Baét nguoàn töø hieán teá thaäp giaù, khi Giaùo Hoäi khôûi haønh cuoäc löõ thöõ traàn theá cuûa mình nhôø vieäc Chuùa Thaùnh Thaàn hieän xuoáng ôû nhaø tieäc ly vaøo ngaøy Leã Nguõ Tuaàn, laø luùc Giaùo Hoäi khai môû cho "thôøi ñieåm cuûa mình". "Ñoù laø thôøi ñieåm cuûa Giaùo Hoäi" nhö moät coäng taùc vieân cuûa Thaàn Linh trong söù meänh laøm cho ôn cöùu chuoäc cuûa Chuùa Kitoâ töø ñôøi noï ñeán ñôøi kia sinh hoa keát traùi nôi nhaân loaïi. Trong söù meänh naøy vaø trong vieäc hôïp taùc vôùi Thaàn Linh, Giaùo Hoäi nhaän thöùc ñöôïc tính caùch bí tích maø Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II noùi veà Giaùo Hoäi khi daïy raèng: "Giaùo Hoäi ôû trong Chuùa Kitoâ nhö laø moät bí tích hoaëc nhö laø moät daáu hieäu vaø laø moät duïng cuï cho vieäc keát hôïp chaët cheõ vôùi Thieân Chuùa cuõng nhö cho vieäc hieäp nhaát nôi caû loaøi ngöôøi" (Hieán Cheá Tín Lyù veà Giaùo Hoäi "Lumen Gentium", ñoaïn 1). Tính caùch bí tích naøy coù moät taàm quan troïng saâu xa lieân quan ñeán maàu nhieäm Hieän Xuoáng laø maàu nhieäm laøm cho Giaùo Hoäi kieân cöôøng vaø ñaày ñaëc suûng ñeå sinh ñoäng moät caùch höõu hình giöõa gia ñình nhaân loaïi.
Trong baøi giaùo lyù naøy, chuùng ta muoán chuù troïng ñeán moái lieân heä giöõa Leã Hieän Xuoáng vôùi bí tích röûa toäi. Chuùng ta bieát raèng, taïi soâng Ñöôïc Ñaêng vieäc Chuùa Thaùnh Thaàn ñeán ñaõ ñöôïc loan baùo laøm moät vôùi vieäc Chuùa Kitoâ ñeán. Thaùnh Gioan ñaõ lieân keát hai vieäc ñeán naøy, vaø ñaõ thöïc söï toû cho thaáy moái lieân heä maät thieát cuûa hai vieäc ñeán naøy khi thaùnh nhaân noùi veà pheùp röûa: "Ngöôøi (Chuùa Kitoâ) seõ röûa quùi vò trong Thaùnh Thaàn" (Mk.1:8). "Ngöôøi seõ röûa quùi vò trong Thaùnh Thaàn vaø trong löûa" (Mt.3:11). Moái lieân heä giöõa Chuùa Thaùnh Thaàn vaø löûa naøy ñöôïc thaáy nôi söï töông giao cuûa ngoân ngöõ kinh thaùnh, moät söï töông giao cuûa ngoân ngöõ kinh thaùnh trong Cöïu Öôùc ñaõ cho thaáy löûa nhö laø phöông tieän ñöôïc Thieân Chuùa duøng ñeå thanh taåy löông taâm (x.Is.1:25, 6:5-7; Zech.13:9; Mal.3:2-3; Sir.2:5 v.v.). Veà phaàn mình, pheùp röûa ñöôïc thöïc haønh nôi Do Thaùi giaùo cuõng nhö nôi caùc toân giaùo coå thôøi khaùc laø moät vieäc dìm mình theo leã nghi töôïng tröng cho moät cuoäc thanh taåy taùi sinh. Thaùnh Gioan Taåy Giaû ñaõ lôïi duïng vieäc thöïc haønh laøm pheùp röûa trong nöôùc naøy, ñeå nhaán maïnh ñeán giaù trò cuûa noù khoâng phaûi chæ laø moät vieäc thuaàn tuùy theo leã nghi maø coøn laø moät vieäc thuù nhaän nöõa, vì noù laø vieäc "ñeå thoáng hoái" (x.Mt.3:2,6,8,11; Lk.3:10-14). Ngoaøi ra, noù coøn laø vieäc khai nhaäp ñeå