Maïch Nöôùc Voït Leân
Söï Soáng Ñôøi Ñôøi

Loaït Baøi Giaùo Lyù Naêm Thaùnh 2000
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II
Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, soaïn dòch

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Thöù Tö, 10-4-1991
Baøi 27

Thaàn Linh:
Nguoàn Maïch Söï Soáng Noäi Taâm

Trong baøi giaùo lyù laàn tröôùc, Thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi vôùi chuùng ta veà "leà luaät cuûa Thaàn Linh söï soáng trong Chuùa Gieâsu Kitoâ" (Rm.8:2). Chuùng ta phaûi soáng theo leà luaät naøy neáu chuùng ta muoán "theo Thaàn Linh" (Gal.5:25), hoaøn thaønh nhöõng coâng vieäc cuûa Thaàn Linh chöù khoâng phaûi laø nhöõng coâng vieäc cuûa "xaùc thòt".

Thaùnh Toâng Ñoà nhaán maïnh ñeán söï töông khaéc giöõa "xaùc thòt" vaø "Thaàn Linh", cuõng nhö giöõa hai loaïi vieäc laøm, tö töôûng vaø ñôøi soáng töø hai laõnh vöïc naøy maø ra: "Ñoái vôùi nhöõng ai soáng theo xaùc thòt thì höùng theo xaùc thòt, coøn nhöõng ngöôøi soáng theo Thaàn Linh thì höùng theo Thaàn Linh. Höùng theo xaùc thòt thì cheát, coøn höùng theo Thaàn Linh thì soáng vaø bình an" (Rm.8:5-6).

Thaät laø naûn khi thaáy ñöôïc "nhöõng vieäc laøm cuûa xaùc thòt" cuøng vôùi nhöõng tình traïng thoaùi lui veà taâm linh cuõng nhö veà vaên hoùa nôi con ngöôøi thuù tính (homo animalis). Theá nhöng, caùi nhìn naøy daàu sao cuõng khoâng ñöôïc laøm cho chuùng ta queân raèng thöïc taïi cuûa ñôøi soáng "theo Thaàn Linh" raát khaùc nhau, moät thöïc taïi cuõng coù maët trong theá gian vaø choáng laïi vôùi vieäc lan traøn cuûa söï döõ. Thaùnh Phaoloâ noùi veà ñieàu naøy trong Thö göûi giaùo ñoaøn Galata, khi ngaøi lieät keâ "hoa traùi cuûa Thaàn Linh" phaûn laïi vôùi "nhöõng vieäc laøm cuûa xaùc thòt" laø vieäc laøm khieán cho con ngöôøi bò loaïi tröø khoûi "vöông quoác Thieân Chuùa", nhöõng hoa traùi ñoù laø "yeâu thöông, hoan laïc, bình an, nhaãn naïi, töø taâm, quaûng ñaïi, trung thaønh, dòu hieàn vaø töï chuû" (x.5:19-22). Theo Thaùnh Phaoloâ, nhöõng hoa traùi naøy nôi caùc tín höõu phaùt xuaát töø beân trong, töø "luaät cuûa Thaàn Linh" (Rm.8:2), moät thöù luaät ôû beân trong ngöôøi tín höõu vaø laø luaät höôùng daãn ñôøi soáng noäi taâm cuûa hoï (x.Gal.5:18,25).

Vaán ñeà ñöôïc noùi ñeán ôû ñaây laø nguyeân lyù cuûa ñôøi soáng thieâng lieâng cuõng nhö cuûa haønh vi Kitoâ höõu, moät nguyeân lyù vöøa noäi taïi vöøa sieâu vieät, caên cöù vaøo lôøi cuûa Chuùa Gieâsu noùi vôùi caùc moân ñeä: "Thaàn Chaân Lyù, Ñaáng theá gian khoâng theå tieáp nhaän, vì theá gian khoâng thaáy cuõng chaúng bieát Ngaøi... seõ ôû trong caùc con" (Jn.14:17). Chuùa Thaùnh Thaàn töø treân cao xuoáng nhöng thaáu nhaäp vaø ôû trong chuùng ta ñeå laøm cho ñôøi soáng noäi taâm cuûa chuùng ta linh ñoäng. Chuùa Gieâsu khoâng chæ noùi: "Ngaøi ôû vôùi caùc con", nghóa laø saùt vôùi yù nghóa cuûa moät söï hieän dieän, nhöng coøn nhaán maïnh ñoù laø moät söï hieän dieän ôû trong chuùng ta (Jn.14:17) nöõa. Phaàn Thaùnh Phaoloâ öôùc mong caùc Kitoâ höõu giaùo ñoaøn Eâpheâsoâ ñöôïc Chuùa Cha laøm cho hoï "taêng cöôøng baèng Thaàn Linh ôû beân trong mình" (Eph.3:16). Ñoái vôùi con ngöôøi, caùi ñaùng keå khoâng phaûi laø söï soáng ngoaïi taïi, thöôøng noâng noåi, maø laø yù höôùng soáng trong "thaâm cung cuûa Thieân Chuùa", nôi Chuùa Thaùnh Thaàn thaáu suoát (1Cor.2:10).

