Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Vieäc Chuùa Thaùnh Thaàn hieän xuoáng trong ngaøy Leã Nguõ Tuaàn laø moät bieán coá chuyeân nhaát, song cuõng khoâng phaûi theá laø heát. Traùi laïi, ñoù môùi laø khôûi ñaàu cho moät tieán trình keùo daøi maø nhöõng giai ñoaïn ñaàu tieân ñaõ ñöôïc ghi nhaän nôi Saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï. Nhöõng giai ñoaïn naøy tröôùc heát lieân quan ñeán ñôøi soáng cuûa Giaùo Hoäi taïi Gialieâm. Sau khi ñaõ minh chöùng cho Chuùa Kitoâ cuõng nhö cho Chuùa Thaùnh Thaàn laøm cho moät moät soá trôû laïi ñaàu tieân, caùc toâng ñoà ñaõ töï veä tröôùc Hoäi Ñoàng Do Thaùi. Caùc vò ñaõ töï veä quyeàn hieän höõu cuûa coäng ñoàng ñaàu tieân cho caùc moân ñeä vaø tín ñoà cuûa Chuùa Kitoâ. Saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï ñaõ cho chuùng ta bieát raèng ngay tröôùc maët caùc kyø laõo, caùc toâng ñoà cuõng ñaõ ñöôïc hoã trôï bôûi cuøng moät quyeàn löïc caùc vò ñaõ laõnh nhaän trong ngaøy Leã Nguõ Tuaàn: caùc vò "ñöôïc ñaày Thaùnh Thaàn" (nhö ôû ñoaïn Acts 4:8).
Quyeàn löïc Thaàn Linh naøy toû hieän ôû moät vaøi thôøi ñieåm cuõng nhö ôû moät soá phöông dieän ñôøi soáng cuûa coäng ñoàng Gialieâm ñöôïc Saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï ñaëc bieät ñeà caäp tôùi.
Chuùng ta haõy cuøng nhau toùm goïn chuùng nhö sau, baét ñaàu töø buoåi caàu nguyeän chung coäng ñoàng. Töø Hoäi Ñoàng Do Thaùi trôû veà, caùc toâng ñoà ñaõ töôøng thuaät cho anh em mình ñieàu caùc vò noùi vôùi caùc tröôûng teá vaø kyø laõo. "Sau ñoù hoï ñoàng thanh daâng leân Thieân Chuùa..." (Acts 4:24). Trong buoåi caàu nguyeän tuyeät vôøi cuûa mình, nhö ñöôïc thaùnh Luca ghi nhaän, hoï ñaõ nhaän bieát yù ñònh thaàn linh nôi söï baét bôù, khi nhôù laïi lôøi Thieân Chuùa ñaõ phaùn "qua Chuùa Thaùnh Thaàn" (4:25). Hoï ñaõ trích laïi lôøi Thaùnh Vònh 2 (töø caâu 1 ñeán caâu 2) veà vieäc caùc vua chuùa cuøng caùc daân nöôùc noåi côn leân "choáng laïi Chuùa vaø Ñaáng Ngaøi Xöùc Daàu". Hoï ñaõ noùi leân nhöõng lôøi aáy ñeå aùm chæ veà Chuùa Gieâsu: "Trong thaønh naøy quûa thaät caû Heâroâñeâ vaø Phongxioâ Philatoâ cuøng vôùi Daân Ngoaïi vaø daân Yeán Duyeân ñaõ hôïp nhau choáng laïi Gieâsu ngöôøi toâi tôù thaùnh cuûa Chuùa, Ñaáng Chuùa ñaõ xöùc daàu, ñeå thöïc hieän nhöõng gì baøn tay Chuùa vaø yù ñònh cuûa Chuùa ñaõ tieàn ñònh phaûi xaåy ra. Vaäy giôø ñaây, Laïy Chuùa, xin haõy nhìn ñeán nhöõng gì hoï ñe doïa maø ban cho caùc toâi tôù Chuùa ñaây ñöôïc hieân ngang rao giaûng lôøi Chuùa" (Acts 4:25-29). Ñaây laø moät buoåi caàu ñaày ñöùc tin vaø loøng phoù thaùc cho Thieân Chuùa, ñeå roài, vaøo luùc keát thuùc, laïi xaåy ra moät cuoäc toû hieän môùi cuûa Thaàn Linh vaø moät bieán coá Hieän Xuoáng môùi, nhö thöïc söï ñaõ dieãn tieán.