nhöõng ai laõnh nhaän noù ñöôïc trôû neân moân ñeä cuûa Vò Taåy Giaû vaø cuøng vôùi thaùnh nhaân hôïp thaønh moät coäng ñoaøn mang ñaëc tính mong ñôïi toái chung höôùng veà Ñaáng Thieân Sai (x.Mt.3:2,11; Jn.1:13-14). Tuy nhieân, noù chæ laø moät pheùp röûa trong nöôùc. Vì theá, noù khoâng coù quyeàn naêng thanh taåy theo bí tích. Moät quyeàn naêng thanh taåy theo bí tích nhö theá phaûi laø ñaëc tính cuûa pheùp röûa baèng löûa - moät yeáu toá töï noù maõnh löïc hôn nöôùc nhieàu - do Chuùa Kitoâ mang tôùi. Thaùnh Gioan ñaõ coâng boá vieäc söûa soaïn vaø chöùc phaän bieåu hieäu nôi pheùp röûa cuûa thaùnh nhaân lieân quan ñeán Ñaáng Thieân Sai, Ñaáng laøm pheùp röûa "trong Thaùnh Linh vaø trong löûa" (Mt.3:11;x.3,7,10,12; Jn.1:33). Thaùnh nhaân coøn cho bieát Ñaáng Thieân Sai seõ thanh taåy trong löûa cuûa Thaàn Linh nhöõng ai thaät xöùng ñaùng, nhöõng ngöôøi ñöôïc thu goùp laïi nhö "thoùc trong kho" (Mt.3:12). Tuy nhieân, Ngöôøi seõ ñoát ñi "rôm raï... trong löûa khoâng heà taét" (Mt.3:12), nhö trong "hoûa nguïc" (x.Mt.18:8-9), moät bieåu hieäu taän cuøng daønh cho taát caû nhöõng ai khoâng ñeå cho mình ñöôïc thanh taåy (x.Is.66:24; Jdt.16:17; Sir.7:17; Zeph.1:18; Ps.21:10 v.v.).
Ñang khi thöïc hieän vai troø cuûa mình nhö laø moät vò tieân tri vaø nhö laø moät vò tieàn hoâ theo truyeàn thoáng cuûa vieäc laøm tieâu bieåu trong Cöïu Öôùc, moät ngaøy kia Vò Taåy Giaû ñaõ gaëp gôõ Chuùa Gieâsu ôû gaàn soâng Döôïc Ñaêng. Thaùnh nhaân ñaõ nhaän ra Ngöôøi laø Ñaáng Thieân Sai, ñaõ coâng boá raèng Ngöôøi laø "Chieân Thieân Chuùa, Ñaáng gaùnh toäi traàn gian" (Jn.1:29), vaø ñaõ laøm pheùp röûa cho Ngöôøi nhö Ngöôøi yeâu caàu (x.Mt.3:14-15). Tuy nhieân, thaùnh nhaân cuõng ñaõ laøm chöùng cho vai troø thieân sai cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng maø thaùnh nhaân nhaän mình chæ laø keû loan baùo vaø laøm tieàn hoâ cho Ngöôøi thoâi. Chöùng côù naøy cuûa thaùnh Gioan coøn ñöôïc phuï theâm baèng lôøi thaùnh nhaân coâng boá vôùi caùc moân ñeä cuûa thaùnh nhaân cuõng nhö vôùi nhöõng keû nghe thaùnh nhaân, veà caûm nghieäm thaùnh nhaân coù ñöôïc vaøo dòp aáy, coù leõ cuõng laø caûm nghieäm ñaõ gôïi laïi nôi thaùnh nhaân trình thuaät trong saùch Khôûi Nguyeân veà vieäc keát thuùc cuûa traän hoàng thuûy (x.Gn.8:10): "Toâi ñaõ thaáy Thaàn Linh nhö chim caâu töø trôøi xuoáng vaø ñaäu treân Ngöôøi. Töï toâi khoâng bieát Ngöôøi, theá nhöng Ñaáng ñaõ sai toâi laøm pheùp röûa trong nöôùc phaùn cuøng toâi: 'Ngöôøi naøo maø ngöôi thaáy Thaàn Linh ñaäu xuoáng thì ñoù laø Ñaáng laøm pheùp röûa trong Thaùnh Linh...'" (Jn.1:32-33; x.Mt.3:16; Mk.1:8; Lk.3:22).