Vieäc Thaùnh Phaoloâ phaân bieät giöõa con ngöôøi "taâm lyù" (spychic) vôùi con ngöôøi "taâm linh" (spiritual) giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc söï khaùc nhau vaø caùch bieät giöõa söï tröôûng thaønh töï nhieân nôi nhöõng naêng löïc cuûa linh hoàn con ngöôøi vôùi söï tröôûng thaønh Kitoâ giaùo ñích thöïc phaùt xuaát töø söï taêng trieån cuûa cuoäc soáng theo Thaàn Linh, moät söï tröôûng thaønh trong ñöùc tin, ñöùc caäy vaø ñöùc meán. Kieán thöùc veà Nguoàn Maïch thaàn linh nôi cuoäc soáng thieâng lieâng naøy, moät nguoàn maïch baét nguoàn töø trong linh hoàn phaùt toûa vaøo taát caû moïi laõnh vöïc cuûa cuoäc soáng, ngay caû nhöõng laõnh vöïc beà ngoaøi vaø xaõ hoäi, laø moät phöông dieän saâu xa vaø cao caû cuûa nhaân loaïi hoïc Kitoâ giaùo. Coát loõi cuûa kieán thöùc naøy laø chaân lyù ñöùc tin khieán cho chuùng ta tin raèng Chuùa Thaùnh Thaàn ngöï trong toâi (x.1Cor.3:16), caàu nguyeän trong toâi (x.Rm.8:26; Gal.4:6), höôùng daãn toâi (x.Rm.8:14) vaø laøm cho Chuùa Kitoâ soáng trong toâi (x.Gal.2:20).

Ngay caû söï so saùnh maø Chuùa Gieâsu ñaõ duøng trong cuoäc noùi chuyeän vôùi ngöôøi phuï nöõ Samaritanoâ ôû bôø gieáng Giacoùp veà nöôùc haèng soáng maø Ngöôøi seõ ban cho nhöõng ai tin vaøo Ngöôøi, thì nöôùc "seõ trôû neân nôi hoï moät maïch nöôùc voït leân söï soáng ñôøi ñôøi" (Jn.4:14), cuõng coù yù noùi ñeán maïch nöôùc beân trong cuûa ñôøi soáng thieâng lieâng. Chính Chuùa Gieâsu ñaõ laøm saùng toû ñieàu naøy vaøo dòp "leã Leàu Taïm" (Jn.7:2), khi Ngöôøi "ñöùng maø keâu leân: 'Ai khaùt haõy ñeán cuøng Toâi maø uoáng. Ai tin vaøo toâi, nhö Saùch Thaùnh noùi (x.Is.55:1), caùc gioøng soâng nöôùc haèng soáng seõ töø beân trong loøng hoï chaûy ra'". Thaùnh Gioan chuù giaûi raèng "Ngöôøi noùi ñieàu naøy aùm chæ Thaàn Linh maø nhöõng ai tin vaøo Ngöôøi phaûi ñöôïc nhaän laõnh" (Jn.7:37-39).

Nôi ngöôøi tín höõu, Chuùa Thaùnh Thaàn khai trieån toaøn boä cô ñoäng cuûa aân suûng ban söï soáng môùi cuõng nhö toaøn boä cô ñoäng cuûa caùc nhaân ñöùc laøm cho söùc soáng naøy mang laïi nhieàu hoa traùi thieän haûo. Töø "beân trong" ngöôøi tín höõu, Chuùa Thaùnh Thaàn cuõng hoaït ñoäng nhö moät ngoïn löûa, theo moät so saùnh khaùc Thaùnh Gioan Taåy Giaû ñaõ ví lieân quan ñeán pheùp röûa: "Ngöôøi seõ röûa quùi vò trong Thaùnh Thaàn vaø trong löûa" (Mt.3:11). Chính Chuùa Gieâsu cuõng söû duïng bieåu hieäu löûa trong moái töông quan vôùi söù vuï thieân sai cuûa Ngöôøi: "Thaøy ñaõ ñeán ñeå ñoát löûa treân theá gian" (Lk.12:49). Bôûi theá, Thaàn Linh laøm cho ñôøi soáng böøng leân loøng soát saéng, nhö lôøi Thaùnh Phaoloâ khuyeân ôû böùc thö göûi giaùo ñoaøn Roâma: "Haõy soát saéng trong Thaàn Linh" (12:11). Ñaây laø moät "ngoïn löûa yeâu thöông soáng ñoäng" coù taùc duïng thanh taåy, soi saùng, nung naáu vaø thieâu ñoát, nhö Thaùnh Gioan Thaùnh Giaù ñaõ giaûi nghóa raát roõ raøng minh baïch.

