaân danh Thaøy sai ñeán - Ngaøi seõ daïy caùc con moïi söï vaø seõ nhaéc nhôû caùc con taát caû nhöõng gì Thaøy ñaõ noùi vôùi caùc con" (Jn.14:26). "Ngaøi seõ höôùng daãn caùc con vaøo taát caû söï thaät" (Jn.16:13).
Caên cöù vaøo ñoaïn vaên naøy ngöôøi ta coù theå keát luaän raèng Chuùa Gieâsu ñaõ khoâng kyù thaùc lôøi cuûa Ngöôøi cho trí nhôù cuûa nhaân loaïi maø thoâi. Trí nhôù naøy phaûi ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn hoã trôï, Ñaáng seõ tieáp tuïc laøm soáng laïi nôi caùc vò toâng ñoà vieäc töôûng nhôù ñeán nhöõng bieán coá cuøng yù nghóa cuûa caùc maàu nhieäm Phuùc AÂm.
Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ höôùng daãn caùc vò toâng ñoà trong vieäc löu truyeàn lôøi noùi vaø cuoäc soáng cuûa Chuùa Gieâsu. Thaàn Linh ñaõ linh öùng cho caû vieäc giaûng daïy baèng ngoân töø laãn caùc vaên baûn cuûa caùc vò, cuõng nhö vieäc nhuaän saéc caùc Phuùc AÂm, nhö chuùng ta ñaõ thaáy trong baøi giaùo lyù veà Chuùa Thaùnh Thaàn vaø vieäc maïc khaûi.
Ngaøi cuõng giuùp cho caùc ngöôøi ñoïc Thaùnh Kinh hieåu ñöôïc yù nghóa thaàn linh trong baûn vaên maø Ngaøi khôi ñoäng vieát leân vaø laø taùc giaû chính. Moät mình Ngaøi laøm cho con ngöôøi bieát ñöôïc "thaâm cung cuûa Thieân Chuùa" (1Cor.2:10) ñöôïc haøm chöùa trong vaên baûn thaùnh. Chính Ngaøi laø Ñaáng ñöôïc sai ñeán ñeå chæ daãn caùc moân ñeä theo nhöõng giaùo huaán cuûa Thaøy mình (x.Jn.16:13).
Chính caùc vò toâng ñoà laø nhöõng vò ñaàu tieân löu truyeàn lôøi cuûa Chuùa Kitoâ ñaõ noùi veà vieäc daïy doã beân trong naøy cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Thaùnh Gioan vieát: "Theá nhöng, anh em nhaän laõnh vieäc xöùc daàu töø Ñaáng Thaùnh (Chuùa Kitoâ), vaø taát caû anh em ñeàu coù kieán thöùc. Toâi vieát cho anh em khoâng phaûi vì anh em khoâng bieát chaân lyù maø laø vì anh em bieát vaø vì moïi gian doái töông khaéc vôùi chaân lyù" (1Jn.2:20-21). Theo caùc Giaùo Phuï cuûa Hoäi Thaùnh vaø ña soá caùc nhaø daãn giaûi Thaùnh Kinh hieän ñaïi thì "vieäc xöùc daàu" naøy (chrisma) bieåu hieäu cho Chuùa Thaùnh Thaàn. Thaùnh Gioan coøn noùi raèng nhöõng ai soáng theo Thaàn Linh khoâng caàn thaøy daïy naøo khaùc: "Ñoái vôùi anh em, vieäc xöùc daàu anh em ñaõ laõnh nhaän töø Ngaøi vaãn ôû nôi anh em, neân anh em khoâng caàn ai daïy doã anh em. Song vieäc xöùc daàu cuûa Ngaøi daïy doã anh em moïi söï chaân thaät vaø khoâng sai laàm; vaäy anh em haõy ôû laïi nôi Ngaøi vaø giöõ ñieàu anh em ñaõ hoïc bieát töø vieäc xöùc daàu" (1Jn.2:27).
Caû thaùnh Toâng Ñoà Phaoloâ cuõng noùi ñeán moät söï hieåu bieát theo Thaàn Linh khoâng phaûi laø hoa traùi cuûa söï khoân ngoan loaøi ngöôøi, maø laø do ñöôïc thaàn linh soi saùng: "Caû con ngöôøi töï nhieân cuõng coù theå phaùn ñoaùn moïi söï maø khoâng bò phaùn ñoaùn bôûi baát cöù ngöôøi naøo" (1Cor.2:14-15).
Bôûi theá, moät khi ñaõ laõnh nhaän Chuùa Thaùnh Thaàn, ñöôïc xöùc daàu bôûi Chuùa Kitoâ, Kitoâ höõu chieám höõu nôi baûn thaân mình moät nguoàn maïch cuûa kieán thöùc veà chaân lyù, vaø Chuùa Thaùnh Thaàn laø thaøy daïy toái cao, Ñaáng soi saùng vaø höôùng daãn hoï.