"Laøm pheùp röûa trong Thaùnh Thaàn" nghiaõ laø taùi sinh nhaân loaïi baèng quyeàn naêng cuûa Thaàn Linh Thieân Chuùa. Ñoù laø pheùp röûa Ñaáng Thieân Sai thöïc hieän. Nhö tieân tri Isaia (11:2;42:1) ñaõ baùo tröôùc, Thaàn Linh ôû treân Ngöôøi, laøm cho nhaân tính cuûa Ngöôøi ñaày söùc maïnh thaàn linh, töø khi Ngöôøi nhaäp theå cho tôùi möùc vieân troïn cuûa vieäc Ngöôøi phuïc sinh sau khi Ngöôøi cheát treân thaäp giaù (x.Jn.7:29,14:16,16:7,8,20:22; Lk.24:49). Bôûi chieám ñöôïc möùc vieân troïn naøy, Chuùa Gieâsu Thieân Sai coù theå ban moät pheùp röûa môùi trong Thaàn Linh, Ñaáng maø Ngöôøi traøn ñaày (x.Jn.1:33; Acts 1:5). Töø nhaân tính hieån vinh cuûa Ngöôøi, nhö töø moät maïch nöôùc tröôøng sinh, Thaàn Linh seõ traøn lan khaép theá giôùi (x.Jn.7:37-39,19:34; x.Rm.5:5). Ñaây laø ñieàu maø Vò Taåy Giaû ñaõ loan baùo khi laøm chöùng cho Chuùa Kitoâ trong dòp Ngöôøi laõnh nhaän pheùp röûa, moät pheùp röûa bao goàm caùc bieåu hieäu nöôùc vaø löûa, noùi leân maàu nhieäm veà naêng löïc ban söï soáng môùi maø Ñaáng Thieân Sai cuõng nhö Thaàn Linh ñaõ ñoå traøn xuoáng treân theá giôùi.
Trong khi thöïc hieän söù vuï cuûa mình, Chuùa Gieâsu cuõng noùi veà cuoäc khoå naïn vaø töû naïn cuûa Ngöôøi nhö laø moät pheùp röûa maø chính Ngöôøi phaûi laõnh nhaän: ñoù laø moät pheùp röûa, vì Ngöôøi phaûi hoaøn toaøn bò traàm mình trong khoå ñau, ñöôïc bieåu hieäu baèng cheùn Ngöôøi phaûi uoáng (x.Mk.10:38,14:36). Theá nhöng, ñoù laø moät pheùp röûa maø Chuùa Gieâsu ñaõ gaén cho noù moät bieåu hieäu khaùc nöõa laø löûa. Nôi bieåu hieäu khaùc laø löûa naøy seõ deã nhaän thaáy raèng Thaàn Linh, Ñaáng "traøo traøn" nhaân tính cuûa Ngöôøi, vaø cuõng laø Ñaáng moät ngaøy kia, sau ngoïn löûa thaäp giaù, seõ traøn lan theá giôùi. Ngaøi seõ laøm cho pheùp röûa löûa thieâu naøy lan ra, moät pheùp röûa maø Chuùa Gieâsu ñaõ mong nhaän laõnh ñeán noãi Ngöôøi chòu saàu thöông cho ñeán khi noù ñöôïc hoaøn taát nôi Ngöôøi (x.Lk.12:50).
Trong Thoâng Ñieäp Dominum et Vivificantem (veà Chuùa Thaùnh Thaàn trong sinh hoaït Giaùo Hoäi vaø Theá Giôùi ban haønh ngaøy 18-5-1986), Toâi ñaõ vieát: "Coù moät soá tröôøng hôïp Cöïu Öôùc ñaõ noùi veà löûa töø trôøi thieâu ñoát nhöõng cuûa leã hieán daâng cuûa con ngöôøi. Töông töï nhö theá, ngöôøi ta cuõng coù theå noùi raèng Chuùa Thaùnh Thaàn laø löûa töø trôøi xuoáng laøm vieäc nôi thaâm cung cuûa maàu nhieäm thaäp giaù. Chuùa Thaùnh Thaàn, nhö Ngoïn Löûa vaø nhö Taëng AÂn, theo moät nghóa naøo ñoù, xuoáng ngay giöõa cuûa hieán teá ñöôïc daâng tieán treân thaäp giaù. ÔÛ ñaây, döïa vaøo truyeàn thoáng thaùnh kinh, chuùng ta coù theå noùi: Ngaøi laøm tieâu tan hieán teá naøy baèng löûa yeâu thöông hieäp nhaát Con vôùi Cha trong cuoäc hieäp thoâng Ba Ngoâi. Maø vì hieán teá thaäp giaù laø moät vieäc hôïp vôùi Chuùa Kitoâ neân cuõng trong hieán teá naøy Ngöôøi nhaän laõnh Thaùnh Linh. Ngöôøi laõnh nhaän Thaùnh Linh ôû choã, sau ñoù - chæ coù mình Ngöôøi cuøng vôùi Thieân Chuùa Cha - coù theå ban Ngaøi cho caùc toâng ñoà, cho Giaùo Hoäi, cho nhaân loaïi. Chæ coù moät mình Ngöôøi töø Cha sai Thaàn Linh ñeán. Chæ coù moät mình Ngöôøi hieän ra vôùi caùc toâng ñoà ôû nhaø tieäc ly, thôû hôi treân caùc vò maø noùi: 'Haõy nhaän laáy Thaùnh Linh; neáu caùc con tha toäi cho ai thì hoï seõ ñöôïc tha toäi' (x.Jn.20:23)" (ñoaïn 41).
