Chuùa Thaùnh Thaàn, vò khaùch cuûa linh hoàn, laø nguoàn maïch söï soáng môùi beân trong ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâsu thoâng chia vôùi nhöõng ai tin vaøo Ngöôøi. Ñoù laø söï soáng theo "leà luaät cuûa Thaàn Linh", töùc laø moät söï soáng baèng quyeàn löïc cuûa söï phuïc sinh ñaõ cheá ngöï quyeàn löïc toäi loãi vaø söï cheát vaãn hoaønh haønh nôi con ngöôøi töø cuoäc sa phaïm nguyeân thuûy. Chính thaùnh Phaoloâ ñaõ nhaän mình bò moät noãi giaèng co xaâu xeù giöõa caûm nhaän noäi taâm veà ñieàu thieän vôùi söùc loâi cuoán cuûa söï döõ, giöõa khuynh höôùng cuûa "taâm trí" muoán giöõ leà luaät Thieân Chuùa vôùi söùc laán aùt cuûa "xaùc thòt" bò luïy thuoäc toäi loãi (x.Rm.7:14-23). Thaùnh nhaân than leân: "Toâi laø moät con ngöôøi khoán khoå laø chöùng naøo! Ai seõ cöùu toâi khoûi thaân xaùc cheát choùc naøy?" (Rm.7:24).
Bôûi theá ñaõ phaùt sinh moät caûm nghieäm noäi taâm môùi lieân quan ñeán thöïc taïi veà taùc ñoäng cöùu roãi cuûa aân suûng: "Vì vaäy, giôø ñaây nhöõng ai ôû trong Chuùa Gieâsu Kitoâ thì khoâng bò luaän phaït. Vì leà luaät cuûa Thaàn Linh söï soáng trong Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ giaûi thoaùt anh em khoûi leà luaät cuûa toäi loãi vaø söï cheát" (Rm.8:1-2). Ñoù laø moät tình traïng môùi cuûa söï soáng ñöôïc baét ñaàu trong loøng chuùng ta "nhôø Thaùnh Thaàn laø Ñaáng ñaõ ñöôïc ban cho chuùng ta" (Rm.5:5).
Taát caû cuoäc soáng Kitoâ höõu laø soáng trong ñöùc tin vaø ñöùc aùi, cuõng nhö trong vieäc thöïc haønh moïi nhaân ñöùc, theo taùc ñoäng beân trong cuûa Thaàn Linh canh taân naøy, Ñaáng ban ôn coâng chính, linh hoaït vaø thaùnh hoùa. Nhôø ôn naøy ñaõ phaùt sinh taát caû nhöõng nhaân ñöùc môùi taïo neân neà neáp cho cuoäc soáng sieâu nhieân. Cuoäc soáng naøy ñöôïc taêng tröôûng khoâng phaûi chæ bôûi nhöõng taøi naêng töï nhieân cuûa con ngöôøi - trí khoân, loøng muoán vaø caûm quan - maø coøn bôûi caû nhöõng naêng löïc môùi ñöôïc phuù ban cuøng vôùi ôn aáy, nhö Thaùnh Toâma Aquina daãn giaûi (Summa Theol., I-II,q.62,aa.1,3). Nhöõng naêng löïc môùi naøy ban cho trí khoân khaû naêng gaén boù trong ñöùc tin vôùi Thieân-Chuùa-Chaân-Lyù; cho taâm can khaû naêng yeâu thöông trong ñöùc aùi, moät ñöùc aùi nôi con ngöôøi nhö laø "moät vieäc tham döï vaøo chính Tình Yeâu thaàn linh laø Chuùa Thaùnh Thaàn" (II-II,q.23,a.3,ad3). Nhöõng naêng löïc môùi naøy cuõng ban cho taát caû moïi naêng löïc cuûa linh hoàn, cuõng nhö baèng moät caùch naøo ñoù cho caû thaân xaùc nöõa, ñöôïc tham döï vaøo söï soáng môùi baèng nhöõng haønh ñoäng xöùng vôùi moät con ngöôøi ñaõ ñöôïc naâng leân thoâng phaàn vôùi baûn tính vaø söï soáng cuûa Thieân Chuùa trong aân suûng: consortes devinae narures, nhö Thaùnh Pheâroâ vieát (2Pet.1:4).