Döôùc taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn nôi ngöôøi tín höõu seõ tieán trieån moät söï thaùnh thieän nguyeân veïn ñeán noãi coù khaû naêng tieáp thuï, thaêng hoa vaø hoaøn haûo, chöù khoâng huûy hoaïi, caù tính nôi moãi moät ngöôøi. Bôûi theá moïi thaùnh nhaân ñeàu coù moät boä maët rieâng bieät. Vôùi Thaùnh Phaoloâ chuùng ta coù theå noùi raèng: "Tinh tuù toûa saùng khaùc nhau" (1Cor.15:41), chaúng nhöõng nôi "vieäc phuïc sinh sau naøy", nhö ñöôïc Thaùnh Phaoloâ aùm chæ, maø coøn nôi tình traïng hieän taïi cuûa thaønh phaàn con ngöôøi khoâng coøn thuaàn taâm lyù (theo söï soáng töï nhieân), song linh thieâng (theo Thaùnh Thaàn khôi ñoäng) (x.1Cor.15:44ff).

Söï thaùnh thieän heä taïi möùc ñoä troïn haûo cuûa tình yeâu. Tuy nhieân, söï thaùnh thieän naøy ñöôïc chia ra tuøy theo caùc phöông dieän khaùc nhau ñöôïc tình yeâu theå hieän qua moät soá hoaøn caûnh cuûa ñôøi soáng caù nhaân. Theo taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, moãi ngöôøi duøng tình yeâu ñeå cheá ngöï baûn naêng cuûa caùi toâi, vaø taêng phaùt nhöõng maõnh löïc maïnh nhaát theo kieåu caùch theá rieâng trong vieäc hy hieán baûn thaân mình. Khi maõnh löïc boäc loä vaø traûi roäng naøy trôû thaønh maïnh meõ ñaëc bieät thì Chuùa Thaùnh Thaàn seõ khieán cho coù nhöõng nhoùm moân ñeä vaø haäu dueä qui tuï laïi chung quanh nhöõng con ngöôøi aáy (cho duø coù nhöõng luùc hoï laø nhöõng con ngöôøi thaàm kín). Theá neân môùi coù nhöõng traøo löu soáng thieâng lieâng, nhöõng tröôøng phaùi tu ñöùc hoïc vaø nhöõng toå chöùc tu trì, vôùi tính caùch khaùc bieät nhau theo taùc duïng cuûa aûnh höôûng thaàn linh. Chính Chuùa Thaùnh Thaàn laø Ñaáng laøm thöïc duïng nhöõng khaû naêng cuûa taát caû caùc thaønh phaàn naøy, nôi nhöõng nhaân vaät vaø nhöõng nhoùm hoäi, nôi nhöõng coäng ñoaøn vaø nhöõng toå chöùc, nôi caùc vò linh muïc cuõng nhö nôi giaùo daân.

Giaù trò môùi cuûa töï do laø ñaëc tính cuûa ñôøi soáng Kitoâ höõu baét nguoàn töø nguoàn maïch noäi taâm naøy. Nhö Thaùnh Phaoloâ noùi: "ÔÛ ñaâu coù Thaàn Linh Chuùa ôû ñaáy coù töï do" (2Cor.3:17). Thaùnh Toâng Ñoà ñang coá yù noùi ñeán chính nieàm töï do maø thaønh phaàn theo Chuùa Kitoâ coù ñöôïc so saùnh vôùi leà luaät Do Thaùi, hôïp vôùi giaùo huaán vaø thaùi ñoä cuûa chính Chuùa Gieâsu. Theá nhöng, nguyeân taéc thaùnh nhaân noùi ñoù coù moät yù nghóa toång quaùt. Thaùnh nhaân thöôøng noùi ñeán töï do nhö ôn goïi cuûa Kitoâ höõu: "Anh em ôi, anh em ñaõ ñöôïc keâu goïi ñeå soáng töï do" (Gal.5:13). Vaø thaùnh nhaân ñaõ caét nghóa roõ raøng nhöõng gì ngaøi coù yù noùi. Theo Thaùnh Toâng Ñoà, ai "soáng bôûi Thaàn Linh" (Gal.5:16) laø soáng trong töï do, vì ngöôøi ñoù khoâng coøn bò aùp löïc cuûa goâng cuøm xaùc thòt nöõa: "Haõy theo Thaàn Linh maø soáng thì anh em chaéc chaén seõ khoâng tìm thoûa maõn öôùc muoán cuûa nhuïc theå" (Gal.5:16). "Höùng theo xaùc thòt thì cheát, coøn höùng theo Thaàn Linh thì soáng vaø ñöôïc bình an" (Rm.8:6).