Lôøi loan baùo veà Ñaáng Thieân Sai cuûa thaùnh Gioan ôû soâng Döôïc Ñaêng: "Ngöôøi seõ röûa quùi vò trong Thaùnh Linh vaø trong löûa" (Mt. 3:11;x.Lk.3:16) ñöôïc neân troïn laø nhö theá. ÔÛ ñaây coøn thaáy hieän thöïc nhöõng bieåu hieäu maø chính Thieân Chuùa ñöôïc toû loä nhö moät coät löûa höôùng daãn daân chuùng qua sa maïc (x.Ex.13:21-22); nhö lôøi noùng boûng khieán cho "nuùi (Sinai) boác löûa chaùy ngaát trôøi" (Dt.4:11); nhö moät ngoïn löûa quang vinh noàng nhieät yeâu thöông Yeán-Duyeân (x.Dt.4:24). Trong lôøi Chuùa Kitoâ höùa khi Ngöôøi noùi raèng Ngöôøi ñaõ ñeán ñeå laøm cho theá gian boác chaùy (x.Lk.12:49) ñöôïc hoaøn taát, thì Saùch Khaûi Huyeàn laïi noùi veà Ngöôøi raèng maét cuûa Ngöôøi toeù saùng nhö moät ngoïn löûa (x.Rev.1:14,2:18,19:12). Nhö theá löûa roõ raøng laø bieåu hieäu cho Chuùa Thaùnh Thaàn (x.Acts 2:3). Taát caû ñieàu naøy xaåy ra nôi maàu nhieäm vöôït qua, khi Chuùa Kitoâ "laõnh nhaän pheùp röûa maø chính Ngöôøi phaûi ñöôïc röûa" (x.Mk.10:38) trong hy teá treân thaäp giaù, cuõng nhö trong maàu nhieäm Hieän Xuoáng, khi Chuùa Kitoâ phuïc sinh vaø hieån vinh ñoå Thaàn Linh cuûa Ngöôøi xuoáng treân caùc toâng ñoà vaø treân Giaùo Hoäi.
Theo thaùnh Phaoloâ, nhôø "pheùp röûa trong löûa" nôi hy teá cuûa mình naøy, trong vieäc Ngöôøi phuïc sinh, Chuùa Kitoâ ñaõ trôû neân "Adong môùi", neân "moät thaàn trí ban söï soáng" (x.1Cor.15:45). Vì lyù do naøy, Chuùa Kitoâ phuïc sinh ñaõ loan baùo cho caùc toâng ñoà: "Gioan laøm pheùp röûa trong nöôùc, theá nhöng trong moät ít ngaøy nöõa thoâi, caùc con seõ ñöôïc röûa trong Thaùnh Linh" (Acts 1:5). Nhôø coâng vieäc cuûa "Adong môùi" laø Chuùa Kitoâ naøy, "Thaàn Linh ban söï soáng" (x.Jn.6:63) seõ ñöôïc ban cho caùc toâng ñoà cuõng nhö cho Giaùo Hoäi.
Vaøo Ngaøy Leã Nguõ Tuaàn, pheùp röûa naøy ñöôïc toû hieän. Ñoù laø moät pheùp röûa môùi vaø cuoái cuøng, moät pheùp röûa thanh taåy vaø thaùnh hoùa baèng moät söï soáng môùi. Ñaây laø moät pheùp röûa nhôø ñoù Giaùo Hoäi ñöôïc haï sinh trong chieàu höôùng caùnh chung keùo daøi "cho ñeán taän theá" (Mt.28:20); khoâng phaûi chæ coù Giaùo Hoäi ôû Gialieâm cuûa caùc toâng ñoà vaø cuûa caùc moân ñeä tröïc tieáp vôùi Chuùa, maø laø caû Giaùo Hoäi mang trong mình tính caùch phoå quaùt, ñöôïc hieän thöïc qua thôøi gian vaø nôi caùc ñòa ñieåm Giaùo Hoäi hình thaønh treân traùi ñaát naøy.