Tình traïng naøy gioáng nhö moät cô caáu noäi taâm môùi ñeå leà luaät cuûa aân suûng ñöôïc toû hieän: moät leà luaät ñöôïc vieát trong loøng hôn laø treân caùc phieán ñaù hay nôi caùc vaên baûn. Thaùnh Phaoloâ ñaõ goïi leà luaät naøy, nhö chuùng ta thaáy, laø "leà luaät cuûa Thaàn Linh söï soáng trong Chuùa Gieâsu Kitoâ" (Rm.8:2; x. Thaùnh Augustinoâ, De Spiritu et Littera, c.24; PL 44:225; Thaùnh Toâma, Summa Theol., I-II,q.106,a.1).
Trong loaït baøi giaùo lyù tröôùc ñaây veà aûnh höôûng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn nôi ñôøi soáng Giaùo Hoäi, chuùng ta ñaõ nhaán maïnh ñeán moät soá taëng aân khaùc nhau maø Ngaøi ban phaùt ñeå laøm cho caû coäng ñoàng phaùt trieån. Caùc taëng aân khaùc nhau naøy cuõng ñöôïc theå hieän roõ raøng nôi cuoäc soáng rieâng tö cuûa Kitoâ höõu: moïi ngöôøi ñeàu nhaän ñöôïc nhöõng taëng aân cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn qua nhöõng tröôøng hôïp soáng cuï theå maø hoï laø nam nhaân hay nöõ giôùi traûi qua, tuøy theo möùc ñoä yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa ñaõ laøm neân ôn goïi, cuoäc haønh trình vaø lòch söû thieâng lieâng cuûa moãi ngöôøi.
Chuùng ta ñoïc nôi ñoaïn veà Ngaøy Leã Hieän Xuoáng thaáy Chuùa Thaùnh Thaàn chaúng nhöõng traøn ñaày toaøn theå coäng ñoàng maø coøn töøng ngöôøi coù maët baáy giôø nöõa. Neáu gioù, bieåu hieäu cho Thaàn Linh, ñöôïc taû laø "ñaày caû nhaø nôi caùc vò ñang ôû" (Acts 2:2), thì cuõng ñuùng vôùi nhöõng löôõi löûa, moät bieåu hieäu khaùc cuûa Thaàn Linh, "ñeán ñaäu treân töøng ngöôøi trong caùc vò" (2:3); theá laø, "taát caû moïi ngöôøi hoï ñöôïc ñaày Thaùnh Thaàn" (2:4). Möùc ñoä troïn ñaày naøy ñöôïc ban cho moãi moät ngöôøi; möùc ñoä troïn ñaày naøy haøm chöùa moät soá nhöõng taëng aân khaùc nhau ñoái vôùi heát moïi laõnh vöïc ñôøi soáng caù nhaân cuûa con ngöôøi.
Trong soá nhöõng taëng aân naøy, chuùng ta muoán nhaéc laïi vaø nhaán maïnh ngaén goïn ñeán nhöõng taëng aân ñöôïc giaùo lyù vaø löu truyeàn thaàn hoïc ñaëc bieät goïi laø caùc taëng aân cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Ñuùng theá, moïi söï ñeàu laø taëng aân, nôi caû caáp traät aân suûng cuõng nhö töï nhieân, noùi chung hôn nöõa, nôi toaøn theå taïo vaät. Tuy nhieân, theo ngoân ngöõ thaàn hoïc vaø giaùo lyù, danh xöng caùc taëng aân cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn ñöôïc daønh cho nhöõng naêng löïc thaàn linh chuyeân bieät maø Chuùa Thaùnh Thaàn tuoân ñoå vaøo linh hoàn ñeå kieän toaøn nhöõng nhaân ñöùc sieâu nhieân, nhôø ñoù, taâm linh con ngöôøi nhaän ñöôïc khaû naêng taùc haønh (theo theå thöùc thaàn linh) in modo divino (x.Summa Theol., I-II,q.68,aa 1,6).