"Khi hoï caàu nguyeän xong, nôi hoï tuï hoïp chuyeån ñoäng" (Acts 4:31). Baáy giôø ñaõ xaåy ra moät cuoäc toû hieän môùi cuûa quyeàn löïc Chuùa Thaùnh Thaàn maø giaùc quan coù theå thaáy ñöôïc nhö ñaõ dieãn tieán trong Ngaøy Leã Hieän Xuoáng ñaàu tieân. Hôn nöõa, vieäc ñeà caäp ñeán ñòa ñieåm tuï hoïp cuûa coäng ñoàng naøy nhaán maïnh tính caùch töông töï nhö ôû nhaø tieäc ly. Ñieàu naøy noùi leân raèng Chuùa Thaùnh Thaàn muoán caû coäng ñoàng ñöôïc bao goàm trong taùc ñoäng bieán ñoåi Ngaøi laøm. Baáy giôø "taát caû ñöôïc ñaày Thaùnh Thaàn": chaúng nhöõng nôi caùc toâng ñoà laø nhöõng vò ñöông ñaàu vôùi thaønh phaàn laõnh ñaïo daân chuùng maø coøn nôi taát caû moïi "anh em" (4:23) cuøng tuï hoïp laïi vôùi caùc vò nöõa, thaønh phaàn laøm neân nhaân trung chính yeáu tieâu bieåu nhaát cho coäng ñoàng tieân khôûi. Saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï cho chuùng ta thaáy raèng, loøng nhieät thaønh buøng leân laø bôûi ñöôïc traøn ñaày Thaùnh Thaàn, "hoï ñaõ hieân ngang rao giaûng lôøi Thieân Chuùa" (Acts 4:31). Nhö theá laø lôøi hoï caàu cuøng Chuùa ñaõ ñöôïc ñaùp öùng: "Xin ban cho caùc toâi tôù Chuùa bieát heát söùc hieân ngang rao giaûng lôøi Chuùa" (Acts 4:29).
Tieåu bieán coá Hieän Xuoáng naøy vì theá ñaõ laøm neân moät khôûi söï môùi trong söù vuï truyeàn baù Phuùc AÂm sau khi Hoäi Ñoàng Do Thaùi xeùt xöû vaø toáng giam caùc toâng ñoà. Quyeàn löïc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn toû hieän ñaëc bieät qua söï hieân ngang ñöôïc thaønh phaàn Hoäi Ñoàng Do Thaùi nhaän thaáy nôi thaùnh Pheâroâ vaø Gioan, "bôûi hoï thaáy raèng hai oâng laø nhöõng ngöôøi thaát hoïc, taàm thöôøng" (Acts 4:13). Roài Saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï laïi nhaán maïnh: "caùc vò ñöôïc ñaày Thaùnh Thaàn vaø hieân ngang rao giaûng lôøi Thieân Chuùa".
Hôn nöõa, caû ñôøi soáng cuûa coäng ñoàng sô khai ôû Gialieâm ñaõ mang nhöõng daáu hieäu cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn laø Ñaáng höôùng ñaïo vaø soi ñoäng voâ hình. Thaùnh Luca ñaõ cho chuùng ta caùi nhìn ñaïi quan veà coäng ñoàng naøy moät maãu thöùc cuûa caùc coäng ñoàng Kitoâ giaùo seõ ñöôïc hình thaønh qua caùc theá kyû. Maãu thöùc naøy bao goàm caû caùc giaùo xöù vaø caùc hoäi doøng laø nhöõng cô caáu laøm cho hoa traùi cuûa vieäc "ñaày traøn Thaùnh Thaàn" ñöôïc theå hieän baèng moät hình thöùc cuï theå qua moät soá khuoân maãu toå chöùc caên baûn keát laïi thaønh yeáu toá cho luaät Giaùo Hoäi.