"Nhöõng vieäc laøm cuûa xaùc thòt", maø thaønh phaàn Kitoâ höõu trung thaønh vôùi Thaàn Linh ñöôïc giaûi thoaùt, laø nhöõng vieäc laøm cuûa caùi toâi vaø ñam meâ nhuïc duïc, nhöõng vieäc laøm caûn trôû con ngöôøi tieán vaøo vöông quoác cuûa Thieân Chuùa. Nhöõng vieäc laøm cuûa Thaàn Linh laø nhöõng vieäc laøm cuûa tình yeâu: "Khoâng coù luaät leä ñoái vôùi nhöõng ñieàu nhö vaäy" (Gal.5:23).

Theo Thaùnh Toâng Ñoà, nhöõng vieäc laøm cuûa Thaàn Linh seõ mang laïi laø "neáu anh em ñöôïc Thaàn Linh höôùng daãn, thì anh em khoâng leä thuoäc leà luaät" (Gal.5:18). Vieát cho Timoâtheâu, thaùnh nhaân khoâng ngaàn ngaïi noùi: "Leà luaät khoâng coù nghóa gì vôùi moät con ngöôøi chính tröïc" (1Tim.1:9). Vaø Thaùnh Toâma caét nghóa: "Leà luaät khoâng coù moäït maõnh löïc aùp ñaët naøo treân ngöôøi coâng chính nhö nôi keû gian aùc" (Summa Theol., I-II,q.96,a.5 vaø 1), vì ngöôøi coâng chính khoâng laøm gì traùi vôùi leà luaät caû. Traùi laïi, ñöôïc höôùng daãn bôûi Thaùnh Thaàn, hoï töï do laøm moïi söï nhö leà luaät aán ñònh (x.Rm.8:4; Gal.5:13-16).

Ñoù laø moät hoøa ñieäu tuyeät vôøi giöõa töï do vaø leà luaät, keát quûa cuûa taùc ñoäng Thaùnh Thaàn nôi ngöôøi coâng chính. Tieân tri Gieâreâmia vaø Ezekien ñaõ noùi tröôùc ñieàu naøy, khi loan baùo vieäc noäi taâm hoùa leà luaät cuûa taân öôùc (x.Jer.31:31-34; Ez.36:26-27).

"Ta seõ ñaët Thaàn Linh cuûa Ta trong caùc ngöôi" (Ez.36:27). Lôøi tieân tri naøy ñaõ ñöôïc hieän thöïc vaø tieáp tuïc hoaït ñoäng nôi tín höõu cuõng nhö trong coäng ñoàng Giaùo Hoäi. Chính Thaàn Linh laø Ñaáng laøm cho lôøi tieân tri naøy ñöôïc thöïc hieän, khoâng phaûi thaønh moät ngöôøi thuaàn tuùy giöõ luaät, maø laø moät ngöôøi töï do, soát saéng vaø trung thaønh hoaøn thaønh yù ñònh cuûa Thieân Chuùa. Hoï laøm theo taát caû nhöõng gì Thaùnh Toâng Ñoà noùi: "Nhöõng ai ñöôïc Thaàn Linh daãn daét ñeàu laø con caùi cuûa Thieân Chuùa. Vì anh em khoâng laõnh nhaän moät thaàn trí noâ leä ñeå laïi soáng trong lo aâu sôï haõi, song anh em laõnh nhaän moät thaàn trí thöøa nhaän ñeå chuùng ta keâu leân: 'Abba, Laïy Cha!'" (Rm.8:14-15). Chuùa Gieâsu ñaõ coâng boá nieàm töï do cuûa con caùi laø nieàm töï do ñích thöïc (x.Jn.8:36). Noù laø moät nieàm töï do saâu xa ôû beân trong, song cuõng laø moät nieàm töï do luoân luoân höôùng veà tình yeâu thöông, moät tình yeâu thöông coù khaû naêng vaø haàu nhö töï ñoäng (x.Eph.2:18) daãn con ngöôøi ñeán cuøng Chuùa Cha trong moät Thaàn Linh duy nhaát. Ñoù laø moät nieàm töï do saùng suoát toûa ra nôi ñôøi soáng cuûa caùc vò thaùnh.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page