Caàn phaûi noùi raèng caùc taëng aân naøy ñaàu tieân ñöôïc nhaéc ñeán vaø lieät keâ trong Cöïu Öôùc, ñuùng hôn, trong saùch Isaia, vò tieân tri ñaõ gheùp cho ñöùc vua thieân sai "thaàn linh khoân ngoan vaø thaâm hieåu, thaàn linh daãn duï vaø duõng maõnh, thaàn linh minh luaän vaø kính sôï Chuùa". Theá roài vò tieân tri goïi teân cuûa taëng aân thöù saùu moät laàn nöõa maø raèng "nieàm haân hoan cuûa ñöùc vua laø loøng kính sôï Chuùa" (Is.11:2-3).
Baûn dòch Baûy Möôi tieáng Hy Laïp cuõng nhö baûn dòch Vulgata tieáng Latinh cuûa Thaùnh Gieâroânimoâ ñeàu traùnh vieäc laäp laïi naøy. "Loøng hieáu thaûo" ñöôïc lieät keâ nhö taëng aân thöù saùu thay theá cho taëng aân "kính sôï Chuùa", do ñoù maø lôøi tieân tri thaønh nhö sau: "thaàn linh minh luaän vaø thaûo hieáu, vaø ngaøi ñöôïc ñaày thaàn linh kính sôï Chuùa" (caùc caâu 2-3). Theá nhöng, ngöôøi ta coù theå noùi raèng vieäc laäp laïi thaàn linh kính sôï vaø hieáu thaûo naøy cuõng khoâng taùch khoûi truyeàn thoáng thaùnh kinh lieân quan ñeán nhöõng nhaân ñöùc cuûa caùc ñaïi nhaân vaät trong Cöïu Öôùc. Theo truyeàn thoáng thaàn hoïc, phuïng vuï vaø giaùo lyù Kitoâ giaùo, vieäc laäp laïi naøy laøm cho lôøi tieân tri coù yù nghóa hôn khi aùp duïng lôøi tieân tri aáy cho Ñaáng Thieân Sai cuõng nhö ñeå laøm phong phuù yù nghóa töø chöông cuûa lôøi tieân tri. Taïi hoäi ñöôøng Nazareùt, chính Chuùa Gieâsu ñaõ aùp duïng cho mình moät ñoaïn saùch cuûa tieân tri Isaia veà ñaáng thieân sai (x.61:1): "Thaàn Linh Chuùa ngöï treân toâi..." (Lk.4:8). Lôøi Chuùa Gieâsu aùp duïng veà mình naøy töông ñöông vôùi ñoaïn ñaàu cuûa lôøi tieân tri vöøa ñöôïc trích daãn, vôùi lôøi leõ nhö sau: "Thaàn Linh Chuùa seõ ôû treân ngaøi" (Is.11:2). Theo truyeàn thoáng ñöôïc Thaùnh Toâma söû duïng thì nhöõng taëng aân cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn "ñöôïc Saùch Thaùnh ñaët teân nhö nhöõng taëng aân naøy hieän dieän nôi Chuùa Kitoâ, theo nhö baûn vaên cuûa tieân tri Isaia", nhöng nhöõng taëng aân phaùt xuaát töø Chuùa Kitoâ naøy laïi gaëp nhau moät laàn nöõa nôi linh hoàn Kitoâ höõu (x.Summa Theol., I-II,q.68,a.1).