Moät khi Kitoâ höõu deã daïy vaø trung thaønh vôùi giaùo huaán thaàn linh cuûa mình, Chuùa Thaùnh Thaàn seõ gìn giöõ hoï khoûi laàm laãn, baèng caùch laøm cho hoï vöôït qua cuoäc ñoái choïi lieân læ giöõa "thaàn trí chaân lyù" vaø "thaàn trí gian taø" (x.1Jn.4:6). Thaàn trí gian taø khoâng coâng nhaän Ñöùc Kitoâ (x.1Jn.4:3), lan traøn bôûi nhöõng "tieân tri giaû", thaønh phaàn luoân luoân coù maët treân theá gian, ngay caû giöõa Kitoâ höõu, baèng moät hoaït ñoäng, ñoâi khi toû töôøng, thaäm chí caûm kích, hay ñoâi khi ngaám ngaàm vaø tinh kheùo. Nhö Satan, coù luùc chuùng cuõng maëc loát nhö "caùc thaàn saùng laùng" (x.2Cor.11:14) vaø toû mình ra baèng nhöõng ñaëc suûng saám ngoân vaø caûm höùng khaûi huyeàn. Söï kieän naøy ñaõ xaåy ra töø thôøi caùc toâng ñoà. Bôûi theá, Thaùnh Gioan ñaõ caûnh giaùc: "Anh em ñöøng coù tin vaøo moïi thöù thaàn trí, song haõy traéc nghieäm xem caùc thaàn trí ñoù coù töø Thieân Chuùa maø ra chaêng, vì coù nhieàu tieân tri giaû ñaõ xuaát hieän trong theá gian" (1Jn.4:1). Nhö Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II nhaéc nhôû (xem Hieán Cheá Lumen Gentium, ñoaïn 12) , Chuùa Thaùnh Thaàn baûo veä Kitoâ höõu khoûi laàm laãn, baèng caùch laøm cho hoï nhaän thöùc ñöôïc ñieàu chaân thaät nôi ñieàu sai traùi. Kitoâ höõu luoân luoân seõ caàn ñeán nhöõng tieâu chuaån ñuùng ñaén ñeå coù theå nhaän thöùc nhöõng gì hoï nghe thaáy hay ñoïc thaáy veà nhöõng vaán ñeà toân giaùo, Saùch Thaùnh, nhöõng hieän töôïng sieâu nhieân, v.v. Nhöõng tieâu chuaån naøy phaûi ñuùng vôùi Phuùc AÂm, hôïp vôùi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi laø cô caáu ñöôïc Chuùa Kitoâ thieát laäp vaø ñaët ñònh ñeå giaûng daïy söï thaät cuûa Ngöôøi, hôïp vôùi taùc haønh luaân lyù cuûa ngöôøi noùi hay vieát, vaø hôïp vôùi hoa traùi thaùnh thieän nhö keát quûa cuûa nhöõng gì ñöôïc trình baøy hay chuû tröông.
Chuùa Thaùnh Thaàn daïy Kitoâ höõu bieát ñöôïc chaân lyù laø nguyeân lyù söï soáng. Ngaøi toû cho hoï thaáy nhöõng aùp duïng cuï theå lôøi cuûa Chuùa Gieâsu nôi cuoäc soáng moãi ngöôøi. Ngaøi laøm cho con ngöôøi khaùm phaù ra giaù trò hieän ñaïi cuûa Phuùc AÂm ñoái vôùi moïi hoaøn caûnh soáng nhaân loaïi. Ngaøi laøm cho kieán thöùc veà chaân lyù thích öùng vôùi moïi hoaøn caûnh soáng, ñeå chaân lyù naøy khoâng chæ thuaàn tuùy tröøu töôïng vaø lyù thuyeát suoâng, song giaûi thoaùt con ngöôøi khoûi nhöõng hieåm nguy cuûa nguïy taïo vaø giaû hình.
Ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích naøy, Chuùa Thaùnh Thaàn soi saùng cho töøng ngöôøi moät, höôùng daãn vieäc hoï laøm, baèng caùch toû cho hoï con ñöôøng phaûi ñi vaø baèng caùch ban cho hoï moät thoaùng nhìn thaáy yù ñònh cuûa Chuùa Cha ñoái vôùi cuoäc ñôøi cuûa hoï. Thaùnh Phaoloâ tìm kieám ôn soi saùng cao troïng naøy cho Kitoâ höõu giaùo ñoaøn Coâloâseâ, ñoù laø moät "thöù kieán thöùc thieâng lieâng", moät kieán thöùc laøm cho hoï hieåu ñöôïc yù ñònh thaàn linh. Thaät vaäy, thaùnh nhaân ñaõ cam ñoan vôùi hoï raèng: "Chuùng toâi khoâng thoâi caàu nguyeän cho anh em vaø xin cho anh em ñöôïc ñaày daãy kieán thöùc veà yù ñònh cuûa Ngaøi (Thieân Chuùa), nhôø hoaøn toaøn khoân ngoan cuøng vôùi kieán thöùc linh thieâng, ñeå anh em soáng theo cung caùch xöùng vôùi Chuùa, cho anh em ñöôïc hoaøn toaøn maõn nguyeän, trong moïi vieäc thieän sinh hoa keát traùi..." (Col.1:9-10). Ñoái vôùi taát caû chuùng ta, ôn soi saùng naøy caàn thieát ñeå chuùng ta coù ñöôïc moät hieåu bieát roõ raøng yù ñònh cuûa Thieân Chuùa daønh cho chuùng ta cuõng nhö ñeå coù theå soáng troïn veïn ôn goïi rieâng mình.