Coù theå keå ñeán nhöõng khuoân maãu chính yeáu sau ñaây: "hieäp thoâng" (koinonia) trong huynh ñeä vaø yeâu thöông (x.Acts 2:42), ñeán noãi coù theå noùi veà Kitoâ höõu raèng hoï "ñoàng taâm nhaát trí" (Acts 2:32); tinh thaàn coäng ñoàng trong vieäc daâng noäp saûn vaät cuûa mình cho caùc toâng ñoà ñeå caùc ngaøi phaân phoái tuøy theo nhu caàu cuûa töøng ngöôøi, hay trong caû vieäc söû duïng theo chuû quyeàn cuûa mình cuõng "khoâng ai cho raèng hoï coù gì laø cuûa rieâng hoï" (4:32;x.2:44-45,4:34-37); hieäp thoâng trong "vieäc chuyeân chuù vaøo giaùo huaán cuûa caùc toâng ñoà" (Acts 2:42) cuõng nhö vaøo "vieäc caùc ngaøi laøm chöùng cho Chuùa Gieâsu Kitoâ phuïc sinh" (Acts 4:33); hieäp thoâng trong "vieäc beû baùnh" (Acts 2:42), töùc laø trong böõa aên chung theo truyeàn thoáng Do Thaùi maø Kitoâ giaùo lôïi duïng ñöa nghi thöùc Thaùnh Theå vaøo (x.1Cor.11:16,11:24; Lk.22:19,24:35); hieäp thoâng trong caùc buoåi caàu nguyeän (x.Acts 2:42,46-47). Lôøi Thieân Chuùa, Thaùnh Theå, nguyeän caàu vaø baùc aùi huynh ñeä ñaõ kieán taïo neân moät thieát dieän boán chieàu, laøm soáng ñoäng, phaùt trieån vaø vöõng maïnh coäng ñoàng Giaùo Hoäi.
Veà phaàn mình, caùc toâng ñoà "vôùi quyeàn naêng maïnh meõ ñaõ laøm chöùng cho vieäc phuïc sinh cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ" (4:33). Caùc vò ñaõ thöïc hieän "nhieàu söï laï vaø daáu laï" (5:12), nhö caùc vò ñaõ xin trong buoåi caàu nguyeän ôû nhaø tieäc ly: "Xin Chuùa haõy giang tay cuûa Chuùa ra ñeå chöõa laønh, vaø haõy laøm nhöõng söï laï cuøng daáu laï vì danh Gieâsu toâi tôù Chuùa" (Acts 4:30). Chuùng laø nhöõng söï laï cho vieäc hieän dieän vaø taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng maø toaøn theå ñôøi soáng cuûa coäng ñoàng sô khai phaûi caên cöù vaøo. Ngay caû toäi loãi cuûa Ananias vaø Sapphira laø hai vôï choàng ñaõ giöõ laïi moät phaàn trong toång soá gia taøi hoï baùn ñi ñeå daâng cho caùc toâng ñoà vaø cho coäng ñoàng maø laïi laøm nhö daâng heát taát caû vaäy, cuõng bò thaùnh Pheâroâ coi laø toäi phaïm ñeán Chuùa Thaùnh Thaàn: "Ngöôi ñaõ löøa doái Chuùa Thaùnh Thaàn" (5:3); "Taïi sao caùc ngöôi laïi cuøng nhau thöû thaùch Thaàn Linh cuûa Thieân Chuùa?" (Acts 5:9). Ñaây khoâng phaûi laø tröôøng hôïp "toäi phaïm ñeán Chuùa Thaùnh Thaàn" theo nghóa Phuùc AÂm noùi ñeán (x.Lk.12:10) vaø laø toäi ñaõ ñöôïc löu laïi nôi luaân lyù cuûa Giaùo Hoäi cuõng nhö nôi caùc saùch giaùo lyù. Maø laø moät toäi khoâng coøn hieäp nhaát vôùi Thaàn Linh baèng moái giaây an bình, nhö Thaùnh Phaoloâ noùi (Eph.4:3). Bôûi theá, phaûi thuù nhaän raèng Chuùa Thaùnh Thaàn laø linh hoàn cuûa coäng ñoàng Kitoâ giaùo trong ñöùc aùi.