Nhöõng ñoaïn thaùnh kinh vöøa trích daãn ñaõ ñöôïc so saùnh vôùi nhöõng caáu taïo caên baûn nôi linh hoàn con ngöôøi, lieân quan ñeán vieäc linh hoàn con ngöôøi ñöôïc naâng leân taàm möùc sieâu nhieân vaø ñöôïc phuù baåm cho chính caùc nhaân ñöùc. Theá laø khoa thaàn hoïc trung coå veà baûy taëng aân naøy ñaõ phaùt trieån, cho duø noù chöa hoaøn toaøn coù tính caùch tín ñieàu, cuõng nhö chöa xaùc nhaän haún con soá caùc taëng aân naøy vaø chöa xaùc nhaän caû nhöõng phaân caáp roõ raøng trong vieäc phaân phoái caùc taëng aân aáy, song ñaõ vaø vaãn höõu duïng ñeå chaúng nhöõng hieåu ñöôïc tính caùch ña loaïi cuûa caùc taëng aân nôi Chuùa Kitoâ cuøng caùc thaùnh, maø coøn taïo neân ñöôïc moät kieán truùc ñeïp ñeõ cho ñôøi soáng tu ñöùc nöõa.
Thaùnh Toâma (x.I-II,q.68,aa.4,7) vaø caùc nhaø thaàn hoïc cuõng nhö chuyeân vieân giaùo lyù ñaõ tìm thaáy nôi nhöõng caâu noùi cuûa tieân tri Isaia treân ñaây moät baûn chæ nam ñeå coù theå saép xeáp caùc taëng aân theo moái lieân heä cuûa nhöõng taëng aân naøy vôùi ñôøi soáng tu ñöùc, baèng moät caét nghóa coù theå ñöôïc toång taét nhö sau:
1) Tröôùc heát laø taëng aân khoân ngoan maø Chuùa Thaùnh Thaàn duøng ñeå soi saùng lyù trí. Ngaøi laøm cho lyù trí bieát ñöôïc "nhöõng lyù do saâu xa nhaát" cuûa maïc khaûi cuõng nhö cuûa ñôøi soáng tu ñöùc, nhôø ñoù lyù trí coù ñöôïc nhöõng phaùn ñoaùn laønh maïnh vaø chính ñaùng lieân quan ñeán ñöùc tin vaø cuoäc soáng Kitoâ höõu, chaúng haïn nhö lieân quan ñeán con ngöôøi "thieâng lieâng" hay ngay caû ñeán con ngöôøi "nhuïc theå" (x.1Cor.2:14-15; Rm.7:14).
2) Ñeán taëng aân thaâm hieåu, moät söï saâu saéc ñaëc bieät do Thaàn Linh ban cho ñeå hieåu ngay ñöôïc Lôøi Chuùa moät caùch thaáu ñaùo.
3) Taëng aân minh luaän laø moät khaû naêng sieâu nhieân ñeå thaáy vaø xaùc ñònh moät caùch ñích ñaùng noäi dung cuûa maïc khaûi, cuõng nhö ñeå phaân bieät ñöôïc nhöõng söï thuoäc veà Thieân Chuùa nôi kieán thöùc veà vuõ truï cuûa con ngöôøi.
4) Vôùi taëng aân daãn duï, Chuùa Thaùnh Thaàn ban khaû naêng sieâu nhieân ñeå ñieàu haønh cuoäc soáng caù nhaân cuûa con ngöôøi lieân quan ñeán nhöõng vieäc khoù khaên caàn phaûi hoaøn thaønh vaø ñeán nhöõng choïn löïa khoù khaên caàn phaûi quyeát ñònh, cuõng nhö ñeå ñieàu khieån vaø höôùng daãn ngöôøi khaùc.
5) Vôùi taëng aân duõng maõnh, Chuùa Thaùnh Thaàn naâng ñôõ loøng muoán vaø khieán noù phaûn öùng nhanh nheïn, chuû ñoäng vaø kieân trì ñöông ñaàu vôùi nhöõng khoù khaên thöû thaùch, duø coù phaûi khoå ñau ñeán ñaâu ñi nöõa. Ñieàu naøy ñaëc bieät xaåy ra nôi vieäc töû ñaïo: vieäc töû ñaïo baèng maùu, keå caû vieäc töû ñaïo trong loøng vaø töû ñaïo chòu yeáu beänh, yeáu ñuoái vaø yeáu ñau.