Theá nhöng vaãn khoâng bao giôø thieáu nhöõng truïc traëc vaø ñoâi khi nhöõng truïc traëc naøy laïi nan giaûi nöõa laø ñaøng khaùc. Theá nhöng, Chuùa Thaùnh Thaàn seõ giuùp chuùng ta trong nhöõng luùc khoù khaên cuûa chuùng ta vaø ban cho chuùng ta aùnh saùng. Ngaøi coù theå toû cho chuùng ta thaáy vieäc giaûi quyeát thaàn linh, nhö Ngaøi ñaõ laøm nôi cuoäc truyeàn tin, lieân quan ñeán vaán ñeà dung hoøa giöõa vieäc laøm meï vôùi öôùc muoán giöõ mình ñoàng trinh. Ngay caû ñeán vaán ñeà ñoái vôùi moät maàu nhieäm ñaëc thuø nhö vai troø cuûa Meï Maria trong Maàu Nhieäm Nhaäp Theå cuûa Ngoâi Lôøi, coù theå noùi ñöôïc raèng, Chuùa Thaùnh Thaàn cuõng coù caùch saùng taïo voâ cuøng hôïp vôùi lyù trí thaàn linh, ñeå con ngöôøi bieát caùch thaùo gôõ nhöõng khuùc maéc, cho duø coù phöùc taïp vaø khoân thaáu nhaát ñi nöõa.
Taát caû nhöõng ôn naøy ñöôïc ban vaø hoaøn taát nôi linh hoàn bôûi Chuùa Thaùnh Thaàn, nhôø nhöõng taëng aân cuûa Ngaøi, nhöng aân suûng maø con ngöôøi coù theå ñeå yù thaáy ñöôïc, khoâng theo tieâu chuaån khoân ngoan loaøi ngöôøi laø söï ngu daïi tröôùc nhan Thieân Chuùa, nhöng theo khoân ngoan thaàn linh döôøng nhö ngu daïi tröôùc maét theá gian (x.1Cor.1:18-25). Chæ coù Chuùa Thaùnh Thaàn môùi "thaáu suoát moïi söï, keå caû thaâm cung cuûa Thieân Chuùa" (1Cor.2:10-11). Vaø neáu coù söï töông phaûn giöõa tinh thaàn theá gian vaø Thaàn Linh Thieân Chuùa, thì thaùnh Phaoloâ nhaéc nhôû Kitoâ höõu raèng: "Chuùng ta khoâng laõnh nhaän thaàn trí cuûa theá gian maø laø Thaàn Linh töø Thieân Chuùa, ñeå chuùng ta coù theå hieåu ñöôïc nhöõng gì Thieân Chuùa nhöng khoâng ban cho chuùng ta" (1Cor.2:12). Khoâng nhö "con ngöôøi töï nhieân", "con ngöôøi thieâng lieâng" thì ñôn thaønh côûi môû ñoái vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn, deã daïy vaø trung thaønh vôùi nhöõng khôi ñoäng cuûa Ngaøi (x.1Cor.2:14-16). Nhôø ñoù, hoï thöôøng coù khaû naêng thöïc hieän nhöõng phaùn ñoaùn ñuùng theo söï höôùng daãn khoân ngoan thaàn linh.
Daáu hieäu cho chuùng ta thaáy mình thöïc söï gaén boù vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn laø vaø seõ luoân luoân laø, vieäc chuùng ta gaén boù vôùi chaân lyù maïc khaûi nhö Huaán Quyeàn Giaùo Hoäi daïy. Vò thaøy noäi taâm khoâng bao giôø gôïi leân baát maõn, baát phuïc hay ngay caû choáng ñoái baát chính ñoái vôùi caùc vò chuû chaên vaø thaøy daïy do Ngaøi ñaët ñònh trong Giaùo Hoäi (x.Acts 20:29). Giaùo Hoäi coù thaåm quyeàn, nhö Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II noùi ñeán trong Hieán Cheá Lumen Gentium (ñoaïn 12), "thöû nghieäm moïi söï vaø giöõ laïi ñieàu gì thieän haûo, maø khoâng daäp taét Thaàn Linh" (x.Thes 5:12,19-21). Ñoù laø höôùng ñi cuûa ñöùc khoân ngoan thuoäc phaïm vi giaùo hoäi vaø muïc vuï cuõng bôûi Chuùa Thaùnh Thaàn maø coù.
(Baøi Giaùo Lyù thöù 74 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II, chia seû ngaøy Thöù Tö, 24-4-1991, trong loaït 80 baøi veà chuû ñeà Chuùa Thaùnh Thaàn)