Nhöõng löôõi löûa nôi bieán coá Hieän Xuoáng taïi nhaø tieäc ly ôû Gialieâm laø daáu hieäu cuûa thöù löûa maø Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ mang xuoáng vaø ñaõ chaâm leân treân traùi ñaát naøy (x.Lk.12:43): thöù löûa Thaùnh Linh.
Trong yù nghóa cuûa ngaøy leã Hieän Xuoáng, chuùng ta cuõng coù theå hieåu roõ hôn tính caùch quan troïng cuûa Pheùp Röûa nhö laø moät bí tích ñaàu tieân, ôû choã noù laø coâng vieäc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Chính Chuùa Gieâsu ñaõ aùm chæ veà pheùp röûa naøy khi ñaøm ñaïo vôùi oâng Nicoâñeâmoâ: "Thaät vaäy, thaät vaäy, Toâi noùi cho oâng hay, khoâng ai coù theå vaøo ñöôïc vöông quoác cuûa Thieân Chuùa, tröø phi hoï ñöôïc sinh bôûi nöôùc vaø Thaàn Linh" (Jn.3:5). Cuõng trong cuoäc noùi chuyeän naøy, Chuùa Gieâsu ñaõ ñeà caäp ñeán caùi cheát sau naøy cuûa Ngöôøi treân thaäp giaù (x.Jn.3:14-15) cuõng nhö ñeán vinh hieån thieân quoác cuûa Ngöôøi (x.Jn.3:13). Ñoù laø pheùp röûa hieán teá maø pheùp röûa bôûi nöôùc, bí tích ñaàu tieân cuûa Giaùo Hoäi, ñaõ nhaän ñöôïc quyeàn naêng ñeå laøm cho cuoäc haï sinh bôûi Thaùnh Linh cuûa Giaùo Hoäi ñöôïc hieäu thaønh, cuõng nhö ñeå môû ñöôøng cho nhaân loaïi "tieán vaøo vöông quoác cuûa Thieân Chuùa". Thaät theá, nhö thaùnh Phaoloâ vieát cho giaùo ñoaøn Roâma, "Anh em khoâng bieát raèng taát caû chuùng ta ñaõ ñöôïc röûa trong Chuùa Kitoâ laø ñöôïc röûa trong caùi cheát cuûa Ngöôøi hay sao? Bôûi theá, chuùng ta ñaõ ñöôïc mai taùng vôùi Ngöôøi baèng pheùp röûa trong söï cheát, ñeå nhö Chuùa Kitoâ ñöôïc phuïc sinh töø trong keû cheát nhôø vinh hieån cuûa Cha theá naøo, chuùng ta cuõng ñöôïc böôùc ñi trong moät ñôøi soáng môùi nhö vaäy" (Rm.6:3-4). Böôùc ñi cuûa pheùp röûa trong moät ñôøi soáng môùi naøy ñaõ baét ñaàu töø ngaøy Leã Hieän Xuoáng ôû Gialieâm.
Trong nhöõng böùc thö cuûa mình, nhieàu laàn thaùnh Toâng Ñoà vaïch ra söï quan troïng cuûa Pheùp Röûa (x.1Cor.6:11; Tit.3:5; 2Cor.1:22; Eph.1:13). Thaùnh nhaân thaáy noù nhö laø moät "vieäc röûa cho söï taùi sinh vaø moät vieäc canh taân trong Thaùnh Linh" (Tit.3:5); moät daáu baùo cho söï coâng chính "nhaân danh Chuùa Gieâsu Kitoâ" (1Cor.6:11; x.2Cor.1:22); moät "aán tín cuûa Thaùnh Thaàn ñöôïc höùa ban" (x.Eph.1:13); "moät baûo ñaûm cuûa Thaàn Linh nôi loøng cuûa chuùng ta" (x.2Cor.1:22). Nhaéc ñeán vieäc hieän dieän cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn nôi thaønh phaàn laõnh nhaän pheùp röûa nhö theá, thaùnh Toâng ñoà khuyeân caùc Kitoâ höõu thôøi baáy giôø cuõng nhö cho chuùng ta hoâm naøy laø: "Ñöùng laøm phieàn loøng Thaùnh Linh cuûa Thieân Chuùa, nôi Ngaøi anh em ñaõ ñöôïc ñoùng aán cho ngaøy cöùu ñoä" (Eph.4:30).
(Baøi Giaùo Lyù thöù 15 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II, chia seû ngaøy Thöù Tö, 6-9-1989, trong loaït 80 baøi veà chuû ñeà Chuùa Thaùnh Thaàn)