6) Vôùi taëng aân hieáu thaûo, Chuùa Thaùnh Thaàn ñieåu khieån con tim con ngöôøi höôùng veà Thieân Chuùa vôùi nhöõng caûm xuùc, caûm tình, taâm töôûng vaø nguyeän caàu noùi leân tình con caùi ñoái vôùi Cha laø Ñaáng ñöôïc Chuùa Kitoâ maïc khaûi cho bieát. Taëng aân hieáu thaûo naøy khieán cho chuùng ta thaáu nhaäp vaø bieán hoùa trong maàu nhieäm "Thieân Chuùa ôû cuøng chuùng ta", nhaát laø trong nieàm hieäp nhaát vôùi Chuùa Kitoâ, Lôøi nhaäp theå, trong moái lieân heä con caùi vôùi Ñöùc Trinh Nöõ Maria cuøng vôùi caùc thaàn thaùnh treân trôøi, trong moái hieäp thoâng vôùi Giaùo Hoäi.
7) Vôùi taëng aân kính sôï Chuùa, Chuùa Thaùnh Linh ñaët vaøo linh hoàn Kitoâ höõu moät nieàm toân kính saâu xa ñoái vôùi leà luaät cuûa Thieân Chuùa cuõng nhö ñoái vôùi nhöõng ñoøi hoûi cuûa ñôøi soáng Kitoâ höõu. Taëng aân naøy giaûi thoaùt linh hoàn khoûi nhöõng chöôùc caùm doã "sôï haõi cuûa moät ngöôøi toâi tôù", thay vaøo ñoù, thaêng tieán linh hoàn baèng moät "nieàm kính sôï cuûa moät ngöôøi con caùi" baét nguoàn töø loøng meán yeâu.
Giaùo huaán veà caùc taëng aân cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn tieáp tuïc laø moät giaùo huaán höõu duïng cuûa ñôøi soáng tu ñöùc. Giaùo huaán naøy giuùp chuùng ta höôùng daãn chính mình cuõng nhö huaán luyeän ngöôøi khaùc, thaønh phaàn chuùng ta coù traùch nhieäm ñaøo taïo, baèng moät cuoäc lieân tuïc ñoái thoaïi vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn vaø baèng moät loøng tín thaùc yeâu thöông cho söï daãn daét cuûa Ngaøi. Giaùo huaán naøy ñöôïc noái keát vôùi vaø luoân luoân qui chieáu veà ñoaïn saùch tieân tri Isaia noùi veà Ñaáng Thieân Sai. Khi aùp duïng vaøo Chuùa Gieâsu, giaùo huaán naøy noùi ñeán söï cao caû nôi taàm möùc thieän toaøn cuûa Ngöôøi. Khi aùp duïng cho linh hoàn Kitoâ höõu, giaùo huaán naøy daïy cho chuùng ta bieát nhöõng giaây phuùt quan troïng nôi sinh hoaït cuûa ñôøi soáng noäi taâm: ñeå hieåu bieát (khoân ngoan, thaâm hieåu vaø minh luaän); ñeå quyeát ñònh (daãn duï vaø duõng maïnh); ñeå ôû laïi vaø taêng tieán trong moái lieân heä rieâng tö vôùi Thieân Chuùa, trong ñôøi soáng caàu nguyeän vaø trong ñôøi soáng ngay thaúng theo Phuùc AÂm (hieáu thaûo vaø kính sôï Chuùa).
Nhö theá, thaät laø quan troïng trong vieäc caàn phaûi soáng hoøa hôïp vôùi Thaàn-Linh-Taëng-AÂn vónh cöûu laø Ñaáng phaûi ñöôïc nhaän bieát theo nhö maïc khaûi töø Cöïu Öôùc cuõng nhö Taân Öôùc. Ngaøi laø Tình Yeâu chuyeân nhaát baát taän ñöôïc ban cho chuùng ta baèng muoân vaøn hình thöùc toû hieän vaø taëng aân khaùc nhau, hôïp vôùi chöông trình taïo döïng bao quaùt.
(Baøi Giaùo Lyù thöù 71 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II, chia seû ngaøy Thöù Tö, 3-4-1991, trong loaït 80 baøi veà chuû ñeà Chuùa Thaùnh Thaàn)