Vieäc nhaän thöùc söï hieän dieän vaø taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn ñöôïc bieåu loä nôi vieäc choïn löïa 7 thaøy saùu, nhöõng nam nhaân "ñaày Thaàn Linh vaø khoân ngoan" (Acts 6:3), ñaëc bieät laø Steâphanoâ, "moät con ngöôøi ñaày ñöùc tin vaø Thaùnh Thaàn" (Acts 6:5). Thaùnh nhaân ñaõ baét ñaàu nhieät thaønh, haêng haùi vaø hieân ngang giaûng daïy veà Chuùa Gieâsu Kitoâ raát sôùm, thöïc hieän "nhöõng daáu laï vaø söï laï trong daân chuùng" (Acts 6:8). Gaây cho moät soá ngöôøi Do Thaùi voán ra maët choáng ñoái mình phaûi noåi giaän vaø ghen töùc, thaùnh Steâphanoâ vaãn khoâng thoâi giaûng daïy vaø cuõng khoâng ngaàn ngaïi toá caùo ñoái phöông cuûa mình laø nhöõng ngöôøi thöøa keá cha oâng mình trong vieäc "cöôõng cöï laïi Thaùnh Thaàn" (Acts 7:51). Bôûi theá thaùnh nhaân ñaõ hôùn hôû ñoùn nhaän ngaønh laù töû ñaïo, nhö chuùng ta ñoïc thaáy trong Saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï: "Ñaày Thaùnh Thaàn, Steâphanoâ ngöôùc maét leân trôøi thaáy vinh quang Thieân Chuùa, vaø thaáy Chuùa Gieâsu ngöï beân höõu Thieân Chuùa..." (Acts 7:55). Thaùnh nhaân ñaõ bò neùm ñaù cheát trong tö theá ñoù. Nhö theá laø Giaùo Hoäi sô khai, theo taùc ñoäng cuûa Thaùnh Thaàn, ñaõ cho theâm vieäc töû ñaïo vaøo kinh nghieäm hieäp thoâng cuûa mình.
Coäng ñoàng Gialieâm ñöôïc keát caáu bôûi nam nhaân vaø nöõ giôùi goác Do Thaùi, nhö chính caùc vò toâng ñoà vaø Meï Maria. Chuùng ta khoâng theå queân söï kieän aáy, maëc duø sau naøy thaønh phaàn Kitoâ höõu naøy, sau khi thaùnh Pheâroâ leân ñöôøng ñi Roâma, taäp trung laïi beân thaùnh Giacoâbeâ, roài bò phaân taûn vaø daàn daàn tieâu taùn. Tuy nhieân, nhöõng gì chuùng ta bieát ñöôïc nôi Saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï ñoù phaûi khôi daäy trong loøng chuùng ta nieàm toân kính vaø tri aân ñoái vôùi nhöõng "ngöôøi anh chò em laõo thaønh" xa xöa aáy, vì hoï thuoäc veà thaønh phaàn ôû Gialieâm toû loøng moä meán caùc toâng ñoà (x.Acts 2:47) laø caùc vò "laøm chöùng cho vieäc phuïc sinh cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ" (Acts 4:33). Chuùng ta cuõng khoâng queân laø bieán coá thaùnh Steâphanoâ bò neùm ñaù vaø vieäc trôû laïi cuûa thaùnh Phaoloâ, moät Giaùo Hoäi tieán trieån töø nhoùm coäng ñoàng tieân khôûi aáy "ñaõ ñöôïc bình an vaø thieát laäp khaép Giuñeâa, Galileâa vaø Samaritanoâ; roài ñöôïc gia taêng nhôø böôùc ñi trong söï kính sôï Chuùa vaø trong nieàm an uûi cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn" (Acts 9:31).
Vaäy nhöõng chöông ñaàu tieân cuûa saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï chöùng thöïc cho vieäc hoaøn taát lôøi Chuùa Gieâsu höùa vôùi caùc toâng ñoà ôû nhaø tieäc ly tröôùc cuoäc khoå naïn cuûa Ngöôøi: "Thaøy seõ caàu cuøng Cha vaø Ngaøi seõ ban cho caùc con moät Ñaáng An UÛi khaùc laø Thaàn chaân lyù ñeå ôû cuøng caùc con luoân maõi" (Jn.14:16-17). Nhö chuùng ta thaáy tröôùc ñaây, "Ñaáng Daãn Duï" (theo Hy ngöõ laø Paraùkletos) cuõng coù nghóa laø Ñaáng Baàu Chöõa hay Ñaáng Baûo Veä. Vöøa laø Ñaáng Baàu Chöõa hay Baûo Veä vöøa laø Ñaáng Daãn Duï, Chuùa Thaùnh Thaàn toû mình hieän dieän vaø laøm vieäc trong Giaùo Hoäi ngay töø nhöõng ngaøy ñaàu tieân cuûa Giaùo Hoäi trong loøng Do Thaùi giaùo. Roài chuùng ta seõ thaáy raèng cuõng vò Thaàn Linh naøy seõ daãn caùc toâng ñoà vaø thaønh phaàn hôïp taùc vieân cuûa caùc vò lan truyeàn caûm nghieäm Hieän Xuoáng cho taát caû moïi daân nöôùc.
(Baøi Giaùo Lyù 23 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II chia seû ngaøy Thöù Tö, 29-11-1989, trong loaït 80 baøi veà chuû ñeà Chuùa Thaùnh Thaàn)
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page